Kndğ=rnw st< ausuouğumg +ğt +ğ udşlr mg iuiımuzuw UXNP>UHUANDKŞUZ ZU:UĞUĞG GİUD NĞ MĞZUZ? İIRHNDRL UDŞLR ;UZĞUMBRX SR>NJZŞĞND ERSŞL |
Şğtm şdi Kndğ=rnw st< 18 anür rğ mşuz=g mnğizjndj ?nğnzu ausuouğumr aşışduz=nf! Huw=uğg mg buğndzumndr^ ausuouğumg aumumbxr ıum uxzndu, t^ çuösukrd şğmrğzşğ Kndğ=ruz mg wrbşz nğhti ?nğnzuwr ets wu<np ub.uıuz= ıuğu, şğmrğ^ çuwj auğjz uz t nğ ustz +ğ uxudşl şdi suğe mg fuğumndr^ üzuj=g çzud ul yuwlndz vt nd luduışindkrdz vr zşğbzvşğ! Şğtm znğ fuğumndu,zşğndz krdg 1$212 tğ! Wrbşz= nğ Şğmndbuçkrtz uierz znğ fuğumndu,zşğnd krdg şpud 1$193^ 1$183 şd 1$212! Znğ fuğumndu,zşğnd krdg aumustı t ustz +ğ uxudşl şdi çuğqğuzulnd nd uirmu^ rzvhti şğtm lndğ< mşğhnf uöeuğuğşj Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğg^ auduzuçuğ hrır iırht nğ udşlr ,uzğ sr<njzşğ uxzndrz ausuouğumr ets! Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğ (uağtıırz Ünou şğtm ürıumuz .nğandğer aşı muwuju, cnpnftz şı= üğuxndszşğ gğud gzmşğuwrz stıruwr st< nd wrbşjndj nğ usçnp< ub.uğar st< ?nğnzuz mg buğndzumt ünwujzşl uxnp<umuz nd ızışiumuz .zerğzşğ! Çuösukrd şğmrğzşğnd st< fuğumndu,zşğnd krdr suirz wiıum ındşulzşğ vmuz! Kndğ=ru uxu<rz +ğtz r fşğ krdşğg kuyuzjrm mşğhnf mg ağuhuğumt! İumuwz uwi+ğ Kndğ=ru mg üızndr uauöuzüuwrz znğ froumr sg işsrz! Ausuouğumg Kndğ=rnw st< aumumbxndu, t^ şd uirmu şpu, t bznğard hşındkşuz nd cnpnfndğerz mnpst sr<njuxndszşğg wuğüşlnd muhumjndkşusç jndjuçşğndu, önanpndkşuz! {İumuwz gzeü,şlnf gişs nğ sr<njzşğnd zmuısusç jndjuçşğndu, ndbueğndkrdzg ıumudrz sşğ juzmuju, sumuğeumrz vt auiu,! Uwi zrdkr bndğ< auzüiıujnds sg fupg mğzuw huıoux euxzul nğ yzıxşz= uwi +ğşğz ul! Auduzumuz t nğ Anmışsçşğ nd Znwşsçşğ usrizşğndz ausuouğumg udşlr iuiımuzuw! Auwğşzumrjzşğg uwlşdi wnüzu, şz uwi sr<njuxndszşğtz^ çnlnği ul sşğ gzıuzr=r uzeuszşğndz nd sşğ irğşlrzşğndz aşı irğnf np<uündğndşlnd muğ+ız ndzrz=^ uxu<nduz zsuz uöuı+ğtz ousçnğeşl mg juzmuz=! Çuwj huğıudnğ şz= ahuıumşlnd uxu<uğmndu, muznzzşğndz^ şd uxu<uğmndu, muznzzşğg wuğüşlnd huwsuzud ıumudrz çuösukrd muğşlrndkrdzzşğ ndzrz=! Vsnxzuz= nğ kt_ sşğ^ kt_ sşğ gzıuzr=zşğnd uxnp<ndkşuz ausuğ huwsuzzşğ şz su=ğndkrdzg^ ersumz nd gzmşğuwrz aşxudnğndkrdzg! Şkt uinz= vwuğündrz^ fupg ets wuzersuz mg szuz= mujndkşuz sg aşı nğ vr aumumbxndrğ! Çnlnği mg ışizşz= nğ fuğumr eth=şğg +ğt +ğ udşlr mg iuimuzuz şd şkt uwihti buğndzumndr^ s+ı +ğtz mğzuz= ersşl udşlr ,uzğ sr<njzşğnd önği uhğrl hrır vndötrz=´^ üğşj Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğg! |
31 *ÜNİINİRZ EUİŞĞG HRIR İMİRZ UXJUZJ EĞNDKŞUSÇ - EHĞNJZŞĞG YNĞQZUMUZ HRIR ÇUJNDRZ^ WŞIN#W$$$ |
Şğtm ürıumuz .nğandğer zriıtz şı=^ arszndşlnf Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğndkşuz wuzqzuğuğndkrdzzşğndz şd erınpndkrdzzşğndz fğuw^ Mğkndkşuz Zu.uğuğndkrdzg =uwlşğ sbumşj ndindszumuz znğ ıuğşbğ<uzr ausuğ! Auğrdğ auöuğudnğ ,znpzşğ uzausçşğndkşusç mg ihuitrz uwe wuwıuğuğndkrdzzşğndz^ nğnfaşışd auğjumuzr ıum t kt r#zv hrır glluw ehğnjumuzzşğnd uhuüuz^ euğqşu_l uxju#zj hrır glluz euişğg^ kt nv ustz rzv hrır fşğueuxzuw çzumuznz froumr! Şğtm rğrmndz cusg 22$00r bndğ< Zu.uğuğ Örwu İtlvnd= wuwıuğuğşj nğ ndindszumuz znğ ıuğşbğ<uzg hrır çujndr 31 *üniınirz^ çuwj aşxufuğ eğndkşusç! Srzvşd 21 İşhışsçşğ hrır ihuişz Ürıumuz :nğandğer znğ nğnbndszşğndz ets ux ets ndindjsuz ausuğ ehğnjzşğg hrır çuzuz 21 İşhışsçşğrz! Euğqşul Ürıumuz :nğandğez t nğ hrır nğnbt kt n#ğ ıuğr=r ubumşğızşğg ş#ğç hrır imirz euişğndz! Giı Zu.uğuğrz^ wuxu<rmuw +ğşğndz suzğusuizndkrdzzşğ hrır wuwızşz! Ersumzşğg ehğnjzşğndz hrır wuzqzndrz Zu.uğuğndkşuz mnpst! Çnlnğ ehğnjzşğg htı= t wuğsuğrz uxnp<uhuaumuz muznzzşğndz! Uznğnb t iumuwz kt ehğnjzşğnd st< euişğg hrır gzeauındr#z kt nv! Uwe suirz nğnbndsg hrır ığndr 21 İşhışsçşğtz 8- |
KĞUSYR FUĞVUMUĞÜG 100 SRLRNZ HUINDUİIUZSNWB HRIR ÜZT ZNDHUĞ U(TŞUZR {SNITĞZU´ GZMŞĞNDKŞZTZ |
Usşğrmuwr zu.uüua Iuzglı Kğusy wuwıuğuğşj nğ rğ fuğvumuösg Snıtğzu gzmşğndkşuz aşı ausuquwzndkrdz ünwujndju, t ?nğnzu cuağr ets huınduiıuzrdkr 100 srlrnz zsnwb uhgihğşlnd nd üzşlnd suirz! {Snıtğzu´r pşmufuğndkrdzz ul rğ muğürz wuwızu, t nğ fuoux=rz ürzg hrır muöst 1$53 srlrux ınluğ şd muğşlrndkrdz hrır iışp,t nğ uzağucşbındkşuz huğuüuwrz 400 srlrnz zsnwb şdi qşx= çşğndr znwz gzmşğndkşztz! 2020r Wndlrir fşğ<udnğndkşuz Snıtğzu gzmşğndkrdzg^ nğndz ausuarszuerğg şd ül.udnğ ız+ğtzg auwuöür ürızumuz^ ünğ,uğuğ şd çuğşğuğ Zndhuğ U)tşuzz t^ wuwızu, tğ nğ huınduiıuzrdkr ynğqşğnd şğğnğe yndlz ul imiu, t nd zşğüğudndu, şz 30 auöuğ musudnğzşğ! Zu.uhti Zndhuğ U)tşuz wnwi wuwızu, tğ^ nğ 2020r uduğırz mus 2021 kndumuzr imröçg hrır ndzşzuz hubı+zuhti auiıuındu, huınduiıuzrdk sg^ şd udşlujndju, tğ^ nğ gzmşğndkrdzg m'umzmult 2021 kndumuzrz huığuiışl 500 srlrnztz srzvşd 1 srlrux eşpuvuy! |
USZr zu.uüuar kşmzu,nd Huwıgz nğhti yn.zu.uüuar kşmzu,nd zşğmuwujndj ?usulu Auğğrig AUĞĞRİ OUZVJU; T {AUWNJ JŞPUİHUZNDKRDZ´G |
Şkt uzumzmul nğşdt öuğüujnds vhuıuar nd ?nfrı- Auzğuhşıumuzzşğnd kşmzu,ndz uwcsnd zu.uüua Iuzglı Kğusyz t^ rim Itsn=ğuk mndiumjndkşuz kşmzu,ndz t O+ Huwıgz nğ mg buğndzumt rğ gzığuhuw=uğg! Şğtm uz zşğmuwujndj yn.- Uwi ktsuwr bndğ< uwi+ğ {Ardğğrwtk´r rğ irdzumrz fğuw sıu,ndszşğ ndztğ zuşd Tğkndpğndl T+ö=t+=^ nğ mg üğtğ aşışdşulg$ ?usulu Auğğri mg üızndr ülnd.g uwz ,şğumndıumuzzşğnd^ nğnz= mg ö+ğumjrz auwmumuz çuzuqşdr gzendzsuz! Udşlr_z^ uz uwz uzqz t nğ ;şğumnwır =ndtuğmndkşuz zşğmuwujndju, t auwmumuz jşpuihuzndkrdzg ouzvzulnd suirz fşğ<rz çuzuqşdg! Lud^ uznğ gzığndkrdzg mğzu#w uğıu=rz =upu=umuzndkşuz nlnğıtz zşği fzui sg çşğşl Kndğ=rnw! Zu.nğe şğmnd ndcşp Zu.uüuazşğnd^ Itsn=ğukumuz ?lrzkgzr şd *husuwr zu.uüuandkşuz bğ<uzrz srbı ul ığusuçuzndkrdzz nd .şluauindkrdzg üşğrb.np şpu, trz! Arsu ecnduğrz gzığndkşuz sg ux<şd mg üızndrz=! Nğn#d gzığndkrdzg zhuiıudnğ t Kndğ=rnw ausuğ$ Kğusyr#^ nğ buğndzum mg ihuxzuw ıumzndfğuw gzşl Kndğ=rnw ızışindkrdzg^ kt nv ?usulu Auğriir^ nğ m'git nğ ;şğumnwır =ndtuğmndkşuz hrır zşğmuwujzt Auwnj jşpuihuzndkşuz suirz çuzuqşdg! |
SUĞEUİRĞUMUZ *ÜZNDKŞUZ ŞĞĞNĞE *EUZUDG AUWUİIUZTZ LRÇUZUZ SŞMZŞJUD |
Auwuiıuzr Auzğuhşındkşztz Lrçuzuzr muxufuğndkşuz ndppndu, suğeuirğumuz +üzndkşuz şğğnğe +euzudg şdi sşmzşjud Şğşduzr {Önduğkznj´ +eumuwuztz! Lrçuzuz ndpuğmndşjud udşlr =uz 12 knz suğeuirğumuz +üzndkrdz^ nğ m'gzeüğmt izndze^ auündşlr=^ ausumuğüvuwrz iuğ= şd eşpnğuw=! Lrçuzuz ndpuğmndu, +üzndkşuz huğuüuzşğg gzığndu, şz^ giı uwe şğmğr mnpst zşğmuwujndu, muğr=zşğndz! Wrbşjzşz=^ nğ Auwuiıuztz uxu<rz kxrv=g muwuju, tğ 8 *üniınirz^ şğmğnğeg 9 *üniınirz% Uğju.r cnpnfndğerz uzndznf! |
UZRR HUISUMUZ WNDBUĞQUZZŞĞG UWJŞLNDZŞĞND UZYNWK ŞD UZ:ZUS FŞĞUÇŞĞNDSR ÖNA MG EUXZUZ |
Auwuiıuzr arz suwğu=upu=zşğtz Uzrtz zşğmuwri sruwz udşğumzşğ szuju, şz U.ndğşuz üşır uğşdsışuz uyrz fğuw! Auöuğudnğ öç+iubğ<rmzşğ ustz ıuğr rğşzj hınwızşğnd juzmrz st< m'uxzşz huısumuz uwi =upu=r szujnğeujg^ ndğ ıumudrz muzündz mg szuz Uzrr suwğ ıuouğg şd =uzr sg uwl şmşpşjrzşğ! Uwi+ğ ışpumuz susndlg mg üğt nğ Uzrr udşğumzşğnd st< muğü sg uwjşlndzşğ uzynwk nd uz.zus fşğuçşğnds jnwj mndıuz brzndkrdzzşğndz! Kşğkşğg mg wrbşjzşz nğ Uzrr huısumuz brzndkrdzzşğg uxzndu, gllulnf auzeşğq RDZTİ?*r ausub.uğauwrz sbumndkuwrz cuxuzündkşuz juzmrz st<^ ecçu.ıuçuğ zşğmuwri mg szuz uwjşlndzşğnd mnhındkrdzzşğndz şzkumuw^ uwjşlndzşğg uz.zuw mg zşğmşz^ ynğuüğndkrdzzşğ m'gzşz mus üğndkrdzzşğ mg üğşz huışğndz fğuw! Huısumuz uwi =upu=rz st< muğü sg öç+iubğ<rmzşğ udşlr auzouğşp çuz sg vşz üızşğ gzşlnd^ =uz şmşpşjrzşğnd^ usğnjzşğnd şd uwl brzndkrdzzşğnd muzündz szuju, huışğndz fğuw {iışp,uünğ,şl´g! Uznz= rğşzj uzndzzşğg^ uwjşlndkşuz ıuğşkrdşğg^ usndiznwz mus irğşjşjşulrz ndppşul irğnw .niınfuzndkrdzzşğg mudronf nd zşğmşğnf mg üğşz mus indğ ünğ,r=zşğnf mg ynğuüğşz! Uwi ustzg öuwğnwk huıouxu, t iğıjud uwjşlndzşğnd^ nğnz= mg huauz<şz nğ çnlnğ üğuxndszşğg su=ğndrz nd udşlr sş, .zus= ıuğndr huısumuz muxnwjzşğnd zmuısusç! |
Lrçuzuzşuz şd sr<uöüuwrz +ğuürğ - *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
Այսօր Լիբանանի մէջ բոլոր լուսարձակները մասնաւորաբար կը կեդրոնանան Միացեալ Նահանգներու պետական քարտուղարի քաղաքական հարցերով տեղակալ Տէյվիտ Հէյլի վրայ, որ Լիբանան ժամանելով տեսակցութիւններ պիտի ունենայ երկրի բարձրաստիճան պատասխանատուներուն հետ: 4 Օգոստոսին Պէյրուշիմայի (6 Օգոստոս 1945- Դարձեալ այսօր, բովանդակ հայութիւնը կը նշէ 847 տարի առաջ այսօրուան պէս, Հռոմկլայի (Կիլիկիոյ Հայկական Թագաւորութիւն) մէջ վախճանած, բանաստեղծ ու եկեղեցական գործիչ, աստուածաբան եւ երաժշտագէտ, երգահան եւ պատմիչ, 1166- «Առաւօտ Լուսոյ»ի, «Խորհուրդ Խորին»ի, «Հաւատով Խոստովանիմ»ի, «Ողբ Եդեսիոյ»ի, «Թուղթ Ընդհանրական»ի, «Յիսուս Որդի»ի, «Բան Հաւատոյ»ի եւ ուրիշ բազմաթիւ ստեղծագործութիւններու անմահարար ու անմահանուն բանաստեղծ եւ հոգեւորական բարձրաստիճան դէմքերէն մէկն է Ներսէս Շնորհալի, որ կ'աշտարակուի իբրեւ փարոս՝ դարերու խորքէն դէպի գալիք դարերը լուաւորող սրբակենցաղ տիտանեան մատենագէտ: Միայն իր «Հաւատով Խոստովանիմ»ը համաշխարհային հոգեւոր գրականութեան այն գոհարներէն է, որ թարգմանուած է աւելի քան 35 լեզուներու: 24 տուներէ բաղկացած նոյն «Հաւատով Խոստովանիմ»ը կը բովանդակէ աղօթքի բոլոր տեսակները – խոստովանական, պաղատական, դաւանական, զղջական, եւայլն: Շնորհալի զայն անուանած է «Քրիստոսին հաւատացող իւրաքանչիւր անձի աղօթք», որ գրուած է արձակ, բայց ներքին ռիթմով ազատ բանաստեղծութիւն է.- Հաւատով Կը խոստովանիմ եւ կ'երկրպագեմ Քեզ՝ Հա՛յր եւ Որդի՛ եւ Սո՛ւրբ Հոգի, անստեղծ եւ անմա՛հ բնութիւն, հրեշտակներու, մարդոց եւ բոլոր եղածներո՛ւ Արարիչ, ողորմէ՛ Քու արարածներուն եւ ինձ՝ բազմամեղիս: Արդարեւ, ամէնէն բազմաբեղուն ու ամէնէն բազմավաստակ հայ մատենագիրներէն, համաքրիստոնէական չափանիշով մեծ մատենագիր, որուն մատենագիտական ժառանգութիւնը գրեթէ անկորուստ հասած է մեր ժամանակները: Մէկ խօսքով, Շնորհալիի բազմաժանր ստեղծագործութիւնները՝ հարկաւ ներառեալ իր նամակներն ու քարոզները, աղօթքներն ու շարականները, դարերու անհունաստեղծ տարածականութեան վրայ մնայուն արժէքներ են իրենց աստուածաբանական, մեկնողական, պատմական, փիլիսոփայական, ծիսապաշտամունքային բնոյթով ու խորութեամբ, որոնք մեր ժողովուրդի գրական, մշակութային, հոգեմտաւոր գանձարանը հարստացուցին. արժէքներ, ուր արտայայտուած են ժամանակի ոչ միայն ազգային- Չափածոյ եւ արձակ ստեղծագործող միտք իբրեւ, Շնորհալիի մատենագիտական վաստակը, հետեւաբար, կը բաժնուի երկու մասի – արձակ եւ չափածոյ: Իր չափածոյ առաջին ստեղծագործութիւնը՝ «Վիպասանութիւն»ը, գրած է 1121- Իբրեւ երաժիշտ եւ շարականագիր, ինչպէ՞ս չյիշել, օրինակի համար, Տէրունական, Պահոց օրերու, սուրբերուն նուիրուած, վարքագրական, ազգային- Ահռելիօրէն ծանրակշիռ է Ներսէս Շնորհալիի վաստակն ու գրական- Բայց աղէտս իմ ցաւելի ո՛չ փոքրագոյն դեղով բուժի Եւ ո՛չ միով տեղեաւ փակի կամ մասնաւոր մարդկամբ սփոփի: Այլ կարեկից այսր աղէտի պարտ է կոչել աղերսալի Զչորեքծագեան կողմ աշխարհի, ուր են հանուր մարդկան որդի. Զարեւելս՝ արեւմտիւք, եւ զհարաւ՝ ընդ հիւսիսի, Առ որ գոչեմ ձայնիւ գուժի, լալով խօսիմ զայս ասելի, Թէ՝ ազգ ամէն բանաւորի, ժողովեցէ՛ք ի մին վայրի, Արք եւ կանա՛յք, հարք եւ որդի՛ք, հարսն եւ փեսա՛յն յառագաստի, Տղա՛յք, մանկո՛ւնք 'ւ երիտասա՛րդք, ծե՛րք եւ ամէն չափ հասակի, Թագաւո՛րք՝ հանդերձ զօրօք, պետք եւ իշխա՛նք, տեա՛րք աշխարհի, Հայրապե՛տք, տեսո՛ւչք հօտի, կարգեալ իշխա՛նք յեկեղեցի, Քահանա՛յք՝ սարկաւագօք եւ խո՛ւմբ հանուրց կղերիկոսի, Վանակա՛նք՝ յանապատի, որք անմարմին էք ի մարմնի, Հո՛յլք իմաստուն սուրբ կուսանաց, որ ցեղակից էք սրոբէից, Դա՛սք հանճարեղ վարդապետաց եւ քաղցրաձայն պաշտօնէից, Զորս ողբակից ինձ հրաւիրեմ, յորդւոց իմոց կոտորածի: Լացէ՛ք, լացէ՛ք բարձր ի ձայնի, զիս ողբացէ՛ք կողկողալի, Ես՝ Եդեսիա, Ուռհա քաղաք, որդեկորոյս, որբ եւ այրի, Կանչեմ առ ձեզ ձայն կանացի, կականալիր 'ւ ողորմելի: Մեր պատմութեան էջերէն մեզի ծանօթ է, որ Ներսէս Շնորհալի եւ Գրիգոր Գ. Պահլաւունի մտադրած էին հայրապետական Ս. Աթոռը փոխադրել Հայաստան՝ Անի, այնտեղ վերականգնելու հայկական իշխանութիւնը: Սակայն, Հայաստանի այդ ժամանակներու քաղաքական ծանր պայմանները թոյլատու չեղան իրագործելու այդ ծրագիրը. հետեւաբար, երկու եղբայրները հայրապետական Աթոռը Ծովքէն տեղափոխեցին Հռոմկլա, ուր Շնորհալի շարունակեց ծաւալել հովուական- Քրիստոնէութիւնը իբրեւ պետական կրօն ընդունած առաջին ազգ, Ներսէս Շնորհալիի բազմաբեղուն ստեղծագործութիւններուն շնորհիւ մեր գրական- Մեր եկեղեցւոյ պատմութեան մէջ՝ սկսած Դ. դարէն, Գրիգոր Ա. Լուսաւորիչէն, Սահակ Ա. Պարթեւէն, Մեսրոպ Մաշտոցէն եւ Գրիգոր Նարեկացիէն յետոյ, ոչ մէկը այնքան սէր ու մեծարանք է վայելած իր ժամանակակիցներուն եւ սերունդներուն կողմէ՝ որքան Ներսէս Շնորհալի Հայրապետը, որուն ստեղծագործութիւնները մինչեւ այսօր եւ դարեր պիտի մնան վառ ու անմահ: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ dzaghig2004@yahoo.com |