ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
80. Տարի

ԳԻՐՔ

ԱՐԽԻՒ - 18 ՕԳՈՍՏՈՍ 2020 © NorMARMARA 2001 - 2020
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail

ŞDĞNSRNDKRDZG UZNĞNB CUSMTINF

FRÖU HRIR VIĞUSUEĞT KNDĞ?RNW AUWĞŞZUMRJZŞĞNDZ


Şğtm^ Şdğnsrndkşuz uzeus şğmrğzşğnd rb.uzndkrdzzşğg^ ül.udnğndkşusç% Üşğsuzrnw^ zuşd Öndrjşğrnw^ uznğnb cusmtınf eueğşjndjrz Kndğ=rnw auwğşzumrjzşğndz fröu ığusueğşlnd ünğ,gzkujg! Kndğ=rnw auwğşzumrjzşğg^ nğnz= öç+iubğ<umuz mus suizudnğ uwjşlndkşuz zhuıumnf mg yuyu=trz şğkul Şdğnhu^ hrır vmuğşzuz gzşl uwe stmg^ =uzr nğ znwzrim cusueğndkrdz rim vr ığndrğ uznzj! Fşğ<rz şğmnd buçukzşğndz^ Üşğsuzru fşğueuğqnpzşğnd sr<şd sş, krd mg muösşz uwz kndğ=şğg^ nğnzj s+ı ?nğnzu u.ınğnbndu, t! Fuğumndu,zşğnd krdnf kndğ=şğg şğmğnğe ışpg mg üğudşz ?ninfujrzşğtz şı=!

Üşğsuzrnw rb.uzndkrdzzşğnd 1 Wndlri şd Şdğn.nğandğer 30 Wndzri kndumrğ nğnbndszşğg fşğuznğnündşjuz nd euğqşul pğmndşjuz ardhuıniumuz suğsrzzşğndz! Ousçnğeşlnd uğüşl=g hrır buğndzumndr şd wiıum kndumuz sg vt obendu, Kndğ=rnw auwğşzumrjzşğnd ausuğ uğüşl=g <z<şlnd ndppndkşusç!


?nğnzuwr ausuouğumg

ŞĞTM UL SUAUJUD 22 ANÜR


?nğnzuwr ausuouğumr muhumjndkşusç aupnğendu, şğtmnduz ındşulzşğg muğşdnğ znğndkrdz sg vçşğrz! Fşğ<rz 24 cusşğnd gzkuj=rz suauju, tğ 22 auwğşzumrj^ rim znğ fuğumndu,zşğndz krdz ul euğqşul şpu, tğ auöuğtz çuğqğ^ 1$233! Euğsuzndu, trz 1$002 arduzezşğ^ Kndğ=rnw st< juğe suauju,zşğndz krdz ul auiu, tğ 5$996r!

Susndlg mg zbt nğ Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğ (uağtıırz Ünou şğtm gzmşğuwrz juzjr rğ t<rz fğuw ndztğ stm lud^ stm ul ütb lndğ! Mg kndr kt lud lndğz uwz t nğ fşğ<rz fuğumndu,zşğg erdğndkşusç mg euğsuzndrz nd ındz mg pğmndrz! Çuwj ütb lndğz ul uwz t nğ ausuouğumg mg buğndzumt ıuğu,ndrl nd ,uzğuhti arduzeuju,zşğndz krdg ıumud mg çuğqğuzuw!

Zu.uğuğrz mnpst aupnğendu, ındşulzşğnd ausuquwz^ euğsuzndu, arduzezşğndz krdg 231 auöuğtz udşlr t! Juğe 5 srlrnz 800 auöuğ anürr fğuw muıuğndu, t ktikr =zzndkrdz!


KĞUSY GZIĞNDKRDZZŞĞND ST>

ÜL:UDNĞ SĞJUMRJ

MG ZMUIT N_V KT HUWIGZG^ UWL KŞĞKŞĞG


Usşğrmuwr Zu.uüua Iuzglı Kğusy şğtm wuwıuğuğşj nğ 3 Znwşsçşğr gzığndkrdzzşğnd zu.uişsrz rz= arszumuz huw=uğg mg spt n_v kt Itsn=ğukzşğnd kşmzu,nd O+ Huwıgzr^ uwl öuzündu,uwrz lğuındusr<njzşğnd ets!

{Rs ül.udnğ sğjumrjg Huwıgzg vt^ uwl öuzündu,uwrz lğuındusr<njzşğz nd gzmşğuwrz stıruz´^ giud uz! Kğusy zbşj nğ ustz +ğ iırhndu, t aumuöeşjndkrdz jnwj ıul uwz kşğkşğndz^ nğnz= m'u<umjrz Huwıgzrz! {Uwe kşğkşğg ustz +ğ {xndsçşğ´ mg ışpujzşz rs fğuw nd uwe lndğşğnd aşprzumzşğg uzuözrd lğuüğnpzşğ şz´^ gzeü,şj Usşğrmuwr zu.uüuag^ udşljzlnf nğ juğe wu<npu, t ülnd. çxzşl uwe kşğkşğndz!

Öndüuaşxuçuğ^ Kğusy erışl ındud nğ Huwıgz ktşd endği v'şllşğ rğ zmndptz^ çuwj kşğkşğg ustz +ğ mg üğşz uznğ suirz! Iuğ+ğrzum t nğ Huwıgz znwzrim lğuüğnpzşğnd auğjndszşğndz vr huıui.uzşğ^ srzv rz= üğşkt ustz +ğ mg huıui.uzt uwz lğuüğnpzşğndz^ nğnz= c.ıumuz erğ=udnğnds ndzrz rğ ets!


FĞUİIUZ SRZVŞD ANMIŞSÇŞĞ ŞĞMUĞUQÜŞJ

SR>UÖÜUWRZ İUASUZUYUMNDSZŞĞG

Fğuiıuzr rb.uzndkrdzzşğg srzvşd 30 İşhışsçşğ şğmuğuqüşjrz muznzudnğ kxrv=zşğnd iuasuzuyumndszşğg! Uğüşl=g vr fşğuçşğrğ sruwz şğş= ndppndkrdzzşğnd$ ethr Kr)lri kxrv=zşğ mğzuz rğumuzujzşl sruwz Yuğrötz^ Srdzr.tz nd Xrmuwtz!

Uwl ndppndkrdzzşğnf +euwrz aupnğeumjndkrdzg fşğumuzüzşlnd wşıuüuw nğnbndszşğg hrır gzendzndrz sşmzşlnf ausuouğumuwrz rğufroumtz!

?nğnzuwr ausuouğumr huıouxnf Fğuiıuz Suğı usindz eueğşjndju, tğ çnlnğ şğmrğzşğnd aşı +euwrz aupnğeumjndkrdzg! Wndlrirz şğmrğg çuju, tğ iuasuzzşğg sruwz Şdğnsrndkşuz arzü şğmrğzşğnd ausuğ! S+ıudnğuhti 4 srlrnz çzumvndkşusç Fğuiıuzr st< ?nğnzuwnf fuğumndu, t 1341 uzq^ uznzjst 17g sşxu, t! Giı hubı+zumuz upçrdğzşğnd^ udşlr =uz 7 auöuğ 600 anür rz=zusşmndiujndu, t!


ZU:UÜUAUMUZ HULUI%

FUZUW LOR UYRZ

Hrklrir Ualuk çzumufuwğr st<^ Fuzuw lor uyrz^ mg buğndzumndr brzndkrdzg zu.uüuaumuz ausulrğr^ ndğ wuındm işzşumzşğ zu.uışindu, şz Zu.uüua Tğınpuzr ausuğ!

Zu.uüuag rğ Irmzn< aşı sruirz hrır muğşzuw uwe huluırz st< gzendzrl çuğqğuiırouz ardğşğ% Fuzuw lor anwumuh ausuwzuhuımşğrz ersuj!

Kşğkşğg mg üğşz nğ Suluömşğır oumuıusuğır wupkuzumr +ğnduw uxrknf sr<njuxndszşğ hrır muösumşğhndrz şd Zu.uüua Tğınpuzz nd rğ mrzg 25 *üniınirz hrır şğkuz Ualuk% r<şduzşlnf zu.uüuaumuz huluır st< rğşzj ausuhuğ wuımujndu, wuğmuçucztz zşği!

Ausujuzjr st< wuwızndu, şz zuşd işzşumr lndiuzmuğzşğg! İşzşumg usçnp<nfrz huığuiı t uzmnprznf nd uwl huğuüuzşğnf!


AUÖUĞUDNĞ LRÇUZUZJRZŞĞ

MG L?ŞZ ŞĞMRĞG


Ersuışığ-r fğuw {Htwğndkrzm´ muw=t<g mg üğt nğ =uzr sg +ğt r fşğ uzzu.ueth froum mg ırğt Htwğndkr {Xu)r= Auğrğr´ sr<uöüuwrz +eumuwuzrz st<! Ağuhuğumndu, şz lndiuzmuğzşğ^ ndğmt wuwızr mg euxzuw nğ auöuğudnğ lrçuzuzjrzşğ foxu, şz l=şl şğmrğg! Uwi rğufroumg muh ndzr fşğ<rz usrizşğndz Lrçuzuzr st< uğquzuüğndu, uzs.rkuğ mujndkşuz nd suizudnğuçuğ 4 *üniınirz huıuau, sş, huwkndsrz aşı! Huımşğzşğg wuou. udşlr .+indz şz =uz çuxşğg şd Htwğndkr +eumuwuzr şğtmnduw lndiuzmuğzşğg uwe ışiumtz şz!


X$ AUIITOŞUZR STM W*ENDU;G% {ŞND- KRDH´R FĞUW

Auonw=nf mg ışpşmuzuz= nğ Auwuiıuztz^ zu.mrz İyrdx=r Zu.uğuğndkşuz ub.uıumrj Zuwrğr Smğıvşuz {Şnd Krdh´ muw=t<r fğuw uğquzuüğu, nd muğeuju, t sşğ :sçuüğuhşı X$ Auııtoşuzr buı ıhudnğrv nd mğ+zubndzv stm w+endu,g^ {Auwğ rs^ rzvn#d öri l=şjrğ´! Sşğ :sçuüğuhşır {Wndbuışığ´ buğ=tz gzığndu, uwi mınğg Zuwrğr Smğıvşuzr mnpst üğuitğzşğnd ndbueğndkşuz wuzqzndu, t uzkşğr nd .uzeufuxrv uğşdsıuauwşğtznf sg^ iuandz nd aupnğeumuz nonf sg^ nğ r wuwı mg çşğt gzığndu, mınğrz üşpşjmndkrdzz nd üğumuz nd mğ+zumuz uğct=g! Uz uwi gzkşğjndsg q+zu, t indğruauwndkşuz!

Mg bznğaudnğşz= Zuwrğr Smğıvşuzg^ zuşd bznğaumulndkrdz mg wuwızşz= X$ Auııtoşuzr üğumuz ünğ,rz zmuısusç uznğ jndjuçşğu, ndbueğndkşuz nd wu<np sşmzuçuzndkşuz ausuğ^ sşğ gzkşğjnpzşğndz ul mg wuwızşz= nğ yuyu=npzşğg {Şnd-Krdh´r fğuw mğzuz uwi ünğ,g ndzmzeğşl ersşlnf aşışdşul auijtrz$


https://youtu.be//pNDBAJsZdwo



Lrçuzuzşuz şd sr<uöüuwrz +ğuürğ - wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 62

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ


Թերթիս աշխատակից Յակոբ Տիւնեայեանի Ալպէր Սամէնին նուիրուած գրական Բ. բաժինը պիտի հրատարակենք ու ներկայացնենք «Մարմարա»ի վաղուան՝ Չորեքշաբթի, 19 Օգոստոսի թիւով.- ԽՄԲ.


Լիբանանին առընչուած եւ միջազգային դատական հետաքննութիւններու ծիրէն ներս, այսօր ճակատագրորոշ, պատմական եւ անկիւնադարձային օր մը Լիբանանին համար, լուսարձակները պիտի կեդրոնանան Լահէի միջազգային դատական ատեանին մէջ մօտ 15 ու կէս տարի ետք արձակուելիք վերջնական դատավճիռին վրայ, երբ բոլորին յստակ է արդէն, թէ Հըզպալլայի չորս անդամներ պիտի մեղադրուին ու դատուին, Պէյրութի մէջ 14 Փետրուար 2005-ի ահաբեկչական ահաւոր պայթումի արարքին ետին կանգնած ըլլալու եւ Լիբանանի նախկին վարչապետ Ռաֆիք Հարիրին սպաննելու յանցանքով: Այս կապակցութեամբ, երէկ պատուիրակութեամբ մը Պէյրութէն Լահէյ մեկնեցաւ նահատակ Հարիրիի որդին՝ նախկին վարչապետ Սաատ Ռաֆիք Հարիրին, հոնկէ հետեւելու դատավարութեան ընթացքին, որմէ ետք ան հանդէս պիտի ճառով մը: Չենք ուզեր կանխատեսումներ ընել դատավճիռէն ետք լիբանանեան բեմին վրայ սպասուող քաղաքական ու այլ զարգացումներուն մասին, բայց կը սպասուի, որ լիբանանեան եւ միջազգային բազմաթիւ կողմեր բուռն կերպով հակադարձեն Հըզպալլայի եւ վերջինին աջակցող Իրանին, որ քանի մը օրէ ի վեր սպառնալիքներ կ'ուղղէ Արաբական Միացեալ Էմիրութիւններուն դէմ, որ վերջերս հաշտութեան համաձայնագիր կնքեց եւ յարաբերութիւններու բնականոնացման պաշտօնական քայլերու ձեռնարկեց Իսրայէլի հետ: Շուտով ԱՄԷ-ի օրինակին պիտի հետեւին Պահրէյնը, Օմանը եւ Սուտանը: Ակնյայտ է, որ Միջին Արեւելքի եւ Ծոցի արաբական երկիրներու մէջ ամերիկեւեւրոպական ռազմական ներկայութիւնը՝ նպատակաուղղուած առաւել ճնշումներ բանեցնելու Իրանի ու Սուրիոյ, եւ ասոնց շարքին՝ Հըզպալլայի վրայ, տնտեսապէս  քայքայուած Լիբանանը կը մղէ նորանոր արկածախնդրութիւններու: Մինչ առողջապահական գետնի վրայ, երէկ, Լիբանանի մէջ արձանագրուեցաւ Քորոնայով վարակուողներու մրցանշային եւ աննախընթաց մագլցում՝ յայտարարուելով աւելի քան 450 վարակուած դէպքեր մէկ օրուան ընթացքին, երկիրը աւելի մխրճելով վտանգաւոր կացութեան մէջ, որուն պատճառով Հինգշաբթի օրուընէ սկսեալ եւ 15 օր, երկրին մէջ պիտի հաստատուի արտակարգ դրութիւն եւ շրջագայութեան արգելք:           

Քաղաքականութենէ հեռու, գրականութեան ու մարդկայնութեան անքոյթ ափերու վրայ, այսօր, 18 Օգոստոսին, երբ կը նշենք արեւմտահայ քնարերգութեան խոշոր դէմքերէն՝ բանաստեղծ Մկրտիչ Պէշիկթաշլեանի (Պոլիս, 18 Օգոստոս 1828 – Պոլիս, 29 Նոյեմբեր 1868 ) ծննդեան 192-ամեակը, միւս կողմէ դարձեալ այսօր կը նշուի մահուան 120-ամեակը ֆրանսացի քնարերգակ բանաստեղծ, Սէմպոլիսթ դպրոցի կարկառուն ներկայացուցիչներէն Ալպէր Սամէնի (Լիլ, Ֆրանսայի հիւսիսը գտնուող քաղաք, 3 Ապրիլ 1858 – Մանի-Լէզ-Համօ քաղաք, Ֆրանսայի հիւսիսային-կեդրոնական շրջանին մէջ, 18 Օգոստոս 1900):

Մկրտիչ Պէշիկթաշլեան, իր քնարաշունչ ու գողտրիկ տաղերուն, անոնց հայրենասիրական վարակիչ շունչով ու հզօր թրթռումներով արտասանուած ճառերուն եւ թատրերգութիւններուն արգասիքովը, 19-րդ դարու կէսերէն՝ 1845-էն սկսեալ հրապարակ իջած եւ արեւմտահայ գրականութեան լուսաշաւիղ ռահորդը համարուող այն մեծագոյն քերթողն է, որ իրաւամբ արժանի է կոչուելու «Արեւմտահայ գրականութեան Խաչատուր Աբովեան»ը, որ ոչ միայն իր վրայ հրաւիրեց լուսարձակները արեւմտահայ հատուածին, նա՛եւ արեւելահայ գրողներու եւ գրաքննադատներու: Ծերենց եւ Արշակ Չօպանեան եղան այն գրողները, որոնք լուրջ եւ ընդարձակ իրենց աշխատութիւններով, ուսումնասիրութեամբ, սերունդներու սեղանին կարկառեցին մեծ քերթողին վաստակը, կեանքն ու ամբողջական գործը: Մեծ գրաքննադատ Յակոբ Օշական, օրինակի համար, Պէշիկթաշլեանի մեծ մասամբ գրաբար գրուած տաղերէն շատերը վերածեց աշխարհաբարի, իսկ երաժիշտներ, բանաստեղծին տաղերէն շատերը («Թաղումն Քաջորդւոյն», «Գարուն», եւայլն) վերածեցին երաժշտութեան:

Բանաստեղծ հոգիի, թատերագիրի, թարգմանիչի, կրթական մշակի, սիրուած ու փնտռուած ուսուցիչի իր հանգամանքներուն առընթեր, գերազանցապէս երեւան եկած է Պէշիկթաշլեանի հանրային գործիչի կարեւոր դերը, որ սոսկ դերակատարութեան մը ձեւական սահմանէն դուրս գալով՝ դարձած է մեր ժողովուրդի բոլոր խաւերուն հիացքին արժանացած երախտիք, վասնզի ան յաջողած է եղբայրական մէկ երկինքի տակ ժողվել ու հաշտութեան հող ստեղծել Հայ Կաթողիկէին ու Հայ Լուսաւորչականին միջեւ տարիներու պայքարը՝ վերացնելով ոխերմական գժտութիւնները անոնց միջեւ. արդարեւ մեծ իրագործում մը, որ առողջ սերմերով արմատներ ծլարձակեց, ներոյժ հանդիսացաւ գալիք տասնամեակներուն՝ մեր ժողովուրդին միասնականութիւնն ու ընկերային-հասարակական կեանքը ցնցիչ տագնապներէ փրկելու առումով:

Պէշիկթաշլեան պատրաստեց հայ սերունդներ, զանոնք դաստիարակեց, եւ իր այս Աստուածառաք տաղանդը գերիվեր պիտի համարել երկնատուր իր միւս տաղանդներէն, փղոսկրեայ աշտարակի մը մենութեան մէջ տաղեր արարելէ աւելի՛ կենսական: Իր հզօր անհատականութեամբ եւ բանաստեղծ ուսուցիչի գրիչովը իր անձին հանդէպ մեծ զմայլանք գրաւելով՝ ապագային հայ վիպագրութեան ու պատմագրութեան տուաւ արուեստի այլ տաղանդներ ու գրական անուններ, ինչպէս՝ Սրբուհի Վահանեան-Տիւսաբը՝ «Մայտա», «Սիրանոյշ» եւ «Արաքսիա Կամ Վարժուհին» վէպերուն հեղինակը, անուանի պատմագէտ եւ բանասէր Միքայէլ Փորթուգալ Փաշան՝ հեղինակը «Քննադատութիւն Եղիշէի Պատմութեան Վրայ» խորագիրով ուսումնասիրական երկին, որ տպուած է Վենետիկ, 1905-ին, Հիւրմիւզը, Խաչիկ (Չիկ) Տամատեանը եւ շատ ուրիշներ:

Պոլսոյ Օրթագիւղ թաղամասը ծնած, Հայ Կաթողիկէ աղքատիկ ընտանիքի յարկին տակ կանուխ որբացած, Մկրտիչ Պէշիկթաշլեան իր ծննդավայրի Մխիթարեան վարժարանին մէջ ուսումը ստանալէ ետք կ'անցնի Իտալիոյ Փատուայի Մուրատեան վարժարանը: Վերադառնալով Պոլիս, 1945-էն Օրթագիւղի Թարգմանչաց, Լուսաւորչեան եւ Հռիփսիմեան վարժարաններուն մէջ կ'աւանդէ հայերէն ու ֆրասներէն լեզու: Իր մասնակցութեամբ, Պոլսոյ մէջ 1946-ին կը հիմնուի «Համազգեաց Ընկերութիւն»ը, որ կը ծրագրէր հիմնել տղոց ու աղջկանց դպրոցներ՝ թէ՛ գիւղի եւ թէ՛ քաղաքներու մէջ, ժողովուրդին հաղորդակից դարձնելու եւրոպական գրականութիւնը՝ անոր մէջ զարգացնելով մանաւանդ ազգային գիտակցութիւնը:

1860-ի Մայիսին, Ազգ. սահմանադրութեան հաստատումէն ետք, արեւմտահայ հասարակական կեանքը կը մտնէր նոր փուլ, երբ նոյն տարին, դարձեալ իր ջանքերով, այս անգամ կը հիմնուէր «Բարեգործական Ընկերութիւն»ը, որուն նպատակն էր հայ ուսանողութիւնն ու գիւղացիները կապել հայրենի բնաշխարհին: »Բարեգործական»ի աշխատանքներուն, Պէշիկթաշլեանի կողքին ազդու մասնակցութիւն կը բերէ արեւելահայ բանաստեղծ Միքայէլ Նալբանդեան, որոնք սերտ համագործակցութեան մէջ կ'ըլլան Զէյթունի հերոսական ապստամբութեան ղեկավարներուն հետ: Այս տարիներուն՝ 1862-1863-ին են գրուած բանաստեղծին նշանաւոր քերթուածները՝ յատկապէս նուիրուած հայ քաջորդիներու, հայրենասէր նահատակներու, ինչպէս՝ «Թաղումն Քաջորդւոյն», «Եղբայր Եմք Մեք», «Մահ Քաջորդւոյն», «Հայ Քաջուհին», որոնց առաջինին երաժշտութիւնը գրած է իր աշակերտուհիներէն Սրբուհի Տիւսաբը, իսկ երկրորդը՝ իտալացի կոմպոզիտոր Ֆոքսինին: Ամենաշատ ժողովրդականութիւն վայելող եւ նշանաւոր «Թաղումն Քաջորդւոյն» ութ տուննոց բանաստեղծութենէն չորս տուն միայն կու տանք այս առիթով.-   

Ո՛չ փող զարկինք, ոչ արձագանգ լեռնասոյզ

             Սարէ ի սար չարաշըշուկ տարին լուր,

             Ու չերգեցինք ողբոց երգեր սրտայոյզ՝

             Երբ պատանւոյն բացինք մըռայլ փոսին դուռ:

.............................................................................................

Անձայն ու կարճ «ննջեցելոց» մի զրուցեց

             Մեր քաջ Տէրտէրն, զինուոր Հայոց 'ւ Աստուծոյ,

             Գովեց ըզմահն եւ զքաջութիւնն իւր օրհնեց,

             Թոյլ չտըւաւ հառաչ մ'ու ճիչ հանելոյ:


Բայց երբ գըլուխն ի բարձ դըրինք հողաշէն,

             Տեսանք ըզգեղ ճակտին ու վէրքըն պայծառ,

             «Ո՜վ պատանեակ,- ըսինք ամէնքս մէկ բերնէն,-

             Վասն հայրենեաց մեռար, դու շատ ապրեցար...»:

..................................................................................................

Յայնժամ ցուրտ-ցուրտ հող լեցուցինք իւր վրան.

             Խաչ մը դրինք, ինչպէս իւր մօր պատուէր ետ.

             Ո՛չ այլ շըքեղ արձանագիր, ո՛չ տապան,

             Զինքըն մինակ թողուցինք իւր փառքին հետ:

Զարթօնքի շրջանի մեծ քերթողներէն եւ ռոմանթիք խառնուածքով Պէշիկլաշլեանի բանաստեղծութիւնները մեծ մասով մեզի կը բերեն բնութեան թռչտուն սիւքերուն հեզ համբոյրն ու գարնան կենսախայտ առուակներուն, ծաղիկներուն երգեցիկ ապրումները («Գարուն», «Առ Զեփիւռն Ալէմտաղի», «Աշուն», եւայլն), իր սերնդակից եւ հանճարեղ «Սկիւտարի Սոխակ»ին՝ Պետրոս Դուրեանին հետ ըլլալով մրցակից մը:

Քնարերգակ մեծ բանաստեղծ, այլեւ Հայ թատերարուեստի հիմնադիր ու տարածիչ, դերասան, դերասանապետ, երաժշտագէտ ու թարգմանիչ, արեւմտահայ աշխարհաբարի առաջին կերտիչներէն, հայ քնարերգութեան նահապետ, նմանողութեամբ կամ հետեւողութեամբ յօրինող, բայց ինքնակերտ ու իւրօրինակ արուեստագէտ՝ «Աննման Նմանողը» յորջորջումը կրող Պէշիկթաշլեան, հազիւ քսան տարուան մէջ արարեց շուրջ 60 քերթուածներ, որոնց 20-ը՝ գրաբար լեզուով, 31-ը՝ աշխարհաբար, 9 հատ ալ թարգմանութիւններ: Իր պատմական ողբերգութիւններն են՝ «Կոռնակ»ը, «Վահան»ը, «Վահէ»ն, «Արշակ Բ.»ը, երաժշտական կատակերգութիւնները՝ «Կատակերգութիւն Երից Քաջաց»ը եւ «Կատակերգութիւն Աւազակաց»ը: Թարգմանութիւններ են «Մահ Կեսարու»ն եւ «Սաւուղ»ը:

Սուտի, կեղծիքի, ազգադաւութեան ու ազգատեացութեան դէմ թունդ ոխերիմ, հայրենասիրական անբասիր շաղախով ճարտարապետուած Պէշիկթաշլեանի ստեղծագործութիւնները դարեր պիտի ջերմացնեն մեր ժողովուրդի ազատագրական պայքարի ոգին ու իղձերը:

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ

dzaghig2004@yahoo.com