|
TĞINPUZ ND HUAVTLR ARDİRİUWRZ MRHĞNİ ÜUJRZ |
|
Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Tğınpuz nd St- |
|
LŞXZUWRZ PUĞUHUPR ST> IŞPUMUWNDŞJUZ XNDİ :UPUPUHUAZŞĞND 18 ERIUMTIŞĞ |
|
10 Znwşsçşğ 2020rz rğumuzujud gzeauzndğ uxsusç 118 kxrv=^ uwe muğürz uwi buçukufşğ<rz +ğumuz 23 kxrv=! 10 Znwşsçşğtz imişul Luvrzr sr<uzj=r st< ışpumuwndu, şz erınğeumuz 7 mtışğ &Upudznw^ Lriumnğ^ Öuğrilr ousçnd şğmuwz=rz/! 14 şd 15 Znwşsçşğrz uduğırz auiud Ardiriuwrz bğ<uzrz st< huıui.uzuındndkşuz ü+ırrz fğuw erıumtışğnd ışpumuwndsg! Zşğmuwri aimnpndkrdz m'rğumuzuzuw Ardiriuwrz nd Auğuduwrz ü+ırzşğnd fğuw 9umuz erıumtışğnd sr<njud! Xndiumuz .upupuhua ndcşğnd muxufuğndsg mg muıuğndr İışyuzumşğır ağusuzuıuğumuz mtıtz! Ausuquwzndkrdzzşğnd arsuz fğuw Puğuhupr st< mg buğndzumndr önaşulzşğnd yn.uzumndsg^ nğ mg muıuğndr xndi .upupuhua ndcşğnd şd Muğsrğ :uvr sr<uöüuwrz mnsrıtr^ rzvhti zuşd Uğju.r uğıumuğü rğufroumzşğnd hşıumuz ,uxuwndkşuz ausumuğündsnf! |
|
SUAUYN#ĞQ MG ;ĞUÜĞNDTĞ% ZRMNL YUBRZŞUZR ETS |
|
Şğtm uxud+ışuz Auwuiıuzr rğuduhua suğsrzzşğg qşğçumulşjrz =upu=umuz vnği ets=şğ^ aupnğeşlnf nğ uwe uzqşğg^ +üındşlnf şğmğr st< uxmuw .uxzum froumtz^ mg ,ğuüğtrz suauynğq rğumuzujzşl Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuzr ets! Qşğçumulşulzşğtz stmg Uöüuwrz Uzfıuzündkşuz ;uxuwndkşuz zu.mrz ız+ğtz Uğkrdğ Fuzşjşuzz tğ nğ zşğmuwri^ nğhti gzeersuerğ ünğ,rv^ srbı uxu<rz buğ=şğnd fğuw t nd mg huauz<t Yubrzşuzr ağucuğumuzg! Qşğçumulndkşzt nd auğju=zzndkşzt şı=^ kpku,ğuğg qşğçumulndkşuz huauz<nf wuzqzndşjud euıuğuzrz^ çuwj euıuğuzg uöuı uğqumşj Fuzşjşuzg! Srdi şğş=g qşğçumulndşjuz nd imöçzumuz muluz=nf çuzı pğmndşjuz! |
|
AUWUİIUZ EUIUHUĞIŞJ BNDBRR PUÖUZVŞJNJ ŞMŞPŞJDNW HP;NDSG |
|
|
|
Uğju.r Zu.uüuag judulr lndğ sg şdi ağuhuğumşj BNDBRR SUINWJZŞĞTZ AUZNDU; ŞZ 150 ÖRZNDNĞR SUĞSRZZŞĞG |
|
Kğ=umuz ausujuzjuwrz auğkumzşğnd fğuw şğmnd +ğt r fşğ mg ışizndtrz lndiuzmuğzşğ^ nğnz= jnwj mndıuwrz Bndbrr st< suğışğnd gzkuj=rz önandu, auw örzndnğzşğnd uzbndzv suğsrzzşğg! Uğju.r Zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuz uwi+ğ uğquüuzüşj uwe judulr lndğrz! Giud nğ Bndbr çşğeu=upu=r suınwjzşğnd s+ıtz audu=ndu, şz s+ıudnğuhti 150 örzndnğzşğnd uzbndzv suğsrzzşğg! {Uznzjst ustz stmg +ou.r sg nd usçnp< auwğşzr=r oğuüz tğ! Iumudrz auğrdğudnğ suğsrzzşğ mg üızndrz suğıueubışğnd fğuw% usçnp< auwndkrdzg huaşlnf uznğnbndkşuz nd judr st<! Uwi +ğşğndz şi mg <uzus iynyşl fbıuauğ gzıuzr=zşğnd judg nd ausuışp yzıxşl zuauıumzşğg´^ üğşj Uğuwrm Wuğndkrdzşuz! |
|
SR>UÖÜUWRZ SUSNDLG% UĞJU:R ÖRZUEUEUĞR AUSUQUWZNDKŞUZ SUİRZ |
|
{(uwzuzbgl Kuwsi´ kşğkg {Snimnduwr eşğg mg znduör^ euıuğmndkrdzg mg lşjzt Kndğ=ruz´ .nğuürğnf uzeğueuğq muıuğu, t Uğju.r st< örzueueuğr ausuquwzndkşuz% zbşlnf zuşd^ nğ Hu=ndr wu<npndkrdzg şğub.udnğndu, tğ Kndğ=rnw uzsr<umuz sr<usındkşusç! {Kndğ=ru m'usğuhzet rğ erğ=g Xndiuiıauzr uöeşjndkşuz ü+ır ausuğndnp ub.uğau=upu=umuz ıuğu,=rz st<! Xndiuiıuzr eubzumrjg mg ör<r rim Kndğ=rnw eubzumrjg mg auizr foxumuz uxudşlndkşuz! Auğuduwrz Mnfmuir st< Snimnduwr uöeşjndkrdzg tuhti znduöu, t^ şd euıuğmndkrdzg mg lşjzt Uzüuğu´^ kşğkrz giu, t Xndiuiıuzr xuösufuğumuz fşğlnd,ndkrdzzşğnd mşeğnzr ız+ğtz Xndiluz Ynd.nf! {Puğuhupr st< Xndiuiıuzr wupkuzumg Şdğnsrndkşuz huğındkrdzz t! Aumusuğındkrdzg euğqşul mg iuxşjndr şd m'ndğuü,ndrz şğmnd wiıum wupknpzşğ% Xndiuiıuz şd Kndğ=ru! Şdğnsrndkrdzg hrır szuw erınğer eşğrz st<^ srzvşd nğ fşğuışindkşuz şzkuğmt rğ xuösufuğndkrdzg uwe ıuğu,ubğ<uzrz st<´^ üğu, t {Ynlrkr=+´r fşğlnd,uçuz Zr=nd Ynyşi=nd! Giı {Hlndshtğm´r w+endu,uürğ Ltnzrı Hşğbrıi=ndr% huışğuösrz zmuısusç Snimnduwr uxudşl =uz 40 +ğşğnd mğudnğumuz erğ=nğnbsuz huıouxzşğtz stmg Yubrzşuzr zmuısusç uznğ erğ=udnğndsz t! Uz üğu, t^ nğ rb.uzndkşuz üult r fşğ^ Yubrzşuz ustz mşğhnf ynğqu, t fiıuaşjzşl Yndkrzrz^ nğ uöuıumuzujndszşğnd =upu=umuzndkrdzg şd öşp,uğuğndkşuz ets huw=uğg muh vndzrz Nd=ğuzrnw Zuğz<uünwz wşpuyn.ndkşuz aumuxndiumuz çznwkrz aşı! Uz mg zbt nğ aumuxum nğ Xndiuiıuz qşdumuz+ğtz lud wuğuçşğndkrdzzşğ huahuzu, t Auwuiıuzr znğ pşmufuğrz aşı^ çuwj Xndiuiıuz imöçndz=+ğtz m'uıt ustz ışiumr gzeföndszşğg% zu.mrz :nğağeuwrz ıuğu,=rz st<! {Yndkrz mğzuğ .şpeşl uwi huışğuösg^ şkt ö+ğ= ndpuğmtğ^ mus ünzt ihuxzuğ! Xndiuiıuzr uöeşjndkşuz ü+ırrz st< szulnd Auwuiıuzr juzmndkrdzg fiıua+ğtz hrır znduör^ rim Uığhtwouz udşlrnf hrır usğujzt Kndğ=rnw aşı muhşğg! Xndiuiıuzr fiıuaşlr eubzumrj gllulnd fuğmg ındcu, t! Hrır =u<ulşğndrz çnlnğ uznz=^ nğnz= m'şzkueğşz^ nğ UHAr ıuğu,=rz st< iuxşjndu, aumusuğındkrdzzşğg muğşlr t lnd,şl xuösumuz sr<njzşğnf! Fğujrzşğg^ nd=ğuzujrzşğg^ snlınfujrzşğg mğzuz ynğqşl rğşzj auğjşğg uwehti lnd,şl´^ üğu, t w+endu,uürğg! |
|
NPRSHRUMUZ :UPŞĞNDZ SZUJ 250 *Ğ |
|
Cusuzumumrj nprshrumuz .upşğg arszueğndu, şz 1896rz )ğuziujr Yrtx ıt Ündhtğktzr mnpst! Uxu<rz .upşğg muwuju, şz Uktz=r st<^ 1896rz! Nprshrumuz .upşğnd huısndkşuz st< sruwz ausub.uğauwrz huışğuöszşğnd huıouxnf vşpuğmndu, şz şğş= .upşğ% 1916rz Hşğlrzr st<^ 1940rz% Kn=rnwr st<% 1944rz% Lnzınzr st<! Nprshrumuz .upşğg ustztz udşlr ardğgzmulu, t Lnzınz &1908^ 1948^ 2012/! |
|
ATSTLKGZ RİKUZHNDLR ST> WUPKUZUMNF EUĞQUD {(NĞSNDLU- Ş*KUMR WUPKNP |
|
|
|
(tğrürdpr gzıuzr=r sş, mnğndiıg SUA ULHTĞ MRDLHTZMR |
|
Rğ suğemuwrz nğumg mg çznğnbtrz uz+ğrzum ,uxuwuirğndkrdzg^ muğr=udnğzşğndz aşı ndzşju,g çuczşlnd nürz şd aubıuğuğ çzudnğndkrdzg^ nğnd bznğard srbı musndğ< mg auzeriuzuğ buışğnd sr<şd! Ustz Mrğumr şmşpşjr m'şğkuğ nd mg suizumjtğ uğuğnpndkşuz^ buçukufşğ<r uwe cusşğg çuczşlnf rğ gzmşğzşğnd aşı! Arsu ecnduğ hrır glluw aubındrl rğ çujumuwndkşuz aşı! Ulhtğ Mrdlhtzm çzrm Rikuzhndljr tğ! ;zu, tğ 1948rz! Ndindsg uxu, tğ S.rkuğşuz fuğcuğuzr st<^ smğındu, t Şğndiuptsr st<^ nğhti mz=uauwğ ndzşzulnf Şğuzubznğa Buauz İğçuöuzg^ nğ uwe bğ<uzrz Uçşpuw tğ nğ Şğndiuptsr st< mg ,uxuwtğ! Çujr Fuğeuzuzj şğüvu.ndsçr st< fuğvumuz hubı+z iıuzqzşlt^ Ulhtğ Mrdlhtzm şpu, t zuşd (tğrürdpr İ$ Fuğeuzuzj şmşpşjdnw Kupuwrz :nğandğer nd Üuğumt+öşuz Iuz :zusumulndkşuz uzeus! Usndizuju, tğ Irmrz Rğri Mrdlhtzmr aşı^ nğnd aşı şğrıuiuğendkşuz ıuğrzşğndz sruirz m'şğütğ şğüvu.ndsçrz st<! Sşğ judumjndkrdzzşğg mg wpşz= rğ fbıuauğ mzn<% Irmrz Rğri Mrdlhtzmr^ eiışğ% Lnxr Mrdlhtzmr şd çnlnğ auğuöuızşğndz! Wndpuğmudnğndkşuz fuwğz nd cusg hrır aupnğendr fupg gzıuzşmuz suauöer sr<njud! |
|
Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
Միքայէլ Նալբանդեան իր կրթանուէր գործին մէջ յատուկ տեղ յատկացնելով մայրենի լեզուին եւ հաւատաւոր շարունակողն ըլլալով Խաչատուր Աբովեանի ու Ստեփանոս Նազարեանի թողած աւանդներուն, շարունակեց իր պայքարը աշխարհաբարի հաստատման համար եւ Մխիթարեաններուն հետ իր բուռն վիճաբանութիւնները, որոնց ապացոյցը կայ իր «Յաղագս Հայկական Մատենագրութեան» տեսական- Բանաստեղծ, հրապարակագիր եւ հրապարակախօս, վիպագիր, գեղարուեստագէտ, գրաքննադատ, երգիծագիր, թարգմանիչ եւ հայոց լեզուի ուսուցիչ Մոսկուայի Լազարեան Ճեմարանի մէջ: Ահա Նալբանդեանի տաղանդին բնորոշ այն յատկանիշերը, որոնք 19- Իր ժամանակակիցներու – Ստեփանոս Նազարեան, Գաբրիէլ Պատկանեան, Նահապետ Ռուսինեան, Գրիգոր Օտեան, Ստեփան Ոսկան, Յարութիւն Սվաճեան, Մատթէոս Մամուրեան եւ ուրիշներ – ամէնէն կարկառուն եւ փայլակնացայտ միտքերէն մին, որ՝ պետութեան զաւակը՝ պետութեան կողքին ըլլալով, անկաշկանդ յանդգնութիւնն ունեցաւ բարձրագոչ յայտարարելու, թէ «պետութիւնը ժողովուրդ չէ՛... եւ պէտք է յստակ ըմբռնել, տեսնել այդ պետութեան չինովնիկներն ու անոր ղեկավարները...»: Ի տարբերութիւն իր ժամանակակիցներէն, Նալբանդեա՛նն էր որ եկաւ պատգամելու, թէ պետութեան շահերը ո՛չ մէկ առնչութիւն ունին ժողովուրդին շահերուն, այնքան ատեն որ համակարգը դեռ այդպիսին է, ինչպիսին է այսօր: Մէկ խօսքով, Նալբանդեանի լուսաւորչեան ըմբռնումները քաջ կը գիտակցէին, որ աւատապետական ու պուրժուական երկիրներու մէջ վարչակարգի փոփոխութիւնները չեն փոխեր պետութեան բուն շահամոլական էութիւնը, քանի որ իշխանութիւնը կը գտնուի շահագործող առեւտրականներու, հարուստ արդիւնաբերողներու ձեռքը: Նալբանդեան՝ որ տաս անդամ հաշուող ընտանիքի ամենակրտսեր զաւակն էր ուստա Ղազարի եւ Մարիանէի, իր գրական- 1855-
Պոլիսէն Փարիզ, ապա Լոնտոն եւ Հնդկաստան՝ Կալկաթա, ուր նաեւ կը տանի յեղափոխական գործունէութիւն: Կը վերադառնայ Ս. Փեթերսպուրկ, ուրկէ կ'անցնի Նոր Նախիջեւան՝ ձեռք բերուած կտակներուն մասին հաշիւ ներկայացնելու համար: Իր քով Միխայիլ Բակունինէն (ռուս յեղափոխական եւ անարխիզմի խոշոր տեսաբան մը՝ 1814- Նալբանդեանի քնարական, ազգային- Միքայէլ Նալբանդեան՝ որ յաճախ կը ստորագրէր «Կոմս Էմմանուէլ» եւ «Սերովբէ Շահբէկ» կեղծանուններով, հայ գրականութեան մէջ առաջինն է որ բարձրացուցած է հայ քննադատութեան դերին կարեւորութիւնն ու նշանակութիւնը: Նաեւ առաջինը՝ երգիծական ժանրը տարածելու մէջ: Ան միտքի լուսաւորութիւնը համարած է հայ ժողովուրդի բարոյական վերածնունդի ու ազգային կեանքի վերականգնումի հիմերէն մէկը՝ խոր ազդեցութիւն թողելով հայ գրաքննադատութեան կալուածէն ներս ապագայ գրողներու մէջ: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 2 եւ ՎԵՐՋ) |
Lşxzuwrz Puğuhupr st< ağueueuğr eğndkşuz huahuzndkşuz zmuısusç aimnpndkrdz rğumuzujzşlnd zhuıumnf^ xndi .upupuhuazşğg Auğuduwrz nd Ardiriuwrz huıui.uzuındndkşuz ü+ırzşğnd fğuw ışpumuwu, şz 18 erınğeumuz mtışğ! Xndiuiıuz mg buğndzumt +euzudşğnf yn.ueğşl örzndnğzşğ^ ihuxuörzndkrdz^ xuösumuz nd wuındm kt=zr=uürındkrdz^ şdlz!
Buçuk +ğ uxud+ışuz^ ausujuzjr t<şğndz fğuw şğşdjuz Bndbrr İ$ Usşzuyğmrv Puöuzvşjnj şmşpşjdnw lndiuzmuğzşğg^ nğnz= jnwj mndıuwrz nğ şmşpşjrz hp,ndu, t nd uznğ huışğndz fğuw üğndu, trz uzuğüumuz üğndkrdzzşğ! Şmşpşjrz nğ huışğuösr +ğşğndz uğetz rim şğmnd uzüus xsçumn,ndu, tğ nd euğqu, huışğuösr lndx fmuzşğtz stmg^ uwcs uzhubıhuz mg szuğ znğ wuğqumndszşğnd ets! Auwuiıuzr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkrdzg eth=r suirz lişlt şı=^ uauöuzü azvşjndj auw cnpnfndğer nd auwmumuz anüşdnğ şd huısusbumndkuwrz cuxuzündkşuz zmuısusç uığhtwouzumuz uzauzendğcnpumuz fşğuçşğndsr suirz! {Uığhtwouzr st< auwuışujndkşuz skznlnğı muw şd auwmumuz zşğmuwndkşuz nğşdt aşı=r r ihux çzu<z<ndsr =uwlşğg mg auzeriuzuz sr<uöüuwrz rğudndz=r çujuwuwı .u.ınds´^ wuwıuğuğşj auwmumuz mnpsg! 
Kn=rnwr usuxzuwrz nprshrumuzzşğg nğnz= hrır muwuzuwrz 2020r usğuz şd nğnz= wşıuqündşjuz ?nğnzuwr ausuouğumr huıouxnf^ ,ğuüğndu, t rğumuzujzşl 2021r Wndlrirz! Uwcs .upşğndz szuju, t 250 +ğ! Uwi suirz mg wrbşjzt :upşğnd muösumşğhrv wuzqzu.ndsçg! :upşğg hrır huahuzşz rğşzj uznduzndsg% Kn=r+-
(nğsndlu-
?nğnzuwr ausuouğumg irğndu, uzq sg şdi .lşj sşöst! (tğrürdpr gzıuzr=r .nğagğeuzbumuz ets=şğtz Ulhtğ Mrdlhtzm^ nğ s+ıudnğuhti şğş= buçukt r fşğ mg huw=uğtğ uwi cuağr ets^ şğtm^ Mrğumr uxınd^ suaujud^ .nğ indür suızşlnf rğ çnlnğ auğuöuızşğg^ (tğrürdpr şmşpşjuitğ ausuwz=g şd sşğ usçnp< cnpnfndğeg! Çnlnğ uznz=^ nğnz= lişjrz uwi judulr lndğg^ uzsr<uhti gzmşğuwrz juzjr st< rğşzj judumjndkrdzzşğg çuczşjrz^ .nğndzm üzuauıuz=nf .+işlnf Ulhtğ Mrdlhtzmr suğemuwrz fşa wuımuzrbzşğnd^ suğeuirğndkşuz suirz! Ulhtğ Mrdlhtzm nğ mşuz=t ağucşbı m'uxzt 72 ıuğşmuzrz^ şğmuğ ıuğrzşğt r fşğ ünğ,+z suizumjndkrdz ndztğ (tğrürdpr fuğvumuz ünğ,ndztndkşuzj st<! Uznğ uzndzg wrindz ıuğrzşğt r fşğ znwzuju, tğ Fuğeuzuzj şğüvu.ndsçrz aşı! Zu. nğhti şğürv^ wşınw zuşd nğhti fuğvumuz ünğ,rv^ rğ uziumuğm zşğeğndsg çşğu, tğ şğüvu.ndsçr wuğuışdndkşuz^ euxzulnf zuşd Iz+ğtz :nğandğer üuzquhua şd wşınw Uışzuhşı! 
1860-