ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
81. Տարի

ԳԻՐՔ

ԱՐԽԻՒ - 30 ՆՈՅԵՄԲԵՐ 2020 © NorMARMARA 2001 - 2020
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail

ZU:UĞUĞ MRDL ND RHĞUARS ÜULGZ AUZERHNDS  NDZŞJUZ

YN?ĞUSUİZNDKRDZZŞĞND ZŞĞMUWUJNDJRVZŞĞNDZ AŞI

















Şğtm şğşmnwşuz cusşğndz^ Euıumuz Zu.uğuğ Uhırdlausrı Mrdl nd Zu.uüua Tğınpuzr çuzçşğ Rhğuars Üulgz auzerhnds sg ndzşjuz yn=ğusuizumuz ausuwz=zşğnd anüşdnğ uxu<znğezşğnd şd ausuwz=uwrz auiıuındkrdzzşğnd zşğmuwujndjrvzşğnd aşı! Cnpnfg ündsuğndşjud Zu.uüua Tğınpuzr Inlsuhuavtr ub.uıufuwğrz st< nd suizumrjzşğg^ huaşlnf )rör=umuz aşxudnğndkrdzg np<ndzşjrz örğuğ! Lndiuzmuğndşlt şı= cnpnfg buğndzumndşjud exzyum qşdnf!

Suizumjşjuz Wndzuj Huğknlnstni Huığruğ=g^ Auwnj İuaum Ç$ Huığruğ=g^ Muknprmt auw ausuwz=r uxu<znğe Uğar$ Lşdnz Uğ=$ Öt=rşuz^ Rikuzhndl-Uzüuğu uinğr ndppuyux şmşpşjdnw sşığnhnlrı Şndind) Vtkrz nd ağtrj Rjau= .u.usuhşıg nd auiuğumumuz ünğ,rvzşğ!

Cnpnftz şı= wuwıuğuğndkrdzzşğ gzşlnf Zu.uğuğ Mrdl nd çuzçşğ Üulgz girz aşışdşulg! Rhğuars Üulgzr .+i=şğnf uxrkz ndzşjuz yn=ğusuizndkrdzzşğndz uxzvumrj rğudumuz auğjşğg =zzuğmşlnd sruizumuz uwi auğkumr fğuw!

Uz zbşj nğ Zu.uüua Tğınpuzr uxu<znğendkşusç fşğ<rz 18 ıuğrzşğnd gzkuj=rz suizudnğuçuğ mğ+zumuz yn=ğusuizndkrdzzşğnd rğudndz=zşğg obeşlnd şd lnd,ndszşğ üızşlnd auğjnf aimuwumuz ub.uıuz= sg ıuğndu, t nd 2008rz gzendzndu, Fuüg)zşğnd +ğtz=r ausuquwz^ fşğueuğqndu, şz çuösukrd mulndu,zşğ! Uwi cnpnfg uxrk gz,uwşj nğ .+indr şmşpşjrzşğnd^ fuğcuğuzzşğnd^ .zeğuwuğnwj mulndu,zşğnd suirz! Hşındkşuz erğ=nğnbndsg srbı arszndu, t ausuauduiuğ auwğşzumjndkşuz rğudndz=r şd uğeuğndkşuz fğuw! R#zv ul nğ glluw auwğşzumjr euduzuz=g^ çnlnğg auduiuğ şz +ğtz=r nd hşındkşuz ux<şd^ n_v stmg mğzuw sşpueğndrl rğ uöüuwrz huımuzşlrndkşuz mus mğ+z=r ausuğ!

Üulnf Uhırdlausrı Mrdlr^ uz ul giud nğ .nğağeumjumuz çznwk sg ndztğ uwi cnpnfg nd muğşdnğ auğjşğ =zzuğmndşjuz sruizuçuğ! 83 srlrnzznj Kndğ=rnw st< çnlnğ auwğşzumrjzşğg zn_wz rğudndz=zşğz ndzrz nd çnlnğz ul uxu<rz muğür auwğşzumrjzşğ şz! N_v stmg mğzuw rz=örz= sşmndiujndu, öüul mğ+z=r nd uöüuwrz huımuzşlrndkşuz huıouxnf^ wuwıuğuğşj Zu.uğuğ Mrdl!

Rim Huığruğ=uğuztz ul znwz lndğr uxzvndkşusç ağuıuğumndşjud aupnğeuüğndkrdz sg! Erışl ığndşjud nğ cnpnfumuzzşğg ausumuğ,r= trz Rhğuars Üulgzr nd Uhırdlausrı Mrdlrz aşı! Bşbındşjud zuşd nğ yn=ğusuizumuz ausuwz=zşğnd mğ+zumuz uxu<znğezşğg ausumuğ,r= trz uwz auğjr bndğ< kt yn=ğusuizndkrdzzşğnd auğjşğg sr<uöüuwrz =upu=umuz auğkumzşğnd fğuw buauğmndsr zrdk mg euxzuz nd uzauzüiındkrdz mg iışp,şz rğşzj s+ı!


AUWUİIUZR FUĞVUHŞIG SUZĞUSUİZNDKRDZZŞĞ ZŞĞMUWUJNDJ HUIŞĞUÖSR ÖUĞÜUJNDSZŞĞND SUİRZ


Auwuiıuzr st< zşğ=rz-=upu=umuz mşuz=g m'şxşdşyr nd Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz şd rğ krsumrjzşğg buı zşp mujndkşuz suızndu, şz çnlnğ auğkumzşğnd fğuw! Nğ=uz ul nğ buışğ mg ürıumjrz nğ huışğuösg uz.ndiuyşlr tğ şd Uğju.r uzfıuzündkşuz ü+ırz muösnp ş+kg bğ<uzzşğg r fşğ<nw htı= t fşğueuğqndtrz^ uwzndauzeşğq arsu =udndkşuz srum zn.uög Zrmnl Yubrzşuzz t nd zu.mrz rb.uzndkşuzj çuösukrd zşğmuwujndjrvzşğnd ul ağuağndsnf nd üğüxndkşusç .ukuğndu, t Fuğvuhşır aşprzumndkrdzg!

Zu.uüua Uğstz İuğüişuz nğ İuasuzueğndkşusç usğuüğndu, w+endu,zşğnd lnwirz ıum vtğ mğzuğ wiıum sr<usındkrdzzşğ gzşl şd udşlr ünğ,+z eşğumuıuğndkrdz ndzşzul^ =uzrji ağuhuğumud wuwıuğuğşj nğ huışğuösr eubır fğuw huğındu, rb.uzndkrdz sg vr mğzuğ szul hubı+zr ülnd.! Znwz muğ,r=g wuwızşjrz zuşd xndiuiıuzuçzum wuwızr auw ünğ,uğuğzşğ nd auw ünğ,rvzşğ^ nğnzj aşı şğtm Uğstz İuğüişuz stmışpndşjud Snimnduwr st< &Uwi suirz uz<uı lndğ sg hrır ağuıuğumşz= sşğ fupnduz krdnf/! Fuğvuhşı Yubrzşuz buçukufşğ<rz iırhndşjud znğ suzğusuizndkrdzzşğ zşğmuwujzşl huışğuösumuz +ğşğnd öuğüujndszşğtz^ nğhtiör cnpnfndğerz s+ı muimu,zşğ vszuwrz rğufroumtz! İınğşd^ Zrmnl Yubrzşuzr gzeuğqum üğuxndsg% Ersuışığ-r rğ t<rz fğuw$-

19 Anmışsçşğrz rz,r öuzüşj Uğju.r Zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuz nd giud nğ htı= t muzüzşjzşl huışğuösg! Giud zuşd nğ uwi ışiumtıg mg yn.uzjt n_v sruwz rğ^ uwl zuşd Puğuhupr zu.mrz zu.uüuazşğ Uğ=uır Pndmuişuzr^ Çum+ İuaumşuzr^ zuşd Xnhtğk ?nvuğşuzr^ İşğc İuğügişuzr nd Lşdnz Itğ Hşığnişuzr uzndznf! Şi öuzüşjr Xndiuiıuzr Zu.uüua Yndkrzrz nd uz giud nğ hrır ynğqt mşjzşl huışğuösg% xndiumuz uxu<uğmzşğnd lnwirz ıum! Uwirz=z% Puğuhupr muğüufroumr auğjg wşıuqüşl^ bğ<uzzşğg wuzqzşl^ xndi .upupuhuazşğ ışpumuwşl bysuz ü+ırr fğuw! Rğşz gir nğ .upupuhuazşğg htı= t ışpumuwndrz zu.mrz Lşxzuwrz Puğuhupr iuasuzr şğmuwz=r nd Luvrzr sr<uzj=r fğuw! Fluırsrğ Yndkrz ausuquwzndkrdz wuwızşj nd huwsuzudnğndşjuz= nğ =zzuğmndszşğtz şı= mğmrz htı= t aşxuquwztr rğşz!

:+işjuw Uğuwrm Wuğndkrdzşuzr aşı nd gir nğ auduzumuz ıuğçşğumg uwz t^ rzv nğ zmuğuüğşjr fşğg! Giud nğ ausuquwz t! Uımt şı= cnpnfr ağudrğşjr pşmufuğzşğg =upu=umuz uwz çnlnğ ndcşğnd^ nğnz= :nğağeuğuzr st< uknx vndzrz! Uznzj gir nğ uwihrir nğnbnds sg gzendzu, şs! Cnpnfr suizumrjzşğtz buışğnd uğquüuzüg ecmusndkrdz tğ^ nsuz= zriıtz şı= gzmşğuwrz juzjşğnd st< mg üğtrz nğ uznz= nğnz= cnpnfndğeg şı mg huaşz wşıuüuw huw=uğtz^ euduouz şz^ şdlz!

Znwz +ğg ündsuğndşjud Uzfıuzündkşuz :nğandğer zriı sg% :nğağeuğuzumuz .sçumjndkrdzzşğnd zşğmuwujndjrvzşğnd suizumjndkşusç! Zşğmuw trz zuşd Auzğuhşındkşuz Zu.uüuaz nd Fşauyux Auwğuhşıg! Gzeersuerğzşğg ecmusndkşusç gzendzşjrz lndğg^ çuwj şi uwzhti sg .+işjuw nğ auimjndjr kt vşs huığuiındrğ uznzj ndişğndz fğuw huıui.uzuındndkrdz sg knpndl! Gir nğ huğöuhti ışpşum mg huaşs nğhtiör uwz ıhudnğndkrdzg vglluw kt ku=ndz nd cnpnfndğer krmndz=rz huandgışlnf çuz sg m'gzşs!

Ağuhuğumuwrz nğşdt wuwıuğuğndkrdz vtr mğzuğ gzşl^ nğnfaşışd şkt uwehrir wuwıuğuğndkrdz sg gztr nd Uığhtwouzg uxu<uğmg sşğctğ^ uwz uışz çuzumr usçnp< ersueğndkrdzg hrır ylndöndtğ çnlnğ oumuızşğnd fğuw! Mğmrz öuzüşjr Xndiuiıuzr Zu.uüuarz nd gir nğ ausuquwz şs! Giud nğ srzvşd uxud+ı mg =zzuğmt Ulrwşdr aşı nd mg öuzüt rz,r!

Wu<nğe +ğ Çum+ İuaumşuz nd uğ=uır Pndmuişuz auzerhnds sg ndzşjuz rz,r aşı nd girz nğ ausuquwz vşz uxuzj Uğju.r muğüufroumg obeşlnd mus obeşlnd sş=uzrösuwr^ nğşdt ausuquwzndkrdz ünwujzşl Uığhtwouzr aşı! Giı tndkşuz^ girz zuşd Xnhtğk ?nvuğşuzr^ İşğc İuğüişuzr nd Lşdnz Itğ Hşığnişuzr uzndznf! Çuwj uwi ustzg muğşdnğ vtğ^ nğnfaşışd ş_i tr muwujndjşğ nğnbndsg nd mg huığuiındtr nğnbndsg ıuzrl srzvşd fşğ<!

Wu<nğe +ğ Xndiuiıuzr Zu.uüuag öuzüşj rz,r! Giud nğ Ulrwşd ausuquwz t^ çuwj :upupuhuazşğg n_v kt Puğuhupr iuasuzzşğnd fğuw htı= t ışpumuwndrz^ uwl =uzr nğ Aueğndkz nd Kulrbg uığhtwouzumuz ndcşğnd aimnpndkşuz ıum şz^ uığhtwouzjrzşğ ausuquwz vşz şı =ubndrl uwe çzuür,şğtz^ uwirz=z xndi .upupuhuazşğg htı= t ışpumuwndtrz Aueğndktz nd Kulrbtz endği! Ulrwşd huauz<u, tğ zuşd nğ auwmumuz mnpsg huğıudnğndkrdz fşğjzt rğ ndişğndz fğuw nd uğı+zt nğ uığhtwouzjrzşğ fşğueuxzuwrz Bndbr! Uwehti% ağueueuğg euğqud uzmuğşlr^ =uzr nğ şkt znwzrim Aueğndkr auğjnf ausuquwzndkrdz ıuwr^ vtr huımşğujzşğ kt rzvht#i uığhtwouzjrzşğ hrır fşğueuxzuwrz Bndbr! Şğç zşğmuwujndjr rs uxuğmndkrdzzşği^ Fluırsrğ Yndkrz giud nğ giu,zşği ığusuçuzumuz şz nd rz= buı ışpşmujndu, vt muğü sg zğçndkrdzzşğnd suirz! :zerğz uwz tğ nğ uwe huğuüuwrz Bndbrz 90 şd udşlr çuğqğ ınmninf uığhtwouzumuz çzumvndkrdz htı= t ndzşzuğ nd uığhtwouzjrzşğ aimnpndkrdz htı= t rğumuzujztrz ethr İışyuzumşğı ıuznp ousçndz fğuw! Şi ausnöndu, şs nğ şkt ausuquwztr Bndbrz wuzqzşlnd ıuğçşğumrz^ Uığhtwouz znğ huwsuz sg hrır eztğ sşğ ux<şd^ huauz<şlnf nğ Muğsrğ Bndmuw-Bndbr ousçuz glluğ rğşzj aimnpndkşuz ıum!

Uwihti^ huwsuzudnğndu,ndkrdzg vmuwujud! Uwe cusuzum mnğindu, trz Othğuwrlg^ Aueğndkz nd wuğumrj =uzr sg ürdpşğ% (röndlr nd Kulrb! Srzv uwe şğmnd uzüus suğeuirğumuz ağueueuğ axvumndu, tğ% 10 nd 17 Anmışsçşğrz! Şğmnd sr<znğendkrdzzşğz ul qu.npndkşuz suızndu, trz!

Fuğvuhşıg şğmğnğe üğuxnds sg şdi gğud ş+kg bğ<uzzşğg wuzqzşlnd huığuiıumusndkşuz suirz^ zbşlnf nğ Uığhtwouz srbı znğ huwsuzzşğ wuxu< mg =btğ!


?NĞNZUWR AUĞJNF

UWİ*Ğ HRIR AĞUHUĞUMNDRZ

ZNĞ İUASUZUYUMNDSZŞĞ


?nğnzuwr ausuouğumr fşğ<rz +ğşğnd ındşulzşğg sıuanürv şz nd uğetz =uzrji uauöuzü mg azvşjzşz uxnp<uhuaumuz ausumuğür ausuğ! Şkt srzvşd uzjşul Vnğş=buçkr^ mg ağuhuğumndtrz sruwz +ğumuz eğndkşusç auiıuındu, znğ arduzezşğnd krdşğg^ nğnbndşjud zşğmuwujzşl zuşd fuğumumrğzşğnd gzeauzndğ krdg% euğqşul +ğumuz eğndkşusç! Wuwızr euğqud nğ uwe krdşğg 28-30 auöuğr bndğ< trz^ uwirz=z çujr 6-7 auöuğ auiıuındu, arduzezşğtz^ muwrz 20-22 auöuğ fuğumumrğzşğ^ nğnz= ktşd u.ıuzbuzzşğ vndztrz^ çuwj rğşzj st< mg mğtrz cuağg nd mg fuğumtrz rğşzj bndğ<rzzşğg% şkt vsşmndiuzuwrz nd vaşışdtrz iuasuzuyumndszşğndz! Buçukufşğ<r ynpnj şllşlnd uğüşl=g^ şğşmnwşuz cusg ndktz srzvşd uxınduz cusg ıuig^ zuşd 65 ıuğşmuzzşğtz çuğqğ ıuğr= ndzşjnpzşğnd nd srzvşd 20 ıuğşmuzzşğnd ausuğ ynpnj şllşlnd iuasuzuyumndszşğg^ uwi +ğşğndz ıumudrz nğşdt uğerdz= vşz ındu,! Ustz suğe uzausçşğndkşusç mg ihuit ürbşğnduw cusg 9rz^ şğç mg ağuhuğumndrz fşğ<rz ındşulzşğg!

Rğufroumg rimuhti sıuanürv t^ =uzr nğ^ rzvhti m'gişz çuösukrd suizuütızşğ nd çcrbmzşğ^ .ıujşul euğsuzndsr çucrzzşğndz st< üğşkt ışp vt szuju,^ 70 ınmninf ,uzğuçşxzndu, şz zuşd =nğnzuwr ausuğ zu.uışindu, arduzeuznjzşğnd çucrzzşğg! Suğerm öünwb vşz nd mg buğndzumşz ıuğu,şl fuğumg^ nğ r"zv sşp= çnlnğ arduzezşğnd s+ı vt nğ kşkşd üzuj= sg m'ndzşzuw! Uxznduöz 10 arduzezşğtz stmg buı sş, ecnduğndkrdzzşğnf nd uxnp<ndkşuz üznf mg wupkuauğt fuğumg^ nğ şğçşsz uzeuxzulr aşışduz=zşğ mg knpndr bzvuxndkşuz nd irğı-uz+kuwrz ausumuğür fğuw!

Uwi+ğ sş, auduzumuzndkşusç znğ iuasuzuyumndszşğ ul hrır ağuhuğumndrz Zu.uüua Tğınpuzr mnpst! Ürıumuz :nğandğeg mti+ğnduw cusşğndz zriı sg hrır ündsuğt nd nğnbndszşğtz ışpşum hrır huat Zu.uüuandkrdzg! Sş, auduzumuzndkşusç^ buçknd st< ul ynpnj şllşlnd uğüşl= hrır ünğ,ueğndr uwz =upu=zşğt zşği^ ndğ fuğumumrğzşğnd krdg çuğqğ t nd udşlr sş, fıuzür sg auduzumuzndkrdzg muw!

İhuişz= nd ışizşz= kt uwi rğrmndz r#zv hrır glluz znğ nğnbndszşğg!


HU?GĞÜRDPR ;ZNDZE İ$ UİINDU;U;ZR ŞMŞPŞJDNW SUIUP*ĞAZNDKRDZG

Z$U$I$ İuaum Ç$ Huığruğ= Auwğg 29 Znwşsçşğ 2020 Mrğumr zu.uüuaşj Hu=gğürdpr ;$ İ$ Uiındu,u,zr şmşpşjdnw suıup+ğazndkşuz nd rğ huıüusg yn.uzjşj zşğmuzşğndz! Sşindı T+öıtsrğr ül.udnğu, Kupuwrz :nğandğeg şd şmşpşjdnw şğtj Uğc$ I$ Buatz ?azw$ *auzşuz ardğgzmulşjrz Znğrz Usşzuhuındndkrdzg! Zşğmuw üızndşjud zuşd Uğc$ I$ Brğfuz ?azw$ Srdğöşuz! Uğuğnpndkşuz rğşzj suizumjndkrdzg çşğrz Hu=gğürdpr şmşpşjdnw ihuiudnğzşğg^ rim İ$ Huıuğuür şğüşjnpndkrdzzşğg muıuğndşjuz% İtğouz Muötğ+plndr uxu<znğendkşusç ?uxuindz Suzmuzj Ehğuj Euind uzeuszşğndz mnpst! Uğuğnpndkşuz uduğırz wrbuıumndşjuz şmşpşjdnw çuğşğuğzşğg!

Rzvhti üğu, trz= uğetz Kupuwrz :nğandğeg ndztğ s+ıudnğuhti 450 auöuğ lrğuwr çuj sg^ nğnd sruwz mtig muğşlr şpud uhuanfşl uxjuzj zndrğuındndkrdzzşğnd nd uwl auiıuındkrdzzşğnd mnpst!


K*YÜUÇNDR ŞMŞPŞJRZ

HUBIUSNDZ?R FŞĞUÇUJNDŞJUD


K+yüuçndr İ$ Zrmnpuwni şmşpşjrz^ nğ çuğşöuğesuz ub.uıuz=zşğnd huıouxud hubıusndz=r yumndu, tğ^ 28 Znwşsçşğ 2020 Buçuk^ qşxusç Z$U$I$ İuaum Ç$ Huığruğ= A+ğ hubıusndz=r fşğuçujndşjud!

Uğuğnpndkşuz suizumjşjuz Huığruğ=umuz Uknxr Lndiuğuğuhşı şd Erduzuhşı Üşğh$ I$ Kukndl ;$ Fğe$ Uzndbşuz şd =uauzuw auwğşğ! Cusg 16$00rz^ Znğrz İğçuözndkrdzg^ anüşdnğumuzuj kuy+ğnf uxu<znğendşjud .nğağeuğuztz ethr şmşpşjdnw suwğ endxg! Uwiışp muıuğndu, Exzçujt=r uğuğnpndkşztz şı=^ zşğmuw auduıujşulzşğ sndı= ünğ,şjrz şmşpşjr! Uğıuiuzndu, zudumuır=r uğuğnpndkşuz up+k=zşğtz wşınw^ Znğrz Usşzuhuındndkrdzg İğçulnwi Srdxnznf +,şj İ$ Zrmnpuwni şmşpşjdnw uduü .nğuzz nd huauğuzzşğnd İ$ İşpuzzşğg!

Uwzndaşışd Znğrz Usşzuhuındndkşuz zu.uüuandkşusç ışpr ndzşjud şğşmnwşuz cusşğündkrdz! Uğuğnpndkşuz uduğırz Huığruğ= Auwğg =uğnöşj şd ndğu.ndkrdzg wuwızşj şmşpşjdnw st< muıuğndu, çuğşludsuz ub.uıuz=zşğnd muhumjndkşusç! Huığruğ= Auwğg cnpnfndğer s+ı şmşpşjdnw muğşdnğndkşuz suirz .+işjud şd giud nğ şmşpşjdnw st< ku=zndu, t uwz anürz^ nğ auw cnpnfndğerz euğşğ buğndzum huğüşdu, t ınmndzndkşuz zşğnwcg! Fşğ uxzşlnf Kupuwrz :nğandğerz ub.uındkrdzg^ supkşj nğ şmşpşjrz çuğşöuğeşul froumnf ,uxuwt auduıujşulzşğnd fşğujsuz!

Rğ .+i=şğnd uduğırz Huığruğ= Auwğg bznğaumulndkrdz wuwızşj zuşd çuğşğuğzşğ% Zndğauz İndoşuzrz şd Smğırv İtğkbrsbt=rz^ nğnz= rğşzj suiz nd çucrzg çşğu, trz şmşpşjdnw çuğşöuğesuz ub.uındkrdzzşğndz! Uğuğnpndkrdzg rğ uduğırz auiud^ sruizuçuğ uğıuiuzndu, Itğndzumuz up+k=nf şd fşğ<rz +ğazndkşusç! Rim^ 29 Znwşsçşğrz hubıusndz=r fşğuçujndu, şmşpşjdnw st< İ$ Huıuğuüsuınwj şmşpşjdnw şğtj Uğc$ I$ Srzui U$ ?azw$ Orauzmrdlşuz!


Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 120

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ


ԺԹ. դարու ամերիկեան գրականութեան ամէնէն շողշողուն դէմքերէն Մարք Թույէն (Սէմուէլ Լէնկհոռն Քլէմէնս՝ աւազանի անունով, Ֆլորիտա, Միսսուրի, ԱՄՆ, 30 Նոյեմբեր 1835 – Ռետտինկ, Քոննէքթիքըթ, ԱՄՆ, 21 Ապրիլ 1910), այսօր՝ 30 Նոյեմբերին, կը դառնայ 185 տարեկան:

Վիպագիր, պատմուածագիր, երգիծաբան, ճառախօս, լրագրող, ճամբորդական նօթերու հեղինակ, շոգենաւավար, կամաւոր բանակային, ոսկեհանքերու հետախոյզ, ատաղձագործ, որ առինքնեց ու զմայլեցուց ամբողջ աշխարհ մը զինք ունկնդրողներու՝ մանկութեան տարիներու իր արկածախնդրական պատմութիւններով, մարդոց թերութիւններու մասին իր մեկնութիւններով: Մէկ խօսքով՝ իմաստասէր մը երկնառաք, քանքարափայլ ուղեղ՝ անվերջանալի բուխ յօրինումներով, որոնք նաեւ ունին երգիծախառն բարձրարուեստ մակարդակ եւ ատակ են խորաչափելու արմատները մարդկային վարքին ու սուզուելու խորքը ժողովուրդի բարքերուն:

Բոլոր ժամանակներու ամերիկացի մեծագոյն հեղինակներէն մին. շատ քննադատներու կարծիքով՝ մեծագոյն հեղինակը: Ամերիկեան Իրապաշտ դպրոցի ռահվիրան: Իրմէ աւելի քան կէս դար ետք ծնած ամերիկացի նոյնպէս համբաւաւոր վիպագիր Ուիլիամ Ֆօլքնըրի բնութագրումով՝ «Ամերիկեան գրականութեան հայրը», որուն հաստատած բարեկամական սերտ կապերը իր ժամանակներու նախագահներուն, անուանի արուեստագէտներու, աշխարհահռչակ անձնաւորութիւններու ու եւրոպական երկիրներու թագաւորութեանց հետ անսպառ մելան են հոսեցուցած:

Իր տարածուն ժողովրդականութիւնը, սրամտութիւններն ու հատու երգիծանքը, որոնք յաջողած են գրաւել դրուատական խօսքերը ժամանակակից թէ՛ քննադատներու եւ թէ՛ ազնուական դասին, Մարք Թուէյն (գործածեց նաեւ Josh, Thomas Jefferson Snodgrass գրչանունները) առիթ ընձեռեց Մարք Թուէյնի կեանքի վերջին շուրջ տաս տարիներուն ձեռնհասօրէն ու խոհեմօրէն վարելու փոխ-նախագահութիւնը՝ այսպէս կոչուած՝ Ամերիկեան Հակաիմփերիալիստ Լիկային, որ անդրդուելիօրէն կ'ընդդիմանար Ֆիլիփինները Ամերիկային կցելու քաղաքականութեան:

Թուէյն գրած է բազմաթիւ քաղաքական բնոյթի փէմֆլէթներ (գրքոյկներ) վերոյիշեալ կազմակերպութեան դէմ. կը յիշեմ՝ «Պատահար Ֆիլիփփիններու Մէջ»ը, որ լոյս տեսաւ իր մահէն ետք եւ որ պատասխան մըն է Մորոյի հրաբերանի ջարդերուն: «Մորոյի Հրաբերանի Ջարդերը» անուանումը տրուած է Պըտ Տաճոյի Ա. ճակատամարտին, ֆիլիփփինեւամերիկեան պատերազմին առիթով, որ տեղի ունեցաւ 10 Մարտ 1906-ին, հարաւային Ֆիլիփփինի Ճոլօ կղզեակին վրայ: Ամերիկեան զօրքերը՝ հրամանատարութեան ներքոյ զօր. Լէոնարտ Ուուտի, նաւային ռազմաջոկատով մը՝ բաղկացած 540 ծովայիններէ, զինուած հրետանիներով եւ զէնքերով յարձակեցան գիւղի մը վրայ՝ թաքնուած հրաբերանին Պըտ Տաճոյի անթեղուած հրաբուխին: Այն ատեն սպաննուեցան ամերիկացի 15 զինուորներ եւ վիրաւորուեցան 32 ուրիշներ: Նաեւ սպաննուեցան 600-է աւելի Մորօ գիւղի անզէն իսլամ բնակիչներ, ներառեալ կիներ ու երեխաներ:

Մարք Թուէյնի մամուլի մէջ բազմաթիւ ցանուցիր լոյս տեսած եւ հակաիմփերիալիստական բնոյթի գրութիւններն ու յօդուածները առաջին անգամ հատորի ձեւով լոյս տեսան 1992-ին: Իր ընդհանրապէս իմփերիալիզմի դէմ քննադատական գրութիւններու շարքին եղող «Հետեւելով Հասարակացին» խորագրեալ երկին մէջ ան կ'արտայայտէ բացայայտ ատելութիւն եւ կը բարձրացնէ դատապարտումի շամփուրը իմփերիալիզմի բոլոր շերտերուն դէմ, ամէնէն աւելի՝ եւրոպական իմփերիալիզմին, գլխաւորապէս՝ Սեսել Ռոտըսին, որ շատ ընդարձակեց այն ատենուան բրիտանական կայսրութիւնը, նաեւ Պելճիքայի Լէոփոլտ Բ. թագաւորին դէմ: Վերջինին ուղղուած Թուէյնի «Լէոփոլտ Թագաւորին Մենախօսութիւնը» գիրքը, օրինակի համար, խայթիչ ու քաղաքական սատիրով յորդուն երկ մըն է թագաւորին սեփական գաղութին՝ «Քոնկօ Ֆրի Սթէյթ»ի մասին:

Արդարեւ, Մարք Թուէյնի յեղափոխական ոգին առանձնակի ջիղ մըն է, որ կը դրսեւորէ գրողին քաղաքական յստակ արեւելումը եւ կը շնչաւորուի աշխարհաքաղաքական ներքին պոռթկումներով, մտածելով ոչ միայն իր, այլեւ աշխարհի միւս ժողովուրդներու մասին: Յեղափոխաշունչ խառնուածքով անձնաւորութիւն մը ան որ սնած է շունչով հերոսատիպ յեղափոխականի, միշտ կողքին ըլլալով յեղափոխաշունչ մարդուն: Ահա թէ ինչո՛ւ նիւթական անձկութիւններով ապրած Թուէյն պաշտպանեց ցեղապաշտական տրամադրութիւնները ատող յեղափոխականները Ռուսաստանի մէջ՝ ընդդէմ պահպանողական «բարեկարգիչներ»ու, համոզուած վիճելով, որ ցարը պէ՛տք է մեկնի, թէկուզ բռնի միջոցներով:

10 Յուլիս 1861-ին մասոնական մագիստրոսի աստիճան ստացած ու թէեւ բարձրակարկառ երիցական մը, Թուէյն շեշտուածօրէն քննադատի քղամիդը հագաւ մանաւանդ իր կեանքի վերջին երկու տասնամեակներուն՝ գրելով. «Հաւատք ունենալ՝ հաւատա՛լ կը նշանակէ. բան մը, որ դուն գիտես թէ դուն չե՛ս այդպէս»: Իսկ քրիստոնէական հաւատքի մասին ան գրեց. «Եթէ Քրիստոս այստեղ ըլլար հիմա, մէկ բան Ան պիտի չուզէր ըլլալ – Քրիստոնեայ մը»:                 


«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 1, մնացեալը՝ վաղուան թիւով)