|
SUMtz çudumuz ,uzğ sşpueğuz= Kndğ=rnw auijtrz KNDĞ?RU HUIŞĞUÖSUMUZ NORĞ M'RĞUMUZUJZT İNDĞRNW ST> |
|
Yrzatğr+ suslnw uindlri sg iuğ=şlnf^ zşğmuwujndj uwi ıuğnduz uxu<rz mriusşumrz İndğrnw rğueuğqndkrdzzşğnd 25 t<znj ışpşmuürğg^ nğndz st< çudumuz muğ,ğ =zzueuındkrdzzşğ mg azvşz Kndğ=rnw auijtrz! Giı öşmndjsuz^ kğ=umuz çuzumg^ zşğ.ndcşlnf İndğrnw =ğıuçzum bğ<uzzşğtz zşği^ mg mnpnhıt nd mg =uzet uwe fuwğşğnd huısu- Wuzqzu.ndsçr huığuiıu, ışpşmuürğg hrır zşğmuwujndr SUMr Suğemuwrz Rğudndz=zşğnd wuzqzucnpnfrz! |
|
VRZUJR ÇCBMNDARZ MĞMZŞJ NĞ ?NĞNZUZ İIŞP;NDU; T LUH*ĞUKNDUĞR ST>% SUĞEND QŞXUSÇ {Uwi=uz çuösumnpsuzr wuımndkrdzzşğ ndzşjnp cuağ sg vr mğzuğ iışp,ndu, gllul çzndkşuz mnpst´ |
|
Aupnğeu, trz= uğetz nğ ausuouğumr suizuütı vrzujr çcbmndar sg^ I=k$ Lr- Lğuınd ünğ,umulndkrdzzşğnd mnpst ışpşmuüğrz çnfuzeumndkşuz suirz aupnğendu, ürıumuz ındşulzşğg buı ul auimzulr vşz sşör ausuğ^ sruwz kt wuwızr mg euxzuw nğ vrzujr çcbmndarz muğü sg yuiışğ nd muğ,r=zşğ mg wuwızt nd mg mğmzt nğ uwi=uz çuösumnpsuzr suizuwuımndkrdzzşğ ndzşjnp cuağ sg çzndkşuz mnpst iışp,ndu, vr mğzuğ gllul^ wuwızuhti uwi cuağg iışp,ndu, t luh+ğuknduğr sg st< suğend qşxusç! Rim uwz hzendsg^ kt ?nğnzuz suğenj yn.uzjndu, t vp<rmzşğtz mus uwl uzuindzzşğtz^ .riı uzauduzumuz t^ znwzrim kşğşdi öşp,uğuğumuz t! Uwi i.ul hzendszşğg nv stm çuzr hrır ,uxuwşz şkt nv cnpnfndğeg .uçşlnd! Çcbmndarz wuwızşj nğ s+ı +ğtz wudşlndu,umuz znğ ışpşmuürğzşğ hrır ağuıuğumşz! |
|
MPÖRZŞĞND ST> ŞĞTM AUĞRDĞUDNĞZŞĞ INDÜUZNDŞJUZ ERSUM VMĞŞLND HUIOUXUD |
|
Iuğ+ğrzum çuz sg muğ iumuwz! Usçnp< usuxg şğç buçukufşğ<şğndz Üzulgz şd srdi mpörzşğg mg lşjndtrz =upu=tz şmu, suğenjsnf nd uwe şmnpzşğnd sş,usuizndkrdzg uxuzj ersum mğşlnd mg bğ<tğ nd auduzumuz fuğumg mg ıuğu,tğ mpörzşğt zşği^ niırmuzzşğg uwi=uz .riı vtrz^ rim arsu^ şğç mpörrz st< çzumrvzşğndz krdg buı =rv t nd ynpnjzşğndz st< çuösndkrdzzşğ ul üğşkt vmuz^ niırmuzzşğg uv= vşz ünjşğ nd mg huıcşz çnlnğ muğüuöuzjzşğg! |
|
Srzi=şuz :ndsçtz ağudtğ AUWUİIUZR ND UIĞHTWOUZR UĞIU?RZ ZU:UĞUĞZŞĞG AUZERHNDS HRIR NDZŞZUZ |
|
Srzi=şuz :sçumr ausuzu.uüuazşğ Tzığrd Bn)tğ^ Rmnğ Ynynf nd İkş)uz Fri=nzkrz^ rzvhti zuşd ŞUAMr Zu.uüuar uzqzumuz zşğmuwujndjrv Uzotw Üuiygğvr= cnpnf sg ündsuğu, şz 14 İşhışsçşğrz^ Yuğrör st<! ŞUAMr aupnğeuüğndkşuz ausuquwz^ ausuzu.uüuazşğg =zzuğmu, şz ıuğu,=ubğ<uzr rğufroumg nd wuımuhti ndbueğndkşuz mşeğnzrz st< huau, şz znğ öuğüujndszşğg% Wndlrirz iuasuzuü+ırr fğuw huıuau, örzşul çu.ndszşğtz şı=! Sr<znğe şğmrğzşğnd zşğmuwujndjrvzşğg suzğumğmrı mşğhnf =zzuğmu, nd uğcşdnğu, şz aumusuğınp mnpsşğnd suizudnğ nd ağuhuğumuwrz ndpşğqzşğg! Üuiygğvr= zşğmuwujndju, t rğufroumg nğ mg ırğt iuasuzuü+ırr nd Uğju.- Ausuzu.uüuazşğg uz<uıuçuğ aşxuquwznf .+iu, şz Auwuiıuzr nd Uığhtwouzr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğzşğ Ö+ağuh Szujumuzşuzr nd Otwandz Huwğusnfr aşı nd öuznz= ağudrğu, şz wuxu<rmuw buçukzşğndz uzauıuhti auzerhnds sg ndzşzulnd rğşzj aşı% erğ=nğnbndzşğg wiıumujzşlnd nd uxuzj zu.uhuwsuzzşğnd uxuğmuwumuz lndğ< çuzumjndkrdzzşğndz fşğimişlnd zhuıumnf! |
|
FUÖÜTZ HUĞGZ İĞIR ÜNĞ;NPNDKŞUZ ŞZKUĞMNDŞJUD |
|
Fuöütz Huğgz nğ çudumuz şğmuğ uışzt r fşğ uxnp<umuz .zerğzşğ ndztğ^ buçuk sg uxu< rğ eiışğ ndpşmjndkşusç arduzeuznj üzuj nd uzcr+- Uzjşul glluw m'gişz= sşğ irğşlr çuğşmusrz nd uğuü şd muıuğşul uhu=rznds mg supkşz= rğşz! Uzjşul glluw m'gişz= zuşd rğ Irmzn<% fuğvuwrz ünğ,rv Znduğe Huğgzrz şd öudumzşğndz% İuxuwrz nd Uğsubrz! |
|
AUWUİIUZR ST> (NDKHNLR ŞĞMĞHUÜNDZŞĞG SUĞÖUEUBI MG FŞĞUEUXZUZ |
|
Auwuiıuzr (ndkhnlr Eubzumjndkrdzg rğudndz= iıujud uğı+zşlnd nğ 18 İşhışsçşğtz imişul uxu<rz lrmr^ zuşd uöüuwrz .ndsçr sğjndszşğnd gzkuj=rz suğöueubı gzendzndr sğjnp rdğu=uzvrdğ .ndsçtz 75 ausumrğ! Uwirz=z sğjndszşğnd gzkuj=rz sğjndszşğndz aşışdşlnd ausuğ eubı hrır gzendzndrz 150 suğöuitğzşğ! Rzvhti wuwızr t^ ?nğnzuwr ausuouğumr aşışduz=nf zşğmuwri sğjndszşğg mg muıuğndrz uxuzj auzeriumuzr^ rzv nğ zşpujndjrv t kt_ .upujnpzşğnd^ kt_ mnpszumrjzşğnd^ kt_ aşxuışirltz erınpzşğnd ausuğ! Auwuiıuzr (tıtğuinzr uwi nğnbndsnf^ iuasuzuyum krdnf ul glluw^ suğöuitğzşğ fşğueuğqu, hrır glluz suğöueubı^ .ğu.ndişlnd ausuğ rğşzj zu.uirğu, .ndsçg! |
|
?RS ?UĞIUBŞUZ İUXŞJNDJ ERSUIŞIĞ- RZİKUMĞUS- |
|
|
|
AUWUİIUZR ST> MG AĞUHUĞUMNDRZ ?NĞNZUWNF FUĞUMR ÇNLNĞ INDŞULZŞĞG |
|
Auwuiıuzr Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz^ şğtm^ suizumjşlnf Uöüuwrz Cnpnfr zriırz^ .+işjud ausuouğumr froumr suirz nd giud nğ şğmğrz st< obüğrı mşğhnf mg ağuhuğumndrz çnlnğ ındşulzşğg! Arduzendkşuz çnlnğ eth=şğg stm ux stm m'uğquzuüğndrz nd hubı+zuhti mg ağuhuğumndrz! Giı Fuğvuhşırz^ çnlnğ şğmrğzşğg vt nğ mg ağuhuğumşz rğumuz ındşulzşğg^ çuwj Auwuiıuz uwe şğmrğzşğnd buğ=rz st< vt! Auzğndkşuz wuwızr t uwz^ rzv nğ wuwızr t muxufuğndkşuz! Srdi mnpst^ muz şğmrğzşğ^ nğnz= öuğsuzulr+ğtz mg ağuhuğumşz üğşkt uwz znwz ındşulzşğg^ rzv nğ mg ağuhuğumt Auwuiıuz! Gze nğnds^ Auwuiıuz hubı+zumuz ındşulzşğg mg ağuhuğumt uxınduz cusg 11$00rz^ rim srdizşğg% şğşmnwşuz cusşğndz^ udşljndj Yubrzşuz! Fuğvuhşır .+i=şğnf^ fşğ<rz bğ<uzrz ausuouğumr ets huw=uğg udşlr wu<np m'gzkuzuw bznğard ürıumrj çzumvndkşuz! |
|
Lrçuzuzşuz şd sr<uöüuwrz +ğuürğ - *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
Ցատկելով գրական խաղաղ ու մարդկայնական ափեր, Սմբատ Շահազիզ (Շահազիզեանց կամ Շահազիզեան, Աշտարակ, նոր տոմարով՝ 17 Սեպտեմբեր 1840 – հին տոմարով՝ 5 Սեպտեմբեր 1840 – Մոսկուա, 24 Դեկտեմբեր 1907, նոր տոմարով՝ 5 Յունուար 1908), արեւելահայ գրականութեան առաջին քնարերգակ բանաստեղծը հաստատապէս, այսօր կը դառնայ 180 տարեկան: Շահազիզ՝ որ արեւելահայ քնարգերութեան սիրապատար գեղեցկութիւնները վարակեց իրեն յաջորդող գրական դէմքերու – Յովհաննէս Յովհաննիսեան, Յովհաննէս Թումանեան, Աւետիք Իսահակեան, Վահան Տէրեան եւ ուրիշներ – գործերուն, կը համարուի նաեւ ռահորդներէն արեւելահայ աշխարհաբարի կերտման, անոր յղկումին ու վերելքին սատարող ճարտարապետներէն, որ գրեթէ թօթափած է գրաբարի ու բարբառներու հետքերը իր քերթուածներուն մէջ:
Գէորգ Դոդոխեան մը՝ իր «Ծիծեռնակ»ով, Նահապետ Ռուսինեան մը՝ իր «Կիլիկիա»ով, Ստեփանոս Նազարեան մը՝ իր «Մայրենի Լեզու»ով, Ղազարոս Աղայեան մը՝ իր «Յիշողութիւն»ով, Ռուբէն Որբերեան մը՝ իր «Գիւղիս Ճամբան»ով, Լեւոն Զ. Սիւրմէլեան մը՝ իր «Ասացուածք` Ծառ Տնկելու Առթիւ»ով, եւ Սմբատ Շահազիզ՝ իր չորս տուննոց «Երազ» քերթուածո՛վ մանաւանդ, իրենց կանչելով ընթերցողին եւ ուսանողին ե՛ւ երաժիշտին սեւեռումները, այդ գոհարները իբրեւ մեր զգայարանքին անմար խորհրդանիշ՝ պտըտցուցած են դարէ դար ու սերունդէ սերունդ, երգելով անհուն քաղցրութեամբ: Ահա՛ Շահազիզի գողտրիկ «Երազ»ը.- Ես լսեցի մի անոյշ ձայն,- Իմ ծերացած մօր մօտ էր – Փայլեց նշոյլ ուրախութեան, Բայց ափսո՜ս, որ երազ էր: Կարկաչահոս աղբիւր այնտեղ Թաւալում էր մարգարիտ.- Նա յստակ էր, որպէս բիւրեղ, Այն երա՜զ էր ցնորամիտ: Եւ մեղեդին տխուր, մայրենի Յիշեց մանկութեան օրեր. Մօրըս համբոյրն ես զգացի, Ա՜խ, ափսո՜ս, որ երազ էր: Կուրծքին սեղմեց կարօտագին, Աչքերս սրբեց – շատ թաց էր,- Բայց արտասուքս գնում էին... Ա՛խ, այդ ինչո՞ւ երազ էր... Քահանայի զաւակ՝ մինչեւ տասնմէկ տարեկան ծննդավայրին մէջ գրաճանաչ դառնալէ յետոյ, փոքրիկն Սմբատ կ'ուղարկուի Մոսկուայի Լազարեան Ճեմարանը, զոր կ'աւարտէ 1860- Բանաստեղծութիւններ գրելու պատանի Սմբատի անդրանիկ բոմբիւնները հնչած են 1857- 1860- Ապրելով ու գործունէութիւն տանելով Ռուսաստանի մտաւորական շրջանակներու մէջ, բնականաբար Շահազիզ կը կրէ գրականութեամբ եւ մշակոյթով հարուստ ռուս մտաւորականութեան խոր ազդեցութիւնը, այդ մտաւորականներու շարքին՝ Պուշկինի, Լերմոնտովի, Նեկրասովի եւ շատ ուրիշներու գործերը: Իր առաջին գիրքի հրատարակութենէն հինգ տարի ետք՝ 1865- Տարիներ ետք, 1881- Հայրենի գիւղաքաղաքի աշտարակցիները, իրենց հողին վրայ հպարտագին պարագրկելով անունը աշտարակցի մեծ վիպասան Պերճ Պռօշեանի, այսօր ալ կը նշեն ծննդեան 180- «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ dzaghig2004@yahoo.com |
İndğrnw auğjnf SUMr aşıuö+ğındkşuz wuzqzu.ndsçr zu.uüua Yu+l+ Yrzatğr+ şğtm çudumuz .zeğuwuğnwj wuwıuğuğndkrdzzşğ gğud Kndğ=rnw auijtrz nd sşpueğuz=zşğ azvşjndj^ gişlnf nğ Kndğ=ru nd {İndğrnw uöuı çuzum´g sruizuçuğ huışğuösumuz norğzşğ m'rğumuzujzşz Ardiriuwrz İndğrnw =ğıuçzum fuwğşğndz st<!
Şğtm Rb.uzuj mpörzşğnd st< niırmuzndkrdzg uzzu.ueth sr<njuxndszşğnd ersşj nd uxuzj .ırğ ezşlnd nd uxuzj nşdt stmndz ausuğ çujuxndkrdz gzşlnd^ ındüuz=r şzkuğmşj çnlnğ uznz=^ nğnz= ersum vtrz mğşğ! Usçnp< +ğg^ Üzulgr st< niırmuzzşğg rz=zubuğcnf mus aşırnız bğ<şjuz mpörr çnlnğ ynpnjzşğndz st< nd mşjzşlnf çnlnğ muğüuöuzjzşğg^ fuğvumuz ındüuz=r şzkuğmşjrz öuznz=! Indüuz=g 900 kğ=umuz lrğu tğ!
ŞUAMr Srzi=şuz :sçumg zhuıum ndzr çuzumjndkrdzzşğnd işpuzr bndğ< stmışpşlnd Auwuiıuzr nd Uığhtwouzr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğzşğg şd fşğimişlnd uxuzj zu.uhuwsuzzşğnd uxuğmuwumuz lndğ< çuzumjndkrdzzşğnd!
Ausuwz=uwrz irğndu, ünğ,rv^ Brblrr zu.mrz yn.=upu=uhşı nd =upu=uhşındkşuz st< şğmuğusşuw hubı+zşuw sşğ irğşlr çuğşmus Fuöütz Huğgz iğır ünğ,npndkşuz şzkuğmndşjud! Sşğ irğşlr çuğşmusrz ünğ,npndkrdzg wu<np gzkujud!
Rğuhuınds bnfr uiıp^ srlrnzuıtğ auwndar ?rs ?uğıubşuz-
«Դրամատուներու մէջ պահ դրած լիբանանցի ներդրողները թերեւս չստանան իրենց ամբողջ գումարը»: Երէկ իրիկուան լուրերու հաղորդումներու ընթացքին յայտարարուած այս լուրը, գուժկան հսկայ ռումբի մը ուժգնութեամբ պայթեցաւ արդէն սնանկութենէ տառապող քաղաքացիներու գլխուն՝ խոր մտահոգութեան ու ընդվզումի մեծ ալիք մը բարձրացնելով երկրին մէջ: Միւս կողմէ, Ֆրանսայի նախագահ Էմանուէլ Մաքրոն առաւելագոյնը մինչեւ շաբաթավերջ առիթ տուաւ Լիբանանի քաղաքական կողմերուն՝ Մուսթաֆա Ատիպի վարչապետութեամբ կազմելու նոր կառավարութիւնը, փաստօրէն միայն երեք օր եւս երկարաձգելով պայմանաժամը: Մինչ գլխաւոր հանգոյցը կը շարունակէ մնալ ելեւմուտքի նախարարութիւնը, զոր խորհրդարանի նախագահն ու Հըզպալլա անզիջողաբար եւ կրնկակոխ կը պահանջեն, որ այդ նախարարութիւնը իրե՛նց՝ շիիթ համայնքին տրուի, զայն համարելով «իրե՛նց իրաւունքը»: Նախագահ Մաքրոն՝ որ ամէն կերպ կ'աշխատի յաջողցնել ֆրանսական փրկարար նախաձեռնութիւնը, բոլոր կողմերէն կը պահանջէ յարգե՛լ իրենց տուած խոստումը՝ առանց արգելքներ դնելու կազմելուելիք կառավարութեան առջեւ: Անդին, Միացեալ Նահանգներ երէկ անգամ մը եւս սպառնաց կառավարութեան կազմութեան «խանգարող» կողմերուն խստագոյն պատժամիջոցներ կիրառելու, սպառնալով «Լիբանանը անհետացնելու աշխարհի քարտէսէն»: 
Արդարեւ, մեր գրականութեան հարուստ գանձարանը՝ արեւելահայ ու արեւմտահայ հատուածներով, ունի 10-