ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
80. Տարի

ԳԻՐՔ

© NorMARMARA 2001 - 2020
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
ԱՐԽԻՒ - 29 ԱՊՐԻԼ 2020

GZKŞĞJNPZŞĞND NDBUEĞNDKŞUZ


?nğnzu cuağr ausuouğumr ets nğhti zu.uöündbumuz =uwl^ sr<njr sg ausuğ gzeauıu, şz= kşğkr ıhuüğndkrdzg şd SUĞSUĞU-z ızuwrz ub.uıuz=nf mg ağuıuğumşz= sruwz ausujuzjr fğuw^ +zluwz eğndkşusç!


Usşzumuğo cusuzumr st< :sçuüğumuösg hrır fşğueuxzuw rğ çzumuznz ub.uıuz=rz nd kşğkr ıhuüğndkşuz!

 SUĞSUĞU



    Ausuwzuhuımşğ


SUWRİ ŞD WNDZRİ USRİZŞĞG HRIR GLLU#Z

SŞPSUJNDSR  ND ÇZUMUZ MŞUZ?R

FŞĞUEUXZULND USRİZŞĞ


?nğnzu cuağr ausuouğumg mg buğndzumt szul usçnp< ub.uğar +ğumuğürz uxu<rz muğürz fğuw! Şğtm =uzr sg şğmrğzşğ^ ül.udnğndkşusç İhuzrnw nd (ğuziuwr^ aupnğeşjrz kt Suwri usinduz gzkuj=rz musuj musuj hrır kşkşdjzşz sr<njuxndszşğg! Şkt zmuır uxzndr nğ İhuzru nd (ğuziu ?nğnzuwtz ustztz buı ındcu, şğmnd şğmrğzşğ şz^ muğşlr t ndğu.uzul uwi lndğrz ausuğ^ nğnfaşışd uzrmu luduışindkrdz mg zşğbzvt srdi şğmrğzşğndz ausuğ şdi!

Kndğ=rnw st< şğtm ul Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğndkrdzg lud lndğ aupnğeşj! Ktşd ecçu.ıuçuğ euğqşul muwrz sşxşulzşğ^ çuwj buı çuğqğ tğ zuşd krdg uwz arduzezşğndz nğnz= çcbmndu, trz! Şğtmnduz önaşğndz krdg 89 şpud! Juğe suauju,zşğndz krdg auiud 3$081-r! Euğsuzndu, arduzezşğndz krdz tğ 5$231^ rzv nğ euğqşul s+ıudnğuhti mğmzuhuırmz tğ stm +ğnduz st< fuğumndu, znğ arduzezşğndz! Uwi ındşulzşğg luduışindkşusç np<ndzndşjuz çnlnğ uwz suizuütızşğndz mnpst^ nğnzj aşı auğjuöğnwj mg muıuğndtğ muwuzzşğnd mnpst!

*ğnduz ındşulzşğnd aupnğendstz uxu< suslnw uindlri iuğ=şj Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğ (uağtıırz Ü+ou^ Zu.uğuğg euğqşul üna nd luduışi tğ! Uz wuwızşj nğ Kndğ=rnw st< suaujnpzşğnd krdg Şdğnhumuz şğmrğzşğnd ustztz ju, sumuğeumg jnwj mndıuw! Giı Zu.uğuğrz^ Kndğ=ru ausuouğumr ustztz çuğqğ mtıg şırz knpu, t uwlşdi nd imiu, t ür,g ethr fuğ r<şjzşl! Uirmu şpu, t bznğard buı muznd.tz uxzndu, sr<njzşğnd^ çuwj huwsuz t nğ buğndzumndr nd çuğşludndsg szuwndz euxzuw! Şkt auwğşzumrjzşğg azuöuzerz muznzzşğndz nd wuzqzuğuğndkrdzzşğndz^ uwi çuğşeth üzuj=g hrır buğndzumndr Suwri usinduz gzkuj=rz ul nd hrır iışp,ndr udşlr wiıum nd ünaujndjrv huımşğ!

Çuwj uwi lud huımşğg çzumuzuçuğ ndzr rğ ürzg! Şğmrğg buı çuz mg huğır uxnp<uhuandkşuz nlnğır ub.uıudnğzşğndz^ çcrbm mus +üzumuz^ nğnz= ,uzğ nd önauçşğşul ub.uıuz= mg ıuzrz arduzezşğg euğsuzşlnd ausuğ! Zu.uğuğg judnf wrbşj nğ 7$428 uxnp<umuz ub.uıudnğ ?nğnzuwt fuğumndu, t zşğmuwri nd uxnp<ndkrdz supkşj uznzj!

Aşıu=ğ=ğumuz t nğ ?nğnzuwt fuğumndu,zşğndz sr<şd sş,usuizndkrdz mg muösşz uwğşğg!

Üğşkt çnlnğ lğuınd mşeğnzzşğg +ğg =iuzgvnği cus ?nğnzuwr suirz aupnğends m'gzşz! Buğndzum öğnwjzşğ mg muıuğndrz suizuütı çcrbmzşğnd nd ürızumuzzşğnd aşı! Rzvhti Kndğ=rnw^ zuşd ub.uğar çuösukrd şğmrğzşğnd st< ürızumuzzşğ ürbşğ jşğşm m'ub.uırz ?nğnzuwr ets huınduiı sg öuğüujzşlnd ausuğ! Şd wuwızr mg euxzuw nğ uınğ ausuğ eşx çudumuz şğmuğ ihuişl htı= hrır glluw!

Aupnğendszşğnd gzkuj=rz ıuğ+ğrzum mus aumuiumuz muğ,r=zşğ ul mg wuwızndrz! *ğrzumr ausuğ^ ürızumuzzşğ iındüşğ şz nğ ,.npzşğg udşlr =rv mg fuğumndrz^ nğnfaşışd zr=nkrzg mg muişjzt cuağg! Çuwj orbe t zuşd nğ fuğumndu,zşğg udşlr ecnduğ mg çcbmndrz şkt ,.np şpu, şz!


ÇZUMUZNZ MŞUZ?R FŞĞUEUĞQ

Aumuxum ihuindszşğnd^ şğtm ul znğ nğnbnds sg vaupnğendşjud 65 ıuğşmuzt fşğşğnd ausuğ uxmuw ynpnj şllşlnd uğüşl=r muhumjndkşusç! Mg kndr kt uwi suirz fuğuzndszşğ muz ıumudrz! Şğtm gindşjud nğ +ğumuğür şmu, t 65tz fşğ şpnpzşğndz ausuğ şğmnd cus ynpnj şllşlnd uğı+zndkrdz ıul^ huwsuzud nğ mux= vünğ,u,şz^ çuwj nğnbnds vuxzndşjud!


ŞĞŞİNDZ ?UPU?ZŞĞND ST>

{Krdğ=rwt´ kşğkg üğu, t nğ Kndğ=rnw şğşindz =upu=zşğndz st< fşğ<rz stm buçknduz gzkuj=rz uğquzuüğndu, t ötğnwtz srzvşd ıuig znğ arduze^ rzv nğ ünaujndjrv ındşul t! Çzumuznz mşuz=r fşğueuğqg zu. hrır imir uwi şğşindz =upu=zşğndz st<! ?upu=zşğnd uzndz vt ığndu,^ çuwj wuwızr t nğ Rikuzhndlg uwe =upu=zşğndz sr<şd vr üızndrğ! Sşpsujndsr .zerğzşğnd suirz ub.uıuz= mg ıuzr Auzğuhşındkşuz Zu.uüuar *üzumuz (nduı *=kuwr zu.uüuandkşusç muösndu, wuzqzu.ndsç sg! Wuzqzu.ndsçrz ausuğ ustztz ecnduğ auğjg =upu=zşğnd sr<şd ousçnğendkşuz ausuğ eğndu, uğüşl=z t! Uwi mtıg uzbndbı buı muğşdnğ t ausuouğumg muişjzşlnd .zeğrz st<! Mg muğ,ndr nğ kşğşdi Wndzrirz muğşlr hrır glluw kşkşdjzşl uğüşl=g^ zu. uğı+zşl uzqzumuz mux=şğnf ışpuyn.ndkrdzg^ udşlr fşğ< uğı+zşl auzğubuğcşğnf nd uwl auzğuwrz yn.ueğusr<njzşğnf ışpuyn.ndkrdzg! Iumudrz iınwü vt zuşd ehğnjzşğnd huğuüuz^ nğ çudumuz çuğe auğj t! Mğkumuz Zu.uğuğg şğtm wuwıuğuğşj nğ ndindszumuz auiıuındkrdzzşğg yum hrır szuz srzvşd 31 Suwri^ çuwj uımt şı= ul wiıum vt kt ehğnjzşğg hrır çujndr#z kt nv! Şkt çujndrz rim^ ubumşğızşğg gzeustzg 19 +ğ ehğnj hrır şğkuz nd hrır iıuzuz rğşzj froumujnwjşğg! Çuğşçu.ıuçuğ^ uwi ıuğr n_v stm ubumşğı euiuğuzg hrır szuw^ znwzrim şkt zrbşğg ju, glluz!


ĞUSUÖUZR I*ZR GZKUJ?RZ 9 *Ğ YNPNJ ŞLLŞLND UĞÜŞL?

{Ardğğrwtk´r st< Uhırdlüuırg İtlfr hzeşj kt Ürızumuzzşğnd :nğandğeg mg sıu,t 9 +ğ ynpnj şllşlnd uğüşl= axvumşl Ğusuöuzr I+zr +ğşğndz! Uwi suirz fşğ<zumuz nğnbndsg hrır uxzndr 18 Suwrirz Zu.uğuğuj :nğandğer zriır gzkuj=rz şd hrır ağuhuğumndr Zu.uüua Tğınpuzr mnpst! İhuişz= nd ışizşz=!



X$



SŞ;R IUZZ MRLRMRNW MUKNPRMNİNDKRDZG

EUĞQŞUL EUI ÇUJUD İİNW MUKNPRMNİUĞUZR FŞĞUEUĞQR AUSUĞ

Auwmumuz nd iyrdx=uauw upçrdğzşğ mg wuwızşz kt Sş,r Iuzz Mrlrmrnw Muknprmnindkrdzg znğ euı çujud Kndğ=rnw uxu<rz uışuzr euıuğuzrz s+ı^ huauz<şlnf İinw muknprmniuğuzr fşğueuğqg!

Uğus U$ Muknprmni uwi suirz wuwızşj {Buzk´ aşxuışirltz^ zşğmuwujşlnf rğudumuz ünğ,gzkujg! Giı Mrlrmrnw uknxr üuaumulrz^ =upu=umuz^ erduzuürıumuz^ =uğnövumuz uihuğtötzşğt zşği auwmumuz mnpsg aimuwumuz ub.uıuz= ıuğu, t^ iumuwz sr<uöüuwrz rğudumuz eubıtz zşği nğşdt =uwl vt uxzndu,! Fşauyux Auwğuhşıg giud nğ euıumuz ersndsrz zu.nğeu, trz şğş= ıuğnduw zu.uhuığuiındkrdzzşğg^ nğnzj st< gzeüğmndu, trz erduzuütızşğ^ jşpuihuzuütızşğ nd rğuduütızşğ!

Nğhti uğerdz= uwe ub.uıuz=rz^ huığuiındu, t 100 t<znj kpku,ğuğ sg^ nğ =uzr sg ıuğr uxu< zşğmuwujndu, tğ Kndğ=rnw İuasuzueğumuz Euıuğuzrz!

{Kndğ=rnw İuasuzueğumuz Euıuğuzg uxuzj auğjg giı tndkşuz =zzşlnd^ udşlr =uz 20 t<znj zusum sg ndpuğmşj sşör^ zbşlnf nğ İuasuzueğumuz Uışuzg vr mğzuğ gzendzrl şd =zzşl uwihrir ersnds sg´^ bşbışj Uğus U$ Muknprmni^ wuwızşlnf nğ wşıuüuwrz kpku,ğuğg ndpuğmndu, tğ zuşd ŞSRU^ çuwj =uzr nğ Kndğ=rnw İuasuzueğumuz Uışuzg giı tndkşuz vtğ =zzu, nd forx vtğ uğqumu,g^ ŞSRU sşğcu, tğ ersndsg!

{Uwcs kpku,ğuğg muğü sg fşğuışindkrdzzşğt şzkuğmşlt şı=^ zşğmuwujndjrz= Kndğ=rnw Uxu<rz uışuzr euıuğuzrz! 21 Uhğrlrz euıumuz zriı hrır muwuzuğ^ çuwj zşğmuw huwsuzzşğnd lnwirz ıum^ rzvhti çnlnğ şğmrğzşğnd^ Kndğ=rnw st< şdi euıuğuzzşğg yum şz´^ bşbışj Muknprmnig^ wuwızşlnf nğ euıg hrır =zzuğmndr İşhışsçşğ usindz!

Aupnğendu, lndğşğnd ausuquwz^ Uğus U$ Auwğuhşıg gzeü,şj nğ uwi euıg sruwz Sş,r Iuzz Mrlrmrnw Uknxr mus şmşpşjdnw euıg vt^ uwl auw uöür^ Auwuiıuzr nd Uğju.r euız t!

Fşauyux Auwğuhşıg giud nğ Auwuiıuz nğhti hşındkrdz rğ ousçnf^ İyrdx=z ul rğ ndprzşğnf htı= t aşıuhzeşz auwşğnd {huauz<uırğndkşuz euı´g! {Stm mnpst htı= t aumuöeşz= Kndğ=rnw =uğnövndkşuz^ srdi mnpst rğudumuz nd =upu=umuz sr<njzşğnf htı= t srbı uğerumuz huaşz= auw euıg nd öuwz zşğmuwujzşz= sr<uöüuwrz auzğndkşuz´^ wuwıuğuğşj Uğus U$ Muknprmnig!

Sş,r Iuzz Mrlrmrnw Uknxr Auwğuhşır .+i=şğnf^ sruwz kğ=umuz mnpsz t nğ htı= t aumuöet^ auwmumuz mnpsg htı= vt aumuöet^ uwl srbı uwcstumuz htı= t euğqzt auw euıg^ öuwz öşışpt ub.uğar ub.uğau-=upu=umuz huwsuzzşğnd^ rğudumuz huwsuzzşğnd st<% öuwz srbı musğ<şlnf sr<uöüuwrz +ğtz=r ındşulzşğndz!


KĞ?UMUZ *EUWRZ ÜR;ŞĞG SRZVŞD 28 SUWRİ

WŞIUQÜŞJ KXRV?ZŞĞG


{Kğ=umuz *euwrz Ür,şğ´ gzmşğndkrdzg kxrv=zşğg wşıuqüşlnd cusuzumuauındu,g şğmuğuqüşj srzvşd 28 Suwri kndumuzg!

Uwi nğnbndsg mg fşğuçşğr kt_ uğıu=rz^ kt_ zşğ=rz kxrv=zşğndz! Gzmşğndkrdzg zu.uhti wuwızu, tğ nğ kxrv=zşğg lrnfrz hrır muişjndtrz srzvşd 1 Suwri kndumuzg^ rim şğmğtz zşği sruwz muğü sg sş, =upu=zşğnd sr<şd wuındm uğı+zndkşusç kxrv=zşğ hrır muıuğndtrz!

Arsu znğ nğnbnds sg ağuhuğumndşjud gzmşğndkşuz pşmufuğndkşuz mnpst!


Kndğ= +üıuıtğşğnd çnpn=rz ışpr ıulnf

RZİKUMĞUSR FUĞVNDKRDZG AŞXUJNDJ ?RS ?UĞIUBŞUZR 24 UHĞRLŞUZ ÜĞUXNDSZŞĞG


?uzr sg +ğ uxu< üğu, trz= uğetz nğ usşğrmşuz bnf ub.uğar uiıp ?rs ?uğıubşuz rğ 24 cusşuw {huısnds´rz &ar=uwt/ st< üğuxndszşğ gğu, nd lndiuzmuğzşğ öşışpu, tğ 24 Uhğrlr ıuğşlrjrz uxkrd! {24 Uhğrlrz imiu, trz mnınğu,zşğg! Zu. ihuzzndşjuz auw sıudnğumuzzşğg! Uwzndaşışd +isuzşuz kndğ=şğg auiuz mrzşğndz nd şğu.uzşğndz! Uznz= rs zu.zrzşğz şz^ nğnz= infr suızndşjuz^ çxzuçuğndşjuz nd ihuzzndşjuz! Uwe ıuğrzşğndz ihuzzndu, trz 1$5 srlrnz auwşğ´^ üğndu, tğ ?rs ?uğıubşuzr üğuxndsrz st<!

?uğıubşuzr uwi üğuxndsrz ets udşlr =uz auöuğ kndğ= +üıuıtğşğ çnpn= zşğmuwujndjrz Rzikumğusr fuğvumuz .nğandğerz! Rzikumğus aşxujndj ?uğıubşuzr {huısnds´g şd nğhti huıouxuçuzndkrdz erışl ındud nğ üğuxndsg jşpuhubıumuz çnfuzeumndkrdz ndztğ!

Udşlr fşğ< aupnğendşjud nğ ?uğıubşuzr muw=t<g .uyuzndu, t kndğ= ausumuğüvuatzzşğnd &at=gğ/ mnpst^ iumuwz uwe lndğg orbe vtğ!

Wrbşjzşz= nğ ?uğıubşuzr zu.zrzşğg Tğöğndstz şz! ?rs rğ sumuzndzg cuxuzüu, t sş,a+ğst% İupukşl ?uğıubşuztz!

?rs ?uğıubşuz 2015rz Auwuiıuz uwjşlu, tğ nd suizumju, 100usşumr sr<njuxndszşğndz^ ;r,şxzumuçşğer wndbuausulrğrz st< wuğüuz=r ındğ= suındjuzşlnf önaşğnd wrbuıumrz!

ÜNPNDKRDZ MUIUĞNDŞJUD SRSUĞ İRZUZR

?GLGV ULR YUBU STIĞTİTTZ


Lğuınd ünğ,umulndkrdzzşğ mg aupnğeşz kt fşğ<rz ıuig +ğşğnd gzkuj=rz ünpndkrdz muıuğndu, t Htw+plndr ?glgv Ulr Yubu stığtittz^ nğ udşlr =uz 500 ıuğnduw uzjşul sg ndzr şd nğ zu.uü,ndu, nd muxndjndu, t +isuzşuz muwiğndkşuz zbuzudnğ ouğıuğuhşı Srsuğ İrzuzr mnpst!

Ünpşğg^ +üındşlnf ?nğnzuwr ausuouğumr aşışduz=nf iışp,ndu, rğufroumtz^ stm buçknduw gzesr<ndsnf şğmnd uzüus kuluzu, şz ,u,mukrkşpzşğg mriuüzeuqşd üsçtkzşğnd^ nğnz= huısumuz nd zrdkumuz uğct= mg zşğmuwujzşz! Ünp+zr gzeauzndğ =ubg muösu, t 1$5 =rlnmğus! Çujr uwi ünpndkşuz eth=şğtz^ stığtitz uzjşulr st< znwzhti çuösrji kuluzr şzkuğmndu, t! Eth=r uxzvndkşusç aşıu=zzndkrdz çujndu, t Rikuzhndlr niırmuzndkşuz mnpst!

Zbşz= nğ Htw+plndr ?glgv Ulr yubu stığtitz muxndjndu, t 1588 kndumuzrz!


UĞUS UOTSŞUZ% MLTZITWL ?UPU?R ?UĞINDPUĞ


Mltzıtwlr =upu=uhşıumuz .nğandğeg 27 Uhğrlrz uğıumuğü cnpnf sg ündsuğşj şd nğnbşj Uğus Uotsşuzg uxcusuçuğ zbuzumşl =upu=r =uğındpuğ! Uz hrır yn.uğrzt Uğıubti ?uiu.şuzg^ nğ =upu=uhşıumuz .nğandğer uzeus gzığndu, t! Uotsşuz uwi hubı+zrz fğuw hrır szuw uxznduöz srzvşd 2022r ışpumuz gzığndkrdzzşğg!

Uğus Uotsşuz fşğ<rz 19 ıuğrzşğndz öuzuöuz hubı+zzşğ fuğu, t Mltzıtwlr =upu=uwrz muxufuğndkşuz st< şd srzvşd uwi zbuzumndsg^ zu =upu=r =uğındpuğr üğuişzşumr uğ.rdzşğnd çuczr fşğlnd,uçuzz tğ!


Şğç vşz wuğündrğ )rör=umuz çujndkrdz huaşlnd mnvşğg

ZRD ŞNĞ?R ST> AUĞRDĞUDNĞ AĞŞUZŞĞ SUİZUMJŞJUZ

ĞUÇRR SG WNDPUĞMUDNĞNDKŞUZ


Şğtm usçnp< +ğnduw gzkuj=rz aşxuışirluwrz muwuzzşğz nd lğuındusr<njzşğnd ausujuzjuwrz muw=t<şğg gzeuğqum lğuındndkşusç mg aupnğetrz lndğ sg nğ mndüuğ Zrd Şnğ=tz! Ağşuw ğuççrr sg wndpuğmudnğndkşuz gzkuj=rz auğrdğudnğ ağşuzşğ^ uzışişlnf )rör=umuz çujndkrdz huaşlnd mnvşğg şd sş, çuösndkrdzzşğnf wndpuğmudnğndkrdz vmuıuğşlnd hşıumuz huauz<zşğg^ Zrd Şnğ=r Ndrltgsuhndğm bğ<uzrz st< audu=ndşjuz irzumnmr sg bğ<uyumtz zşği! ?upu=uhşındkrdzg ışpşmuzulnf uwe suirz^ uauöuzü azvşjndj şd niırmuzndkrdz ndpuğmşj eth=r fuwğ! İşd ül.uğmzşğnf nd şğmuğ fşğuğmndzşğnf ağşuzşğg uxuzj )rör=umuz çujndkrdzg huaşlnd^ buışğ znwzrim uxuzj ersum mğşlnd npnpu, trz ynpnjzşğg!

Niırmuzumuz ndcşğ uzsr<uhti sr<usışjrz nd jğndşjrz çuösndkrdzg^ qşğçumulşlnf .ndsç sg wndpuğmudnğzşğ!

{Ağşuw şd uwl ausuwz=zşğndz ndppşul rs mnvg wiıum t! Uwlşdi uöeuğuğndkrdzzşğ hrır vglluz! Zrd Şnğ=r niırmuzndkşuz ağuauzüu, şs qşğçumulşl uwz uzqşğg^ nğnz= sş, .ndsçşğnf mg audu=ndrz ani nd anz! Cusuzumz t nğ muişjzşz= ?nğnzu cuağr ıuğu,ndsg şd yğmşz= suğermg´^ wuwıuğuğşj ?upu=uhşıg!


İuğiuyşlr eth= Auwuiıuzr Üudux =upu=rz st<

CNPNFNDĞEG JZJNDU; T

- AUBNDŞWUĞEUĞG AUİUD SRZVŞD ARDUZEUZNJ


Şğmnd +ğt r fşğ Auwuiıuzr st< ustz suğe mg .+ir iuğiuyşlr eth=r sg suirz nğ huıuau, tğ Üşpuğ=ndzr=r suğör Üudux =upu=rz st<!

Eth=rz ,zndze ındnp huıouxzşğg şğşduz şmu, trz şğmnd usri uxu<! Yşığnduğ usindz şğmnd uzvuyuaui huıuzrzşğ rğuğnd aşı frouçuzndkrdz ndzşju, trz^ wşınw eubndzuauğu, trz örğuğ! Eth=tz şğmnd usri wşınw^ uznzj vuyuaui sşğqudnğzşğg nğnbu, trz lnd,nds sg üızşl! Uzvuyuauizşğtz stmndz mnpst Uğstz şd Eudrk Auwkşuzzşğ^ srdi mnpst% örzndnğumuz =zzrv Ö+ğrm Huğnzrmşuz nd Znğuındi ürdptz Fuat Udşışuz^ cusueğndu, trz Üudux =upu=rz st<!

Npçşğündkrdzg vtğ ndbuju,! Şğç şğmnd mnpsşğg mg .+itrz rğuğnd aşı^ rz=zubuğczşğ s+ışjuz uznzj şd mğumnjzşğ azvşjrz! Huğnzrmşuz nd Udşışuz ışpdnwz fğuw suaujuz^ fşj anür^ nğnzj sr<şd trz Uğsuz şd Eudrk Auwkşuzzşğg^ ışpuyn.ndşjuz Üuduxr arduzeuznj! Uimt şı= huıuau,zşğg udşlr iuğiuyuöend trz! Uwihti% mti cus wşınw znğuındijrzşğnd udşlr =uz 500 anürznj .ndsç sg zşğ.ndcşj arduzeuznj^ <uğendybndğ gğud ustz mnps^ ktşd sş, krdnf niırmuzzşğ muwrz anz şd anz tğ znwzrim niırmuzuhşı Uğsuz İuğüişuzg^ çuwj wuğqumndnpzşğg muğ,şi kt .şluüuğu, usçn. sg mg wrbşjztrz nd nvr_zv şd n_v stmg mğjud uğüşl= gllul uznzj ünğ,npndkrdzzşğndz! ?uzr sg anür mğjuz znwzrim sızşl Eudrk şd Uğsuz Auwkşuzzşğnd arduzeuişzşumtz zşği şd mığşl uznzj huğuznjzşğg!

Şğtm usçnp< +ğ uwi ktsuz rb.uzndkrdzzşğnd^ rğudumuz suğsrzzşğnd şd cnpnfndğer +ğumuğür fğuw tğ! Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğ Uğitz Knğnişuz uwjşlşj arduzeuznj nd giud nğ Auwkşuzzşğg^ nğnz= a+ğşpç+ğ öudumzşğ şz^ ışpuyn.ndu, şz ndğrb arduzeuznj şd uznzj uznzj uxnp<umuz froumg buı ,uzğ t!

Uwi ,uzğ eth=r uxzvndkşusç aşıu=zzndkrdz çujndu, t şd udşlr =uz 50 anür qşğçumulndu, t nd mg auğju=zzndr öuzuöuz niırmuzuındzşğnd st<!

Srum s.rkuğndkrdzz uwz t nğ çcrbmzşğtz nd çnwc=nwğşğtz n_v stmg ındcu, t arduzeuznjr fğuw wuğqumndsr aşışduz=nf!


Lrçuzuzşuz şd sr<uöüuwrz +ğuürğ - wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 17

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ


75 տարի առաջ այսօրուան պէս՝ 30 Ապրիլ 1945-ին, նացի Գերմանիոյ բռնապետ Ատոլֆ Հիթլէր անձնասպան եղաւ: Երկու օր առաջ  անձնասպան եղած էր բռնապետ Պենիթօ Մուսոլինին՝ Իտալիոյ Ազգայնական-ֆաշիստական կուսակցութեան ղեկավարը, որ 1943-ին ժողովուրդին կողմէ արդէն հեռացուած էր իշխանութենէն: Հիթլէրի  ինքնասպանական այս արարքով վարագոյրը վար կ'իջնէր Բ. Աշխարհամարտին, որ «մարդկային քաղաքակրթութեան» արժած էր աւելի քան 60 միլիոն մարդու կեանք, շուրջ մէկ թրիլիոն տոլար արժողութեամբ ֆինանսական վատնում, բազմահազար քաղաքներու, գիւղերու եւ աւաններու քանդում...: Այսպէս, կը տապալէր Հիթէրի երազած «Երրորդ Ռայխ«ը, որ աշխարհին պիտի տիրէր հազար տարի, բայց փոխան հազարի ապրած էր միայն 12 տարի՝ 1933-1945:   

Այդ թուականին յաջորդող քանի մը օրերուն, 8-9 Մայիսին, Պերլին-Հռոմ-Թոքիօ պարտուած եռանկիւնին դէմ հայ ժողովուրդն ալ բերաւ աչքի զարնող իր պատուաբեր մասնակցութիւնը օրուան յաղթական դաշնակիցներուն՝ Սովետական Միութեան կողքին մասնաւորապէս, ցոյց տալով իր ռազմական տաղանդը: Արդարեւ, խորհրդահայ զինուորները, Հայրենական Մեծ Պատերազմի սկսումէն՝ 22 Յունիս 1941 ետք, միացած էին սովետական բանակի շարքերուն ու մեկնած ռազմաճակատ: Այստեղ կ’արժէ նաեւ նշել, որ Խորհրդային Հայաստանի Հանրապետութեան ու Սովետական Միութեան զանազան շրջաններէն աւելի քան 300,000 հայ մարտիկներ ատենին ընդգրկուեցան սովետական բանակներու մէջ եւ կենաց ու մահու քառամեայ պատերազմի մէջ տուին աւելի քան 50,000 զոհ: Հայ ժողովուրդի պատմութիւնը հպարտութեամբ կը յիշէ նաեւ, թէ իր շարքերէն շուրջ 70 զինուորականներ բարձրացան զօրավարի, ծովակալի կամ մարաջախտի աստիճաններու: Առաւել՝ աւելի քան հարիւր դիւցազններ արժանացան «Սովետական Միութեան Հերոս»ի կոչման, իսկ հազարաւոր ռազմիկներ պարգեւատրուելով արժանացան շքանշաններու: Այս բոլորը անգամ մը եւս կը յայտնենք այն պահուն, երբ Ռուսաստանի ու նախկին խորհրդային կարգ մը հանրապետութիւններու առընթեր, մասնաւորապէս այսօրուան անկախ հռչակուած Հայաստանի Հանրապետութիւնը կը պատրաստուի մօտ օրէն նշելու իր պատմական յաղթանակին 75-ամեակը:    

7 Դեկտեմբեր 1941-ին յիմարութիւն գործելով՝ ամերիկեան Փըրլ Հարպըրի վրայ յարձակեցաւ Ճափոն, որ ներգրաւեց Ռուզվէլթի Միացեալ Նահանգները Պատերազմի մէջ, փութացնելով Պերլին-Հռոմ-Թոքիօ եռանկիւնին պարտութիւնը: Ապա հասաւ ամէնէն ճակատագրական ու վճռական ճակատամարտը Ստալինկրատի մէջ, ուր 23 Օգոստոս 1942-էն մինչեւ 2 Փետրուար 1943 տեւած ու պատմութեան մէջ ամէնէն արիւնալին համարուող մարտերու ընթացքին, սովետական բանակները երկանաքարերու մէջ աղացին Գերմանիոյ 6-րդ բանակին եւ իտալական բանակի 8-րդ միաւորները: Անոնք ոչ միայն ճզմեցին նացի զինուժը, այլեւ գերի բռնեցին աւելի քան 330,000 զինուոր: Ամփոփ՝ 1943-ի առաջին իսկ ամիսներուն, ռազմական գործողութիւններուն նժարը արդէն ցոյց կու տար նացի ուժերուն յստակ ընկրկումը՝ ի նպաստ սովետական բանակին, որ մէկ տարի ետք՝ 1944-ին, ուժեղ հարուածներով ջախջախեց հիթլէրական ռազմամեքենան եւ ներխուժեց Լեհաստան ու Պալքաններ: Նոյն տարուան Յունիսի սկիզբը վրայ հասաւ անկլօ-ամերիկեան ցամաքահանումը Նորմանտիէն, որուն հետեւանքով հիթլէրական բանակը Արեւմուտքի մէջ եւս կրեց ծանր պարտութիւն:

Պատմական այս արագ անդրադարձումները անհրաժեշտ էին ներկայացուելու՝ հասնելու համար յետպատերազմեան հանգրուան – աթոմական դարասկիզբ, ՄԱԿի Խաղաղութեան Ուխտի ստեղծում, ռուսեւամերիկեան սպառազինութեան մրցավազք, աթոմական ուժի 5 տիրակալներու՝ ԱՄՆի, Խորհրդային Միութեան, Մեծն Բրիտանիոյ, Ֆրանսայի եւ Չինաստան միջեւ Պաղ Պատերազմի սկիզբ...:

Այսօր, Բ. Աշխարհամարտի վախճանէն 75 տարի եւ Խորհրդային Միութեան փլուզումէն ալ 30 տարի ետք, համացանցի դարուն՝ քիմիական ու ելեկտրոնային յարձակումներով պատերազմի սա ժամանակներուն, վերջին հաշուով՝ Քորոնայի դարուն, յստակ է դարձած, որ մանաւանդ ՄԱԿի մնայուն անդամ հինգ մեծ պետութիւնները ՄԱԿը դարձուցած են այն «հովանոց»ը, որուն գլխուն իջնող «կարկուտները» սկսած են ծակծկել Երրորդ Աշխարհի ժողովուրդներու դեմոկրատական ըմբռնումները...: Խախտուած են քաղաքականութեան օրէնքներն ու կանոնները: Չկայ պաշտպանութիւն մարդու իրաւունքներու: Բզկտուած են ժողովրդավարութեան կամ դեմոկրատական խաղերը, չափանիշերը...:

Այսօր, Քորոնայի պարտասիլ չճանչցող ու յաղթական արշաւանքին դիմաց, ժողովուրդները սկսած են ցոյց տալ իրենց յուսալքումը, զոր առանց քօղարկելու, գրեթէ բոլոր երկիրները անցած են շրջագայութեան արգելքի փուլային վերացման կիրառման: Շատ երկիրներ յայտարարած են կամ կը պատրաստուին յայտարարելու իրենց սնանկութեան անքօղարկելի իրողութիւնը, շարքին՝ Լիբանան, որուն կեդրոնական դրամատան կառավարիչ Ռիատ Սալամէ երէկ կառավարութեան ու ժողովուրդին ուղղած իր ելոյթին ու տուած պարզաբանումներուն մէջ կտրուկ կերպով յայտնեց, թէ Լիբանան կը համարուի սնանկացած երկիր, մեղադրանքի սլաքը ուղղելով ներկայ եւ անցած իրերայաջորդ կառավարութիւններուն, որոնց «որդեգրած տնտեսական-ելեւմտական սխալ քաղաքականութեան ու տնօրինումներուն հետեւանքով երկիրը հասաւ այսօրուան վատագոյն վիճակին...»: Միւս կողմէ, Լիբանանի ճաշարաններու սենտիքայի նախագահը երէկ ընթերցեց երկրի ճաշարաններու համակարգին «մահազդի թուղթը»՝ Քորոնայի պատճառով երկրի ամբողջ տարածքին եւ երեք ամիս ճաշարանները փակ մնալու ողբերգական իրավիճակին մէջ...:

Այլ գետնի վրայ երեւակայել, որ Քորոնայէ մեծապէս տուժածներու շարքին գտնուող Թուրքիա, երէկ մարդասիրական օգնութիւն (Քորոնայէ պաշտպանուելու յատուկ հանդերձանք, բժշկական դիմակներ, եւայլն) փութացնէ աշխարհի «դրամի պապան» համարուող Միացեալ Նահանգներ, մինչ վերջինին նախագահ Տանըլտ Թրամփ, գրեթէ նոյն պահուն կը յայտարարէր, թէ կը սերտէ Չինաստանին դէմ պատժամիջոցներ կիրառելու կարելիութիւնները՝ «Քորոնա»ն աշխարհով մէկ եւ դէպի Ամերիկա տարածելուն համար...»:

Միացեալ Նահանգներ՝ որ կը շարունակէ գրաւել ցուցակին առաջին դիրքը Քորոնայով վարակուածներու եւ մահացածներու (1.064.572 վարակակիր եւ 61.669 մահացած՝ Լիբանանի ժամով այսօր առաւօտեան ժամը 7:00-ի դրութեամբ: Նոյն յարաբերականութեամբ Լիբանան՝ 721 եւ 24, Հայաստան՝ 1932 եւ 30, Յունաստան՝ 2.576 եւ 139, Կիպրոսի յունական բաժին՝ 843 եւ 15, Թուրքիա՝ 117.589 եւ 3.081), Բ. Աշխարհամարտէն 75 տարի ետք, այսօր կը զգայ թէ ա՛լ չի համարուիր աշխարհի հզօրագոյն պետութիւնը եւ չ'ուզեր իր տեղը զիջիլ տնտեսապէս ԱՄՆէն աւելի հզօր եւ Քորոնայէն գրեթէ ապաքինած Չինաստանին: Անդին, Մեծն Բրիտանիա եւ Ֆրանսա առաջուանը չեն, իսկ Ռուսաստան հեռու է միջազգային զարգացած շուկայ եւ տնտեսութիւն ունենալու իրողութենէ:

Արդ, տնտեսակա՛ն պատերազմ, որուն ականատես պիտի ըլլանք Քորոնայի մրրիկին հանդարտութենէն ետք, մինչ Համաշխարհային Առողջապահական Կազմակերպութեան նախատեսութեան համաձայն «համաճարակին արշաւը դեռ կրնայ տեւել տարի մը»:

1915-ի «Հայոց Ցեղասպանութեան» զոհերէն՝ մեծ բանաստեղծ Ռուբէն Սեւակ (Տոքթ. Ռուբէն Չիլինկիրեան, Պոլիս, Սիլիվրի, 15 Փետրուար 1885 – 26 Օգոստոս 1915), աշխարհի բանուորներուն, անարդարութեան ու մեծապետական երկիրներու կեղեքիչներու դէմ «Կարմիր Տօնը» խորագրեալ երեք տուննոց քերթուած մը ունի, որ առաջին անգամ լոյս տեսած է 1909-ի Մայիսին, Պոլսոյ «Հոսանք» շաբաթաթերթին մէջ.-     

Մայի՜ս: Բոլո՜ր բանուորներուն

Նօթիներուն հանապազօր

Ու կենդանի՛ մեռելներուն,

Մեռելո՜ցի տօ՛նն է այսօր...:


Բանուո՛ր, անբա՛ն, ծե՛ր, ո՛րբ, անտո՜ւն

Ընդվզումի մը մէջ հըզօր

Քանդեցէ՛ք կուռքը Մեծերուն,

Ձերին Կարմիր Տօնն է այսօր...:


Թափօրներով դուք դեգերուն

Դրօշակներու ներքեւ բոսոր

Վրէ՛ժն երգեցէք ձեր վէրքերուն,

Վրէժի ահեղ տօնն է այսօր...:

Ճիշդ է, որ Ռուբէն Սեւակ չտեսաւ Բ. Աշխարհամարտի դառնութիւնը, բայց ապրեցաւ արհաւիրքը 1 Ապրիլ 1909-ին սկսած Ատանայի կոտորածներուն, որոնց հոգեցունց ազդեցութեան տակ ան գրեց այս քերթուածը:

Հիթլէրի անձնասպանութեան անմիջապէս յաջորդած Մայիսմէկեան խաղաղատենչ ու արդարապահանջ «Կարմիր Տօնը», օր մը պիտի ըլլա՞յ Վրէժի արգանդէն պայթած Յոյսի, Յաղթանակի ու Հպարտութեան տօն՝ ընդդէմ բռնատիրութեան ու մարդկութեան կեղեքիչներու եւ հարստահարիչներու..:        


 «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ

dzaghig2004@yahoo.com