|
Ausuwzuhuımşğ KNDĞ?RU IUMUDRZ VT MĞJU; WUPKUAUĞŞL ?NĞNZUWR ETS HUW?UĞG |
|
Kndğ=ru ıumudrz vt mğju, wupkuauğşl ?nğnzuwr ets ıuğndu, huw=uğg! Auğjz uwz t nğ eşx muğşlr vt şpu, ustz +ğ znğ fuğumndu,zşğnd krdg r<şjzşl! N_v sruwz vt r<u,^ uwl zuşd +ğt +ğ udşlr mg çuğqğuzuw! Şğtm ul 1$443 anür fuğumndu, tğ^ srzv uhu=rzu,zşğndz krdg mg auiztğ auörd 743r! Şğtm suauju,zşğnd krdg şpud 18! Kndğ=ru^ nğ uxu<rz +ğtz r fşğ zşğmuwujndşjud nğhti ?nğnzuwr ets wu<np huw=uğ ıuğu, şğmrğ^ rğumuzndkşuz st< eşx ,uzğ ül.ujud ndzr ?nğnzuwr aşı! Uwi suirz sıuanü şz rb.uzndkrdzzşğg şd Zu.uüua Tğınpuz^ nğ şğtm çudumuz muğşdnğ znğ ouxu.+indkrdz sg gğud^ suizudnğ mşğhnf muzü uxud uwi zrdkr fğuw nd uzüus sg şdi auwğşzumrjzşğtz .zeğşj nğ uzhuwsuz wuğüşz ersum mğşlnd^ su=ndğ szulnd nd gzmşğuwrz aşxudnğndkrdz huaşlnd suwğ imöçndz=zşğg! Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğ (uağtıırz Ünou ustz +ğ m'git znwzg^ çuwj r"zv sşp= nğ uwi şğmğr srlrnzudnğ çzumrvzşğndz sr<şd yn=ğ vt krdg uwz uzqşğndz^ nğnz= muğşdnğndkrdz vşz gz,uwşğ^ ersum vşz ünğ,u,şğ nd uzışpr çuösndkrdzzşğ mg muösşz^ snxzulnf gzmşğuwrz aşxudnğndkrdz huaşlnd suwğ imöçndz=g! Gzendzrz= nğ erdğrz ul vt usçnp< +ğg gzmşğuwrz aşxudnğndkrdz huaşlz nd ersum ünğ,u,şlg^ şd wuwızr ul vt kt uwi uzauzüriı froumg eşx nğ=u#z cusuzum hrır buğndzumndr! Fşğ<rz şğş= +ğşğnd gzkuj=rz Kndğ=rnw st< suaujuz 22^ 19 nd 18 =upu=ujrzşğ! Buışğnd ausuğ uwlşdi ağusuwumuz muğüufroum euğqu, t rğrmndzg cusg 19tz fşğ< aşxuışirlr huiıuxrz ux<şd ihuişl +ğnduz ındşulzşğndz suirz Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğndkşuz aupnğendsrz! İmöçzumuz bğ<uzrz lndğşğg =u<ulşğumuz trz^ çuwj arsu vşz! Buı ul uzauduzumuz vt^ nğ^ şkt uwihti buğndzumndr^ muxufuğndkrdzg znğ iuasuzuyumndszşğ axvumt ux+ğşuw mşuz=r st<! |
|
ZNĞUZNĞ HZENDSZŞĞ% ?NĞNZUWR SUİRZ |
|
?nğnzuwr cuağg mg zsuzr çuönds auğjumuzzşğnf auğjr sg^ nğnd lnd,suz çuzulrzşğg wuwızr vşz ıumudrz şd nğnd bnd=g eşx mg snlşüzr ub.uğar auğrdğudnğ şğmrğzşğnd st<! Ustz uzjznp +ğ znğ ışiumtızşğ^ znğ muğ,r=zşğ^ znğ hzendszşğ st<ışp mg =bndrz suizuütızşğnd mus uxnp<uhuaumuz nlnğır zşğmuwujndjrvzşğnd mnpst! Sş, krd mg muösşz uwz ürızumuzzşğg^ nğnz= iu mus zu şğmğr st< mg wuwıuğuğşz nğ fuğumumrğzşğnd krdr suirz ındşulzşğg orbe vşz aupnğendrğ^ rğumuz huımşğg udşlr lndğ< t nd fuğumumrğzşğnd çndz krdg buı udşlr çuğqğ! Şdğnhuwr st< mg .+indr fuğumr şğmğnğe ulr=r suirz^ İndğrnw st< suğemuwrz znğ npçşğündkrdz sg imiu, t fuğumr çxzmndsnf^ Kndğ=rnw st< ürızumuzzşğg mg zbşz nğ uxu<rz ulr=r şğmğnğe üuüukzumtır fğuw şz=^ şdlz$^ şdlz! Rzvhti şğtm ul üğu, trz=^ Uxnp<uhuandkşuz Ausub.uğauwrz Muösumşğhndkrdzg &UAM/ wuwıuğuğşj nğ fuğumg hrır fşğ<uzuw 2022r fşğ<şğndz! Srzv buışğ^ fuğumndşlt şı= muğ,şi kt auzüriı bndzv sg =ubşjrz nd .nğaşjuz nğ yğmndu, şz uwlşdi^ UAM znğ uöeuğuğndkrdz sg ndppşj nd hzends sg işpuzr fğuw eğud erışl ıulnf nğ fuğumndu,zşğ mğzuz şğmğnğe uzüus sgz ul cuağr aşı ets wuzersuz szul! Ktşd mg .+indr auhoşh şöğumujndkrdzzşğ vgzşlnd suirz^ çuwj rğnpndkrdz t nğ Anzm ?nzmr st< uğquzuüğndu, şz mğmzumr fuğumndsr eth=şğ! Ktşd uwihrir auduzumuzndkrdz sg muw^ uwzndauzeşğq^ suizuütızşğ mg auduıuz nğ cuağr ets ersueğnpumuzndkrdzg mg huahuzndr nğnb bğ<uz sg nd uwz uzqşğg^ nğnz= uzjndju, şz fuğumg^ ndzrz uznğ ets hubıhuzndşlnd {uöeum´zşğg! |
|
UĞUS U$ MUKNPRMNİG ÜZUAUIŞJ SUSLNW ÜNĞ;RVZŞĞND AUSU:NDSÇ UB:UIUZ?G |
|
Uwjşlndkşuz zhuıumz tğ Fşauyuxrz ışpşmndkrdzzşğ yn.uzjşl cnpnfr gzkuj=rz +ğumuğür çşğndu, üupuyuğzşğnd nd uxu<uğmzşğnd suirz^ rzvhti zuşd zşğmuwujzşl wşıuüuw ub.uıuz=g! :sçuürğzşğg öşmndjşjrz nğ Uzkrlruir st< muwuju, suslnw ausuauwmumuz ausuündsuğtz şı=^ ausumuğünp .nğandğeg kt_ lruündsuğ^ kt_ uxjuzj zriışğnf m'ub.uır rğumuzujzşl ausu.ndsçşğnd zriışğ nd =zzuğmndszşğ% öuzuöuz qşduvuyşğnf! Uwe ,ğuürğzşğtz sşmzşlnf şd zşğmuw huwsuzzşğg zmuır ndzşzulnf^ nğnbndu, tğ ündsuğşl ıuğu,=ubğ<uzuwrz uxjuzj zriışğ^ nğnzjst uxu<rzg sr<rz- Fşauyux Auwğuhşıg üzuauışj suslnw ub.uıudnğzşğndz ünğ,ndztndkrdzg^ zbşlnf nğ lğuüğnpzşğ aşışdnpumuzndkrdz mg jndjuçşğşz nd m'ub.uırz srbı uğ,uğ, huaşl auwmumuz susndlr uxu=şlndkrdzg! Rğ muğürz^ Lrçuzuzr st< Auwuiıuzr eşihuz Fuauüz Ukuçtmşuz muğşdnğ zmuışlnf susndlg ausu.sçşlnd şd brzrv qşdnf ub.uışlnd rğnpndkrdzg^ wuwızşj nğ hşındkrdzg srbı huığuiı t iuıuğ muzüzşlnd suslnw ünğ,rvzşğndz! :sçuürğzşğg uzüus sg şdi bznğaumulndkrdz wuwızşjrz Uğus U$ Fşauyux Auwğuhşır^ nğ zrdku- |
|
{ARZ UİINDU;ZŞĞ´ HULTR ÇŞSUEĞNDKŞUZ UB:UIUZ?G% ÜZUJ?R ST> T |
|
Sş,uıupuze üğnp^ auiuğumumuz nd hşıumuz ünğ,rv^ Ausuöüuwrzr arszuerğzşğtz Lşdnz Buzkr ,zzeşuz 150usşumr uxrknf^ mg huığuiındr uznğ ülnd. ünğ,njr% {Arz uiındu,zşğ´ hultr çşsueğndkrdzg! Hultz ,zndze uxu, t üğnp nd kuğüsuzrv Wumnç Snfitir çşsuüğndkşusç nd şğüuauz Fuvt Buğu)şuzr aşprzumndkşusç! Uğndşiır uwi ünğ,g uzıuğumnwi hrır auğiıujzt auwmumuz hultr zşğmuhzumg şd hrır euxzuw szuwndz uğct=% auw sbumnwkr üuzquğuzrz st<! Uwcs lğujndjrv ub.uıuz= mg ıuğndr nğhtiör hultz udşlr ausuandzv glluw Lşdnz Buzkr sş,uğct= ünğ,rz! Zşğmuwri şğüuauz Fuvt Buğu)şuz fşğ<rz iğçuüğndkrdzzşğz nd wudşlndszşğg m'gzt hultr şğucbındkşuz st< udşljzşlnf =uzr sg mınğ şdi! {Arz uiındu,zşğ´g hultr lşöndnf hrır .+ir auzğndkşuz aşı şd np<ndzşlr t^ nğ hultr çşsueğndkşuz ecnduğrz nd huıui.uzuınd ünğ,g wuzqzndu, t uzjşulr luduünwz sşzuhuğnpzşğtz% Frltz Üuliışuzrz^ nğ zbuzumulrj uduze ndzr auwmumuz hultr huısndkşuz st<! Mniıuzerz *ğçtlşuzr^ hultr öüşiızşğnd qşduü,np Sr=uwtl Buğu)şuzr^ Wumnç Snfitir^ Fuvt Buğu)şuzr şd hultr çşsumuzujsuz suizumrj çnlnğ uğndşiıuütızşğnd bznğard^ {Arz uiındu,zşğ´ hultz^ fiıuauçuğ sş,uğct= zşğeğnds hrır glluw auw sbumnwkr huısndkşuz st<! Hultr uzeğuzrm jndjueğndkrdzg hrır muıuğndr 2021rz^ Auwuiıuzr +ytğuwrz kuığnzrz st<! Ausuouğumr huıouxnf srzvşd uwi+ğ çşsueğndkşuz suizumr ynğqşğ m'gzkuzuz znduüu.ndsçr nd huğu.ndsçr suizumjndkşusç! |
|
FU:UÖEND AĞEŞA% ÜNDĞKNDLNDBR ST> |
|
|
|
HNDLMUĞRNW USŞZUARZ AUWMUMUZ ŞMŞPŞJRZ 400 IUĞŞMUZ T |
|
Şmşpşjrz mg üızndr s+ıudnğuhti 180 =uxumndir sşkğ sumşğşinf çumr sg st<^ ndğ muz zuşd =uauzuwr ausuğ yn=ğrm ızum şd btz= sg! Anz zu.uhti mg ünğ,tğ auwmumuz ehğnjg^ rim uwcs uwe fuwğg mg ,uxuwt nğhti auzğuwrz mşeğnz sg^ nğnd bğ<uyumrz st< t 1915r önaşğnd wndbuausulrğg^ Irğuz Uçtlşuzr zu.uü,ndsnf! |
|
*BUMUZR İ$ SŞİĞNH SUBINJ {YUX? AUW ÜĞR ND EHĞNDKŞUZ´ NĞSZUZMUĞG% FŞĞUZNĞNÜNDU; |
|
|
|
Lrçuzuzşuz şd sr<uöüuwrz +ğuürğ - *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
Այո, ա՛լ չկայ ու դադրած է արդարութի՛ւն պահանջող յանդուգն ձայնը, Սուրբ Մեսրոպի «հազարագանձ լեզուն» հանգեցնել միտող փոլիթիքոսներուն դէմ անվեհերօրէն սուր ու թուր բաձրացնող, խորհրդահայ քերթողութեան ներհուն ճարտարագէտներու վերջին մոհիկանը, մեծատաղանդ «Ամենայն Հայոց Բանաստեղծուհի»ն: Չկա՜յ Հայաստանի հողային անվտանգութեամբ մտատանջուող գրական յառաջակարկառ վերջին շեփորահարը, Հայաստան ու Արցախ հայրենիքներու լինելութեան ի խնդիր ի՛նք իսկ պայքարներու ասպար ու խորհրդանիշ դարձած, ուծացում ու եաթաղան կոչուող ասպատակիչ ոսոխներուն դէմ խրոխտ ու խիզախ ելոյթներու սիրուած ու փնտռուած պատգամախօսը՝ Սիլվա Կապուտիկեանը: Բայց մի՛շտ կայ ինք մեր լինելութեան մէն մի կսկծանքի կածաններուն, յոյզի հովիտներուն, աճող վիշտերուն ու յոյսերուն մէջ. կա՛նք մենք, իր գրական ժառանգորդները, Հայաստանի, Արցախի եւ Սփիւռքի ողջ ժողովուրդը: Կ'ըսեն, թէ մարդ չի գիտեր ե՞րբ է իր մահուան օրը. բայց այդպէս չէր Սիլվա Կապուտիկեանի համար, զինք շրջապատող հարազատներուն տուած վկայութեանց համաձայն: Բանաստեղծուհին կանխատեսեր ու իր քանի մը մտերիմներուն յայտներ էր 2006- Ու երբ որ հասնեմ ու խորթ մօր նման, Մահն ինձ ուզենայ կորցնել իր ձեռքով, Ո՛չ, ես չեմ կորչի, ես ետ կը դառնամ Իմ ոսկեհատիկ երգերի հետքով...:
...Բա՛ց շուրթերդ, խօսի՜ր, անգի՛ն, Ժիր դայլայլի՜ր, ի՛մ սիրասուն, Թող մանկանա՛յ քո շուրթերին Մեր ալեհե՜ր հայոց լեզուն... ...Ու տե՛ս, որդիս, ո՛ւր էլ լինես, Այս լուսնի տակ ո՜ւր էլ գնաս, Թէ մօ՛րդ անգամ մտքից հանես, Քո մա՜յր լեզուն չմոռանա՛ս... Տիպար Քաղաքացիի կոչման արժանացած մեծ բանաստեղծուհիի ներաշխարհին մէջ, իր բանաստեղծութիւններու բոյլին հետ քովէ քով շքերթեցին «Հայկական Դիմադրութիւն»ի դրօշը պարագրկած իր աներեր կեցուածքներն ու ելոյթները՝ մանաւանդ 80- Հետեւաբար, իր մահէն 24 տարի ետք այսօր ալ, համայն հայութիւնը ոչ միայն կը սգայ մահը մեծ բանաստեղծուհիին, այլ կը կոտտայ կորուստը «Հայկական Դիմադրութիւն»ի վերջին ու անառիկ մարտկոցը համարուող մեծ կորուստը ազգային- ...Օ՛, խաղատուն դարձած հայրենական մեր տուն, Ցեխերի մէջ ընկած մագաղաթեայ մատեան, Կախաղանի սիւնից կախուած անկախութիւն, Մեր լոյս երազների խաւարակուռ պատեան: Ես ի՞նչ, ի՞նչ խօսքերով նզովք կարդամ ու սաստ, Ձեզ, որ խուժդուժ կարգերն այս երկնեցիք, Ուր դուք դարձաք հեծեալ, ժողովուրդը՝ գրաստ, Օտարի դուռն ընկած մի մուրացիկ: Եւ ես՝ հայ բանաստեղծ, ի՞նչ սեւ բախտի հասայ, Որ նզովքի խօսք եմ ասում... հայի՛ն. Հզօր ճախրից յետոյ՝ այս անկումը տեսայ Եւ ապրեցի օրերն այս դիւային: Ո՜չ, չեմ ապրում արդէն ու ես չեմ էլ մեռնում, Իսկ եթէ – անէ՛ծք վերին – մնաք ինձնից երկար, Մէ՛կ է, ո՜ւր էլ հանգչիմ, ո՛ր մի գերեզմանում, Ես ձեր դատաստանին լինելու եմ ներկայ... Վստահաբար բանաստեղծուհին երկինքէն դեռ ներկայ է տուն- ***** Քնարերգակ՝ մինչեւ ծուծը արեան, կանացի նուրբ զգայնութեամբ, այլեւ առնավայել սկզբունքով ու կեցուածքներով, 1932- Իր խոհեմութեամբ շրջանցելով այդ սարսափազդու ժամանակներու վտանգաւոր հանգրուանները, 40- Մօտ երկու տասնամեակ առաջ, Երեւանի Ամերիկեան Համալսարանի գիտաժողովներէն մէկն էր՝ արտասահմանէն ալ ժամանած հիւրերու ներկայութեամբ: Հայ գիտնականներու մասնակցութեամբ կայացած այդ գիտաժողովին ներկայ էր նաեւ Սիլվա Կապուտիկեան, որուն շռնդալից, ըմբոստագին ու բարձրագոռ բացագանչումը դահլիճէն ներս՝ համաշխարհայնացումի, համացանցային Դիմատետրի ու ընկերային խայտաբղէտ լրատուական ցանցերու սա ժամանակներուն աշխարհի ազգերու համաձուլումը պահանջող ամերիկացի գիտնականի երեսին, կը մնայ հոգեցունց ու բոլորին յիշողութեան մէջ գամուած ելոյթներէն մէկը բանաստեղծուհիին՝ ընդդէմ գռեհկօրէն պատասխանող այդ ամերիկացի գիտնականին, որ դահլիճը ձգելէ առաջ, խօսքը հայ գիտնականներուն ուղղելով ըսած էր. - - Այդպէ՛ս էր ի սկզբանէ ու այդպէ՛ս ալ մնաց մինչեւ իր հուսկ շունչը, «Խօսք Իմ Որդուն»ի անմահանուն երգիչը՝ Մեծ Տիկինը, Սիլվա Կապուտիկեանը, որուն «Ո՛Չ»ն ու «ԱՅՈ՛»ն ասպարուեցան Մեսրոպի ու Սահակի տիեզերական ուժականութեամբ, անպարտելի՛ իր կամքով ու հաւատքով: Վարպետը՝ Աւետիք Իսահակեանը, 20 Յունուար 1955- Ափսո՜ս, հազար ափսո՜ս, որ ա՛լ չկա՜ն ու անդարձ գացին Թումանեան եւ Իսահակեան, Չարենց ու Սահեան, Սեւակ ու Շիրազ, Էմին ու Կապուտիկեան, եւ մեր ժողովուրդը գուցէ շատ երկա՜ր սպասէ ծնունդներու Կապուտիկեաններու, Սեւակներու, Շիրազներու, թերեւս ալ սպասումի՜ իղձով ու երազով մեռնի...: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ dzaghig2004@yahoo.com |
Uzjşul buçukufşğ<rz^ Uğus U$ Fşauyux Auwğuhşıg gzendzşj uwjşlndkrdzg uwz .sçuürğzşğnd^ nğnz= suizumju, trz Sr<rz Uğşdşlşuz ıuğu,=ubğ<uzr uxjuzj uxu<rz cnpnfrz!
Şğtm ürbşğ fu.uöend ağeşa sg ,uüşjud Ündğkndlndbr st<! Fşğ<rz muzüuxr s+ışğg^ ürbşğuçnwi ıuz sg st< ,uüşjud ağeşag^ nğ =uzr sg fuwğmşuz wşınw ıuğu,ndşjud ethr =nfr btz=şğg! Iuizşumzşğnf btz=şğnd çzumrvzşğg ıuğauzndşjuz! Iğndu, gllulnf nğ zşplrm ynpnjzşğnd st< rz=zubuğczşğ knpndu, trz^ ağbt<zşğ sş, ecnduğndkşusç rğumuzujndjrz rğşzj ünğ,g! Auğrdğudnğzşğ uzqmndkşusç mg ihuitğ nğ ağeşag suğr! Ağbt<zşğ sş, ecnduğndkşusç s+ıudnğuhti şğmnd cus wşınw mğjuz suğşl mğumg! 
Hndlmuğrnw İrlriığu =upu=r İ$ Uiındu,u,rz auwmumuz şmşpşjrz 400 ıuğşmuz t! Lndğg aupnğeşj Hndlmuğrnw lğuındumuz ,uxuwndkrdzg^ nğ zbşj kt uwi şmşpşjrz şğmğr usşzuarz auwmumuz şmşpşjrz t! Iuğrzşğ uxu< şmşpşjdnw fşğuznğnündkşuz gzkuj=rz wuwızuçşğndu, t =uğt iulrm sg^ ndğ zbndu, tğ brzndkşuz kndumuzg! Şmşpşjdnw üsçtkg şöumr t rğ nğszuzmuğzşğnf^ nğnz= aşıuö+ınpzşğnd muğ,r=nf auönduürdı uxuzqzuwuımndkrdz şz auwmumuz şmşpşjrzşğnd ausuğ! Uwl rdğuwuımndkrdz sg şdi muw$ şmşpşjdnw Auğuduwrz nd Ardiriuwrz mnpsşğnd mşeğnzumuz ubıuğumzşğnd fşğşd muz uzj=şğ^ nğnz= mg ,uxuwşz lud {u=ndikr=´ iışp,şlnd! Huışğg ,u,mndu, şz iğçuhuımşğzşğnf^ nğnzjst buışğndz aşprzumg irlrikğujr zmuğrv Hşırm Hşığnişuzz t!
Auwuiıuzr Zu.uüua Uğstz İuğüişuzr u<umjndkşusç fşğuznğnündşjud *bumuzr İ$ Sşiğnh Subınj şmşpşjdnw {Yux= auw üğrz nd ehğndkşuz´ nğszuzmuğg! Uwi şmşpşjdnw st< muz Uiınd,nw .+i=z nd anürz^ sşğ sbumnwkg^ sşğ üğumuzndkrdzg^ kuğüsuzvuj uğndşiıg^ üşpuzmuğvumuz uğndşiıg! {Uirmu buı rdğ+ğrzum ışp t! Kşğşdi uwi fşğuznğnündkrdzg +ğrzum mg euxzuw nğhtiör Auwuiıuzr st< imirz= fşğumuzüzşl çnlnğ nğszuzmuğzşğg^ nğnfaşışd uznzj nğumg^ uznzj ünwzşğg^ ndğrb n_v stm ışp muğşlr t ışizşl! Bznğaumul şs qşğ çnlnğrz´^ üğşj Zu.uüua Uğstz İuğüişuz! Uğstz İuğüişuz rğ Irmzn< aşı sruirz uwjşlşj huısumuz zbuzudnğ şmşpşjrz!
Շուրջ քառորդ դար է, որ
Արդարեւ, Կապուտիկեանի անունն ու գործը, հաւասարապէս հայրենի ժողովուրդին ե՛ւ սփիւռքահայուն սիրտին ու միտքին մէջ ամրագրուած մնացին երախայրքին՝