|
ŞDĞNSRNDKRDZG ZNĞ MNV SG ŞDİ NDPPŞJ *İSUZ ?UFULUZ UÖUI UĞQUMŞLND SUİRZ |
|
Şdğnsrndkşuz çuzçşğ Zuhrlu Suiiğulg şğtm znğ mnv sg şdi ndppşj Kndğ=ru^ huauz<şlnf nğ Kndğ=rnw rb.uzndkrdzzşğg uöuı uğqumşz {Uzuınlnd ?rdlkrdğ´ arszuğmr zu.uüua^ auiuğumumuz ünğ,rv nd ünğ,uğuğ^ suğend rğudndz=zşğnd hubıhuz *isuz ?ufuluz! ?ufuluwr ets euıufuğndkşuz aşğkumuz zriıg muwujud uzjşul Ndğçuk^ 18 Eşmışsçşğrz! Ktşd yuiıuçuzzşğ huauz<şjrz ?ufuluwr uöuı uğqumndsg^ euıuğuzg sşğcşj uwe sr<znğendkrdzg nd qşğçumulndu, huaşj *isuz ?ufuluz! Suiiğulg uzeğueuxzulnf uwi znğ öuğüujsuz^ wrbşjndj nğ ŞSRU uzjşul ıuğr ağuhuğumndu, nğnbndsnf sg^ huauz<u, tğ auiuğumumuz ünğ,vr uöuı uğqumndsg^ =uzr nğ öuwz qşğçumulndu, froumr st< huaşlnd suirz arszudnğ yuiışğ ünwndkrdz vndzrz^ sşpueğumuz kpku,ğuğg znwzhti vt huığuiındu, uwi şğş= ıuğrzşğnd gzkuj=rz! Giı şdğnhujr ünğ,vrz^ ?ufuluwr qşğçumulndkşusç^ Kndğ=rnw rb.uzndkrdzzşğg mg ynğqşz lxşjzşl suğend rğudndz=zşğnd hubıhuzzşğnd quwzg! Uzjşul buçknduw euıumuz zriıg şd wu<nğenp öuğüujndszşğg jnwj ındrz nğ Kndğ=rnw st< rğudumuz ausumuğüg üşğumuwndkrdz vndzr nd uzsşpndkşuz fuğmu,g m'nızuauğndr! {Uzüus sg şdi mnv m'ndppşz= nğ kndğ= rb.uzndkrdzzşğg uöuı uğqumşz *isuz ?ufuluz^ nğnd wuzjuz=g vt auiıuındu,! Kndğ=ru nğhti Şdğnsrndkşuz kşmzu,nd şd Şdğn.nğandğer uzeus şğmrğ^ uzwuhup htı= t foxumuz =uwlşğ uxzt suğend arszuğuğ uöuındkrdzzşğnd ü,nf´^ wuwıuğuğuğşj Suiiğulg! |
|
Zşğ=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkrdzg wuwıuğuğşj {HUZENMZŞĞND ST> ZNĞ IUĞRZ ERSUDNĞŞLG UĞÜRLNDU; T´ |
|
Zşğ=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkrdzg wuındm bğ<uçşğumuz sg ağuhuğumşlnf^ uğürlşj huzenmzşğnd st< znğ ıuğrz ersudnğşlnd ausuğ zu.uışindu, çnlnğ auzerindkrdzzşğg! Huzenmzşğndz st< mğzuz ardğgzmulndrl sruwz öç+iubğ<rmzşğ^ nğnz= znwzhti htı= t şzkuğmndrz auiuğumuj muğü nd muznzrz! Uznzj ausuğ wuındm sr<njuxndszşğ hrır viuğndrz Usuznğr uxrknf! :zerğz uwz t nğ Znğ Iuğnduw işsrz^ muğü sg huzenmzşğ imiu, şz ünfuöezşğ ağuhuğumşl% Usuznğşuw sr<njuxndszşğnd nd huğuauzetizşğnd suirz^ çuwj Zşğ=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkrdzg uwi znğ bğ<uçşğumuznf uğürlşj uwe zu.uqşxzndkrdzzşğg! Rzvhti ,uz+k t uğetz^ 31 Eşmışsçşğr ürbşğnduw cusg 9tz imişul srzvşd 4 Wndznduğ 2021r uxınduz cusg 5g^ ynpnj şllşlnd uğüşl=g hrır ünğ,ueğndr çnlnğ zuauzüzşğnd st<! Huzenmzşğnd st< wuındm auzerindkrdzzşğ ışpr hrır vndzşzuz^ şğü- Srdi mnpst^ ışpumuz kşğkşğg mg üğşz nğ Xndiuiıuztz s+ıudnğuhti 17- |
|
İRDZŞJRZŞĞ UĞÜRLŞJRZ FUĞVUHŞI YUBRZŞUZR SNDI?G |
|
Srzv uwe^ znwz +ğg uxud+ı muznd.^ qşğçumulndşjud Ünğrir =upu=uhşı Uxndb Uxndbuzşuz^ nğ Fuğvuhşır uwjşlndkşuz zu.+ğşumrz Ersuışığ- Zrmnl Yubrzşuz sruwz İriruz uwjşlşj^ çuwj anz ul uwjşlndkrdzg aşöuiua vgzkujud$ Fuğvuhşıg sızşlnf İriruzr İ$ Üğrünğ Lndiudnğrv şmşpşjr^ up+kşj anz nd şğç s+ışjud şmşpşjdnw Anüşdnğ Anfrdrz^ uwi fşğ<rzg sşğcşj qşxzndrl Fuğvuhşırz aşı nd qşx=r buğcndsnf muğ,şi kt öuwz endği ağudrğşj! Uwi öuğüujndsg üğüxşj Yubrzşuzr mnpszumrj İriruzjrzşğnd çnpn=g nd uznz= çnpn=r jnwj gğrz şmşpşjdnw s+ı^ wuwıuğuğşlnf kt uwlşdi vşz ndöşğ nğhti anüşdnğ anfrd ışizşl uwe =uauzuz! |
|
Ağub=zşğ srbı mg huıuarz 70 *Ğ UZAŞI MNĞİNDU; FŞJ ÖRZNDNĞR HUISNDKRDZG |
|
Şğmndbuçkr^ şğşmnwşuz cusşğndz^ zu. Uğju.r Zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuz^ wşınw auwmumuz lğuınd çnlnğ ünğ,umulndkrdzzşğg aupnğeşjrz ağub=r ausuö+ğ lndğ sg^ nğ ndğu.ndkrdz mg huıouxtğ fşj örzndnğzşğnd gzıuzr=zşğnd! Uğeuğşd^ huışğuösr suizumrj fşj örzndnğzşğ^ 70 +ğ bğ<uyumsuz st< szult şd ku=zndşlt şı=^ mğjuz yğmndrl! Uznz= uzaşı mnğindu, mg zmuındtrz^ çuwj ağub=r ausuö+ğ yğmndkrdzg^ znğ mşuz= huğüşdşj çnlnğ fşj örzndnğzşğndz nd uznzj gzıuzr=zşğndz! Fşj örzndnğzşğg^ nğnzj çnlnğr nı=şğg jğıuauğndu, şz şd nğnz= zuşd frğudnğndszşğ ul ndzrz qşx=r mus nı=r fğuw^ uwcs mg euğsuzndrz İışyuzumşğır mşeğnzumuz arduzeuznjrz st<! Örzndnğzşğg bğ<uyumsuz st< szuju, şz 12 Anmışsçşğrz^ rim 6 Znwşsçşğrz nğnbu, şz ku=zndrl uzıuxzşğnd st<! Mg huısşz nğ uzju, şz qrdzuhuı lşxzşğtz nd uwe t huıouxg nğ çnlnğr nı=şğz ul jğıuauğndu, şz^ mg judrz^ çuwj mğju, şz mus=r ndcnf wupkuauğşl judg^ nğnfaşışd uhğşlnd juzmndkrdzg udşlr sş, tğ! :ndsçr aşğnig Uğsuz Uğsupuzşuzz t nğ üupızuçux uxu<uğmşlnf nd ndppndkrdzzşğ sbumşlnf mğju, t ethr yğmndkrdz uxu<znğeşl rğ arzü ,uxuwumrj gzmşğzşğg! Uz m'git nğ s+ıudnğuhti mg huımşğujztğ kt ndğmt# uzjzşlnf mğzuwrz yğmndrl! İzndzeg uhuanfu, şz sızşlnf uığhtwouzumuz ürdp sg nd anzmt ünpzulnf çğrzq nd rdp! Uwi 70 +ğşğndz uhğu, şz sruwz çğrzq ndışlnf nd <ndğ .sşlnf! Lşxzşğnd fğuwtz =ulu, şz uwz=uz^ srzvşd nğ üıu, şz aşxuquwzuwrz muh sg! Aşxuquwzu, şz rğşzj ,znpzşğndz^ çujuığu, şz kt n#dğ mg üızndrz^ giu, şz üupızuçuxg^ wşınw imiu, t yzıxınd=g! Xndi .upupuhuazşğz nd Muğsrğ :uvr ub.uıumrjzşğg sruizuçuğ ub.uışlnf yğmu, şz auw örzndnğzşğnd mşuz=g! Uwcs fşj örzndnğzşğz ul mg euğsuzndrz auw suizuütızşğnd ündğündğnı .zus=r ıum! |
|
ÜNDÜUĞUJ KŞSG NDZR ZNĞ UXU>ZNĞE SG% WUZQRZİ WNFZUZ ŞHİ$ WUMNÇŞUZR |
|
Zu.mrz uxu<znğeg% İşhnda Uğ=$ Vndloşuz nğ 26 ıuğr ihuiudnğu, tğ uwi kşstz zşği nd mg fuwşltğ rğ a+ır uzfşğuhua itğz nd wuğüuz=g^ 19 Znwşsçşğrz fu.ouzu, tğ ?nğnzu ausuouğumr cuağtz fuğumndşlnf! Znğ zbuzumndsg muıuğndu, t Üuğşürz Ç$ Usşzuwz Auwnj Muknprmnir ız+ğrzndkşusç! |
|
İrdzr=r suğör iuasuzzşğnd auğjnf huğöuçuzndszşğ HUBIHUZNDKŞUZ ZU:UĞUĞ$ {:NDOUHR UXRK VMUW´ |
|
{Mg wrbşjzşs nğ 1992rz^ şğç Auwuiıuz qşx= çşğud uzmu.ndkrdz^ imiud ünğ,gzkuj sg% Srujşul Uhuanfndkşuz Eubrz= muösumşğhndkşuz uzeusumjşlnd^ auw- Zu.uğuğg giud nğ Xndiuiıuz auiıuıu, t uzjumtı sg^ nğ mg üızndr Ünğrir auındu,r nd Eudrk Çşm ürdpr sşğqumuw=g nd çnlnğ ışpubuğcşğg htı= t uzjzrz uwe erıumtır st<tz! Uwzhti nğ şğmğr uzfıuzündkrdzg uhuanfndu, t^ znwz qşdnf m'uhuanfndr zuşd Muhuzr oumuır uzfıuzündkrdzg^ udşljndj Zu.uğuğg! Uzeğueuxzulnf uwz rğnpndkşuz^ nğ uığhtwouzjr örzndnğumuzzşğg s+ı şz auwmumuz çzumufuwğşğndz^ uz giud nğ uwe ışiuzrdkşğg zmuğuauzndu, trz =uzr sg +ğ uxu<^ uwehrir sr<uethşğ mğzuz huıuarl^ =uzr nğ ünğ,gzkujzşğ m'gzkuzuz^ çuwj sıuanündşlnd nğşdt çuz vmuw! |
|
Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
Բանաստեղծ, պատմուածագիր, թարգմանիչ, թատերագիր, եւ հարկաւ մեծատաղանդ վիպագիր: Խորհրդահայ գրողներու առաջին աստղաբոյլի կրտսերագոյն ներկայացուցիչն է Մկրտիչ Արմէն՝ Ստեփան Զօրեանի, Վահան Թոթովենցի, Ազատ Վշտունիի, Եղիշէ Չարենցի, Ակսէլ Բակունցի, Նաիրի Զարեանի, Գուրգէն Մահարիի, Վաղարշակ Նորենցի, Վահրամ Ալազանի, Սողոմոն Տարօնցիի շարքին, որոնց աւելի ուշ պիտի միանային Խաչիկ Դաշտենցը, Համօ Սահեանը, Սերօ Խանզադեանը, Յովհաննէս Շիրազը, Մարօ Մարգարեանը, Սիլվա Կապուտիկեանը, Գէորգ Էմինը, Հրաչեայ Յովհաննիսեանը եւ ուրիշներ: Վերոյիշեալներուն նման, Մկրտիչ Արմէնի եւս կեանքի ու գրական ստեղծագործական ուղին եղաւ անհարթութիւններով, մղձաւանջային տարիներով լեցուն ծանր պայքարներու, քաղաքական հալածանքներու ժամանակաշրջան մը: Եւ հակառակ այդ բոլորին, ան չընկճուեցաւ երբեք, վար չդրաւ իր գրիչը. մեզի թողեց բաւական ծանրակշիռ գրական ժառանգութիւն մը, գրելո՛վ, հարստացնելո՛վ խորհրդահայ գրականութիւնը այնպիսի ժամանակներուն, երբ 30- Այո, կրանիտեայ կամքով յաղթե՛ց Արմէն, յաղթանակած դուրս եկաւ ան բոլոր փորձութիւններէն: Իր գրականութիւնը, այսօր, նորովի ընկալումներու, մեկնութիւններու դուռ կը բանայ գրականագէտներու սեւեռումներուն դիմաց: Իրմէ իւրաքանչիւր պատմուածք եւ վէպ՝ բերելով թարմ շունչ ու աւիւն, նոր խօսք ու վերլուծութիւն՝ նախկին բոլոր ըսուածներուն ու գրուածներուն քով, յիրաւի կը խրախուսեն նոր սերունդները, որ ներկայ ժամանակներուն մէջ կը լսեն ու աւելի լաւ կ'ընկալեն Մկրտիչ Արմէնի անցեալի խորհուրդները խորագէտ ու խորազնին՝ գալիք լուսաբացին համար:
Ապագայ գրողը նախնական ուսումը իր ծննդավայրի Ս. Փրկչի անուան Վիճակագրական դպրոցին մէջ ստանալէ յետոյ կը շարունակէ Արական կամ Տղայոց վարժարանին մէջ: Քանի մը տարի անց, կը մեկնի Մոսկուա, ուր կ'ուսանի եւ կ'աւարտէ Մոսկուայի կինոմատոգրաֆիայի պետական համալսարանը: Խորհրդային կարգերու հաստատման առաջին տարիներէն իսկ դրսեւորելով իր գրական տաղանդը, եւ ինչպէս իր սերնդակից գրողներէն շատերը՝ Մկրտիչ Արմէն եւս գրական ասպարէզ մուտք կը գործէ բանաստեղծութեամբ, երբ իր անդրանիկ քերթուածը՝ «Անդրկովկաս»ը, լոյս կը տեսնէ 1923- Այսպէս, Ալեքսանտրապոլէն ու Մոսկուայէն ետք 1925- Եւ, «Նոյեմբեր»ի դիրքերէն, Արմէն խիստ քննադատութեան կ'ենթարկէ «Կուզնիցա»- «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 1) |
21 Eşmışsçşğrz^ zu.uışindu, tğ Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuzr uwjşlndkrdzg İrğruz^ Ünğri^ Muhuz^ ?u<uğuz nd Sşpğr^ ndğ giı Yubrzşuzr^ rz= hrır öğndjtğ irdzşjrzşğndz şd hrır litğ uznzj sıuanündkrdzzşğnd suirz^ iumuwz Fuğvuhşıg mğjud auizrl sruwz İriruz^ anzmt vmğjud buğndzumşl rğ ousçuz^ nğnfaşışd İrdzşjrzşğ^ r zbuz çnpn=r^ yumşjrz ethr İrdzr= ıuznp ousçuz^ Ünğri-
Uwi uxınd Ündüuğuj kşsr Ersuışığ-
Auwuiıuzr Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğ Fupuğbum Wuğndkrdzşuz .+işjud fşğ<rz +ğşğnd ustztz muğşdnğ ktsuwr^ şğmğr auğuduwrz euğhuir% İrdzr=r iuasuzzşğnd şd uzfıuzündkşuz rğufroumr suirz! Uz {Örzndc´ aşxuışirluwrz wuwıuüğr bğ<u,rğtz zşği^ huıui.uzşlnf uwz auğjndsrz kt uğeş+= xndi iuasuzuhuazşğnd ışpumuwndrlg mğzu#w rz=zrb.uzndkşuz mnğndiı zbuzumşl Auwuiıuzr ausuğ^ giud aşışdşulg$
Այսօր 48 տարի անցաւ այն օրէն, երբ 22 Դեկտեմբերին, Երեւանի մէջ կը շիջէր խորհրդահայ վիպագրութեան վարպետներէն Մկրտիչ Արմէնը (Մկրտիչ Գրիգորի Յարութիւնեան՝ աւազանի անունով, Ալեքսանտրապոլ, ներկայիս՝ Կիւմրի, 27 Դեկտեմբեր 1906 – Երեւան, 22 Դեկտեմբեր 1972), կանխահաս մահով, 66 տարեկանին: 
Մկրտիչ Արմէնի հայրը՝ Գրիգորը, որ Ալեքսանտրապոլի ճանչցուած արհեստաւորներէն մէկն էր, փոքրիկն Մկրտիչի հետ իր ամէնօրեայ հոգատարութեամբ ու հետեւողական շփումներով, յետագային խոր դրոշմ պիտի ձգէր ապագայ վիպագիրին ամէնէն նշանաւոր գործերուն՝