|
Aumuxum sr<uöüuwrz muxnwjzşğnd mnvşğndz nd wnğenğzşğndz XUÖSUMUZ ÜNĞ;NPNDKRDZZŞĞG MG BUĞNDZUMNDRZ AUW- Uığhtwouzumuz mnpsg ndzr 11 öna^ auwmumuz mnpsg% 4 öna |
|
Aumuxum nğ sr<uöüuwrz muxnwjzşğ şğtm mnvşğ nd wnğenğzşğ ndppşjrz Auwuiıuzr nd Uığhtwouzr örzşul ndcşğndz^ xuösumuz ünğ,npndkrdzzşğg şğtm ul buğndzumndşjuz şğmnd şğmrğzşğnd hşıumuz iuasuzuü,r şğmuwz=rz! Çujr huışğuösr eubırz fğuw suğıumuz ünğ,npndkrdzzşğtz^ huışğuös m'gzkuzuw zuşd lğuındumuz eubır fğuw^ ausujuzjtz zşği! Şğmnd mnpsşğnd lğuındndkrdzzşğg mg ıuğçşğrz rğuğst$ auwmumuz mnpsg mg zbt nğ zu.uwuğqum şpu, şz uığhtwouzumuz örzşul ndcşğg^ srzv uığhtwouzumuz nd kğ=umuz lğuındusr<njzşğg mg üğşz nğ üzeumn,ndkşuz imiu, trz auwmumuz iuasuzuhua örzndnğzşğg! ZU: ÖNAŞĞND SUİRZ Şğmnd mnpsşğz ul önaşğ ndzrz! Hubı+zumuz lğuındndkşuz ausuquwz şğtm hşıumuz iuasuzuü+ırr Ardiri- Üulnf uığhtwouzumuz mnpsrz^ Uığhtwouzr Hubıhuzndkşuz yn.zu.uğuğ^ eşğö+ğufuğ ?tğrs Ftlrwşd wuwızşj nğ Mrğumrr şd wu<nğenp +ğşğnd çu.ndszşğnd aşışduz=nf Uığhtwouzg ndzr 11 öna^ nğnzj sr<şd muw ö+ğufuğ sg! Ftlrwşdr .+i=şğnf^ auwmumuz örzşul ndcşğg ağkrxumn,u, şz iuasuzuwrz Knfndö ürdpg şd uwe wuğqumndsr aşışduz=nf önandu, şz 11 örzndnğumuzzşğ! Uinzj sr<şd muz ö+ğufuğ sg şd şğş= auöuğuhşızşğ! FUĞVUHŞI YUBRZŞUZR AUZERHNDSG% ÇUZUMR PŞMUFUĞ MUÖSRZ AŞI Auwuiıuzr Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz şğtm auzerhnds sg ndzşjud Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğndkşuz nd örzşul ndcşğnd pşmufuğ muösrz aşı% Zu.uğuğ Eudrk I+znwşuzr nd örzşul ndcşğnd ihuwumnwır hşı *zzrm Üuihuğşuzr ül.udnğndkşusç! Çuğqğuünwz ihuwumuösg Fuğvuhşırz zşğmuwujndj rğufroumg^ aumuxumnğer ünğ,npndkrdzzşğg öihşlnd ndppndkşusç auwmumuz çuzumr =uwlşğg! Gzeü,ndşjud nğ rğufroumg mg üızndr çuzumr aimnpndkşuz zşğ=şd! ?zzuğmndşjuz zuşd auduzumuz öuğüujndszşğz nd örzşul ndcşğnd huıui.uz ünğ,npndkrdzzşğg! Zrmnl Yubrzşuz uzüus sg şdi bşbışj nğ Auwuiıuzr aşı htı= vt .+irl ndcr erğ=şğtz! R#ZV MG ÜĞT AUWMUMUZ MNPSG
Auwmumuz mnpsg ağuhuğumşj auw- Xuösumuz suizuütı^ Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğndkşuz zu.mrz çuzçşğ Uğ,ğndz Wnfauzzrişuz şd uwcsnd çuzçşğ Bndbuz İışyuzşuz Ersuışığ- Üulnf Bndbuz İışyuzşuzr^ uz ul rğ t<rz fğuw ağuhuğumşj uğçuzşumuwrz lndiuzmuğzşğ^ nğnzj st< m'şğşdr uığhtwouzumuz Knfndö bğ<uzr Inzıuğ ?ndbvnd ürdpg^ nğ mg üızndr iuasuzr uxu<zuü,tz gzeustzg 10 =rlnsşkğ aşxudnğndkşuz fğuw şd nğ usçnp<ndkşusç bğ<uhuındu, t ağşıuzuwrz ötz=şğnf! {Uığhtwouzumuz mnpsg rğ işyumuz çzumvndkrdzg euğqndju, t mşzeuzr fuauz şd mg çnpn=t hzeşlnf nğ auwmumuz örzşul ndcşğg uwe ndppndkşusç mğum mg çuzuz´^ üğşj Bndbuz İışyuzşuz! Şğtm 14 Wndlrirz şdi xuösumuz ünğ,npndkrdzzşğg buğndzumndşjuz! Uığhtwouzumuz çuzumg krğu. euğqndj auwmumuz çzumufuwğşğ^ wuımuhti Vrzuğr^ Uwüşhuğ^ Zşğ=rz Muğsğupçrdğ şd Huxudu=uğ ürdpşğg^ zuşd Çşğe =upu=g nd anz üızndnp şğmnd ünğ,uğuzzşğ! Muz zrdkumuz mnğndiızşğ! Auwmumuz örzşul ndcşğg huıui.uz mğumnjzşğnf mğjuz lxşjzşl uığhtwouzumuz örzşul ndcşğnd ünğ,npndkrdzzşğg! Iudndbr ndppndkşusç muıuğndu, xsçumn,ndszşğnd krğu. euğqud zuşd {Iudndb Kt=ikrl´ ünğ,uğuzg^ nğndz ız+ğtzg Sr=uwtl Şöşmşuz wuwızşj nğ ünğ,uğuzg suğemuwrz nd zrdkumuz mnğndiı vndzr! Uığhtwouzt pğmndu, vnği uğm huwku, t ünğ,uğuzr ıuğu,=rz st<^ çuwj mnğndiı vmuw! {Muöyğns Uğstzru´ gzmşğndkrdzg ışpşmujndj nğ mğumnjzşğtz fzuindu, şz muöuıuğ juzjşğ şd rçğşd aşışduz= eueğu, t muğü sg ürdpşğndz muöusuıumuğuğndsg! Şğtm mğum çujndşjud zuşd Iudndbr suğör Uwüşhuğ ürdpr ndppndkşusç! Ağkrxzşğnd krğu. euğquz ürdptz 7 ındzşğ! Uwüşhuğr fuğr auındu,r çzumrvzşğg ıuğndşjuz ethr udşlr uhuanf fuwğşğ^ bğ<uzr uğıumuğü rğufroumr suğsrzzşğg ub.uıuz= ıuğrz ağkrxzşğnd aşışduz=nf ,uüu, ağeşazşğg suğşlnd ndppndkşusç! Ürdprz st< .ndouh vmuw^ rğueğndkrdzg çzumuz t! |
|
VNĞİ IUĞR UXU>^ 15 WNDLRİRZ |
|
Uwi+ğ çuösukrd auzerindkrzzşğnf mg zbndr uwlşdi ı+zumuz kndumuz euğqu, uwi ıuğşeuğqg^ zuşd m'nüşmnvndr wrbuıumg uwe ürbşğnduz zuauıumzşğndz^ şğmğr rb.uzndkrdzzşğg uzüus sg şdi mg hu.uğumşz (TK*umuz eudueğndkrdzzşğg! |
|
ZU:UÜUA TĞINPUZR MUĞŞDNĞ SŞMZUÇUZNDKRDZG% UWU İ*(RUWR SUİRZ |
|
Zu.uüua Tğınpuz şğtm muğşdnğ ndpşğq sg .+işjud Zu.uğuğuj :nğandğer zriıtz şı= nd uzeğueuxzulnf Uwu İ+)ruwr auğjrz^ gğud muğşdnğ gzeü,nds sg! Uz giud nğ m'ndöt gzeü,şl kt rğşz= şmşpşjrz vt nğ sömrkr mg fşğu,şz^ kuzüuğuzz t nğ sömrkr mg fşğu,şz! Iuizusşumzşğ uxu<^ i.ul ul glluw^ sömrkg fşğu,ndu, tğ kuzüuğuzr şd arsu uwe t nğ mg iğçuüğndr! Auğj ,uüu, tğ zuşd kt Uwu İ+)ruwr huışğndz fğuw üızndnp ?ğriınztumuz .ouzmuğzşğz nd üğndkrdzzşğg uğüşl= hrır vgllu#z zusuör muıuğndsrz! Mğ+zumuz auğjşğnd .nğandğetz şğtm aupnğendşjud nğ uwe zmuğzşğg vşz .uzüuğşğ zusuög^ çuwj^ nğhtiör auduıujşulzşğg usçnp<uhti mşeğnzuzuz zusuör fğuw^ lud m'glluw nğ uwe nğszuzmuğzşğg ,u,mndrz mus sndkr st< knpndrz! |
|
AUÖUĞUDNĞ UÖŞĞRZŞĞ HU?NDR ST> JNWJ GĞRZ AUWUİIUZR ETS Jndjuğuğzşğg Auwuiıuzr ets ötz= ndöşjrz^ huauz<şjrz nğ ö+ğumnv axvumndr şğmğrz st< |
|
Auwuiıuz- Jndjuğuğzşğg^ nğnz= mg hnxuwrz nğ zuauıumzşğg vşz sşxzrğ^ auwğşzr=g vr çuczndrğ^ nğnz= {ötz= ındt= sşör´ mg ünvtrz^ ürbşğg uzjndjrz :nğağeuğuzr btz=rz ersuj! |
|
HUIĞRUĞ?UĞUZR WUWIUĞUĞNDKRDZG% AUDU?UMUZ HUBIUSNDZ?R FŞĞUÇUJSUZ SUİRZ Şmşpşjrzşğg audu=umuz hubıusndz=r mg çujndrz 19 Wndlrirz |
|
Huığruğ=uğumuz Uknxr Mğ+zumuz Cnpnfg şğtm 14 Wndlrir wşısr<+ğtrz zriı ündsuğşj Huığruğ=uğuzr st<^ zu.uüuandkşusç Usşz$ İ$ Huığruğ= A+ğ! Rzvhti ,uz+k t^ Mğ+zumuz Cnpnfr erduzr 29 Suwri 2020 kndumrğ {Öşmnwj´nf wuwıuğuğndu, tğ nğ zu.uışindu, tğ şmşpşjrzşğg audu=umuz hubıusndz=r fşğuçuzul Fuğeufuxr ı+zr Mrğumr +ğ^ 19 Wndlri 2020 kndumuzrz! Çzumuznzujsuz bğ<uzg fşğuğcşdnğşlnf^ Erduzg nğnbşj Huığruğ=umuz Uknxr anüşdnğ rğuduindkşuz iuasuzzşğndz st< ünğ,np şmşpşjrzşğg audu=umuz hubıusndz=r fşğuçuzul obendu, +ğg^ 19 Wndlrirz^ obendu, huwsuzzşğnd ausuquwz! Uwi huwsuzzşğnd suirz hrır aupnğendr wu<nğerd! |
|
Lrçuzuzşuz şd sr<uöüuwrz +ğuürğ - *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ
|
|
Պոլսոյ Մաքրուհեան վարժարանի աշակերտ, ապա Կեդրոնական վարժարանէն ներս իր ուսանողութեան շրջանին՝ 1885- Պոլիս, Հայաստան, Կովկաս, Եւրոպա, Ասիա, Ափրիկէ, Ամերիկա ապրած ու բազմաթիւ ոստաններ շրջագայած Արշակ Չօպանեան, հայ կեանքի ամենամռայլ, ամէնէն յուսալքիչ երեւոյթներուն իսկ վրայ ծաւալած իր նայուածքին մէջ կենսաւորեց Արշալոյսը տարագիր հայուն, անոր հոգեմտաւոր ապրումներուն՝ Խ. Հայաստանի յուսադրիչ պայմաններու տակ, Հայրենիքի լինելութեան ու գոյերթին հանդէպ հաւատակուռ իր սէրով ու անոր փարումով: Արուեստագէտ Սերունդի քանքարափայլ տիտաններէն մին, որ Միքայէլ Կիւրճեանի եւ Վահան Մալէզեանի հետ արեւմտահայ գրականութիւնը հասցուց կամրջել Սփիւռքի գրականութեան մինչեւ 50- Ու այս աշխարհահայեացքով ինքզինք դրսեւորած Չօպանեանի կենսափիլիսոփայութիւնը՝ իբրեւ յետեղեռնեան հայաշխարհը առաջնորդող ազգաշէն ու հայրենաշէն խոշորագոյն գործիչներէն մին, արեւմտահայ տախտապարուած մեր ցեղին ամէնէն ականաւոր գրագէտներէն մէկը, արեւմտահայ գրականութեան ու մշակոյթի տարածիչ՝ ուռճացաւ, պայքարեցա՛ւ, մխա՛ց՝ կրելու չափ ամենածանր բեռերն ու ցաւերը վշտամբեր իր ժողովուրդին՝ իր բանաստեղծութիւններուն, աշխատութիւններուն, թարգմանական բիւրաւոր գործերուն եւ խմբագրական անխոնջ աշխատանքներուն աննահանջ ջանադրութեամբ:
Ղեւոնդ Ալիշանի, Մկրտիչ Պէշիկթաշլեանի, Թովմաս Թերզեանի, Եղիա Տէմիրճիպաշեանի, Յակոբ Պարոնեանի, Միքայէլ Նալբանդեանի, Պետրոս Դուրեանի, Արփիար Արփիարեանի գրական խիզախումներէն սնունդ առած ու աւշայորդած Չօպանեանի սկզբնական շրջանի քնարաշունչ, ռոմանթիք բխումներով հոգեզմայլ տաղերը, ճակատաբաց յաղթանակը ողջունող խոստումով մը դուռը բացին «Արշալոյսի Ձայներ» (1891) խորագիրով անդրանիկ քերթողագիրքին, որուն յաջորդեցին «Թուղթին Փառքը» ինքնակենսագրական վիպակը, «Թրթռումներ» բանաստեղծութիւններու գրքոյկը (1892), «Մութ Խաւեր Կամ Բամբասանք» թատերակը (1893), «Պետրոս Դուրեան – Կեանքն Ու Գործը» (Թիֆլիս, 1894) գրականագիտական ծաւալուն առաջին ուսումնասիրութիւնը, որոնք հռչակ բերին իրեն ոչ միայն Իրապաշտ Սերունդի գրողներու փաղանգին մէջ, այլեւ արեւելահայ գրական հրապարակի վրայ, ուր բանաստեղծ Յովհաննէս Յովհաննիսեան հանդիսացաւ առաջինը, որ «Արձագանգ»ի մէջ դրուատալից գրախօսականով մը ողջունեց «Արշալոյսի Ձայներ»ու նորապսակ տաղանդը: 1890- 1896- Արդարեւ, Արշակ Չօպանեան՝ հայ գրականութեան սպասին ամենաշատ թուղթ ու թանաք սպառած գրողներէն մին: Թուել այստեղ իր ամբողջական գործերը՝ կը կարօտի գերակայ ուժերու անսպառ լարումով մեծ ճգնանքի: Միայն օտար լեզուով, յատկապէս ֆրանսերէնով իր արտադրած գրական, թարգմանական եւ գրադատական բերքը անկշռելի է եւ ահռելի: Յիշատակելու համար քանի մը հատը, թուենք՝ «Հայ Եւ Յոյն Եղբայրութիւնը» եւ «Արեւելքի Վերածնունդը» (1919), «Ֆրանսական Մշակոյթը Եւ Հայ Ժողովուրդը» (1922) հատորները, «Հայ Մշակոյթը Եւ Միջերկրականեան Քաղաքակրթութիւնները» (1935) ծաւալուն ուսումնասիրութիւնը, «Victor Hugo, Chateaubriand Et Lamartine Dans La Litte՛rature Arme՛nienne», հայ միջնադարեան գրականութեան մեր արժէքներուն մասին՝ «La Roseraie d’Arme՛nie» (1918- Չօպանեանի հայերէնով լոյս տեսած կարգ մը երկերէն յիշենք՝ «Հայ Գրականութիւնը – Գրիգոր Նարեկացի» (1900), «Մկրտիչ Պէշիկթաշլեան – Կեանքն Ու Գործը» (1907), «Նաղաշ Յովնաթան Աշուղը Եւ Յովնաթան Յովնաթանեան Նկարիչը» (1910), «Հայ Էջեր» (1912), «Տղու Հոգիներ» (1923), «Հրաշք» (1924, քաղաքական թեմայով թատրերգութիւն մը), «Դէմքեր» (1928), «Թովմաս Թերզեան» (1929, բանաստեղծութիւններուն ամբողջական ժողովածոն), «Հայրեններու Բուրաստան» (1940, Քուչակեան տաղաշարքեր), «Հայ Ազգը Եւ Իր Հին Մշակոյթը» (1946) եւ դեռ շատ ու շատ մեծարժէք երկեր: Փիլիսոփայ- Քաղաքներու ժխորին մէջ տենդագին՝ Երջանկութիւնը փընտռելէ վըհատած, Դուրս նետուեցայ խաժամուժէն մարդկային Ու մեր զեռուն կեանքին բաւղէն մըթամած: Վեր սլացայ տափակ ռամիկ դաշտերէն Եւ ըսի՝ «Լեռն անշուշտ գիտէ բոյնն անոր». Բայց ինձ ճաղատ տիտանն ըսաւ տրտմօրէն. «Ես լոկ ձանձրոյթըս կը ճանչնամ դարաւոր»: Թողուցի լեռն ու հովերուն մօտեցայ, Այդ խրոխտ, ազատ ոգիներուն անսահման. Բայց ինձ ըսին. «Մենք հառաչներ ենք հսկայ Ցաւերու, որ ձեզ միշտ գաղտնիք պիտի մնան»: Հովերէն վեր ելայ, ու վեր՝ ամպերէն, Գացի երկինքն ու աստղերուն հարցուցի. «Մեր նշոյլներն արցունքի մեծ շիթեր են» Ըսին. մութին այդ աչուըներն ալ ինծի: Աստղերէն վեր, անհունին մէջ ամայի, «Երջանկութիւնն ո՞ւր է, ո՜վ Հայր» գոչեցի, Եւ Տէրն ինծի պատասխանեց՝ «Չեմ գիտեր»: Վահան Թէքէեանի եւ Միհրան Տամատեանի հետ 1921- Եղիշէ Չարենց՝ իր հերթին Գաղափարի մարտիկ եւ կուսակցական գործիչ մը, Չօպանեանի սոյն միտքերուն բովանդակութեամբ, սակայն այլ շարադրանքով մը յետագային պիտի գրէր բանտին մէջ. «Ո՜վ հայ ժողովուրդ, քո միակ փրկութիւնը քո միասնականութեան, հաւաքական ուժի մէջ է»: Այսպէս է, որ մեր գրական գրեթէ բոլոր մեծերը, իրենց կենդանութեան օրօք եթէ տարիներ օրօրեցին իրենց մէջ կրած խոշոր պատրանքը հայ քաղաքական- «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ dzaghig2004@yahoo.com |
Auwmumuz upçrdğzşğnd lğuındndkşuz ausuquwz^ 13 Wndlritz imişul uığhtwouzumuz örzşul ndcşğg krğu. euğqndjrz zuşd çzumufuwğşğ! Uöşğr örzndnğzşğ 10 uğm ndpuğmşjrz Vrzuğr ürdpr ndppndkşusç! Uığhtwouz zuşd auğndu,uwrz Uz+euvnd Kxvnp İuğ=nf &UKİ/ xsçumn,şj Çşğe ürdpr muğü sg muxnwjzşğg! Çuğşçu.ıuçuğ önaşğ vmuz!
Uwi+ğ vnğğnğe ıuğşeuğqz t 15 Wndlrir (TK*umuzzşğnd mnpst muösumşğhndu,^ çuwj hşındkşuz ndcşğnd mnpst <u.<u.ndu, hşıumuz auğndu,r ynğqrz! Vnği ıuğr uxu< şğmrğg lndğ< fıuzür sg aşı ets wuzersuz szuj^ çuwj bznğard cnpnfndğerz np<sındkşuz^ nğ gzkuj= mndıuğ Zu.uüua Tğınpuzr mnvrz şd ynpnj m'r<ztğ wşpuyn.umuzzşğnd ets^ fıuzüg vtön=ujndşjud nd cnpnfğeufuğndkrdzg uzüus sg şdi wupkuauğşj! 
Այսօր՝ 15 Յուլիս, մէկուկէս դարի մօտեցող՝ ծննդեան 148-
Այս բոլորին առընթեր, յարատեւ հալածանքներու եւ ահեղ կենսապայքարի բովին մէջ՝ միշտ խիզախելու ընդունակ իր ոգին եղաւ յառաջապահ Գաղափարի այն զինուորագրեալը, որ յուսալէ պարտասիլ չճանչցող խանդավառութեամբ մը, սխրալի զոհաբերումներու եւ իր անձին շուրջ ստեղծած հմայքին արդիւնք՝ կրցաւ համակրանքը շահիլ եւրոպական ոստաններու մէջ հայանպաստ եւ համամարդկայնութեամբ տրոփուն ժամանակի համբաւեալ օտար գրեթէ բոլոր ներկայացուցիչները, ականաւոր ու լուսապայծառ ուժերը մտաւորականութեան.-