|
KNDĞ?RU UĞQUÜUZÜŞJ UĞJU:G OUZVZULND SUİRZ (ĞUZİUWR ;ŞĞUMNWIR ÇUZUQŞDRZ |
|
Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkrdzg wuwıuğuğndkrdz sg ağuhuğumşj (ğuziuwr ;şğumnwır gzendzu, çuzuqşdr suirz! Wuwıuğuğndkşuz st< m'gindr nğ gzendzndu, çuzuqşdg jnwj mndıuw kt rzvhti sr<uöüuwrz usşzuarszumuz vuyuzrbzşğg^ +ğrzumuzndkrdzz nd uğeuğueuındkrdzg m'uzışindrz% wuzndz zşğ=rz- Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkrdzg zuşd sıuanündkrdz mg wuwızt uwz uxndsnf nğ fşğ<rz bğ<uzrz (ğuziu wuou. krğu. m'uxzt Kndğ=ruz! {Orbe m'glluw şkt (ğuziu r fşğ<nw gzendzr nğ Kndğ=ru ıuğu,=ubğ<uzrz st< uğeuğndkrdzz nd +ğrzumuzndkrdzg mg hubıhuzt! Muğşdnğ t zuşd nğ (ğuziu ağucuğr Kndğ=rnw fşğuçşğşul huısumuz uxndsnf ,uwğ uiırouz i.ul wpndszşğtz^ nğhtiör yn.ueuğq lud wuğuçşğndkrdzzşğ glluz (ğuziuwr nd Kndğ=rnw sr<şd! Mg irğşz= wndiul nğ (ğuziu uwindaşışd m'nğeşüğt brzrv erğ=nğnbnds sg! Kndğ=ru huığuiı t Uğju.r .zeğr lnd,suz auğjnf ub.uırl (ğuziuwr aşı^ uwzhti rzvhti m'ub.uır srdi ünğ,gzmşğzşğnd aşı´^ m'gindr wuwıuğuğndkşuz st<! |
|
KTLTKNZ- 22 SRLRNZ 990 AUÖUĞ INLUĞ |
|
Uwi ıuğr^ zmuır ndzşzulnf Uğju.r nd Auwuiıuzr rğufroumg^ auzüuzumndkrdzzşğg hrır ığusueğndrz Uğju.tz ışpuauzndu, nd huışğuösr st< önandu, gzıuzr=zşğnd u<umjndkşuz ,ğuürğzşğndz! Zhuıumz t zrdkuhti u<umjrl uwi gzıuzr=zşğndz^ s+ıudnğuhti 100 auöuğ suğend^ uhuanfşl öuznz= çzumuğuzzşğnf nd stm ıuğnduw ausuğ uzağucşbı ıuğğumuz huğuüuzşğnf^ rzvhti zuşd muösumşğhşl ışpuauzndu, şğu.uzşğnd huıbuo mğkndkrdzg! 27 İşhışsçşğtz r fşğ Usşğrmuwr auw ausuwz=g usşzuub.nwc suizumjndkrdzg ndzşju, t auwğşzr=r yğmndkşuz ausuğ çujndu, eğusuaudu=rz nd srzvşd uwi ktltknzg uğetz rim gğu, t 80 srlrnz ınluğr zndrğuındndkrdz sg! Huışğuösr +ğşğndz ul suğeuirğumuz sş, +üzndkrdz sg audu=ndu, tğ nd ndpuğmndu, Auwuiıuz şd Uğju.! Uxu<rz rim +ğşğtz +euzudşğg s+ıudnğuhti 100 knz suğeuirğumuz +üzndkrdz ndpuğmu, trz^ ığusueğşlnf çcbmumuz iuğ=şğ^ eşp^ ıu= auündiı^ nd uxu<rz uzağucşbındkşuz uwl rğşğ! |
|
;şğumnwır nğnbsuz uxzvndkşusç (ĞUZİUWR UĞIU?RZ ÜNĞ;NJ ZU:UĞUĞNDKŞUZ LNDİUÇUZNDKRDZG |
|
(ğuziuwr ;şğumnwıg zu.gzkuj +ğ çuzuqşd sg gzendzu, tğ Uğju.r uzmu.ndkrdzg ouzvzulnd suirz şd mnv ndppu, tğ nğhtiör muxufuğndkrdzz ul znwzg gzt nd hubı+zuhti ouzvzuw Uğju.r rz=znğnbsuz rğudndz=g! (ğuziuwr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkrdzg şğtm uzeğueuxzulnf uwi çuzuqşdr gzendzsuz^ wuwıuğuğşj nğ (ğuziuwr muxufuğndkrdzg vr ouzvzuğ Uğju.r Auzğuhşındkrdzg! Zu.uğuğndkşuz suslnw çuzçşğ Umzti Fnz Itğ Srdal erışl ındud nğ (ğuziu nğhti Srzi=şuz :sçumr ausuzu.uüua hşındkrdzg ub.uıuz= mg ıuzr auğjrz erduzuürıumuz ousçnf lnd,nds üızşlnd ndppndkşusç! Srdal udşljndj nğ arsu uxu<zuaşğk .zerğz t rğşzj ındzşğg fşğueuğqzşl yu.iıumuz nd ışpuauzndu, çzumrvzşğg! |
|
UIĞHTWOUZ MG HUAUZ>T (ĞUZİUZ AŞXUJZŞL SRZİ?ŞUZ :SÇUMTZ |
|
(ğuziuwr ;şğumnwır mnpst gzendzndu, çuzuqşdg huıoux euğqud nğ çnpn=r quwzşğ çuğqğuzuz Uığhtwouzr st< şdi! Uığhtwouzr :nğağeuğuzg şğtm uxu<uğmşj nğ Auzğuhşındkşuz muxufuğndkrdzg erst ŞUAMrz nd huauz<t nğ (ğuziu aşxujndr Srzi=şuz :sçumtz! Mnv ndppndşjud zuşd nğhtiör rb.uzndkrdzzşğg fşğuışindkşuz şzkuğmşz (ğuziuwr aşı =upu=umuz nd ızışiumuz wuğuçşğndkrdzzşğg! |
|
SUKRLI SUZNDMŞUZR SRUM CUXUZÜNĞEG% NPÇ$ ?ŞĞNFÇT VRLRZMRĞZ T |
|
Euıuğuzg sşğcşj =zzuğmşl uwi ersndsg^ nğnf 37 anürt çupmujşul Huavrfuz sumuzndznf üşğeuiıuzr sg uzeuszşğg^ mg hzetrz kt rğş_z= ul çucrz htı= t iıuzuwrz Suzndmşuzr aimuwumuz cuxuzündkşztz! Uznz= m'gitrz nğ Vrlrzmrğr nd Suzndmşuzr ,zzeşuz fmuwumuzzşğg mşp,ndu, trz! ?şğnfçt Vrlrzmrğ =uzr sg usri uxu< suaujud şd arsu uznğ cuxuzünğezşğz ul euışğ çuju, şz rğuğnd ets! |
|
SUSLNW ;UZNDJNDSZŞĞND :NĞANDĞEG 2020RZ *ÜZNDKRDZ VWUIMUJNDJ YN?ĞUSUİZUMUZ KŞĞKŞĞNDZ |
|
Uzjşul ıuğr^ 28 Znwşsçşğ 2019rz ündsuğndu, cnpnfr gzkuj=rz nğnbndu, tğ Lnöuzr huwsuzuüğr lnwirz ıum zrdkumuz u<umjndkrdz ığusueğşl auw^ wnwz nd ağşuw audu=umuzndkrdzzşğnd kşğkşğndz! Srzvşd 1970umuz kndumuzzşğg yn=ğusuizumuz kşğkşğg uwehrir +üzndkrdz mg iıuzuwrz^ çuwj uımt şı= srzvşd 2011 kndumuzg yn=ğusuizumuz kşğkşğg öğmndu, trz +üzndkşztz! 2011 kndumuzrz^ şğç wndzumuz {Uynwşdsukrzr´ kşğkg wuwıuğuğşj nğ zrdkumuz ,uzğ froumr st< trz^ suslnw ,uzndjndszşğnd .nğandğeg nğnbşj^ yn.uz ,uzndjndsr^ zrdkumuz u<umjndkrdz ığusueğşl yn=ğusuizumuz kşğkşğndz! |
|
KNDĞ?RU 832 ?RLNSŞKĞ ŞĞMUĞNDKŞUSÇ HUI SG MUXNDJUZŞJ İNDĞRNW İUASUZRZ |
|
Rzvhti udşlr uxu< ul üğu, trz=^ huıg mg çupmuzuw 2 sşkğ luwzndkşusç nd 3 sşkğ çuğqğndkşusç 7 knzznj htknzt iulrmzşğtz! |
|
Ouzvju, trz {Auwnj jşpuihuzndkrdzg´ ARSU MG EUINDRZ$$$ |
|
Irwuğhu=gğr Yuiıuçuzzşğnd muouxr zu.mrz zu.uüua Uastı T+östz nd zu.nğe fuğvndkşuz çnlnğ uzeuszşğg euıuğuzr ux<şd muzüzu, şz {Auwnj jşpuihuzndkrdz´g ouzvju, gllulnd wuzjuz=nf! Çnlnğr ets ul sşpueğuz= uxu<ueğndu, t 301ğe .zeğuwuğnwj w+endu,r lnwirz ıum nd uznz= m'usçuiıuzndrz kğ=ndkrdzg zu.uıu, gllulnd wuzjuz=nf! Yuiıuçuzzşğg mg sşğcşz sşpueğuz=zşğg^ hzeşlnf nğ 1915r eth=şğg jşpuihuzndkrdz trz şd rğşz= nğeşüğu, trz {şpu,g rğşzj uzndznf mnvşlnd imöçndz=´g! Uastı T+östz wuwızşj nğ muıuğşul aumuindkrdz sg muw$ Euıumuz Zu.uğuğg şğmnd +ğ uxu< ağuhuğumu, tğ euıumuz çuğşyn.ndszşğnd ,ğuürğg^ çuwj arsu euı mg çujndr rğşzj ets! Euıumuz wu<nğe zriıg hrır muwuzuw Yşığnduğ 2021rz! |
|
NPÇ$ ÇUZUİIŞP; ÖUĞŞA :ĞU:NDZRR SUANDUZ 5ĞE IUĞŞLRJZ T UWİ*Ğ |
|
Hnliuauw wuwızr çuzuiışp,^ Suğsuğu- Ş Ğ K Yn=ğ ushr sg zsuzum N"f ürıt şğç^ r#zvhti yğku,
Şi mg ıuğndrs anfndz bndzvtz Uiıpulnwişğz ustz suğu, Şğmrz=rz st< .uduğusu, Ethr uzwuwız uzauzüğnduz Wndiulnf eşx ışizşl ünzt Iuğıus zbnwl sg aşxudnğ Nğ s+ışzuğ aşıöaşıt Şd uxztğ öri ünğnfuürz Rğ ,njtz zşği ououzvulrğ - Srzveşx uau_ mg =ub=bndrs Uzuğquüuzü nd uzışindu, Ürğ=şğndi aşı anüşauınğ Ethr frğuhz uzçuğşwnwi^ Uznz= nğhti auduıudnğ Auduıuğr_s ynindxuzşğ wudşğculnwi% Mg muw,mlıuz mg çnjmlıuz rs şışdti Nğ vszus lndiumuğ+ı wndiumnğnwi$$$! |
|
Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
19- Արշակ Չօպանեան, Կոստան Զարեան, Էտկար Շահին եւ ժամանակակից այլ երեւելի հայ գրողներ, ֆրանսական գրականութեան հմուտ մեր գրական փաղանգը մասնաւորապէս, Էմիլ Վերհառնի հետ իրենց մտերմութեան ջահը բարձրացուցին յանուն ժողովուրդներու ընկերային արդարութեան հաստատման՝ ընդգրկելով Սթեֆան Մալարմէն, Փօլ Վալերին, Արթիւր Ռեմպօն, Ժան Մորէասը, Ժիւլ Լաֆորկը, Ժորժ Ռոտընպախը եւ ուրիշներ, որոնց գրական ճանապարհ բացած էր զանոնք կանխող սէմպոլիսթ մեծ բանաստեղծ ու հիւմանիսթ, գրաքննադատ Շառլ Պօտլէրը: Վերհառնի հիացումը Հայաստանին, հայ ժողովուրդին, հայ «Մշակոյթի Դեսպան» Արշակ Չօպանեան հիւմանիսթ մեծ գրողին ու գրականութեան հանդէպ կը դրսեւորուի վերջինին «ԿեանքԵւ Երազ» (1913) ֆրանսերէն գիրքի յառաջաբանին մէջ՝ Վերհառնի հզօր գրիչէն հոսող հետեւեալ տողերով. «... Այլազան ես, հրայրքոտ, զօրեղ, քաղցր, տառապալի, քնարերգական, եւ քու քերթուածներդ Մայր Հայաստանին համար ողբերգու մեծութիւն մ'ունին: Ինչպէ՜ս մոռցնել կու տաս գեղեցիկ տողեր կոփողները եւ անհասանելի կատարեալին տանջահարները: Ինչքա՜ն աւելի գեղեցիկ է տեսնել մրրիկը սրտիդ՝ քան վարժ ու գիտուն մատներով գեղեցիկ աշխատանք մը: Դուն ցե՛ղ ունիս, անոնք՝ կրթութիւն: Շնորհակալ եմ որ զիս խանդավառեցիր...»:
Միջին դասակարգի ընտանիքի մը զաւակը, Էմիլ Վերհառն տասնմէկ տարեկանին կը ղրկուի Ժէզուիթներու կողմէ հովանաւորուող եւ տէրթոթիկեան խստապահանջութիւն կիրառող Կենտ (Ghent) վարժարանը, ուր լաւապէս կը տիրապետէ ֆրանսերէն լեզուին: Այս վարժարանի գրասեղաններէն է որ ան թուղթին կը յանձնէ իր գրական անդրանիկ թրթռումները: Այս տարիներէն սկսեալ ան կը զարգացնէ մտերմական յարաբերութիւններ իր մտածողութեամբ աճող- 1887- «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 1, մնացեալը՝ վաղուան թիւով) |
Auwuiıuz Ausuauwmumuz Arszueğusr usşzusşuw ktltknzg^ nğ ışpr m'ndzşzuw Ünauçuzndkşuz +ğg şd nğ ustz ıuğr mg zndrğndr ausuauwmumuz ıuğnpndkşusç nğşdt ,ğuüğr rğumuzujsuz^ uwi ıuğr muwujud buı ı.ndğ skznlnğır st<^ Puğuhupşuz huışğuösr huğındkşuz ,uzğ bnd=rz ıum! Uwi ıuğnduw ktltknzr muğüu.+iz tğ {Ausu.sçndu,ndkrdz^ nwc şd auduı=´! Arszueğusr pşmufuğ suğsrzg ışpşmujndj nğ zmuır ndzşzulnf Auwuiıuzr ecnduğ rğueğndkrdzg şd wuğüşlnf önaşul örzndnğzşğnd wrbuıumg^ ktltknzg uwi ıuğr ışdşj gzeustzg 4 cus% uduzeumuz 12 cusr yn.uğtz! Aumuxum uinğ^ Usşğrmuwr auw ausuwz=r bznğard auzüuzumndşjud 22 srlrnz 990 auöuğ ınluğ!
Uwi uxud+ı lğuınd ünğ,umulndkrdzzşğg nğhti {fşğ<rz fuwğmşuzr lndğ´ aupnğeşjrz kt Rikuzhndlr Gzeauzndğ rğuduindkşuz 7ğe euıuğuzg sşğcşj euıufuğndkşuz zrdk euğqzşl uwz ersndsg^ önğ muıuğndu, tğ 37 uzqşğnd mnpst! Uwi uzqşğg euı çuju, trz^ hzeşlnf nğ Npç$ ?şğnfçt Vrlrzmrğ^ nğ Sukrlı Suzndmşuzr srum cuxuzünğeg mg auzeriuzuğ^ Suzndmşuzr nğerz vtğ şd uznğ aşı ,rzuçuzumuz muh sg vndztğ! Hzendu, tğ zuşd nğ Sukrlı Suzndmşuz şd Uğus Vrlrzmrğ^ nğnz= 1942rz hubı+zuhti usndizulnd,ndu, trz^ uwe kndumuzrz öudum sg vndztrz!
2011 kndumuztz r fşğ suslnw ,uzndjndszşğnd .nğandğeg ustz ıuğr zrdkumuz u<umjndkrdz jnwj mndıuğ zuşd yn=ğusuizumuz kşğkşğndz^ çuwj 2020r ausuğ nğnbnds sg vgzendzndşjud! :nğandğeg ıuğnduw rğ fşğ<rz gzeauzndğ cnpnfg ündsuğşj 18 Znwşsçşğrz^ nd ığndu, gllulnf nğ +üzndkşuz suirz auğjg mg =zzuğmndr gzeauzndğ cnpnfzşğnd ,rğtz zşği^ mg ihuindtğ nğ uwi fşğ<rz cnpnfr gzkuj=rz =zzuğmndtğ nd gzendzndtğ ausuhuıui.uz nğnbnds sg! Çuwj uwehti vşpud! Wuwızr euğqud nğ 2020r wuımujndszşğg hrır vmuıuğndtrz^ çuwj nğşdt lndiuçuzndkrdz vmuıuğndşjud uwi suirz!
Zşğ=rz Ünğ,nj Zu.uğuğ İrdltwsuz İnwlnd wuwıuğuğşj nğ Kndğ=rnw şd İndğrnw sr<şd iuasuzg uwcs mg hubıhuzndr huınf sg$ iuasuzr gzeauzndğ şğmuğndkrdzg 911 =rlnsşkğ t şd uwe iuasuzr 832 =rlnsşkğr fğuw huı sg muxndjuzndu, t! Huır brzndkrdzg imiu, tğ 2015rz! Gzeauzndğ uxsusç huıg hrır ndzşzuw 837 =rlnsşkğ şğmuğndkrdz^ uwirz= sruwz 5 =rlnsşkğ huı sg mg szuw muxndjuzşl iuasuzg uzfıuzü euğqzşlnd ausuğ!
Uöuı uzıtğ nd sruwzum
104 տարի առաջ այսօրուան պէս՝ 27 Նոյեմբերին, պելճիքացի մեծանուն բանաստեղծ Էմիլ Վերհառն (Պելճիքա, Սէնթ Աման, 21 Մայիս 1855 – Ֆրանսա, Ռուան, 27 Նոյեմբեր 1916) կը կնքէր իր մահկանացուն:
Էմիլ Վերհառն՝ պեճիքացի բանաստեղծ, թատերագիր եւ գրաքննադատ, որ սակայն գրեց ու ստեղծագործեց ֆրանսերէնով, հարկաւ լաւ գիտնալով իր ծննդավայրի լեզուն՝ փլամանկերէնը: 1875-