Auwuiıuzr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğr ausuquwz UIĞHTWOUZ VR IĞUSUEĞŞĞ AUW XUÖSUÜŞĞRZŞĞND ORBE KRDG |
Auwuiıuzr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğ Uğu Uwfuöşuz auğjuöğnwj sg ıulnf )ğuziumuz {Lg Snzı´ kşğkrz^ wuwızşj nğ auwmumuz mnpsg muimu,zşğ ndzr uwz suirz nğ Uığhtwouz vr ığusueğşğ auw xuösuüşğrzşğnd orbe krdg! Muösndu, şz imöçzumuz juzmşğ^ şğmnd şğmrğzşğnd sr<şd imöçndz=uwrz ausuquwzndkrdz qşx= çşğndu, t {çnlnğg% çnlnğr ersuj´ eğndkşusç yn.uzumndszşğnd fşğuçşğşul^ giud Uğu Uwfuöşuz^ udşljzşlnf nğ muimu,zşğ ndzrz nğ Uığhtwouz orbe krdşğ vr ağuhuğumşğ nd sş, auduzumuzndkşusç auw xuösuüşğrzşğnd krdg mğzuw udşlr çuğqğ gllul^ =uz uwz rzv nğ mg ığusueğndr auwmumuz mnpsrz! {Uzağucşbı t ağuıuh lnd,nds üızşl uwi .zeğrz^ =uzr nğ uwlşdi yuiındu, t nğ auw xuösuüşğrzşğz nd huıuzer muğüufroumr st< wuwızndu, =upu=ujrzşğ uzsuğemuwrz fşğuçşğndsr m'uğcuzuzuz´^ giud Uwfuöşuz! Zu.uğuğr .+i=şğndz ausuquwz^ 9 Znwşsçşğr örzueueuğr wuwıuğuğndkrdzg fşğ<zucusmtı sg vt iuasuzu, nd uwe huıouxnf Hu=nd mg ünğ,u,t uwi auzüusuz=g% .zerğg buauğmşlnd^ xuösuüşğrzşğnd nd huıuzezşğnd auzeth uzsuğemuwrz fşğuçşğnds jnwj ıulnd^ rzvhti zuşd Auwuiıuzr zşğ=rz- |
73 ÖRZNDNĞZŞĞ ÜŞĞŞFUĞNDU; ŞZ :;UÇŞĞE- KUPŞĞ ÜRDPŞĞND SŞĞQUMUW?G |
Şğmnd +ğt r fşğ auwuiıuzşuz çnlnğ lğuınd muw=t<şğg mg üğşz 73 örzndnğumuzzşğnd suirz^ nğnzj oumuıuürğg uzwuwı t şd nğnz=^ giı gzmşğuwrz juzjşğnd st< ağuhuğumndu, ışiuzrdkşğnd^ üşğşfuğndu, şz uığhtwouzumuz ö+ğ=şğnd mnpst% Aueğndk bğ<uzr :,uçşğe- Sr<uethr uxu<rz rim cusşğtz^ xndi .upupuhuazşğnd u<umjndkşusç uzwşıuqüşlr ub.uıuz= mg ıuğndr% örzndnğzşğnd oumuıuürğg uğuü huğöşlnd ndppndkşusç! Uğju.r nd Auwuiıuzr pşmufuğ suğsrzzşğg wuwızşjrz nğ 15 Eşmışsçşğr ürbşğg uzwuwı huwsuzzşğnd ıum^ yğku, t muhg fşğnwrbşul ürdpşğnd ndppndkşusç ışpumuwndu, =uzr sg suğıumuz erğ=şğnd aşı^ örzndnğzşğnd oumuıuürğz ul uzwuwı t! Mg zbndr^ nğ uwe mnğindu, örzndnğzşğndz sş,usuizndkrdzg Brğumr suğör çzumrvzşğ şz^ auğuöuızşğg uığhtwouzjrzşğndz ağuhuğumu, ışiuzrdkşğndz st< ouzvju, şz rğşzj gzıuzr=r uzeuszşğg% hzeşlnf^ nğ uznz= şğş= +ğ t bğ<uyumsuz st< şz! Uwi örzndnğzşğndz auğuöuızşğg rçğşd çnpn= şd uznzj oumuıuürğg çujuwuwışlnd huauz<^ 16 Eşmışsçşğrz yumşjrz Mrdsğr- Zbşz=^ nğ 44 +ğnduz huışğuösrz gzkuj=rz uzaşı mnğindu, örzndnğzşğndz auğuöuızşğg^ rğşzj muğürz^ çnpn=r jnwj muıuğşjrz Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğndkşuz ersuj% huauz<şlnf çujuwuwışl rğşzj öudumzşğndz oumuıuürğg^ aşıuhzeşl uznzj auğjg! |
R#ZV MĞZUW HUIUARL RZORĞLR?R ST> |
Ti- ?upu=umuz =ndlrizşğtz zşği mg .+indr foxumuz aumuöeşjndkşuz sg suirz nd +ğumuğür fğuw t Rzorğlr=r usşğrmşuz xuösu.uğri.r auğjg^ uwirz=z Kndğ=ru mğzuw huauz<şl nğ Usşğrmu rğ ö+ğ=şğg auzt Rzorğlr=tz! Iumudrz wiıum =uwlşğ vmuz nd sş, auduzumuzndkşusç rb.uzndkrdzzşğg hrır ihuişz znğ Zu.uüuar% O+ Huwıgzr hubı+zr iıuzqzndsrz^ 20 Wndznduğrz^ wşıuüuw wuğuçşğndkrdzzşğnd üzuj=g obeşlnd ausuğ! |
{SNITĞZU´R HUINDUİIG UĞERDZUDTI T |
Usşğrmuwr İzzeuskşğ=r nd Eşpnğuw=r nğumr uxnp<uhuaumuz aimnpndkşuz fuğvndkrdzg &T) Ir Tw/ aupnğeşj nğ Zndhuğ U)tşuzrz huımuznp {Snıtğzu´ gzmşğndkşuz mnpst ?nfrı- Zu.uhti uğetz T)- |
30 IUĞNDUW HUIRC% {BUĞLR ATHI*´R WUĞQUMSUZ 14 SUİZUMRJZŞĞNDZ |
Şğtm^ Yuğrör euıuğuzg forx uğqumşj nd 30 ıuğr huırc iuasuzşj rilus uauçşmvumuz .sçudnğsuz 14 suizumrjzşğnd ets! Uwi uzqşğg mg sşpueğndtrz rz=zuqrüzşğnf nd zxzumzşğnf^ 2015r 7 Wndznduğrz {Buğlr Athı+´ usiuüğr üğuişzşum zşğ.ndcşlnd şd huğçşğumuzr ub.uıumrjzşğg ihuzzşlnd wuzjuz=nf! Önaşğnd krdg 16 tğ! Uauçşmvumuz uğuğ=r huıouxg Sndausstı Suğüuğtr ,upğuzmuğr ıhuüğndkrdzz tğ! |
Giı usşğrmujr fşğlnd,uçuzr sg erıuğmndsrz UIĞHTWOUZG MĞZUW MNĞİZJZŞL RĞUMUZ UZMU:NDKRDZG |
{Zuirnzul Rzktğtik´ usşğrmşuz huğçşğumuzr fşğlnd,uçuz% Suw=l Xndhrzr ausuquwz^ Uığhtwouz 9 Znwşsçşğg% şxumnps ausuquwzndkşuz +ğg^ muğnp t zmuışl Auwuiıuzr zmuısusç wupkuzumr +ğ^ çuwj şğç ı+zu.sçndkrdzzşğnd +ğşğg uzjzrz^ uığhtwouzjrzşğg auduzuçuğ mg imirz ürıumjrl^ nğ uwe kndumuzg şğmğr rğumuz uzmu.ndkşuz uduğır imöçzumtız t! Fşğlnd,uçuzg uwz muğ,r=rz t kt Zu.uüua Rlaus Ulrwşdg muğnpuju, t fşğueuğqzşl rğ a+ğ% Auwıuğ Ulrwşdr pşmufuğsuz +ğ+= auwşğnd aimnpndkşuz ıum uzju, ıuğu,=zşğg^ uz muğnpuju, t wu<npndkşusç snlnğşjzşl usşğrmujrzşğg% .niıuzulnf erduzuürıumuz <uz=şğnf lnd,şl .zerğg nd uznğ ersuj ötz= şd ynp mndıumşl uzihuişlr xuösumuz wuğqumnds muıuğşlnd ausuğ^ uz muğnpuju, t usğujzşl rğ uzqzumuz rb.uzndkrdzg şd euğqu, t Kndğ=rnw nd Xndiuiıuzr uzyn.uğrzşlr eubzumrjg! Uığhtwouzg wupku, t^ Auwuiıuz% huğındu,^ çuwj Uığhtwouzz ul mnğizjndju, t^ =uzr nğ uwe wupkuzumg qşx= çşğndu, t şğmğr uzmu.ndkşuz şd rz=rb.uzndkşuz aubdnwz^ m'gzeü,t Xndhrzg! Arsu Uığhtwouzr st< xndiumuz ö+ğ=z t^ nğnd zhuıumz t şğub.udnğşl ağueueuğg^ iumuwz^ rzvhti Xndhrz zbu, t^ Uığhtwour st< htı= t lud rsuzuz^ nğ xndişğg^ nğhti muznz^ {buı uğuü mndüuz şd buı euzeup mg aşxuzuz´! Kndğ=şğz ul ecnduğ t nğ aşxuzuz Uığhtwouztz! Şkt Uığhtwouzr zhuıumz tğ fşğueuğqzşl 1988- Uxu<rz uzüus 1918 kndumuzrz Uığhtwouzg axvumu, t uzmu.ndkrdz^ iumuwz 23 usri uzj şmu, şz xndi hnlbşdrmzşğg^ nd uzmu.ndkrdzg yn.uğrzndu, t :nğağeuwrz rb.uzndkşusç! Şğmğnğe uzüus Uığhtwouz uzmu.ndkrdz axvumu, t 1991rz! Uwi ynğqg udşlr şğmuğ ışdu, t^ çuwj arsu% 2020rz^ znwz uduğız t^ şğç şmu, şz +ıuğ ö+ğ=şğ! Uznzjst stmg m'şzkuğmndr ?ğşslrzrz^ srdig% Kndğ=rnw Zu.uüuarz! {Ündjt şd uwi öuğüujndszşğnf mg zbuzudnğndr Uığhtwouzr rğumuz uzmu.ndkşuz mnğndiır imröçg´^ muğ,r= mg wuwızt usşğrmujr fşğlnd,uçuz Suw=l Xndhrz! |
Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
Հասնելով եզրայանգումի, Միքայէլ Չամչեանի քերականութիւնը ուժգին հարուած հասցուց լատինաբանութեան, մերժեց անոր արատաւոր մեթոտները եւ մեր նախնիներու ոսկեղինիկ լեզուն մաքրեց օտարաբանութիւններէ եւ արհեստական կառոյցներէ: Ճիշդ է, որ Չամչեանի քերականութիւնը ունի խոցելի կողմեր, վիճելի հարցադրումներ, օրինակ՝ հայերէնի մէջ տաս հոլովներու գործածութեան խնդիրը, սակայն, ինչպէս իրաւացիօրէն կը նշէ հայ լեզուաբան, բանասիրական գիտութիւններու դոկտոր եւ փրոֆեսոր, ակադեմիկոս Էտուարտ Բագրատի Աղայեանը (1913- Քերականութեան հրատարակութենէն անմիջապէս ետք աբբահայր Ստեփան Մելքոնեանի յանձնարարութեամբ Չամչեան ձեռնամուխ կ'ըլլայ յաջորդ մեծածաւալ երկասիրութեան լոյս ընծայման՝ «Պատմութիւն Հայոց»ին, որուն երեք հատորով տպագրութիւնը ընթացք կ'առնէ 1780- Պէտք է ըսել, որ Չամչեանի ծայրայեղօրէն բծախնդիր ճիգերը՝ մինչեւ այդ երկերուն վերջնական հրատարակութեան օրը, տեւական հակուած մնացին սրբագրութիւններ ու բարեփոխումներ կատարելու օգտին: Չամչեան երբեմն կը դիմէր նիւթերը նոյնիսկ հիմնովին փոխելու: Եւ քանի որ Ս. Ղազարի մատենադարանը չունէր անհրաժեշտ բոլոր սկզբնաղբիւրները, 1780- Արդ, կարելի է երեւակայել, թէ շուրջ ութ տարի տեւած յիշեալ երկերու հրատարակութիւնը որքա՜ն խանդավառութիւն պիտի բերէր 18- Այլ գետնի վրայ, շեշտադրելով ու դրուատելով օտար բռնապետութիւններու դէմ հայ ժողովուրդին մղած դարաւոր պայքարը, Չամչեան լաւապէս կը գիտակցէր, որ անցեալի փառաբանումն ու իտէալականացումը կը համընկնէին հայ ժողովուրդի հոգեւոր, հասարակական- Բայց պիտի ցաւօք ըսել, որ «Պատմութիւն Հայոց»ը վերջապէս իրականացնելու Չամչեանի երկարատեւ ու ծանր աշխատանքը բացասական անդրադարձ ունեցաւ անոր առողջութեան վրայ: 1789- Ինչպէս յստակօրէն կ'երեւի, Չամչեանի անխառն հայրենասիրութիւնն ու ազգասիրութիւնը կը դրսեւորուին իր մանկավարժական գործունէութեան ընդմէջէն: Օտար ափերու վրայ դեգերող հայութեան բեկորները համատեղելով եւ անոնց հայեցի դաստիարակութիւն ջամբելու նուիրական գործով: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 3, մնացեալը՝ վաղուան թիւով) |