ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
80. Տարի

ԳԻՐՔ

© NorMARMARA 2001 - 2020
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
ԱՐԽԻՒ - 27 ԱՊՐԻԼ 2020

GZKŞĞJNPZŞĞND NDBUEĞNDKŞUZ


?nğnzu cuağr ausuouğumr ets nğhti zu.uöündbumuz =uwl^ sr<njr sg ausuğ gzeauıu, şz= kşğkr ıhuüğndkrdzg şd SUĞSUĞU-z ızuwrz ub.uıuz=nf mg ağuıuğumşz= sruwz ausujuzjr fğuw^ +zluwz eğndkşusç!


Usşzumuğo cusuzumr st< :sçuüğumuösg hrır fşğueuxzuw rğ çzumuznz ub.uıuz=rz nd kşğkr ıhuüğndkşuz!

 SUĞSUĞU



    Ausuwzuhuımşğ


KNDĞ?RNW ST> ?NĞNZU CUAĞR ETS HUW?UĞG

MG BUĞNDZUMNDR WU>NPUHTİ


Şğtm mtiürbşğrz fşğ<ujud vnği +ğnduz ynpnj şllşlnd  uğüşl=g! Kndğ=rnw 31 =upu=zşğndz st< suğerm ziıuz ındzg^ rğşzj huındauzzşğndz  ux<şd mus rğşzj huıbüuszşğndz st<! Rikuzhndlr st< ağubulr +e sg muğ  nd uırmu uzıuğumnwi mg mğmzuhuımtğ ındz szulnd quzqğnwkg! *eg üşpşjrm  tğ^ ,uxşğg üşpşjrm ,uprmzşğ çuju, trz^ eubışğg rğşzj ağubulr muzuzvg  auüu, trz^ çuwj sruwz muındzşğg^ bndzşğg nd kxvndzzşğg mg fuwşltrz  çzndkşuz uwe üşpşjmndkrdzzşğg! Kşğşdi zuşd uwz niırmuzzşğg^ nğnz=  ynpnjzşğnd st< mg aimtrz nd uz.zuw ındüuz= mg üğtrz ynpnj şllşlnd  uğüşl=g uzışişlnf endği şlu,zşğndz! Suğerm ,ndl+ğtz ziıu, trz rğşzj  ındzşğndz st<^ kşğşdi ustztz buı ub.uınpzşğz trz yndxşğnd yxuhuzzşğz  nd ub.uıudnğzşğg^ nğnz= suzuduze rğmzuwrz cusşğndz mg huığuiıtrz Ğusuöuzr  +ğnduz rğşzj {yrıt´zşğg!

Niırmuzzşğg gzeauzğuhti .riı trz ynpnj şllşlnd uğüşl=g  .u.ınpzşğnd zmuısusç! Uwi ndppndkşusç aşıu=ğ=ğumuz tğ lişl nğ Rösrğr  st< auwğşzumrj sg şğş= auöuğ lrğu ındüuz=r euıuhuğındşjud^ şğç ynpnj  şlud uğüşl=rz fşğ<uzulndz auörd arzü fuwğmşuz szuju,!

Rğrmndzg çnlnğrz ihuiu, lud lndğşğg şmuz Uxnp<uhuandkşuz  Zu.uğuğndkşztz! Fşğ<rz 24 cusşğnd gzkuj=rz suauju,zşğnd krdg fşğ<rz  =iuz +ğşğnd ustztz ju,z tğ^ 99 anür! Gzeauzndğ suauju,zşğndz krdg  uwi mşğhnf auiu, tğ 2$805r! Şğtm znğ fuğumndu,zşğndz krdg 2$347  tğ^ rim euğsuzndu,zşğndz krdg 3$558! Lud lndğz uwz tğ nğ fuğumndu,zşğndz  krdg öüulr+ğtz humiu, tğ srzv euğsuzndu,zşğndz krdz ul öüulr+ğtz çuğqğuju,!  Şğtm uwihti şğmğğne +ğz tğ nğ euğsuzndu,zşğg udşlr buı trz =uz  fuğumndu,zşğg!


UZÇU:I SŞXŞULZŞĞND SUİRZ

Aşxuışirlr lndğşğnd aupnğendszşğnd gzkuj=rz wuou.umr mşğhnf  jnwj mg ığndtrz euğsuzndu, nd arduzeuznjtz uğqumndu, auwğşzumrjzşğ^  nğnz= arduzeuznjr uzqzumuösr ,uyuauğndkrdzzşğndz zşğ=şd endği mndüuwrz  arduzeuznjtz! Çuwj nv stmg .+i= m'gztğ uwz ecçu.ızşğndz suirz nğnz=  rğşzj mşuz=g mnğizjndju, trz!


65TZ FŞĞ ŞPNPZŞĞND AUĞJG

Usçnp< buçukufşğ<r gzkuj=rz .+indu, zrdkşğtz stmz ul 65  ıuğşmuztz fşğ şpnpzşğnd ausuğ axvumndu, ynpnj şllşlnd uğüşl=g =rv  sg kndljzşlnd zrdkz tğ! Mg ihuindr nğ znğ muğüueğndkrdz sg muıuğndr  uznzj suirz nd +ğnduz st< sr<njr sg ausuğ endği şllşlnd uğı+zndkrdz  ığndr!

Uwi+ğ Zu.uüua Tğınpuzr zu.uüuandkşuz zşğ=şd Zu.uğuğuj  :nğandğer zriıg hrır ündsuğndr! Tğınpuz uwi cnpnfzşğg mg fuğt Kuğuhrnw  Andhtğ uhuğuz=tz aşxumuw muğünf! Mg ihuindr nğ uwi buçukufşğ<rz ul  ynpnj şllşlnd uğüşl= axvumndr^ uwi uzüus şğş= +ğ^ uğüşl=r st< uxzşlnf  zuşd 1 Suwri Ndğçukg^ nğ ı+zumuz +ğ t!


RIULRUWTZ LUD LNDĞ

Rıulru^ nğ sş, krdnf önaşğ ındu, şğmrğzşğtz stmz t^ şğtm  260 sua uğquzuüğşj^ rzv nğ wuğuçşğuçuğ fşğ<rz +ğşğnd ustztz ju, krdz  t uwe şğmğr ausuğ! Rıulrnw st< suauju,zşğnd krdg 26 auöuğg uzjud!

Usşğrmuwr st< ul suauju,zşğndz krdg s+ışjud 55 auöuğr! Hşğlrzr st<^ =upu=ujrzşğ nğnz= ecüna trz ?nğnzu cuağr  ets rb.uzndkrdzzşğnd mnpst uxzndu, sr<njzşğtz^ ynpnj r<uz nd jnwj  gğrz {Mşuz=i şı m'ndöşs´ muğüu.+inf!


ÖÇ*İUBĞ>UMUZ ŞPUZUMG Ş#ĞÇ MĞZUW ÇUJNDRL

Rzvhti wuwızr t^ Kndğ=rnw st< =upu=zşğnd sr<şd şğkşdşmg  luwz vuynf iuasuzuyumndu, t nd uzünğ,ndkşuz suızndu, şz zuşd öç+iubğ<umuz  =upu=zşğz nd fuwğşğg! Zşğ=rz öç+iubğ<ndkşuz şpuzumg ş#ğç hrır çujndr^  uwi suirz auğjndsr sg huıui.uzşlnf^ Sbumnwkr nd Öç+iubğ<ndkşuz Zu.uğuğ  Stastı Zndğr Tğinw giud nğ şkt aumuxumndkrdz sg vhuıuar^ zşğ=rz öç+iubğ<ndkşuz  şpuzumg auduzuçuğ mg çujndr Suwrir fşğ<udnğndkşuz!

Suizuütızşğz nd fuğvuwrzzşğg buı öünwb mg .+irz nd vşz  ndöşğ mus vşz mğzuğ wiıum kndumuzzşğ ıul^ çuwj cnpnfndğez ul uznzjst  lud lndğşğ nd kndumuzzşğ mg ihuit!

Uzıuğumnwi ustz rzv mu.şul t ustz +ğ Kndğ=rnw suirz ağuıuğumndu,  ındşulzşğtz! Şğmnd +ğt r fşğ uwe ındşulzşğg luduışindkrdz mg zşğbzvşz!  Çuwj huwsuz t nğ uwi lud üzuj=g buğndzumndr!


X$



24 UHĞRLR ZBNDS% SUWĞ UKNXR ND UZKRLRUİR ST>


24 Uhğrlrz nüşmnvsuz uğuğnpndkrdzzşğ ışpr ndzşjuz Suwğ Uknx İ$ T<sru,zr nd Sş,r Iuzz Mrlrmrnw Muknprmnindkşuz Uzkrlruir suwğufuz=rz st<!

Suwğ Uknxr Sruçuzndkrdzg^ 24 Uhğrlrz Usşzuwz Auwnj Üuğşürz Ç$ Muknprmnir zu.uüuandkşusç İ$ Huıuğuür iğçuöuz uğuğnpndkşuz suizumjşjud İ$ Üuwruzt fuz=rz st<! Uwi uxrknf .nzuğandsr ausuğ endği çşğndu, tğ {Auwnj jşpuihuzndkşuz´ indğç zuauıumuj suindz=uğuzg!

Huıuğuürvz tğ Suwğ Uknxr =uğnövumuz mşeğnzr ız+ğtz% Anüb$ I$ Üuğşürz Fğe$ Ausçuğqndsşuz! İğçuöuz uğuğnpndkşuz gzkuj=rz Auwğ İndğçg rğ =uğnör st< uzeğueuğqud +ğnduw .nğandğerz nd zbuzumndkşuz! Giud nğ auw cnpnfndğeg nğşdt ecçu.ındkşuz nd ecnduğndkşuz st< mğju, t wupkuauğşl uwe ustzg% uhudrzşlnf ?ğriınirz!

Mti+ğrz^ Suwğ Iuouğr bğ<uyumrz st<^ Up+k=r nd nd.ır .uv=uğrz ux<şd^ ndğ çşğndu, tğ zuşd indğç zuauıumzşğnd suindz=uğuzg^ zu.uüuandkşusç Üuğşürz Ç$ Muknprmnirz^ muıuğndşjud Çuğş.+indkşuz muğü!

Sş,r Iuzz Mrlrmrnw Muknprmnindkşuz Uzkrlruir suwğufuz=r İ$ Üğrünğ Lndiudnğrv Suwğ Iuouğr öuzüumzşğg p+puz<şjuz 24 Uhğrlr uxud+ındz! Nüşmnvndşjuz 1915r önaşğg şd suındjndşjud İ$ Huıuğuü^ nğndz zu.uüuaşj Uğus U$ Muknprmni! Huıuğuüg suınwj Lrçuzuzr kşsr Muknprmniumuz Yn.uznğe Üşğb$ I$ Buat Şhi$ Yuznişuz!

Wgzkuji İ$ Huıuğuür^ Uğus U$ Fşauyuxg İ$ :nğuz çuğqğujud nd ausuwz auwndkşuz ndppşj rğ Auwğuhşıumuz huıüusg^ giud nğ 24 Uhğrlg kndumuz sgz t^ nğ mg wrbşjzt auw cnpnfndğer npçşğündkşuz suirz^ srucusuzum iumuwz rğ st< mg çnfuzeumt nd mg suğszujzt auwndkşuz uz.nğıumşlr auduı=g! {Uau kt rzvn_d infnğumuz +ğ sg vt uwi +ğg^ .nğandğe sgz t nğ m'rsuiıudnğt sşğ mşuz=g^ huıüus sgz t nğ ndppndkrdz mndıuw sşğ mşuz=rz´^ erışl ındud Uğus U$ Muknprmni!

Rğ huıüusr gzkuj=rz^ Sş,r Iuzz Mrlrmrnw Muknprmnig çuösrji wnğenğşj gllul rğuhubı nd muösumşğhndu,% suzudu_ze zşğmuw ub.uğau-=upu=umuz huwsuzzşğndz st<^ nğnz= jud+= iğır arszndu, şz uöüşğnd nd üşğhşındkrdzzşğnd ızışiumuz nd =upu=umuz buaşğndz fğuw! {Suğemuwrz rğuduzj axvumuürğg^ ecçu.ıuçuğ^ kndpkr fğuw szuju, t^ rim uöüşğnd rğudndz=zşğg şd Uiındu,uındğ uğeuğndkrdzg% suğemuwrz mşuz=r lndiuzj=rz fğuw mg üızndrz´^ erışl ındud Uğus U$ Auwğuhşıg! Zbşz= nğ İ$ Huıuğuürz zşğmuw trz Lrçuzuzr st< Auwuiıuzr eşihuzg^ Zu.uğuğzşğ nd şğşiyn.uzzşğ^ hşıumuz çuğqğuiırouz huıui.uzuındzşğnd^ rzvhti zuşd muösumşğhndkrdzzşğnd^ srndkrdzzşğnd nd muxnwjzşğnd zşğmuwujndjrvzşğ!

Uduğırz^ zşğmuzşğg ndppndşjuz ethr İğçnj Zuauıumuj suındx^ ndğ ışpr ndzşjud ,upmşhiumzşğnd öşışpnds^ nğhti wuğüuz= 1$5 srlrnz iğçujşul zuauıumzşğndz!


WUWIZR ŞZ {UDĞNĞU´R EUYZŞMRĞZŞĞNDZ UZNDZZŞĞG

24 Uhğrl 2020rz^ 1915r wrbuıumr nüşmnvsuz +ğg^ {Udğnğu´ suğeuirğumuz zu.uqşxzndkrdzg rğumuzujndj uxjuzj =zzuğmnds sg! Zu. wrbuıumr ındğ= suındjndşjud 1915r zuauıumzşğndz^ wşınw sş,uğndşjuz znğ+ğşuw aşğnizşğg^ uwe muğürz uznz=^ nğnz= uwi +ğşğndz mg huw=uğrz ?nfrı-19 ausuouğumr ets!

{Udğnğu-z% ub.uğarz eubzumrj´ .nğuüğnf uxjuzj =zzuğmndsg mg fuğtğ {Udğnğu´r ünğ,uerğ ız+ğtz Zr=nlu İkuzrb! Mg suizumjtrz ausuarszuerğzşğ Zndhuğ U)tşuz^ Fuğeuz Üğrünğşuz şd Xndçtz Fuğeuzşuz^ {Udğnğu´ sğjuzumr gzığnpumuz wuzqzucnpnfr zu.uüua^ lnğı Uğu Iuğör şd {Udğnğu´r uxu<rz euyzşmrğ Suğmuğrk Huğuz=rjt!

Uğu Iuğör uxjuzj wuwıuğuğşj 2020r {Udğnğu´r aşğnizşğnd uzndzzşğg% (uğkndz Uıuz şd Rlnduı Tlsuz^ Uzcşlr= Zusuw=u^ İn)r H+ şd ?luniu (n=tl^ İu=rzu Şu=ndhr!


{INDZG SZU_ LUD GZMŞĞ^ NĞ UXNP> GLLUW ŞĞMRĞG SŞĞ$$$´

Auwuiıuzjr şğürv-şğüvndarzşğnd şğü-anlnfumg



{Buğs´ gzmşğndkşuz mnpst zmuğuauzndşjud {Indzg szu_´ uzndznf muıumu.uxz ışiuanlnfum sg! Auwuiıuzjr wuwızr şğürv-şğüvndarzşğ nd eşğuiuzzşğ mg wnğenğşz nğ cnpnfndğeg ındzg szulnf huw=uğr suauçşğ ausuouğumrz ets!

Işiuanlnfumrz st< auzeti şmu, şz şğürvzşğ Uğust^ Xu)uwtl Şğuznişuz^ İuğ+ Knfsuişuz^ Lşdnz Wuğndkrdzşuz^ Tğr= Muğuhşışuz^ Xnluzı Üuihuğşuz^ İnzu Buaüşleşuz^ Öuğndar Huhuwşuz^ Auwm Hşığnişuz^ Öuxu İuaumşuz^ İnzu-z^ Lndröu Zşğirişuz^ Iruzu Buıfşğşuz^ Fuğeuz Öuenwşuz^ {İnzt İrlftğ´g^ {Auw ausşğü yğnct=k´g^ İnzu Fuğhşışuz^ Suzt I+znwşuz^ Fuat Ulş=iuzşuz^ Uğstz Vusrvşuz!

{Indzg szu_´ şğüg zndrğndu, t çnlnğ uznzj^ nğnz=^ ındzg szulnf^ mg muz.şz fuğumr ıuğu,ndsg!

{Bznğaumul şz= çnlnğ suizumrjzşğndz! Indzg szu_^ lud gzmşğ^ ındzg szu_^ nğ uxnp< glluw şğmrğg sşğ$$$´^ üğndu, t {Buğs´ gzmşğndkşuz Ersuışığ-r t<rz fğuw!


MUĞ* YUWLUZ 1915R ETH?ŞĞND

AŞIU?ZZNDKŞUZ UXU>UĞM

ZŞĞMUWUJNDJ :NĞAĞEUĞUZRZ

At-It-Ytjr auw şğşiyn.uz Muğ+ Yuwluz Kndğ=rnw Uöüuwrz Cnpnfr Zu.uüuandkşuz ndpuğmşj ersnds sg^ uxu<uğmşlnf nğ muösndr :nğağeuğuzumuz wuzqzucnpnf sg şd aşıu=zzndkrdz imir 1915r eth=şğnd huıui.uzuındzşğg obeşlnd^ ndbuju, uğeuğndkrdzg fşğumuzüzşlnd zhuıumnf!

Muğ+ Yuwluz rğ ersndszuüğrz st< erışl mndıuğ nğ 24 Uhğrl 1915rz 250 auw =upu=umuz ünğ,rv^ sıudnğumuz^ lğuüğnp qşğçumulndşjud şd u=inğndşjud ethr Vuz=gğg nd Uwub^ ndğmt vfşğueuğquz!

Auwuöür şğşiyn.uzg rğ ersndszuüğrz st< m'git aşışdşulg$  {24 Uhğrlg gzendzndu, t zbşl nğhti Auwnj jşpuihuzndkşuz imröçg^ nğnd aşışduz=nf nvzvujndşjud *isuzşuz muwiğndkşuz auwndkşuz sş,usuizndkrdzg! Auw cnpnfndğer uwi sş, uptıg =zzuğmndu, t çuösukrd şğmrğzşğnd .nğağeuğuzzşğndz st< şd nğumndu, t nğhti jşpuihuzndkrdz^ srzveşx uwi auğjg srzvşd uwi+ğ vt =zzuğmndu, Kndğ=rnw :nğağeuğuztz zşği! Sş, uptırz uğeuğndkrdzg muğşlr t uhuanfşl sruwz Kndğ=rnw :nğağeuğuzrz st<!

{Cusuzumr rb.uzndkrdzzşğnd nğnbsuz ausuquwz ünğ,ueğndu, auwnj jşpuihuzndkşuz huıui.uzuındzşğg obeşlnd^ ndbuju, uğeuğndkrdzg fşğumuzüzşlnd zhuıumnf m'uxu<uğmşs :nğağeuğuzumuz aşıu=zzndkrdz rğumuzujzşl% İuasuzueğndkşuz 98ğe nd zşğ=rz muznzuüğndkşuz 104ğe nd 105ğe w+endu,zşğnd ausuquwz´!


>NDKUMUAUĞ UĞU SULR?ŞUZ MNSRIUİ ZNDUÜŞJ

R WRBUIUM 1915R ÖNAŞĞNDZ


İhuzuçzum <ndkumuauğ Uğu Sulr=şuz^ şğtm^ wuğüşlnf 1915r önaşğnd wrbuıumg^ zşğmuwujndj Mnsrıuir {?tlt^ =tlt´ iışp,uünğ,ndkrdzg! Sulr=şuz rğ muıuğndsnf ışiuzrdkg öşışpşj Ersuışığ-r rğ hubı+zumuz t<rz fğuw!

Udşlr uxu<^ şğucrbıg ağuhuğumu, tğ zuşd ışiuşğrö sg^ nğndz st< m'gitğ nğ htı= t wrbşl nd euıuhuğışl 1915r eth=şğg^ nğhtiör uhuüuwrz uwehrir uptızşğ vhuıuarz ub.uğar fğuw! {Muğşdnğ t wrbşl zuşd uwz nğ uwi+ğ sşz=% auwşği^ iyxndu, şz= ub.uğanf stm^ çuwj ndzrz= sşğ lşöndz^ sşğ huısndkrdzg^ sşğ sbumnwkg! Uwe çnlnğr ausuğ şğu.ıuhuğı şz= sşğ zu.uauwğşğndz^ sş,suwğşğndz nd sş,auwğşğndz^ nğnzj huw=uğr bznğard uwi+ğ np< şz= nd m'uhğrz=´^ mg bşbıtğ Sulr=şuz!


Sua% Suwğ Uknx İ$ T<sru,zr nd auw cnpnfndğer sş,uzndz çuğşğuğ Ui+ Eudrkşuzr

:UCUM İĞÇUÖUZR İĞIU:*İRM ÜĞNDKRDZG%

UÖÜUWRZ ÇUĞŞĞUĞR SUİRZ


22 Uhğrlrz rğ suamuzujndz mz=şj Suwğ Uknx İ$ T<sru,zr nd auw cnpnfndğer sş,uzndz çuğşğuğ Ui+ Eudrkşuz! Wuwızr çuğşğuğr çuösumnpsuzr ünğ,ndztndkşuz st< muğşdnğ ışp ndztğ Auwuiıuzşuwj şmşpşjrz^ nğndz ö+ğumjşlnd sr<njud^ çuğşwrbuıum Ui+ Eudrkşuz rdğ+ğrzum ındğ= mg suındjuztğ uöüuwrz rz=zndkşuz nd nürr usğuhzesuz qşxzuğmzşğndz!

Ui+ Eudrkşuzr suirz uwi+ğ iğıu.+irm üğndkrdz sg iıujuz= Uğşdsışuz Şdğnhuwr Auwğuhşıumuz Huındrğum% Üşğb$ I$ :ucum Uğ=$ Huğiusşuztz! İınğşd^ sşğ gzkşğjnpzşğndz mg zşğmuwujzşz= {Ui+ Eudrkşuz% suğeg şd ünğ,g´ .nğuüğnf uwe üğndkrdzg$-



«Տէր, սերունդէ սերունդ մեր ապաւէնը եղար։ Դուն կայիր, երբ դեռ չէին հաստատուած լեռները եւ չէին ստեղծուած երկիրն ու ողջ տիեզերքը, ։....Մեզի ցոյց տուր որ ինչպէս հաշուենք մեր օրերը, որպէս զի մենք իմաստուն սիրտ ունենանք։.... Տիրոջ լոյսը թող մեր վրան իջնէ, ուղղէ մեր ձեռքի գործերը, Տէր, մեր ձեռքի գործերը յաջողցուր մեզի”։ (Սաղմոս 90:1-17)

Սաղմոսաց գիրքի այս խօսքերը գրուած են իբրեւ աղօթք Մովսէս Մարգարէի կողմէ։ Մարգարէն ապրեցաւ երկար ու արժանապատիւ տարիներ՝ որոնց ընթացքին ան ականատես եղաւ շատ ու շատ իրադարձութիւններու։ Անձ մը՝ որ իր կեանքի ընթացքին տարբեր դերեր ստանձնեց, ու արձանագրեց մեծագոյն յաջողութիւններ, թերեւս մարդկային կեանքի մեծագոյն իրագործումները, սակայն որեւէ մէկ պահուն ան չմոռցաւ որ կայ Մէկը՝ որ ամենէն հզօրն է։ Մարդ արարածը ժամանակաւոր է բայց Աստուած յաւիտենական։

։

Մովսէս Մարգարէի այս ոգին, բարձրաձայն կամ լռելեայն, դարերու ընթացքին Հայ Եկեղեցւոյ բազում արժանաւոր զաւակներուն աղօթքը եղաւ ուղղուած առ Տէրը. «Թող իմ ձեռքերը կատարեն Քու գործերդ ո՜վ Տէր»: Այս աղօթքի արտասանութիւնը մարդկային իմաստութեան ամենէն խորունկ արտայայտութիւնն է, ու նաեւ աղբիւրը՝ մարդու ներաշխարհի խաղաղութեան՝ որ հիմն է հարազատ երջանկութեան։

Կը յիշեմ մեծն Մովսէս Մարգարէի աղօթքը արձանագրուած Աստուածաշունչի Սաղմոսաց գիրքին մէջ՝ երբ սիրով ու յարգանքով կանգնած եմ յիշատակին առջեւ բացառիկ հայ մարդու մը՝ Ասօ (Աստուր) Դաւիթեանի, որ իմ շատ մօտիկ բարեկամս եղած է։ Հանգուցեալ Ասոն ապշեցնող բազում իրականացումներ եւ ձեռքբերումներ յաջողցուցած էր։ Անձ մը,  որ գիտէր ու կը հաւատար թէ Աստուած մարդուն անսահման կարելիութիւններ շնորհած է. աշխատանքով, յարատեւութեամբ, հաւատքով ու լաւատեսութեամբ կարելի է իրականացնել այդ բոլորը՝ որ երբեմն անհաւատ եւ յուսախաբ անձի մը համար անկարելի կը թուի։ Այս հաւատքով ու համոզումով Տիար Դաւիթեան իր ամբողջ կեանքի ընթացքին մեծ ու բազմաթիւ յաջողութիւններ իրագործեց՝ ի նպաստ իր հարազատներուն, բարեկամներուն, գործակիցներուն, Հայ Եկեղեցւոյ, Հայոց Հայրենիքին, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներուն ու ընդհանրապէս մարդկութեան։ Ասոն ամբողջապէս Հայ էր ու միեւնոյն ժամանակ համամարդկային անձ մը։

       Ասօ Դաւիթեանի կեանքը շատ հետաքրքրական ու մասնաւորապէս դաստիարակիչ է երիտասարդ սերունդին համար։ Մօտաւորապէս 18 տարիներ առաջ ծանօթացայ  Ասոյին։ Նիւ Եորքի Սուրբ Վարդան Մայր Տաճարի օրուան լուսարարապետ Տէր Մարտիրոս Քհնյ. Չեւեան անոր մասին խօսեցաւ ինծի։ Զինք Առաջնորդարան հրաւիրեցի ու Առաջնորդարանի դահլիճին մէջ կէսօրուան ճաշի ընթացքին բախտը ունեցայ մօտէն ծանօթանալու այս բացարիկ անձնաւորութեան հետ։ Մեր ջերմ ու մտերմիկ խօսակցութեան ընթացքին զգացի թէ ինչպիսի իմաստուն, կարող եւ սակայն համեստ անձ մըն է։ Խօսեցանք Հայաստանի, Հայ Եկեղեցւոյ ու երիտասարդութեան մասին։ Խօսեցանք հոգեւոր, քաղաքական, արուեստի ու դասական երաժշտութեան մասին։ Տեսայ թէ իր գիտութիւնը, հասկացողութիւնն ու հետաքրքրութիւնը ոչ թէ միայն հայկական՝ այլ ընդհանուր է։ Իր մէջ կար աւանդականը՝ բայց նաեւ մեծ հետաքրքութիւն՝ արդիական մօտեցումներու։ Հարցերը քննարկելու ու վերլուծելու իր մօտեցումները շատ առողջ եւ առարկայական էին։ Ասոն պատմեց նաեւ իր ծնողներուն, իր երիտասարդութեան, Պէյրութի եւ Նիւ Եորքի մէջ իր ուսանողական շրջանին մասին։ Յուզումով խօսեցաւ Պէյրութի մէջ իր անգլերէն լեզուի ուսուցիչ Անտոն Քէհեաեանի, որ ծանօթ էր ամէնուն որպէս Sir. Ըսաւ թէ առանց իր գիտութեան Sir-ը հոգացած էր իր ուսումնական ծախսերը։ Լիբանանէն դէպի Ամերիկա նախքան իր ճամբորդութիւնը, բախտով ան տեղեկացած էր այս գաղտնիքի մասին եւ խոստացած էր որ երբ իրեն կարելիութիւնը ընծայուի՝ անպայման պիտի օգնէ կարօտ ուսանողներու։

Առաջնորդարանի մէջ մեր այս առաաջին հանդիպումը բացաւ ճանապարհը բազում հանդիպումներու, որոնց ընթացքին մենք աւելի մտերմացանք։ Առիթներ եղան, տարբեր ծրագրերով միասին ճամբորդելու՝ Հայաստան, Երուսաղէմ, Հռոմ եւ Սուրբ Ղազար Վենետիկ։ Զանազան էին իր հետաքրքրութիւնները։ Երաժշտութեան եւ մասնաւորապէս դասական երաժշտութեան մեծ ճաշակ ունէր։ Արուեստի սիրահար էր ու բարձր ճաշակով ներկայացուած բազմաթիւ իւղանկարներու եւ արուեստի այլ գործերու հաւաքածոյ ունէր։ Նիւ Եորքի եւ Սթաքպրիճի իր բնակարանները կարծէք մէկական թանգարաններ ըլլային։ Քաղաքականութեան խոր հասկացողութիւն ունէր։ Պէյրութի մէջ իր կատարած խոստումը չմոռցաւ։ «Դաւիթեան Հիմնադրամ»ի միջոցաւ օգտակար եղաւ շատ ու շատ ուսանողներու։ Այս Հիմնադրամով աւելի քան 300 հայ երիտասարդ-երիտասարդուհիներ առիթը ունեցան իրենց ուսումը շարունակելու Թաֆթ Համալսարանի Fletcher School of Law and Diplomacy-ի ծրագրին։ Ես բախտը ունեցայ հանդիպելու եւ ծանօթանալու այս երիտասարդներէն շատերուն։ Այսօր, առողջ մտացող, խելացի ու բացարիկ կարողութիւններ ունեցող ղեկավարներն են անոնք եւ իրենց ծառայութիւնը ի սպաս կը դնեն Մայր Հայրենիքի պայծառութեան ի նպաստ:

Ասօ Դաւիթեանի հոգիին մէջ ես տեսայ նաեւ իսկական հայու տիպարը՝ հոգեւոր եւ ազգային իմաստով։ Նուիրուած էր Հայաստանին եւ ամէն միջոցաւ պատրաստ էր աջակցելու իր Հայրենիքին: Ան նաեւ խոր գիտակցութիւնը ունէր Հայ եկեղեցւոյ անցեալի, այսօրուան եւ ապագայի կարեւոր առաքելութեան։ Իր շատ սերտ ու մտերմիկ կապն ու յարաբերութիւնը Ամենայն Հայոց Վեհափառ Գարեգին Բ. Հայրապետի հետ ցոյց կու տար թէ որքան կը գնահատէր Հայ եկեղեցւոյ կարեւորութիւնը մեր ազգային կեանքէն ներս: Պատրաստ էր ամէն գնով զօրակցելու Վեհափառ Հայրապետին՝ որպէսզի Հայ Եկեղեցին ու Հայ ժողովուրդի հոգեւոր կեդրոն Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը առաւել զօրանայ։

Վերջին անգամ՝ իմ շատ յարգելի ու սիրելի բարեկամ Ասոն տեսայ Նիւ Եորքի իր բնակարանին մէջ։ Վեհափառ Հայրապետին ընկերացած էի Ասոյին տունը՝ մի քանի այլ ազգային ղեկավարներու հետ խորհրդակցելու համար Ասոյին առաջադրած “Հայ եկեղեցին 21րդ դարուն” ծրագրին, որու ղեկավարութիւնը Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի փափաքով Ասոն սիրով ստանձնած էր։

Շաբաթը երբեմն քանի մը անգամ հեռաձայնով կը խօսէինք։ Մօտաւորապէս վեց ամիս առաջ հեռաձայնեց ու տեղեկացուց որ քաղցկեղի հիւանդութիւն ունի։ Լուրը մտահոգիչ էր՝ բայց իր տրամադրութիւնը բարձր ու լաւատես։

Ասոյի մահուընէն երեք օր առաջ երբ իրեն հետ կը խօսէի՝ յիշեցուցի Սուրբ Վարդան Մայր Տաճարի մէջ 2011 թուականի Զատկուան պատարագը ու տօնախմբութիւնը։ Իրեն ըսի թէ ինչպէս պատարագի աւարտին միասին Մայր Տաճարի շրջափակէն 12 աղաւնիներ արձակեցինք իբրեւ խորհրդանիշ Քրիստոսի Յարութեան եւ կեանքի յաւիտենականութեան։ Ժպտելով ան պատասխանեց ու ըսաւ. “Սրբազան դարձեալ պիտի ընենք”: Վստահաբար Ասոն կը հաւատար հոգիներու անմահութեան ու գիտակից էր որ հոգեկան կապն ու մարդկային սէրն ու յարգանքը շարունակական ու յաւիտենական են։

Հիմա Ասոն ֆիզիքապէս հեռացած է այս աշխարհէն, բայց ի զօրու են այն ձեռքերը՝ որոնք կատարեցին Աստուծոյ գործերը։ Այն բոլոր բարի, ազնիւ, գեղեցիկ ու ազգօգուտ գործերը՝ որոնք Ասոն կեանքի կոչեց օրինակ պիտի հանդիսանան բոլորին եւ մանաւանդ երիտասարդներուն։

Բախտաւոր կը զգամ որ Ասօ Դաւիթեանը ճանչցայ։ Ասոն եւ իրեն նման անձերու ծանօթանալով ու բարեկամանալով ինծի համար աւելի յստակ կը դառնայ մեր կեանքէն ներս Աստուծոյ ներգործութիւնը։


YUKĞR? ITFTOŞUZ%

HUISUÇUZ WUİSRM İIŞYUZŞUZR WNDBŞĞNDZ  ST>

;$ :sç$- S+ıudnğuhti usri sg uxu<^ (ğuziuwr st< ?nğnzuwr ausuouğumrz öna üzuj )ğuziuauw =upu=umuz wuwızr ünğ,rv^ zu.mrz Zu.uğuğ şd şğşiyn.uz Yukğr= Itftoşuz^ nğ srbı huw=uğşjud auwşğnd rğudndz=zşğnd ausuğ şd srbı rğ ö+ğumjndkrdzg çşğud Auwuiıuzr rb.uzndkrdzzşğndz! Yukğr= Itftoşuzr suirz wndbşğ ndzr Auwuiıuzjr huısuçuz^ Yğ+)$ Wuisrm İışyuzşuz^ nğ ağuıuğumndkşuz .zeğuz=nf sşör ndpuğmşj aşışdşul wndörv üğndkrdzg! Iğndu, gllulnf nğ üğndkşuz st< mg huısndr Yukğr= Itftoşuzr sş,a+ğ% Üuğşürzr suirz^ wrbşjzşz= nğ Yukğr=r ,znpzşğg örz= smğıu, trz sş,a+ğ% Üuğşürzr uzndznf^ çuwj wşıuüuwrz^ uzndzzşğnd suirz gzendzndu, +ğtz=r ausuquwz^ uz ndzşju, tğ zuşd )ğuziumuz uzndz şd gzığu, tğ Yukğr= irğndz uzndzg$-

\\\

2011rz lnwi ışiu, tğ rs {Auwşğnd zşğeğndsg *isuzşuz muwiğndkşuz st<´ ürğ=g! Ürğ=g uğcuzuju, tğ Auwuiıuzr Zu.uüuar sğjuzumrz^ aşışduçuğ uxrkz ndzşjuw 2012 kndumuzrz Yuğrör üğ=r usşzusşuw sr<uöüuwrz jndjuauzetirz bznğauzetinf sg zşğmuwujzşlnd {Auwuıux kğ=şğtz üğumuzndkrdz´ )ğuzişğtznf ndindszuirğndkrdzg! Bznğauzetir gzkuj=rz uzumzmul mşğhnf sşğ ıupuduğg uwjşlşj Buğl Uözudndğg^ nğ Fşğiuwlr uwi aimuw üğubndmuz şmu, tğ% rğ üğ=r fşğuağuıuğumndkşuz bznğauzetir uxrknf! Ndğu. nd şğu.ıuhuğı trz= Sş, auwndz^ nğnfaşışd rğ uwjşlndkrdzg şğ<uzmujndj sşö nd çnlnğ uznz=^ nğnz= uwe huandz mg üızndtrz auwmumuz ıupuduğrz st<! Wrbuğcuz bznğauzeti$$$ tğ! Buğl Uözudndğ ndbueğndkşusç zuwşjud ürğ=şğndz! Zu.gzığşj ndzşzul rs )ğuzişğtz ürğ=g^ wrbşlnf^ nğ rğşzj gzıuzr=rz st< muwrz auwuıux kğ=şğtz üğ=şğ! Auğjndj kt {Auwşğnd zşğeğndsg *isuzşuz muwiğndkşuz st<´ ürğ=g ş#ğç hrır ağuıuğumndr uzülşğtz nd )ğuzişğtz kuğüsuzndkrdzzşğnf! R auğmt lndiuzmuğndşjud sşör aşı^ ağucşbı ıult uxu< mğmrz zuwşjud {Auwşğnd zşğeğndsg *isuzşuz muwiğndkşuz st<´ üğ=rz nd {Sşör htı= t^ buı htı= t$$$´^ giud Buğl Uözudndğg! Uyin"i^ buı uyini^ srzv uwi+ğ uwi yuyu=g vrğumuzujud!

Çujr çuğşmuszşğti^ buı mg yuyu=tr ürğ=i zndrğşl Yukğr= Itftoşuzrz! Uz sşö ağudrğşj yuğröusşğq usşzusş, Uzknzrr zuauzüuhşıuğuz^ nğnd pşmufuğz tğ! Buı ausumğşlr tğ^ muğ,şi şğrıuiuğe^ vuyuöuzj sışğsrm nd irğulrğ! Ndbueğndkşusç kpkuışj ürğ=i^ muğeuj sumuüğndkrdzg^ şd znwz auğjndsg ndppşj rz,r$ {(ğuzişğtz kuğüsuzndkrdzg ndzr#=^ ;şğumnwır ustz stm işpuzr fğuw eğndşlr= ürğ= sgz t´! Huıui.uzşjr^ kt Buğl Uözudndğz ul muğşdnğ zmuışj üğ=r )ğuzişğtz kuğüsuzndkrdzg! Wşınw ışpşmujuw nğ Itftoşuz sş, ağuıuğumvuındz sg ndztğ!

:+işjuz= ıuğçşğ zrdkşğnd suirz! Rğşz znwzrim gir nğ Auwuiıuzr st< (ğuziuwr ardhuıniuğuzg vuyuöuzj mnhrı fuğndşlumşğh sg nğeşüğu, tğ uwe bğ<uzrz!

{Rs muğ,r=nf Auwuiıuzr muxufuğndkşuz aşı yn.ueuğq ausuquwzndkşusç mg ynğqşz sşpsşl ethr (ğuziu üupkg´^ giud zuauzüuhşı Itftoşuz!

ԳԱՐԵԳԻՆ ՏԷՎԷՃԵԱՆRz,r ausuğ Itftoşuzr aşı auzerhsuz usşzumuğşdnğ suig rğ sş,a+ğ suirz wndbşğz trz! Itftoşuzr sş,auwğg .uğçşğejr Üuğşürz Itftoşuzz tğ &1868-1964/! Uz Kndğ=rnw Hulg=auztr &qmznğiumuz mşzeğnzr/ ız+ğtz şpu, tğ! Aşprzumu, tğ {Qndm şd qmznğindkrdz´ 500 t<uzr^ udşlr =uz 200 zmuğzşğnf mnknpuwrz ndindszuirğndkrdz sg^ nğ ıumudrz 1906 kndumuzrz ağuıuğumndu, tğ Hnlinw st<! Iuig ıuğr wşınw^ 1915 kndumuzrz ürğ=g ıhuüğndu, tğ +isuzşğtznf^ rim 1926 kndumuzrz% )ğuzişğtznf! (ğuzişğtz ıuğçşğumg ndztğ {Qmznğindkrdzg şd qmznğizşğg Kndğ=rnw st<´ .nğuürğg şd =uzr sg uzüus fşğağuıuğumndu, tğ! Uwi ürğ=g kuğüsuzndu, tğ zuşd rıulşğtzr! Ürğ=g ürıumuz uxndsnf buı ndbuüğud t$ muğşdnğ auzüusuz= t^ nğ qndmşğnd uzndzzşğg ığndu, şz zuşd luırzşğtznf! Uwi şöumr ub.uındkrdzg uwi çzuüuduxr juğe şpu, ndindszuirğndkrdzzşğtz usşzuuğct=udnğ ub.uındkrdzz t^ uwehrir ub.uındkrdzzşğnd zu.umuğuhşıg mg zmuındr! Üuğşürz Itftoşuzr aşprzumndkşusç lnwi ışiu, uwe ürğ=r arsuz fğuw wşıuüuwnds üğndşjuz çuösukrd ub.uındkrdzzşğ! Uwi ürğ=g inim ürıumuz ndindszuirğndkrdz sg vt! Uwiışp +üıuünğ,ndu, şz çuzuardiumuz^ huısumuz zrdkşğ^ nğnf uwi ndindszuirğndkrdzg rğ ışiumr st< uzmğmzşlr t srzvşd uwi+ğ! Ürğ=g şdğnhumuz ürıumuz bğ<uzumzşğt zşği sş, zhuiı mg çşğt uwz suizuütızşğndz^ nğnz= mg öçuprz qmzuçuzndkşusç! Ürğ=rz st< suzğumğmrı mşğhnf zşğmuwujndu, şz upr şd =upjğuaus^ ,nfuwrz^ muzüzu, <ğuwrz uduöuzzşğnd nd aninp <ğşğnd st< qndmşğg% auduzumuz çnlnğ .zerğzşğnd ndindszuirğndkşuz uxndsnf! 2006 kndumuzrz {Uğui´ ağuıuğumvuındzg rğumuzujndj 576 t<znj uwi üğ=r kğ=şğtznf şğğnğe ıhuüğndkrdzg!

Yukğr= Itftoşuz^ nğ ndğ nğ t mğzuğ gllul (ğuziuwr ausuğ şğmğnğe suğeg &şkt İuğ=nör uöznd+ğtz yn.ueuğqtğ Yukğr= Itftoşuzr% rğşz u<umjşlnd uözrd ünğ,rz şd huındnw .+i=rz/^ sşğ auzerhsuz uwi suirz st< zsuzndşjud huıuzrr sg nğ rğ hubışlr sş,a+ğg aşı &nğndz uwz=uz muhndu, şpu, t şd nğnd uöeşjndkrdzg buı sş, şpu, t rğ zmuğuüğrz fğuw/ sınfr şd çuğqğuquwz imiud fşğuhğrl rğ sş,a+ğ aşı rğ suzmndkşuz uzndb +ğşğg^ sş,a+ğ% :uğçşğer +enf lşjndz huısndkrdzzşğg$$$

1919 kndumuzrz Üuğşürz Itftoşuzr nğerz (ğuziu mg ışpuyn.ndr! Yukğr= fşj ıuğşmuzrz mg mnğizjzt rğ suwğg! Rğ euiıruğumndkrdzg mg huğır rğ sş, auwğrmzşğndz nd sş, suwğrmzşğndz^ srbı yzıxşlnf uzyn.uğrzşlr suwğg! S+ğ muğ+ıg uzkşpndu, tğ rğ iğırz st<! Wndöndu, tğ$$$ nd vtğ zuwşğ cusujnwjrz!

Sşör giud zuşd nğ sş,a+ğst kpkuhuzumzşğ szuju, şz şd wu<nğe uzüus^ şğç Yuğrö uwjşlşs^ mğzus uzüus sg kpkuışl öuznz=! Uz auwşğtz ıuxşğg ürıtğ^ iumuwz ecnduğndkşusç mg muğeuğ! {Htı= t uzüus sg zuwrl! Kşğşdi muğşdnğ^ aşıu=ğ=ğumuz zrdkşğ muz! Sş,auwği çuxuğuz sg muösu, tğ´^ giud Itftoşuz^ .niıuzulnf zuşd zmuğzşğ ıul sşör! Bznğaumul tr uwe <şğs^ uzçxzuöç+irm auzerhsuz ausuğ! Çuczndşjuz= çuğşmusuçuğ^ wndöndu,^ muğ,şi öüulnf (ğuziuwr hşıumuz zbuzudnğ suğend^ )ğuziujr zuauzüuhşır auw sş,a+ğ% Üuğşürz Itftoşuzr uztumuz zşğmuwndkrdzg!

?uzr sg +ğ wşınw^ ıumudrz Yuğrö mg üızndtrz=^ şğç şğmnd zusum iıujuw Yukğr= Itftoşuztz! Uxu<rzg uzqzumuz zusum tğ^ ndpuğmndu,% Auwuiıuzr st< (ğuziuwr eşihuzrz! Itftoşuz mg .zeğtğ nğ auw ürızumuz Wuisrm İışyuzşuzrz auğm şpu, huğuüuwrz uzsr<uhti (ğuziu sndı=r uğı+zuürğ gzqşxzndr! Srdi zusumg znwzr huıotzz tğ^ önğ uzqusç hrır zşğmuwujztr eşihuzrz! Uwehti ul uxrkg vşpud şd uwe zusumg nğhti wndb szuj uwi ağubulr suğetz ^nğ rğ uğıu=ndiı sşps şğşdnwkr st<^ ndztğ uzuişlr andcmnd srı= nd mnğnf! Itftoşuz şğçş= völujud uwe srı=z nd mnğnfg erduzuürıumuz ouzuhuğazşğnf ,uxuwşjzşlnd rğ auw cnpnfndğerz!

Yukğr= Itftoşuzr suag uzeuxzulr^ kuzmuürz mnğndiı tğ kt_ )ğuziujrzşğr^ kt_ auw cnpnfndğer ausuğ! Knp .upupndkşusç auzüvr uwi i=uzvşlr auwnd anürz!