I$ İUAUM HUIĞRUĞ? AUWĞZ ND HŞIĞNİ BRĞRZ*PLND ŞĞTM UZÜUĞUWR ST> ZŞĞMUW ÜIZNDŞJUZ SUĞEND RĞUDND?ZŞĞND MRĞUĞMNDSR ZNĞ ;ĞUÜĞR ;UZ*KUJSUZ CNPNFRZ Zu.uüua Tğınpuz suizudnğ ndbueğndkrdz mşeğnzujndj yn=ğusuizndkrdzzşğnd zşğmuwujndjrvzşğndz fğuw |
Şğtm^ Uzüuğu^ Zu.uüuaumuz huluır iğuazşğtz stmndz st< muwujud .riı muğşdnğ cnpnf sg^ nğnd gzkuj=rz Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Tğınpuz huğöşj Suğend Rğudndz=zşğnd Mrğuğmndsr znğ ,ğuürğg nğ rimuhti muğşdnğ çuğşyn.ndszşğ nd iğçuüğndkrdzzşğ hrır iışp,t Kndğ=rnw st< suğend rğudndz=zşğnd ünğ,ueğndkşuz üşızr fğuw! Zu.uüua Tğınpuz uwi ,ğuüğr suirz .+işjud s+ıudnğuhti stmndmti cus şd sr ux sr çujuığndkrdzzşğ ındud rzg zhuıumzşğnd suirz! Iğndu, gllulnf nğ ,ğuüğrz st< muwrz mtışğ^ nğnz= mg buauüğüxtrz zuşd Kndğ=rnw yn=ğusuizumuz ausuwz=zşğg^ Zu.uüua Tğınpuz uwi cnpnfrz ausuğ ağudtğ ndppu, tğ zuşd yn=ğusuizndkrdzzşğnd zşğmuwujndjrvzşğndz^ sşğ huğuüuwrz% Usşz$ I$ İuaum Ç$ Subulşuz Huığruğ=rz şd İndğç Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr Anüuçuğqndkşuz Uışzuhşı Hşığni Brğrz+plndrz! Huığruğ=uğuztz aupnğendu, gzeauzndğ ışpşmndkrdzzşğnd ausuquwz^ Huığruğ= Auwğg şğtm Uzüuğu sşmzşjud^ gzmşğumjndkşusç üuduöuzumrğ Brğfuz ?azw$ Srdğöşuzr nd Hğz$ Hşığni Brğrz+plndr! Uwi suirz Huığruğ=uğuzg şğtm ağuıuğumu, tğ aşışdşul aupnğeuüğndkrdzg$- \\\ HUIĞRUĞ? AUWĞG UZÜUĞUWR ST> Z$U$I$ İuaum Ç$ Huığruğ= Auwğg^ 2 Suğı 2021 Şğş=buçkr^ cusg 10$00rz^ gzeuxu<şlnf Kndğ=rnw Auzğuhşındkşuz Zu.uüuandkşzt şmu, wuındm ağudtğrz^ +euwrz ousçnf sşmzşjud Uzüuğu! Znğrz Usşzuhuındndkşuz gzmşğumjşjuz% İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr Anüuçuğqndkşuz Uışzuhşı% Hşığni Brğrz+plnd şd üuduöuzumrğ% Uğc$ I$ Brğfuz ?azw$ Srdğöşuz! {Suğemuwrz Rğuduzj Ünğ,npndkşuzj ;ğuüğr ;uz+kujnds´ .nğuüğnf cnpnfg ışpr ndzşjud Zu.uüuaumuz Huluır Sbumnwkr Mşeğnzrz st<! Cnpnfg imiud cusg 13$30rz^ nğnd gzkuj=rz Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Ğtoth Kuwwrh Tğınpuz auzeti şmud suğemuwrz rğuduzj suirz Kndğ=rnw Auzğuhşındkşuz uhuüuw ünğ,ndztndkşuzj uxzvndkşusç öşmndjndsnf sg! Cnpnfrz suizumjşjuz Kndğ=rnw :nğağeuğuzr Zu.uüua Sndiku)u Btzk+y^ Zu.uğuğzşğ^ mndiumjndkrdzzşğnd zşğmuwujndjrvzşğ^ şğşiyn.uzzşğ^ yn=ğusuizndkrdzzşğt anüşdnğ uxu<znğezşğ şd zşğmuwujndjrvzşğ^ Srujşul Uöüşğnd Muösumşğhndkşzt şd Şdğnsrndkşzt^ Şdğnhuwr Suğemuwrz Rğuduzj Euıuğuzt zşğmuwujndjrvzşğ^ auiuğumumuz muösumşğhndkrdzzşğt zu.uüuazşğ^ umueşsumuzzşğ^ rğuduçuzzşğ şd lğuüğnpzşğ! Zu.uüuag rğ öşmnwjr gzkuj=rz wuwızşj^ kt 11 ülnd.zşğnd ıum arszudnğndu, ,ğuürğg mg zşğuxt 9 zhuıum^ 50 zbuzumtı nd 393 ünğ,ndztndkrdz! ;ğuüğrz çnlnğnfrz mşuz=r mnvndsrz ausuğ mg zu.uışindr 2 ıuğr! Ux uwe^ uzeğueuğqud zuşd yn=ğusuizndkrdzzşğndz uxzvumrj zrdkşğnd^ nğnzj muğürz wuwızşj kt% yn=ğusuizndkşuzj fuğvuwrz .nğandğezşğnd gzığndkşuzj muıuğsuz ausuğ hrır rğuünğ,ndrz uzağucşbı çuğşyn.ndszşğ! Huığruğ= Auwğg rğrmndzg Rikuzhndl fşğueuğqud! NĞN#Z? ŞZ MĞ*ZUMUZ UÖUINDKRDZZŞĞG UHUANFŞLND AUĞJNF ZNĞ ?UWLŞĞG - - - - - - HĞ$ HŞIĞNİ BRĞRZ*LNDR ÇUJUIĞNDKRDZZŞĞG Uwi zrdkr bndğ< uwi uxud+ı şğmuğ ışiumjndkrdz sg ndzşjuz= zuşd Iruğ Hşığni Brğrz+plndr aşı^ nğ sşör ındud suzğusuizşul ışpşmndkrdzzşğ! Uwihti% Huığruğ= Auwğg şd Hşığni Brğrz+plnd Uzüuğu sşmzu, trz Zu.uüuatz şmu, suizudnğ ağudtğr sg gzeuxu<şlnf! Znwz zhuıumnf cnpnfrz zşğmuw üızndşlnd ausuğ Uzüuğu üuju, trz yn=ğusuizndkrdzzşğnd zşğmuwujndjrv Snğri Ltfr^ Wndzuj Huğknlnstni Huığruğ=g^ ağşuzşğnd Rjau= Aultfu :u.usuhşıg^ uinğrzşğnd mğ+zumuz uxu<znğezşğg! Hğz$ Brğrz+plnd huısşj nğ zu.uüuaumuz huluırz st< ündsuğndu, cnpnfrz mg suizumjtrz s+ıudnğuhti 1000 uzqşğ^ uwi muğürz St- Zşğmuwujzşlnf ,ğuürğg^ Zu.uüuag uzeğueuğqud zuşd yn=ğusuizumuz fuüg)zşğnd gzığndkşuz .zeğrz! Giud nğ s+ırm uhuüuwrz hrır imirz zu.uhuığuiındkrdzzşğg! Üulnf suğend rğudndz=zşğnd hubıhuzndkrdzz nd ünğ,ueğndkrdzg ö+ğujzşlnd ndppndkşusç zu.uışindu, =uwlşğndz^ uz giud nğ muxufuğndkrdzg m'ub.uır uwzhrir snıtlr sg fğuw^ nğnf suğenj rğudndz=zşğg hubıhuzndu, hrır glluz çnlnğ suğöşğt zşği! {Şpu, şz eth=şğ şğç suğerm muğ,r= wuwızşlnd mus auğju=zzndşlnd zhuıumnf mtiürbşğrz niırmuzuındz mg ıuğndtrz^ uwlşdi uwehrir çuz hrır vglluw´^ wuwıuğuğşj Tğınpuz! Şlnwkr uduğırz Zu.uüuag Wndzuj Huğknlnstni Huığruğ=rz zndtğ sg wuzqzşj uznğ ,zzeşuz ıuğşeuğqr uxrknf^ srdi çnlnğ huındrğumzşğndz ul yn=ğrm wndbuzndtğzşğ çuczşj! Şğşmnwşuz cusşğndz Wndzuj Huğknlnstni Huığruğ=g jusu=uwrz ousçnf^ rim İuaum Huığruğ=z nd Hşığni Brğrz+plndz^ zuşd Snğri Ltfr +euzudnf fşğueuğquz Rikuzhndl! ZNĞ XUÖSUFUĞNDKŞUZ ZHUIUMG^ KRĞU:Z ND ÜNĞ;NDZTNDKRDZZŞĞG 1$- 2$- 3$- 4$- 5$- 6$- 7$- 8$- 9$- |
USZ- MG HUAUZ>ŞZ KNDĞ?RNW ETS |
Auwmumuz lğuınd upçrdğzşğ mg aupnğeşz kt Usşğrmuwr ?nzmğtir Zşğmuwujndjrvzşğnd Iuz udşlr =uz 180 anürznj .ndsç sg^ Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğ Tzkgzr Hlrz=gzrz mnv ndppu, t nğ rb.uzndkrdzzşğg udşlr muğ,ğ erğ=nğnbnds sg nğeşüğşz Kndğ=rnw aşı wuğuçşğndkrdzzşğnd auğjrz st<! Mg zbndr nğ Kndğ=ru udşlr nd udşlr mg aşxuzuw cnpnfğeufuğndkşztz^ aumu- Lni Uzotlgir {Uihuğtö´ +ğukşğkg uğquüuzüşlnf uwi lndğrz^ mg üğt nğ =nzmğtiumuzzşğg rğşzj zusumrz st< hzeu, şz nğ Kndğ=rnw Zu.uüuaz nd uznğ ül.udnğu, U- Zusumrz st< zbndu, t nğ 2016 kndumuztz r fşğ =upu=umuz gzeersndkrdzg ozbşlnd ausuğ çuzıuğmndu, mus muluz=r ıum uxzndu, t udşlr =uz 80 auöuğ anür^ yumndu, t s+ıudnğuhti 1500 auiuğumumuz muösumşğhndkrdz! *ğtzierğzşğg zuşd st<ışp =bu, şz uwz hzendsg kt Zu.uüua Tğınpuz znwzrim rğ nog çşğu, t Ndubrzmkgzr ynpnjzşğg^ şğç 2017rz^ Tğınpuzr Ndubrzmkgz uwjşlndkşuz +ğşğndz^ uzfıuzündkşuz ,uxuwndkşuz kndğ= ub.uıumrjzşğ wuğqumu, trz jndjuğuğzşğnd nd usşğrmujr niırmuzzşğnd fğuw! {Ktşd auiuğumuj buaşğg mg huauz<şz nğ USZ nd Usşğrmu szuz xuösufuğumuz eubzumrjzşğ nd uxmuw çnlnğ ıuğuquwzndkrdzzşğg auğkndrz^ çuwj sşz= mg muğ,şz= nğ Zu.uüua Tğınpuzr nd uznğ mndiumjndkşuz huandu,=r ynyn.ndkrdzzşğg mşziumuz muğşdnğndkrdz ndzrz wuğuçşğndkrdzzşğg znğ sumuğeumr fğuw ezşlnd ausuğ! Wnwi ndzrz= nğ Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğndkrdzg% qşğ pşmufuğndkşusç nd Zu.uüua Huwıgzr fuğvumuösg^ udşlr luwz uxndsnf nd sr<uöüuwrz auğkumzşğnd fğuw mg .+irz Kndğ=rnw st< suğend rğudndz=zşğnd nd cnpnfğeufuğndkşuz zuauz<r .zerğzşğnd suirz´^ gindu, t zusumrz st<! |
ZU:UĞUĞ STASTI TĞİNW$- PUĞUHUP HRIR UWJŞLŞZ?´ |
Kndğ=rnw Sbumnwkr nd Öç+iubğ<ndkşuz Zu.uğuğ Stastı Zndğr Tğinw şğtm Uzüuğuwr st< gzendzşj uığhtwouzjr rğ hubı+zumrj Uzuğ ?tğrsnfg! Auzerhndstz şı= şğmnd Zu.uğuğzşğg iuğ=şjrz ausuışp uindlri sg şd uwi uzüus şdi .+indşjud {Puğuhupg üğudndstz uöuıuüğşlnd´ suirz! Zu.uğuğ Tğinw aşğkumuz uzüus mğmzşj hubı+zumuz erğ=nğnbndsg nd udşljndj nğ uırmu rğşzj ausuğ usşzusş, iynyuz=z t^ nğnfaşışd Uığhtwouz sş,ukrd önaşğ ndzşjud huışğuösr gzkuj=rz! {Uxu<rz rim uxrknf hrır uwjşlşs zuşd Puğuhup´^ giud Tğinw! Wuwızr vt sruwz kt Puğuhup gişlnf r#zv mg auimzuw Stastı Zndğr Tğinw! Uğeş+= uz zmuır ndzr# Uığhtwouzr aimnpndkşuz ıum uzju, anpuıuğu,=zşğg^ kt nv rimuhti sıuerğ t Puğuhup şğkul! R#zvhti hrır rğumuzujzt uwe uwjşlndkrdzg^ şkt bysuz ü,r fğuw muzüzu, şz xndi .upupuhuazşğ^ rim Puğuhupr st< sruwz auwşğ m'uhğrz! |
RZ?ZUBUĞCR UĞMU;R ÖNA ÜZUJ ŞĞRIUİUĞE UĞNDŞİIUÜRINDAR İ*İR :UZRMŞUZ |
Zu.gzkuj +ğ şğşmnwşuz cusşğndz^ Şğşduzr Hupğusşuz hnpnıuwr fğuw ışpr ndzşjud rz=zubuğcr uğmu, sg! 31usşuw Irüğuz Hnbşuz^ rğ fuğu, Stğitıti fuouxuzrbr rz=zubuğcnf auğndu,şj up<rm aşırnızr sg^ nğ m'uzjztğ ynpnjtz! Hnbşuz yu.ndiır versşj^ uz bıuh+üzndkrdz öuzüşj nd +üzşj nğ frğudnğşulg ışpuyn.ndtğ {Uğsşzru´ çcbmumuz mşeğnz^ çuwj uz sşxud uxuzj ürıumjndkşuz üulnd! Muğo cusuzum wşınw wuwızr euğqud nğ auzündjşulg çuösukrd şğüşğnd çuxşğnd aşprzum^ çşsuürğ İ+ir :uzrmşuzz tğ^ gzeustzg 35 ıuğşmuz! Şğrıuiuğe uğndşiıuürındarr uzumzmul suanduz ç+kg indür suızşj şğucbıumuz nd uğndşiır ub.uğag! Buışğ üğuxndszşğ gğrz gzmşğuwrz stıruwr st<^ bşbışlnf uznğ suğemuwrz fşa ür,şğz nd fux uzauıumuzndkrdzg! Wuwızşz= nğ İ+ir :uzrmşuz zuşd Uğju.şuz huışğuösr +ğşğndz w+ğrzndu, {Uğju.´ şğür çuxşğnd aşprzumz tğ! |
ZRMNL YUBRZŞUZ UWJŞLŞJ UĞSTZ İUĞÜİŞUZRZ |
Zu.gzkuj +ğ Auwuiıuzr Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz Zu.uüua Uğstz İuğüişuzr fuıuxnp< gllulndz huıouxnf uwjşlşj uznğ! Çzumuzuçuğ^ uznz= uzeğueuğquz şğmğr zşğ=rz- Zu.uüuaumuz huluır lğuındndkşuz st< m'gindr nğ muğü sg gir giudzşğ çujuğqumuhti indı şz nd ynğq mg muıuğndr u_l udşlr iğşl qüışul rğufroumg! {Mg wnğenğşz= nğ suğerm vtön= szuz iueğrv nd mşp, ışpşmndkrdzzşğ ıuğu,şlt^ srucusuzum mğmrz m'gzeü,şz= nğ Auzğuhşındkşuz Zu.uüuag m'uxu<znğendr sruwz nd sruwz iuasuzueğndkşusç^ ausuhşıumuz nd ausuöüuwrz buaşğnf^ mg ünğ,t iuasuzueğumuz lruö+ğndkrdzzşğnd bğ<uü,nf´^ gindşjud Zu.uüuaumuztz! |
Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
3 Մարտը հայ գրականութեան մէջ կը յուշէ ծննդեան տարեդարձը սփիւռքահայ տաղանդաւոր գրող Յակոբ Ասատուրեանի (Կեսարիա, Չոմախլու գիւղ, 3 Մարտ 1903 – ԱՄՆ, Նիւ Ճըրզի, 11 Օգոստոս 2003): Կեսարիոյ նշանաւոր Արգէոս լերան փէշերուն գտնուող Մաժակ գաւառի Չոմախլու գիւղի բնակիչերէն Յովհաննէս եւ Հանըմ Ասատուրեան ամոլի հինգ դուստրերէն ետք մանչ զաւակով մը բախտաւորուած Յակոբի ծնունդը լուսաւոր աստղի տակ, յետագային պիտի ընձիւղուէր սփիւռքահայ գրականութեան եւ մասնաւորապէս ամերիկահայ գրական երկնակամարին տակ՝ գրական արտերու մէջ սերմանելու չափածոյ եւ արձակ գործեր, որոնք թէեւ թիւով ոչ շատ, բայց հաստատակամօրէն պիտի յայտարարէին վաւերական գրողի մը ճակատաբաց երթն ու գրական ակօսներ ճեղքելու տաղանդը իր սերնդակիցներուն՝ Բենիամին Նուրիկեանի, Համաստեղի, Արամ Հայկազի, Ալեք Գլըճեանի, Յակոբ Գույումճեանի, Անդրանիկ Անդրէասեանի եւ ուրիշներու շարքին: Ապագայ բանաստեղծ, արձակագիր եւ երաժշտագէտ Յակոբ Ասատուրեանը երեք տարեկանին կորսնցնելէ ետք հայրը՝ կը մնայ խնամքին տակ մօր, եւ առանց աւարտելու ծննդավայրին Խրիմեան վարժարանը՝ ընտանեօք կը բռնեն ճամբան գաղթի, 1915- Զինադադարին, Ա. Աշխարհամարտէն ետք, 15- Ասատուրեան այն գրագէտներէն մէկն է, որ ինքնաշխատութեամբ ոչ միայն զարգացուցած է իր իմացութիւնը հայերէն լեզուի, այլ՝ պարտասիլը մերժող հանապազօրեայ ջանադրութեամբ, հարստացուցած է սփիւռքահայ արձակն ու անոր մէջ դրած է գեղարուեստական ոճի բարձր ճաշակ: Այս իրականութեան փաստը յաղթական նուաճումներով կը տարածեն իր մանաւանդ «Յովակիմի Թոռները» (1965) եւ «Յովակիմի Թոռնորդիները» (1982) վէպերը: Առաջինը՝ որ նուիրուած է իր սիրելի տիկնոջ՝ Մարթային, որ զինք «սիրեց ու հաւատաց ամբո՛ղջ հոգիով»՝ ինչպէս կը գրէ հեղինակը, Նիւ Եորքը պատկերաւոր ու տպաւորիչ բնութագրումով մը ան կը բանայ էջը գիրքին՝ արեւմտահայ գեղապաշտ սերունդի գրողներու լեզուաոճային ոսկեկուռ յատկանիշերով զրնգուն եւ հարուստ բառամթերքը թորացնող անթարշամ, այլեւ առինքնող գեղեցկութեամբ մ'ամպհովանուած.- «Նիւ Եորք քաղաք: Իրիկնային լոյսերու հրաբխային ծո՛վ համատարած: Քսաներորդ նիւթապաշտ դարու ընդերքէն ժայթքած՝ երկաթակոյտի դաժա՛ն գեղեցկութիւն: Սլացիկ խիտ շէնքերու իր համայնապատկերովը՝ Հըտսըն Գետի ջուրերն ինկած նա՛ւ երերուն: Նիւ Եորք: Ազդարար ջահերու կարմիր աղեղներովը՝ հորիզոնին գիրկը խրած՝ հրափունջ անտա՛ռ երկնաբերձ շէնքերու: Գիշերայի՛ն քաղաք: Փողոցի բազմահազար լամբարներով ու լուսաւոր պատուհաններով աստեղազարդ երկինքը մթագնող՝ երկրային ամբարտաւա՛ն սոփեստութիւն: Վերը, աստղաբոյլերն ու աստղերը, կան՝ ու չկան: Վարի շռայլ հրավառութենէն յոգնած աչուկներով՝ անոնք բոլորը հատ- Գրեթէ բոլոր սկսնակ գրողներու նման, Ասատուրեանի երախայրիքը կ'ըլլայ տուրքով բանաստեղծական հատորի՝ «Անդաստան» խորագիրով, որ լոյս կը տեսնէ 1946- Դիպուկ է երաժշտագէտ եւ երգիչ Յակոբ Ասատուրեանի՝ Կոմիտաս Վարդապետին նուիրուած հետեւեալ քառատողը.- Մատներուդ ծայրէն դարեր կը հոսին, Մենք ապրումներուդ գերին ենք, Վարպե՛տ, Հոռովելներէդ սարեր կը խօսին, Ձայնիդ անարժան քուրմերն ենք, ՆԱՀԱՊԵ՛Տ... 1935- Երկրային կեանքէն իր մեկնումէն մօտ հինգ ամիս առաջ եւ իր ծննդեան նախօրեակին՝ 2 Մարտ 2003- Ասատուրեան իր մասին ըսած է, թէ ո՛չ գրական եւ ո՛չ ալ երաժշտագիտական հաստատութեան մը դուռէն է անցած. չի սնուցաներ յաւակնութիւններ՝ ունենալու տիտղոս իր անունին քով. «Իմինս, ինքնուս մարդու յամառ սիրովն ու քրտինքովը շահուած հալալ աշխատանքի վաստակն է հազիւ»,- Եւ սակայն կարդալով Ասատուրեանի ստեղծագործութիւնները, անոնք մեր հիացքը ալեկոծող անխառն ապրումներ կը բերեն, միտքի ու զգացման սլաքներու սարսուռները կը շողարձակեն անհունէն անդին, կախարդական՝ որքան մշտնջենական...: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ |