|
HUIŞĞUÖS% UĞJU:R İUASUZZŞĞNDZ FĞUW |
|
Vufndb+plnd şd Ündğkndlsndb Uzüuğuwr st< auzerhnds ndzşjuz Uığhtwouzr eşihuzrz aşı VUFNDB*PLND$- KT_ ÇUZUMJNDKRDZZŞĞND İŞPUZR BNDĞ> UIĞHTWOUZR MNP?RZ ŞZ?´
{Sşz= nğhti kndğ= cnpnfndğe^ srbı muzüzu, şz= Uığhtwouzr mnp=rz! Kt_ eubır fğuw^ kt_ çuzumjndkrdzzşğnd işpuzr bndğ< mg ö+ğumjrz= Uığhtwouzrz! Uwlşdi htı= t nğ auğjg uğsuıuhti lnd,ndr! Htı= t lnd,şz= uwi auğjg^ nğhtiör Uığhtwouzr anpusuişğg fşğueuğqndrz! Sşz= m'gzşz= uwz rzv nğ mg huauz<ndr şğmnd hşındkrdz ndzşjnp srum uöüt sg! Anz ndğ Uığhtwouz eşihuzndkrdz vndzr^ Kndğ=ruz m'gzt uwe huğıumuzndkrdzg! Şğç ışpg üuw^ mg ünğ,şz= nğhti srum hşındkrdz´! Uığhtwouzr Zu.uüua Rlaus Ulrwşdr wuwıuğuğndkrdzzşğg% Kndğ=rnw suirz {KNDĞ?RU MNPS VT AUWUİIUZR AŞI SŞĞ NDZŞJU; AUMUSUĞINDKŞUZ ST>´
Auğjuöğnwjr ül.udnğ ktsuzşğtz stmg örzşul ünğ,npndkrdzzşğnd st< Kndğ=rnw eşğumuıuğndkşuz auğjz tğ! Uığhtwouzr Zu.uüuag giud nğ Kndğ=ru Uığhtwouzr xuösufuğumuz eubzumrjz t nd şpçuwğ hşındkrdz sg! {Çu.ndszşğg imişlnd uxu<rz rim fuwğmşuzzşğtz Kndğ=rnw Zu.uüuag şd kndğ= srdi hubı+zşuzşğg rğşzj ö+ğumjndkrdzg wuwızşjrz sşör^ nğnfaşışd Auwuiıuz^ çxzuüğudsuz ıum huaşlnf sşğ anpşğg^ mg nızuauğt sr<uöüuwrz rğudndz=r imöçndz=zşğg´^ giud Ulrwşd! Uığhtwouzr Zu.uüuag wuwıuğuğşj nğ Kndğ=ru aumusuğınp mnps vt şd sruwz çuğnwuhti m'u<umjr Uığhtwouzrz^ udşljzşlnf nğ rğşz= şğu.ıuhuğı şz Kndğ=rnw! {Auwuiıuz uzarsz nd üğüxrv hzendszşğ st<ışp mg =bt^ wuwıuğuğşlnf nğ Kndğ=ru euğqu, t aumusuğınp mnpsşğtz stmg! Uırmu orbe vt^ Auwuiıuzr ets sşğ huw=uğrz st< Kndğ=ru mnps vt! Aumuxumrz suirz n_v stm yuiı muw! Uığhtwouzr çuzumg lrnfrz huığuiı t rğ anpz nd cnpnfndğeg hubıhuzşlnd´^ erışl ındud Ulrwşd! |
|
ZU:UÜUA SU?ĞNZ EUĞQŞUL KNDĞ?RNW ETS :*İŞJUD |
|
|
|
UIĞHTWOUZR HUBIHUZNDKŞUZ ZU:UĞUĞNDKRDZG HZEŞJ NĞ 3 *ĞNDUZ ST> VTÖN?UJNDŞJUD 2$300 AUW ÖRZNDNĞ |
|
Huışğuösg nğ ,uüşjud Auwmumuz nd Uığhtwouzumuz ndcşğnd sr<şd^ sruwz xuösueubır fğuw vt nğ mg buğndzumndr^ uz mg buğndzumndr zuşd lğuındumuz eubır fğuw! Şğmnd mnpsşğz ul mg ağuıuğumşz rğuğnd aumuinp lndğşğ! Auwuiıuzr rb.uzndkrdzzşğg cnpnfndğetz .zeğşjrz nğ auduı= vgz,uwt muimu,şlr lndğşğnd nd fudşğumuz zmuıt sruwz hşındkşuz mnpst aupnğendu, lndğşğg! Znwzg mg kşlueğt uzbndbı zuşd Uığhtwouz! Uwi uxud+ı^ giı kğ=umuz Auhtğltğ muw=t<r mnpst ağuıuğumndu, lndğr^ Uığhtwouzr Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğndkrdzg aupnğeşj kt Mrğumr +ğndgzt r fşğ 2$300 auw örzndnğ vtön=ujndşjud &ihuzzndşju#d/! Uwi şğş= +ğşğnd gzkuj=rz Uığhtwouz .nğıumşj auwşğnd s+ıudnğuhti 30 ağuiuwl nd öğuauhuı mux=^ udşlr =uz 200 kzeuz+kuwrz iuğ=^ 25 +euwrz hubıhuzndkşuz ausumuğü^ 6 ağusuzuıuğumuz mşeğnz^ şd çuösukrd xuösuskşğuznjzşğ! Uığhtwouzr Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğndkrdzg aupnğeşj zuşd nğ Auwuiıuz Kuğkux ürdpr fğuw znğ wuğqumnds sg ünğ,u, t xsçumn,şlnf bğ<umuw=g^ muz fzuindu, ındzşğ nd frğudnğşulzşğ! Auwmumuz mnpsg fşğuhuandkşusç mg s+ışzuw Uığhtwouzr mnpst aupnğendu, uwi ındşulzşğndz! |
|
FŞĞ>RZ CUSND LNDĞŞĞG |
|
Uwi uxınd auwmumuz lğuınd upçrdğzşğg üğşjrz nğ xuösumuz ünğ,npndkrdzzşğnd kuyz nd xuösuürıumuz çupueğrvzşğg uzzu.ueth şz! Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğndkrdzg hzeşj nğ çujuxrm nd uzzu.ueth şz uwi huışğuösr n_v sruwz kuyz nd ıuğnpndkrdzg^ uwl zuşd xuösuürıumuz çupueğrvzşğg! {Yuiıujr mğzuz= gişl nğ huışğuösg uğerumuz xuösumuz ünğ,npndkrdzzşğndz çznğnb çnlnğ wuımuzrbzşğg ndzr´^ hzeşj auwmumuz mnpsg! |
|
ULRWŞDR WUWIUĞUĞNDKRDZG XUÖSUMUZ ÇU:NDSZŞĞND ŞD FUĞVUHŞI YUBRZŞUZR SUİRZ |
|
Uığhtwouzr Zu.uüua Rlaus Ulrwşd^ Yu=riıuzr znğ eşihuzr aşı ndzşju, öğnwjr gzkuj=rz wuwıuğuğndkrdzzşğ gğud Uığhtwouzr nd auwşğnd sr<şd iışp,ndu, huışğuösumuz froumr suirz nd ,uzğ uğıuwuwındkrdz sgz ul ndzşjud Auwuiıuzr Fuğvuhşı Yubrzşuzr auijtrz! Ulrwşd giud nğ sr<uöüuwrz auzğndkrdzg vışizşlnd mndüuw Auwuiıuzr Fuğvuhşı Yubrzşuzr gğu,zşğg! Yubrzşuz fıuzü mg zşğmuwujzt ıuğu,=ubğ<uzr .upupndkşuz nd uhuanfndkşuz ausuğ! Rzv sşp= nğ sr<uöüuwrz auzğndkrdzg vr sr<usışğ! Auwuiıuzr st< çxzuırğndkrdzg hubı+ zumuz =upu=umuzndkrdz euğqu, t! Çuwj şkt sr<uöüuwrz auzğndkrdzg hrır vmuğşzuw mşjzşl ı.suğ çxzumul sg^ Uığhtwouz hrır mşjzt öuwz^ Uığhtwouz jnwj hrır ıuw uznğ ışpg nd fşğiırz hrır auiıuıt rğ anpuwrz usçnp<umuzndkrdzg^ giu, t Ulrwşd! |
|
AUWMUMUZ MNPSG MG HZET NĞ UIĞHTWOUZ MŞZEUZR NWCR ND ÖTZ? ÖRZUSKŞĞ?R SŞ; MNĞNDİIZŞĞ NDZR |
|
Rzvhti üğu, şz= sşğ srdi irdzumzşğndz st<^ Uığhtwouzr Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğndkrdzg wuwıuğuğşj nğ xuösumuz şğş= +ğnduw ünğ,npndkrdzzşğnd gzkuj=rz auwmumuz çuzumg udşlr =uz 2300 örzndnğ mnğizjndju, t huışğuösr eubır fğuw^ nvzvujndu, t zuşd auwmumuz çuzumrz huımuznp sş, =uzumndkşusç ötz=- |
|
KNDĞ?RU V'UĞI*ZŞĞ NĞ KNRĞ?RNW AUW YN?ĞUSUİZNDKŞUZ ETS ÜĞÜXNDKRDZZŞĞ MUIUĞNDRZ |
|
Mg kndr kt T+stğ Vtlr= uwi uğıuwuwındkrdzg m'ndzşzuğ zmuır uxzşlnf uwz |
|
IRÜĞUZ MRDLSTÖMRLR UWJŞLNDKRDZG |
|
Uwi gzendzşlndkşuz gzkuj=rz Iruğ Mrdlstömrl Znğrz Usşzuhuınndkşuz ışpşmndkrdzzşğ yn.uzjşj İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr Anüuçuğqndkşuz şd Üuğumt+öşuz Iuz :zusumulndkşuz sr<şd mulndu,r sg işyumuzndkşuz uxzvndkşusç ünwuju, ıuğumuğ,ndkşuzj suirz! Usşzuhuırd Huığruğ= İğçuöuz Auwğg wşı ndzmzeğndkşuz rğ auwğumuz wnğenğzşğg ındud ıuğumuğ,ndkşuz .upup şd irğnw skznlnğır st< lnd,suz muhumjndkşusç! Zuşd wu<npndkrdz supkşj :zusumulndkşuz% ausuwz=uzndtğ ünğ,ndztndkşuzj gzkuj=rz! |
|
wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
Իր հոգիին մէջ շինականի լեռնակուտակ վիշտ ու տառապանք ամբարած եւ խոնարհ ընտանեկան յարկի մը տակ մեծցած, դաստիարակուած Յովհաննէս Յովհաննիսեան նախնական կրթութիւնն ստանալէ յետոյ Երեւան մէջ, 13 տարեկանին կը ղրկուի Մոսկուա՝ ուսանելու Լազարեան Ճեմարանին մէջ, ուր աշակերտելով Սմբատ Շահազիզին՝ կը կոփուին ու կը լուսաւորուին իր անդրանիկ քերթուաներուն «աղջամուղջային արահետները»: Իր ուսուցիչին նման ինք ալ կը հետեւի արեւելահայ աշխարհաբարի կազմաւորման համար մղուող պայքարին, եւ իր ուսանողական տարիներուն «Մրջիւն»ի եւ «Յոյս»ի աշակերտական ձեռագիր թերթերու մէջ երեւելէ յետոյ տպագիր իր առաջին քերթուածը, այնուհետեւ անիկա լոյս կը տեսնէ «Տարազ» թերթին մէջ, 1883- Արդարեւ, Պուշկինի, Թուրկենեւի եւ Տոսթոեւսքիի Մոսկուան ու մոսկովեան միջավայրը կ'ըլլան զգացողութանց նոր ակօսներ բացող ոստանը Յովհաննիսեանի: 16- Հայրենիքէն հեռու, հայրենասիրական համատեղ ջիղերու զարթօնքը աւետող այս «Գրական Ընկերակցութիւն»ին կազմակերպած խանդավառ հաւաքոյթները, ապաքէն, առիթներ էին իրենց գրական ճանապարհը հարթել սկսող ժամանակի տղոց համար, ընթերցելու ե՛ւ հանդէս գալու իրենց գրական նոր գործերով, որոնք զգեցած էին Վաղարշապատի ու Արարատի կարօտայեղց կրակներով: «Գրական Ընկերակցութիւն», որ յղկեց ճամբան երիտասարդ բանաստեղծ Յովհաննիսեանին՝ 1887- 1887-
Յովհաննիսեան՝ որ հետամուտ էր եւրոպական գրականութեան գոհարներ հայերէնի թարգմանելու եւ զանոնք բերելու Հայ գրականութեան գանձատուն, հետեւեալ ակնարկութիւնը կատարած է Շէյքսփիրի գործերուն. «Շէյքսփիրն այն անզուգական հեղինակներից է, որին բոլոր քաղաքակիրթ ազգերն իրանց հարազատ են ճանաչում: «Համլէթ»ը նորա այն չնաշխարհիկ գործն է, որ սիրելի է ամէն մի լուսաւորուած անհատի՝ առանց ազգութեան խտրութեան: Հայ հասարակութեան համար էլ, Շէյքսփիրի գործերից ամէնից շատ ծանօթ է «Համլէթ»ը, շնորհիւ մանաւանդ Պետրոս Ադամեանի հանճարեղ խաղի, որ այդ ողբերգութեան մէջ առանձնապէս փայլեցրեց իւր դերասանական պատուական քանքարը»: Յիրաւի ռահվիրայ մը արեւելահայ ականաւոր գրաքննադատներու գնահատմամբ, Յովհաննիսեան Աւետիք Իսահակեանի բնութագրումով կը նկատուի «Բանաստեղծութեան Մեծ մոգպետը», աւելին՝ Վարպետին «կախարդ ուղեցոյցը», արեւելահայ լիրիկայի փայլուն կերտողներից մէկը: Յովհաննէս Յովհաննիսեան յեղաշրջում կատարողն եղաւ արեւելահայ քնարերգութեան մէջ: Ան պատմելէ աւելի, քերթողութեան մէջ մտցուց խորութիւն յուզումի եւ զգայարանքի: Հանդիսացաւ նոր արշալոյս բացողը գեղարուեստական որակի՝ գալիք գրական հայ սերունդներուն համար: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 2 եւ ՎԵՐՋ) dzaghig2004@yahoo.com
|
Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğ Stflrdı Vufndb+plnd şd U-
Uığhtwouzr Zu.uüua Rlaus Ulrwşd şğtm auğjuöğnwj ındud xndiumuz {Xniru-
{Şdğ+ Zrndö´ lğuınd ünğ,umulndkrdzg fşğ<rz cusndz aupnğeşj nğ (ğuziuwr Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Su=ğnz wuwıuğuğndkrdz gğu, t Lşxzuwrz Puğuhupr muhumjndkşusç şd giu, t nğ aşışdu, t Kndğ=rnw mnpst muıuğndu, =upu=umuz lndiuçuzndkrdzzşğndz şd mg auduıuw nğ uinz= uz.nğandğe nd fıuzüudnğ çznwk ndzrz! Su=ğnz Lukfrnw rğ byndszşğndz uxgzkşğ muösumşğhndu, suslnw uindlrir gzkuj=rz giu, t nğ lğ<+ğtz sıuanü t Auwuiıuzr ux<şd jjndu, fıuzüzşğtz! Kndğ=rnw lndiuçuzndkrdzzşğg mg srırz çujuığşl nğ +ğrzudnğ t Puğuhupr uxzndrlg^ giu, t Su=ğnz!
Şğtmnduz sşğ krdnf uğquüuzü auzeriuju, trz= U-
lndğşğg giı nğnzj jnwj sg muıuğndu, t Şğmndbuçkr Auwnj Huığruğ=uğuzr ynpnjrz st<! Çuösukrd mux=şğ^ nğnz= huğöşğ trz Uığhtwouzr nd Kndğ=rnw eğ+bumzşğg^ ınpuzj= sg gğu, trz Huığruğ=uğuzr btz=r ynpnjrz st< nd ovumzşğ azvşjndju, trz Huığruğ=uğuzr ux<şdtz uzjzşlnd gzkuj=rz! Huığruğ=uğuzr bğ<uzumzşğtz sşğ iıuju, ışpşmndkrdzzşğndz ausuquwz^ rğumuzndkşuz st< mux=şğnd ınpuzj=g Huığruğ=uğuzr ndppndu, vtğ^ uwl kşğşdi muösumşğhndu, tğ nğhtiör huıüus sg yn.uzjndr gzeauzğuhti Ündsüuçndr st< çzumnp auwuiıuzjrzşğnd auijtrz! Gzmşğuwrz juzjşğnd fğuw ul kşğ nd ets buı çuz üğndu, t uwi suirz! Muğü sg ışpumuz kşğkşğ mg zbşz nğ Auwnj Huığruğ=uğuzg şpçuwğndkşuz nd sruizndkşuz huıüus sg ağuıuğumu, t!
Z$U$I$ İuaum Ç$ Huığruğ= Auwğg^ 29 İşhışsçşğ 2020^ Şğş=buçkr uxud+ı Huığruğ=uğuzr st< gzendzşj Üuğumt+öşuz Iuz :zusumulndkşuz Uışzuhşı% Irüğuz Mrdlstömrlg! 
Ոչ ստուար թիւ մը կազմող Յովհաննէս Յովհաննիսեանի գրավերլուծական ու նամակագրական էջերո՛ւն իսկ մէջ, հոգեկան արիութեան ակներեւ քերթողն է որ կը քալէ յաղթահասակ՝ դիմաւորելու ապա սպառելու լալահառաչ արցունքները Ռոմանթիզմի, հասնելու Իրապաշտ աշխարհի ափը՝ 
«Մեծ Եղեռն»ի տարիներուն եւ անկէ ետք ալ Յովհաննիսեան աչքառու գործունէութիւն ծաւալեց օգնելու հայ գաղթականներուն: Խորհրդային կարգերու հաստատման առաջին երկու տարիներուն ան Էջմիածնի գաւառի լուսաւորութեան բաժնի վարիչի պաշտօնն ստանձնելէ ետք կը տեղափոխուի Երեւան՝ պատասխանատու պաշտօններ վարելով գիտական հաստատութիւններու մէջ: