ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
80. Տարի

ԳԻՐՔ

ԱՐԽԻՒ - 05 ՅՈՒՆԻՍ 2020 © NorMARMARA 2001 - 2020
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail

TİUŞUZ FUĞCUĞUZR SUİRZ ŞĞM:*İNDKŞUZ AUDU?G

V;UXUWŞJ RĞ ZHUIUMRZ

Htw+plndr şmşpşjşuj Kupuwrz :nğandğeg fşğ<rz fuwğmşuzrz ağucuğşjud suizumjşlt uxuzj rğ auduzndkşuz gzeluwzndu, cnpnfrz - Huığruğ=uğuzg huıcusr<njzşğ axvumşj Htw+plndr şmşpşjrzşğnd muhumjndkşusç


Tiuşuz Fuğcuğuzr şğmnd ız+ğtzndarzşğg hubı+zuzm gzşlnd suirz Htw+plndr Kupuwrz :nğandğer mnpst uxzndu, nğnbndsg nd uwi nğnbndsrz ets Huığruğ=uğuzr aumuöeşjndkrdzg ecçu.ıuçuğ şğtm huıoux euğqud nğ znğ oüzucus sg iışp,ndr sşğ ausuwz=uwrz mşuz=tz zşği!

Rzvhti wuwızr t^ Huığruğ= İğçuöuzg wuzqzuğuğu, tğ nğ Htw+plndr Kupuwrz :nğandğeg fşğuışindkşuz şzkuğmt ız+ğtzndarzşğndz suirz uxzndu, nğnbndsg şd cnpnfr ağudrğu, tğ Htw+plndr şğmnd kupumuzzşğg^ zuşd şğmnd ız+ğtzndarzşğg! Htw+plndz nd şğmnd ız+ğtzndarzşğg eğumuz huıui.uz ındu, trz ağudtğrz^ rzv nğ lud ıhudnğndkrdz iışp,u, tğ! Uxu<rz +ğşğndz^ cnpnfrz kndumuzg wuwızr vtğ^ nğnfaşışd mg ihuindtğ ynpnj şllşlnd uğüşl=r <z<ndsrz! Wşınw wuwıuğuğndşjud nğ cnpnfg hrır muwuzuğ 4 Wndzrirz! Çuwj uzihuişlr çuz sg huıuaşjud! Huığruğ=uğuzg cnpnfrz ağudrğşj =uzr sg uöüuwrzzşğ ul^ nğnzj suizumjndkrdzg +üıumuğ mğzuğ gllul! Htw+plndr Kupumuzzşğg ecüna szujrz auğjrz aşı muh vndzşjnp uzqşğnd ul cnpnfr ağudrğndşltz şd şğtm fşğ<rz fuwğmşuzrz rsuj ındrz nğ cnpnfrz hrır vsuizumjtrz! Rğud ul vsuizumjşjuz! Tiuşuzr auğjr lnd,suz ihuinpzşğnd çuösndkrdz sg şğtm wuzmuğ, wndiu.uç şpud uğquzuüğndu, qu.nğe uğerdz=rz ersuj! Auğjg uwi=uznf vszuj! Huığruğ=uğuzg^ nğ Htw+plndr Kupumuzzşğndz gzkuj=g Huığruğ=umuz Uknxr zmuısusç frğudnğumuz zmuışj^ şğtm ağuıuğumşj rğşğuwu<nğe şğş= öşmnwjzşğ^ nğnzjsnf Htw+plndr Kupumuzndkrdzg mg huıcndtğ^ uğüşlrv sr<njzşğ m'uxzndtrz Htw+lndr şğmnd şmşpşjrzşğndz zmuısusç!

Auğjg uwi mşğhnf auiu, şpud buı judulr auzüğnduzr sg^ cnpnfg nğ mğzuğ buı brzrv gllul nd lnd,ndszşğ çşğşl iışp,ndu, ıuüzuhrz^ gzeaumuxumg euğqud =uzerv nd ışpr ındud ecnduğ iğçuüğşlr mujndkşuz sg!

Supkşlnf nğ mnpsşğg bndınf mg fşğuzuwrz iışp,ndu, mujndkşuz nd eğumuz =uwlşğ m'uxzşz ethr lnd,nds nd aubındkrdz!

\\\

Işizşz= kt r#zvşğ huıuaşjuz şğtm^ usçnp< +ğnduw gzkuj=rz! Uxud+ışuz cusg 11$00rz^ zu.uışindu, tğ nğ şğm.+indkşuz cnpnf sg muwuzuğ Huığruğ=uğuzr eualrorz st<! Huığruğ= Auwğg uwihrir cnpnf sg muösumşğhşlnd suirz aşxuquwznf .+iu, tğ Htw+plndr İ$ Şmşpşjşuj Kupuwrz :nğandğer Uışzuhşı Iruğ İrsnz Vt=tsr şd önwü ız+ğtzzşğ% Irmrz İukşzrm Zbuzr nd *ğ$ Uxlrz Şbrlktytr aşı$ öuznz= Huığruğ=uğuz ağudrğu, tğ auzerhsuz ausuğ! Nğnbndu, tğ nğ cnpnfg muwuzuğ şğtm^ 4 Wndzrirz! Z$U$I$ İuaum Ç$ Huığruğ= A+ğ zu.uüuandkşusç muwuzulr= auzerhndsrz hrır suizumjtrz Mğ+zumuz Cnpnfr Uışzuhşı% Üşğh$ Kukndl ;$ Fğe$ Uzndbşuz^ Huığruğ=umuz Yn.uznğe% Uğc$ I$ Üğrünğ U$ ?azw$ Iusuışuz^ Htw+plndr Kupuwrz :nğandğetz Iruğ İrsnz Vt=ts şd Irmrz Htğğrz Iuwuz^ Tiuşuz fuğcuğuzr Iz+ğtzndarzşğ% Irmrz İukşzrm Zbuz şd *ğ$ Uxlrz Şbrlktyt^ AUWARSr Erduzr Ç$ Uışzuhşı% Iruğ Irüğuz Mrdlstömrl^ AUWARSr Erduzr uzeus% Iruğ İuğftz İtğkbrsbt= şd Ndindjvuj Arszuğmtz Iruğ İuğüri Tğ=+l!

Cnpnftz şğmnd cus uxu<^ cusg 9$15rz Htw+plndr İ$ Şmşpşjşuj =uğındpuğ Iruğ Fupuğbum Vrloşuz Huığruğ=uğuzr =uğındpuğndkşuz aşı aşxu.+iuwrz muh auiıuışlnf^ ışpşmujndj nğ Htw+plndr Kupuwrz :nğandğetz Iruğ İrsnz Vt=ts şd Irmrz Htğğrz Iuwuz hrır vsuizumjtrz cusg 11$00rz muwuzulr= cnpnfrz!

Cnpnfumuzzşğg^ nğnz= audu=ndu, trz Huığruğ=uğuzr eualrorz st< jud wuwızşjrz muıuğndu,rz ausuğ^ zbşlnf nğ ux nvrzv ausuğndu, tğ Huığruğ=umuz Uknxr şd auzğuwrz muğ,r=r şğm.+indkrdz auiıuışlnd mus=g şd uwihrir sşğqşjnds sg ndppumr uzuğüuz= tğ Zndrğuhşıumuz Uknxnwi zmuısusç!

:nğağeumjumuz auzerhsuz uduğırz^ Tiuşuz fuğcuğuzr ndindjrvzşğ^ ,znpzşğ nd ausuwz=tz uzauızşğ^ nğnz= ö+ğumjndkşuz ausuğ audu=ndu, trz Huığruğ=uğuzr ux<şd^ ağudrğndşjuz eualro^ ndğ rğşzj aupnğendşjud auzerhsuz uğerdz=g!

Znğrz Usşzuhuındndkrdzg auwğuçuğ kşlueğşj^ nğ huw=uğr şd uwlgzığuz=zşğ uxu<uğmşlnd gzkuj=rz zmuır ndzşzuz ausuwz=r uzenğğndkrdzg nd szuz wuğüuz=r huğıueğu, iuasuzzşğndz st<!

Uwi auzerhndstz muğo cusuzum wşınw Huığruğ=uğuzr mnpst ağuhuğumndşjuz şğş= {Öşmnwj´zşğ! Uxu<rz {Öşmnwj´g nğ ağuıuğumndşjud uzsr<uhti cnpnftz şı=^ mg fşğuçşğtğ fşğnwrbşul audu=rz şd mg wuwıztğ nğ mnpsşğtz stmg vtğ suizumju,^ ndiır muğşlr vtğ şpu, uğerdz= sg =upşl! Şğmğnğe {Öşmnwj´g^ nğ ağuıuğumndşjud =uzr sg cus wşınw^ m'gzeü,tğ Huığruğ=umuz Uknxr rğuduindkrdzzşğg! Rim şğğnğeg% Htw+plndr önwü şmşpşjrzşğndz% İ$ Şğğnğendkrdz şd İ$ Wuğndkrdz şmşpşjrzşğnd anüşdnğumuzzşğg şı =ubşlnd^ uwe şmşpşjrzşğndz st< uğuğnpndkrdzzşğg uğürlşlnd suirz {Öşmnwj´z tğ^ önğ mg zşğmuwujzşz= sşğ gzkşğjnpzşğndz!


HUIĞRUĞ?UMUZ UKNXNW IZ*ĞRZNDSG R SUİRZ

İ$ ŞMŞPŞJŞUJ HTW*PLNDR


Rzvhti ,uz+k t sşğ ausuwz=r uzeuszşğndz^ Znğrz Usşzuhuındndkrdzg 18 Suwri 2020 kndumuzrz aşxu.+iuwrz muh auiıuışlnf Htw+plndr İ$ Şmşpşjşuj Kupuwrz :nğandğer Uışzuhşı Iruğ İrsnz Vt=tsr şd önwü ız+ğtzzşğ%  Irmrz İukşzrm Zbuzr nd *ğ$ Uxlrz Şbrlktytr aşı^ Huığruğ=uğuz ağudrğu, tğ örğşz= auzerhsuz ausuğ!

Mnpsşğg gzeuxu<u, trz ağudtğrz nd aupnğendu, tğ^ kt auzerhndsg hrır muwuzuğ Huığruğ=uğuzr st<^ çzumuznzujsuz gzkuj=tz şı=!

4 Wndzri 2020^ Arzübuçkr^ cusg 09$15rz Htw+plndr İ$ Şmşpşjşuj =uğındpuğ Iruğ Fupuğbum Vrloşuz Huığruğ=uğuzr =uğındpuğndkşuz aşı aşxu.+iuwrz muh auiıuışlnf ışpşmujndju, tğ kt Htw+plndr Kupuwrz :nğandğetz Iruğ İrsnz Vt=ts şd Irmrz Htğğrz Iuwuz hrır vsuizumjtrz cusg 11$00rz muwuzulr= cnpnfrz!

Cnpnfumuzzşğ jud wuwızu, tz^ kt ux nvrzv ausuğndu, tğ Huığruğ=umuz Uknxr şd auzğuwrz muğ,r=r şğm.+indkrdz auiıuışlnd mus=g^ nğ zuşd ndppumr uzuğüuz= tğ Zndrğuhşıumuz Uknxnwi zmuısusç!

R ışi inwz uzuğüumuz mşjndu,=rz kt_ Uknxnwi şd kt_ ausuwz=ri eğişdnğu, mus=rz zmuısusç^ Znğrz Usşzuhuındndkşuz ız+ğrzndsnf Htw+plndr önwü şmşpşjşuj anüşdnğ anfrdzşğ jznğ ız+ğrzndkrdz mg eueğrz hubı+zufuğşlt Kupuwrz :nğağenw .zus=rz wuzqzndu, Htw+plndr İ$ Şğğnğendkrdz nd Ku=irsr İ$ Wuğndkrdz şmşpşjşuj st<!

Znwz ndppndkşusç jznğ ız+ğrzndkrdz vşz muıuğndrğ .nğağeumuıuğndkrdzzşğ şd wndpuğmudnğndkşuz uğuğnpndkrdzzşğ wrbşul şmşpşjşuj st<! İumuwz^ zu.uhti ağudrğuürğ çuczndu, 28 Wndzri 2020 kndumrğ İ$ Hiumr uğuğnpndkrdzg auğmueğuçuğ hrır muıuğndr!

Srdi mnpst^ çzumuzuçuğ çuj şz şmşpşjrzşğg uzauıumuz up+k=r nd snsufuxndkşuz ausuğ!

Mndüuz= ışpşum huaşl sşğ ausuwz=r uzeuszşğg^ nğnz= wuxu<rmuw +ğşğndz mg ,ğuüğşz İ$ Hiumr nd İ$ Smğındkşuz uğuğnpndkrdzzşğ muıuğşl inwz şmşpşjşuj st<!

Öuwi r ürındkrdz mg aupnğeşz= sşğ ausuwz=r ndbueğndkşuz!

 

Ausuwzuhuımşğ


65 IUĞŞMUZTZ FŞĞ ŞPNPZŞĞG

 Ş#ĞÇ HRIR MUĞŞZUZ YNPNJ ŞLLŞL


?nğnzuwr auğjnf Kndğ=rnw şğtmnduz ındşulzşğz znwzhti luduışindkrdz zşğbzvnp ışiumtz trz! Şğtmnduz suauju,zşğndz krdg şpud 21^ uwihti juğe suauju,zşğnd krdg auiud 4$360r!

Şğtm udşlr =uz 55 auöuğ anürr fğuw ktikr =zzndkrdz muıuğndşjud nd wuwızuçşğndşjud 988 znğ arduze! Euğsuzndu, arduzezşğndz krdz ul şpud 926! Sşmzuçuzzşğ euğqşul ünaujndjrv üıuz uwi krdşğg nd erışl ındrz nğ Kndğ=rnw st< wupkuauğndu, t ausuouğumg^ ktşd fıuzüg çnlnğnfrz uzaşıuju, vt! Buışğnd muğ,r=nf şğmğnğe ulr= sg vr mğzuğ üul mus şkt znwzrim üuw^ uırmu uxu<rzrz vuy ndcşp hrır vglluw!


65-TZ FŞĞ IUĞR? NDZŞJNPZŞĞG ÜUZÜUIRL İMİUZ

Uwi +ğşğndz ustztz buı ndppndu, auğjndsg mg fşğuçşğr 65tz fşğ nd 18tz fuğ şpnpzşğndz ausuğ axvumndu, ynpnj şllşlnd uğüşl=rz! Ş#ğç hrır fşğzuw uwi uğüşl=g! Auğjndsg wnwc muğşdnğ t uwi ıuğr=r iuasuzzşğndz st< szujnpzşğndz ausuğ^ nğnfaşışd şğmuğ ışdşj uwi uğüşl=g nd üuzüuır quwzşğ çuğqğuzul imiuz ustz mnpst!

65 ıuğşmuztz fşğ şpnpzşğndz ausuğ ynpnj şllşlnd uğüşl=g axvumndşjud 22 Suğırz nd uwe kndumuztz uierz uauduirm uwi ıuğr=r huımuznpzşğg sruwz şğş= uzüus mğjuz endği şllşl^ uwe ul Mrğumr +ğnf! Nğnbndsg üzuauındu, tğ uxu<rz +ğşğndz^ nğnfaşışd uwe nğnbndsg uxzndu, tğ uwi ıuğr=g ndzşjnpzşğndz hubıhuzndkşuz ausuğ! Çuwj şğmuğ ışdşj! Susndlg =uzr sg +ğt r fşğ uwi suirz ,uzğ =zzueuındkrdzzşğnf lşjndz t! Buışğ auğj mndıuz$ {Uwi iığmndkrdzg ş#ğç hrır fşğ<uzuw´!

Auğjr suirz muğ,r= wuwıznp suizuütızşğ erışl mndıuz nğ 65tz fşğ şpnpzşğndz ausuğ axvumndu, uğüşl=g suğend rğudndz=zşğnd .u.ınds t! Çcrbmzşğz ul ndzrz rğşzj .+i=g! Uznz= erışl mndıuz nğ uwi=uz şğmuğ cusuzum ıuz st< uğüşluyumndu, szulg ışpr mndıuw zuşd anüşmuz gzmondu,ndkşuz şd uxnp<umuz .zerğzşğnd!

Nsuz= mg s+ışzuz ıuğçşğ ışiuzmrdzt! Sruwz Mrğumr +ğnf =uzr sg cus ynpnj şllşlnd rğudndz=g muğü sg öğmuz=zşğ mg çşğt! *ğg Mrğumr t^ hubı+zumuz üğuişzşumzşğg^ eğusuındzşğg^ nd çuösukrd ünğ,uışprzşğ yum şz^ ndiır uznzj aşı ünğ, ndzşjnpzşğg vşz mğzuğ rğşzj ünğ,g muğüueğşl!

Ndğrbzşğnd ausuğ uxndındğr auğjg .zerğ euğqu, t! Iuzırmrzzşğ mg üuzüuırz nğ mg iırhndrz eğujrzşğnd sr<njnf uhuanfşl rğşzj muğr=zşğg^ rzv nğ ünaujndjrv vt!

;uwğuwşp sşmzuçuzndkrdzzşğnd üujnpzşğ şdi muz! Yğ+)tit+ğ sg nğ uzbndbı 65 ıuğşmuztz udşlr fşğ tğ^ m'gitğ aşışdşulg$ {Uwi nğnbndsg uxznpzşğg sşör {Indzg ziışjt= nd suanduz ihuişjt=´ m'gişz´!

Muw zuşd uğcuzuhuındndkşuz auğj sg! Uwi ışiuzmrdztz zuwnpzşğg m'gişz$ şkt uwi uğüşl=g axvumndu, t sşğ hubıhuzndkşuz ausuğ^ .zerğ vt^ sşz= sşö mğzuz= hubıhuzşl^ muznzzşğg ürışz= nd uwe muznzzşğg mg ünğ,ueğşz=! Uınğ ausuğ htı= vmuw sşö ındzşğnd st< çuzıuğmşlnd! Uirmu zsuzşjud wuzjudnğr zsuz ıuz st< muluzudnğndşlnd!

Çnlnğ uwi auğjşğg kşğşdi =uzr sg +ğtz rğşzj lnd,ndsg hrır üızt^ nğnfaşışd Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğ (uağtıırz Ü+ou zu.gzkuj +ğ wuwızşj nğ 65 ıuğşmuztz fşğ nd 18tz fuğ şpnpzşğnd ausuğ axvumndu, uğüşl=g hrır =zzuğmndr uwi buçuk! Buı auduzumuz t nğ uğüşl=g fşğjndr mus ünzt kşkşdzuw iu mus zu mşğhnf!


?nğnzuwr ausuouğumg

uauüzuju, t Auwuiıuzr st<

418 ;UZĞ ŞD 81 ;UWĞUWŞP ;UZĞ

ARDUZEZŞĞ

Auwuiıuzr st< ?nğnzuwr ausuouğumg auiu, t uauüzulrj ausşsuındkrdzzşğnd! Şğtm^ Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz nd Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğ Uğitz Knğnişuz euğqşul muzüzşjuz =usşğuzşğnd ux<şd nd öüuiındkşuz şd ikuyndkşuz mnv ndppşjrz Auwuiıuzjr cnpnfndğerz^ girz nğ rğufroumg rimuhti buı ,uzğ t^ arduzeuznjzşğnd st< üğşkt ışp vt szuju,!

Şğtm uğquzuüğndşjud fuğumr usşzuçuğqğ krdg% 697 znğ eth=^ aşışduçuğ^ gzeauzndğ krdg auıu, t 11 auöuğr bşsg% auizşlnf 11$221r! ;uzğ froumr st< şz 418 arduzezşğ^ 81 arduzezşğnd froumg ,uwğuwşp ,uzğ t şd çcrbmzşğ mg huw=uğrz uznzj mşuz=g yğmşlnd ausuğ! Kn=şğnd +euyn.ndkşuz iuğ=şğndz srujndu, şz 15 anür!

Zuşd muw fıuzüudnğ srınds sg^ nğ znğtz mğzuz huıuarl gzeauzndğ fuğumzşğ% öuzuöuz uğıueğusuişğnd st<! Zu.uğuğg udşljndj nğ fşğ<rz +ğşğndz bıuh+üzndkşuz muzvşğnd 15-20 ınmnig muğr= ndzr arduzeuznj ışpuyn.ndşlnd^ çuwj arduzeuznjzşğnd st< ışpşğg üğşkt lşjndz şz! Muğşdnğ t^ nğ krdşğnd tumuz uzmnds uğquzuüğndr^ nğhtiör muğnpuzuz= uwe ünğ,gzkujg buğndzumşl uwzhti^ rzvhti srbı gğu, şz=^ uwirz=z nv stmg knpndz= uxuzj +üzndkşuz^ giud Zu.uğuğ Knğnişuz!

Rğ muğürz^ Fuğvuhşı Yubrzşuz giud nğ huğtıuındzg mg =zzuğmt rğufroumg çzumuznzujzşlnd =uzr sg ıuğçşğumzşğ^ nğnz= çnlnğz ul uzıuğumnwi ızışiumuz ,uzğ aşışduz=zşğ hrır çşğşz şğmğrz^ nğnfaşışd +ğumuğür fğuw t ışpubuğcndşlnd .riı iuasuzuyumndszşğ mrğuğmşlnd .zerğg!


Yğ+)$ Sndğuı Otwluz mg hzet kt%

{RİKUZHNDLRZ ST>

100TZ STMG FUĞUMNDU; T CUAĞTZ´


Kndğ= Yğ+)$ Sndğuı Otwluz^ İr-Tz-Tz Krdğ= aşxuışirluwrz muwuztz iyxndu, wuwıuüğr sg gzkuj=rz^ hzeşj nğ Rikuzhndlr st< 100 uzqşğtz stmg fuğumndu, t ?nğnzuwr cuağtz!

Ktşd rb.uzndkrdzzşğnd aupnğeu, ındşulzşğg öüulr+ğtz ju, şz şd fuğumg uiırouzuçuğ mg znduör^ Yğ+)$ Sndğuı Otwluz aususrı vt uwe ındşulzşğndz nd mg wuwızt nğ rğşzj aubnduğmzşğnf^ şğmğr st< muz s+ıudnğuhti 300 auöuğ fuğumumrğzşğ!

Giı rğşz^ fuğumumrğzşğnd 60 ınmnig Rikuzhndlr st< t^ srdizşğg% uğşdşlşuz bğ<uzzşğnd st<! Otwluzr erıuğmndszşğnd ausuquwz^ Rikuzhndlr st< muz s+ıudnğuhti 161 auöuğ fuğumumrğzşğ!


KUĞÜSUZVUJ FUĞCUĞUZR

G$ EUİUĞUZR İUZŞĞND UXJUZJ ZŞĞMUWUJNDSG

*ğkuürdpr Kuğüsuzvuj fuğcuğuzr gzkujuduğı euiuğuzr iuzşğg uduzeuçuğ bğ<uzuduğındkşuz auzetir gzkuj=rz mg zşğmuwujzşz kuışğu.up sg^ gzeauzğuhti mşeğnzuzulnf auwu.+indkşuz^ auwuhuahuzndkşuz auğjşğnd fğuw! Uwi ıuğr şdi^ znwz huığuiındkrdzzşğg imiu, trz srzvşd ausuouğumg^ çuwj ığndu, gllulnf nğ ehğnjzşğg yumndşjuz^ nğnbndşjud ubumşğıumuz zşğmuwujndsg huığuiışl ausujuzjr fğuw! Kuışğumuz zşğmuwujndsg mg mğt {Uz,rz şğu.uwrz ehğnjg´ uzndzg! Kuışğu.uprz aşğnizşğz şz İtlrz nd Wumnç^ nğnz= gzıuzr=r sg uzeuszşğz şz! İtlrzg fşj usind wpr t! Uwğ nd mrz imiu, şz auündiı qşdşl rğşzj uz,rz öudmrz ausuğ! Uz eşx v,zu,^ mg frouçuzrz uznğ uhuüuwrz nd wuou.şlr= ehğnjr^ .+işlr= lşöndzşğnd^ znwzrim vuyuauindkşuz bğ<uzr suirz! Wumnç +ğ sg örz= mg üızt ehğnjr sg st<^ nğndz ndindjrvzşğg uznduzr auwşğ şz! Sşiğnh Subınjtz imişul srzvşd Aşzğr. S.rkuğşuz mg hubı+zufuğşz znwz ehğnjrz st<! Kuışğu.upg üğu, t Kuğüsuzvuj fuğcuğuzr ız+ğtz Uğui Itlrot^ nğ zuşd qşdumşğhu, t quwzşğg nd huığuiı t nğsuöeg^ auwşğtzr kuğüsuzu, t Suğr Üuluwog! Aşxumuh gzkşğjndsr nd kuışğumuz ub.uındkrdzzşğg muıuğu, şz Suğr Üuluwog^ Kulrz Vnğkuz-Muğrhmrdz nd Irğndar Htğrz! Quwzuüğu, şz Kulrz Vnğkuz-Muğrhmrdz nd Irğndar Htğrz!

Kuışğu.upg hrır iyxndr 8 Wndzrirz Şrd-Krdhr fğuw nd Znğ Ğuır+ muwuztz!


AUW ÜRIZUMUZZŞĞND İIŞP;U; ZRDKG

 UĞERDZUDTI% ?NFRI-19R ETS HUW?UĞRZ ST>


Auwuiıuzr Ürındkrdzzşğnd Umueşsrnw =rsrumuz çzuürındkşuz ndindszuğuzrz st<^ arszuğuğ ürışlr=zşğnd arsuz fğuw^ iışp,ndu, t znğ işğndzer zrdk sg% {Hr+=irl 2´^ nğ mğzuw wu<npndkşusç +üıuünğ,ndrl ?nfrı-19r ets huw=uğşlnd^ ıuğu,=zşğg şd rğşğg u.ıuauzşlnd ausuğ! {Hr+=irl 2´g uğerdzudtı^ =lnğ vhuğndzumnp^ ub.nwc kkndu,rzr arsuz fğuw iışp,ndu, u.ıuauznp-lndujnp zrdk t! Zrdkg uzju, t ynğquğmndszşğt Auwuiıuzr Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğndkşuz şzkumuw =uzr sg mşeğnzzşğnd st<! Çnlnğ ynğquğmndszşğndz rçğşd uğerdz= auiıuındu, t {Hr+=irl 2´r çuğqğ uğerdzudtındkrdzg!

{Hr+=irl 2´r uğıueğndkrdzg mg muösumşğhndr ?rsrumuz çzuürındkşuz ndindszuğuzr ıuğu,=rz st< arszndu, uğıueğusuirz mnpst^ nğndz aö+ğndkrdzg +ğumuz 2 knz t!

Zşğmuwri {Hr+=irl 2´r uğıueğndkşuz arszumuz huındrğuındz Ürındkrdzzşğnd Uöüuwrz Umueşsruz t^ nğ qşx= çşğu, t uwi u.ıuauzrv zrdkg rğ ausumuğür muxnwjzşğg u.ıuauzşlnd ausuğ!


Lrçuzuzşuz şd sr<uöüuwrz +ğuürğ - wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 32

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ


Սպանիոյ Ֆուանթէ Վաքերոս գիւղին մէջ լոյս-աշխարհ եկած, բարեկեցիկ վիճակով հողագործ հօր եւ ուսեալ ուսուցչուհի մօր զաւակն է ան՝ ապագայ մեծ բանաստեղծ, թատերագիր եւ թատերական գործիչ Ֆետերիքօ Կարսիա Լորքան (Սպանիա, Ֆուանթէ Վաքերոս, 5 Յունիս 1898 – Ալֆաքար, Կրանատայի նահանգ, 19 Օգոստոս 1936), որուն ծննդեան 122-ամեակն է այսօր, 5 Յունիսին:

Այն Սպանիոյ, որուն ժողովուրդը «Քորոնա» համաճարակով վարակուողներու ամենաբարձր տոկոսը արձանագրող առաջին հնգեակին մէջ եղաւ միշտ աշխարհի երկիրներու շարքին, անցած երեք-չորս ամիսներուն: Լիբանանի ժամանակացոյցով այսօր առաւօտեան ժամը 8:00-ի դրութեամբ, Սպանիոյ մէջ ժահրով վարակուածներու թիւը հասած է 287.740-ի՝ Միացեալ Նահանգներէն, Պրազիլէն եւ Ռուսաստանէն ետք գրաւելով ցուցակին 4-րդ դիրքը, իսկ մահացածներու թիւը 27.133-ի՝ Միացեալ Նահանգներէն, Միացեալ Թագաւորութենէն, Պրազիլէն եւ Իտալիայէն ետք գրաւելով ցուցակին 5-րդ դիրքը: Անդին, Լիբանանի մէջ կառավարութիւնը երէկ որոշում կայացուց, որ երկրին մէջ առողջապահական ընդհ. արտակարգ դրութիւնը պիտի երկարաձգուի մինչեւ յառաջիկայ 5 Յուլիս: Իսկ այսօր առաւօտեան վերոնշեալ ժամի դրութեամբ, վարակուածներու թիւը 1.306 է, մահացածներու թիւը՝ 28: Նոյն յարաբերականութեամբ Հայաստանի մէջ՝ 11.221 եւ 176:

Վերադառնալով գրական բաժին, իր դէմ կատարուած ոճրային ու անարգ սպանութենէն ուղիղ մէկ ամիս առաջ՝ 19 Յուլիս 1936-ին, հանճարեղ բանաստեղծ Ֆետերիքօ Կարսիա Լորքա, գրչակից իր բարեկամներուն առջեւ կ'ընթերցէր իր թատերական վերջին գործը՝ «Պեռնարտա Ալպայի Տունը» (հրատարակուած գրողին մահէն ետք): Նշեալ թուականէն վեց տարի առաջ, Սպանիոյ բռնատէր Փրիմօ Տէ Ռիվերայի վարչակարգին տապալումէն ետք, ահա այլ բռնատէրի մը՝ Ֆրանքոյի ֆաշիստ վարչակարգը այս անգամ, սարսափի ու արհաւիրքի անիշխանական մթնոլորտով մը ողողած էր երկիրը եւ արեան ճապաղիքի մէջ կը խեղդէր Սպանիան: Լորքա՝ որ ականատես էր այս բոլորին, չէր խորհեր սակայն թէ Ֆրանքոյի արիւնոտ ժանիքները կրնային նաեւ հասնիլ իրեն: Այսինքն՝ մէկու մը, որ չունէր քաղաքական որեւէ կողմի յարում: Աւելի՛ն, ինք համբաւեալ ու սիրուած բանաստեղծ եւ թատերագիրն էր Սպանիոյ ժողովուրդին: Ինք՝ որ յաճախ կրկնելով կ'ըսէր իր բարեկամներուն, թէ «բանաստեղծները չե՛ն սպաննուիր, այլ՝ կ'արժանանան յարգանքի, մեծարանքի»: Արդ, կրնա՞ր իր միտքէն վանել այն փաղաղիչ կասկածանքը, որ ի վերջոյ իրե՛ն ալ պիտի գար ֆաշիզմին անողոք ու ժանտահոտ գնդացիրը՝ վերջ տալու իր ֆիզիքական կեանքին: Մանաւանդ, երբ ինք լա՛ւ գիտէր, թէ նաեւ «յեղափոխաշունչ գրողն ու բանաստեղծն էր»՝ ծնունդ առած սպանացի շինական ու արի ժողովուրդին արդար պայքարի քուրայէն, ժողովուրդներու միջեւ եղբայրութեան տեսիլքի շաղախէն:

Ու Լորքա քիչ մը երկար մտածեց կողմնորոշուելու համար: Մնա՞լ Մատրիտ՝ ինչ որ խորհուրդ տուեր էին իր մտերիմները՝ սպասելով ահեղ փոթորիկի մեղմացման, թէ՞ իսկոյն մեկնիլ Կրանատա՝ իր ծնողաց քով:

Դժբախտաբար ան յարեցաւ երկրորդ ընտրանքին: Եւ նոյն օրն իսկ, Ֆրանքոյի ֆաշական բանակի ուժերը խուժեցին Կրանատա՝ ամէնուր սփռելով արիւն ու աւեր: Երկրին վրայ պարտադրուած այս դաժան պայմաններուն մէջ է որ Լորքա ձերբակալուեցաւ 16 Օգոստոսին. երեք օր պահուելէ ետք արգելարանի մէջ՝ անարգօրէն սպաննուեցաւ հրացանազարկ`19 Օգոստոսի գիշերը, Կրանատայի մօտ Լաքոլոնիա կոչուող մէկ արուարձանին մէջ:

Սպանիան՝ որ 20-րդ դարուն միջազգային ճանաչում վայելող երկու մեծ գրական դէմքեր տուած է՝ Ֆետերքօ Կարսիա Լորքա եւ 1957-ին Նոպէլեան մրցանակի արժանացած Խուան Ռամոն Խոմինէս, առաջինը հողին յանձնած է առանց պատանքի, հապճեպ ու եղերական անշուք թաղումով: Տարիներ ետք, Չիլիի պարծանքը համարուող բանաստեղծ Փապլօ Ներուտան խոր յուզումով պիտի գրէր իր գաղափարի ընկերոջ Լորքայի յիշատակին.-

Կարենայի՜  եթէ ես լալ վախէս՝ տան մը մէջ ներփակուած,

Կարենայի՜ յետոյ ես պոկել աչքերս ու զանոնք ուտել,

Կ'ընէի՛ այդ՝ վիշտերովս յորդուն, ի սէր քու անապական,

Նարնջագոյն, նո՜ւրբ ձայնիդ՝ թանձր սեւով եզերուած,

Եւ ի սէր տաղերուդ, որ յար պիտի ժայթքին

Արցունքի՜ պէս մանկան...

Տարիներ ետք՝ 1973-ին, Սիլվա Կապուտիկեան պիտի գրէր «Ֆաշիստների ձեռքով սպաննուած իսպանացի բանաստեղծ Կարսիա Լորքայի յիշատակին» ձօնուած «Բանաստեղծները» խորագրեալ տպաւորիչ պոէմը, որմէ հատուածներ միայն կու տանք, որոշ յապաւումներով.-          

Թողէք որ խօսե՛ն բանաստեղծները:

.................................................................

Նրանք աշխարհ են գալիս հազուադէպ,

Յաճախ դար տեւող ընդմիջումներով,

Անցեալ ու գալիք այդ տարիներում ապրող-մեռնողի

Ձիրքի եւ ոգու կուտակումներն են բերում իրենց մէջ,

Այդ տարիներում ասուած-չասուածի համահաւաքը.

Նրանց է տրուած բիւրերի բերնով ժայթքելու պարտքը,-

Թողէք որ խօսե՜ն բանաստեղծները:


Թողէք որ խօսե՛ն.

Նրանց միամիտ դայլայլների՜ց է

Ծեր հողագունդը անվերջ մանկանում,

....................................................................

Կարգաւորւում է աշխարհի հեղձուկ շնչառութիւնը,-

Մի՛ արգելակէք տողի եւ հողի տուրեւառումը,-

Թողէք որ խօսե՜ն բանաստեղծները:


Կասեցրած շէնքը՝ յապաղի թէկուզ՝

Մի օր կ'աւարտուի.

Սխալ հաշուարկը՝ վնասով թէկուզ՝

Կ'ուղղուի մի օր.

Շուրթերի վրայ կասեցրած խօսքն է,

Որ արդէն երբեք չի աւարտուելու,

Խորքերում խեղդուող ասելիքն է, որ

Կորչում է անհետ.

Խօսքը խեղդելը՝ մանուկ խեղդել է

Մօր արգանդի մէջ,-

Թողէք որ խօսե՛ն,

Թողէք որ խօսե՜ն բանաստեղծները...

Լորքայի առաջին քերթողագիրքը լոյս է տեսած 1918-ին՝ «Տպաւորութիւններ Եւ Գիւղանկար» խորագիրով: Այնուհետեւ՝ «Բանաստեղծութիւններու Գիրքը» (1921), «Երգեր» (1927), «Գնչուի Գեղօններ» (1928), «Խորունկ Երգի Բանաստեղծութիւն» (1931), «Մութ Սիրոյ Հնչեակներ» (1935), «Առաջին Երգեր» (1936), «Բանաստեղծ Մը Նիւ Եորքի Մէջ» (1940, յետմահու հրատարակութիւն): Թատրերգութիւններն են՝ «Թիթեռնիկին Անէծքը» (1920), «Մարիանա Փինետա» (1927), «Կօշկակարին Սքանչելի Կինը» (1930), «Տօն Փերլիմփինի Սէրը Պելիզիային Հետ՝ Պարտէզի Մէջ» (1933), «Արեան Հարսանիք» (1933), «Երմա» (1934), «Սոնա Ռոզիթա – Ամուրի Կինը» (1935), «Երբ Հինգ Տարիներ Անցնին» (գրուած 1931-ին, հրատարակուած մահէն ետք՝ 1945-ին): «Հանրութիւնը», «Անվերնագիր Կատակերգութիւն» եւ «Պեռնարտա Ալպայի Տունը» եւս լոյս տեսած են Լորքայի մահէն ետք:


Եւ ափսո՜ս, ափսո՜ս չեն թողե՜ր որ խօսին բանաստեղծները, չեն ձգե՜ր որ համամարդկային մտածողները՝ մարդկութեան ու ժողովուրդներուն սպառնացող վտանգներու վերացման շուրջ իրենց պատգամները պոռթկան, խաղաղութեան որոնման մասին իրենց պատկերացումները փոխանցեն:

Միլառատէր Պիլ Կէյթցներն են որ այսօր կը խօսին, կը յուսալքեն եւ կ'ապակողմնորոշեն մարդկութիւնը...

«Մայքրոսոֆթ» ընկերութեան հիմնադիր, ամերիկացի միլառատէր Պիլ Կէյթց, երէկ «Արաբական Սքայ Նիուզ» կայանին տուած իր հարցազրոյցին մէջ աշխարհին «լաւ լուր մը կերակելու» պէս ըսաւ, որ լաւագոյն պարագային, «Քորոնա» համաճարակին յուսատու պատուստանիւթը կրնայ հրամցուիլ տարեվերջէն առաջ, այլապէս, հաւանական է, որ անոր գիւտին յայտարարութիւնը կատարուի 2021-ին:

Ահա թէ ինչո՞ւ էր ընդվզում-պոռթկումը Մեծն Սիլվա Կապուտիկեանի-, Թողէք որ խօսե՛ն բանաստեղծները...:

Լորքաներու ժամանակներէն մինչեւ մեր օրերը, ուրեմն, նո՛յնն է «կանոնն աշխարհի».- վայրագ դրամատիրական քաղաքականութիւնն ու միլիառատիրութիւնը մնայուն պատերազմի մէջ են մարդկային ստեղծագործ միտքին ու հայ եւ միջազգային գրականութեան երախտաւորներու դէմ:

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ

dzaghig2004@yahoo.com