|
İ$ ;zzeşuz ı+zr uxrknf m'np<ndzşz= sşğ gzkşğjnpzşğz nd hnliuauw usçnp< ausuwz=g^ çnlnğrz supkşlnf uxnp<ndkrdz nd wu<npndkrdz ünğ,r uihuğtöt zşği! ?ĞRİINİ ;ZUD ND WUWIZŞJUD QŞÖ ŞD SŞÖ SŞ; UDŞIRİ SUĞSUĞU fupg lnwi vr ışizşğ! Wu<nğe krdg 7 Wndznduğ Arzübuçkr! |
USŞZUHUIRD HUIĞRUĞ? İĞÇUÖUZ A*Ğ İ$ ;ZZEŞUZ HUIÜUSG |
ՔՐԻՍՏՈՍ ԾՆԱՒ ԵՒ ՅԱՅՏՆԵՑԱՒ ՕՐՀՆԵԱԼ Է ՅԱՅՏՆՈՒԹԻՒՆՆ ՔՐԻՍՏՈՍԻ ՁԵԶԻ ԵՒ ՄԵԶԻ ՄԵԾ ԱՒԵՏԻՍ «Մի երկչիք զի ահաւասիկ աւետարանեմ ձեզ ուրախութիւն մեծ» (Ղկ 2.10) 2021 տարի առաջ փոքրիկ Բեթղեհէմ քաղաքէն քիչ հեռու հովիւներ բացօթեայ կը հսկէին իրենց հօտը՝ աստղազարդ երկնակամարին տակ հիանալով Աստուծոյ ստեղծագործութեան վրայ եւ փառք կու տային իրենց համեստ կեանքին համար: Վարժուած էին իրենց պարզունակ կեանքին, որուն այլընտրանքը չունէին արդէն: Իսկ որեւէ «Նորութի՜ւն» մը չէին ակնկալէր, յատկապէս ա՛յդ գիշեր: Բայց այդ գիշերը, այդ լուռ գիշերը Սու՜րբ գիշեր մըն էր, որուն մէջ Սրբութիւն Սրբոցին մեր աշխարհ այցը կը պատահէր Սուրբ Կոյսէն ծնունդ առնելով: Աստուած հաճեցաւ այս մաքրասիրտ հովիւներուն յայտնել իր Միածնի հրաշափառ ծնունդը: Հրեշտակային երգասան խումբեր յայտնուեցան յանկարծ դաշտին վերեւ եւ անոնց բերին Փրկչին Սուրբ Ծննդեան հիասքանչ աւետիսը: Այսպիսի փառահեղ տեսարանին առջեւ վախով սարսռած ու զարհուրած հովիւներուն մօտեցաւ Տիրոջ հրեշտակը եւ իր հանդարտեցնող խօսքը ուղղեց. «Մի՛ վախնաք, որովհետեւ ահաւասիկ ձեզի կ'աւետեմ մեծ ուրախութիւն մը»: Նորութիւնը, անսպասելին վախ ազդած էր հովիւներուն, նոյնիսկ բաղձալի եւ հիանալի նորութիւն մը ըլլար ան: «Մի՛ վախնաք...»: Հովիւներուն դողդոջուն սիրտերուն ողղեալ այս թելադրանքը տակաւին այսօր ալ իր այժմէականութիւնը չէ կորսնցուցած ներկայ մարդկութեան համար: Նորութիւնը կը վախցնէ մեզ: Մենք կը նախընտրենք մեր վարժուածը: Հանգիստ ենք հինին հետ ու կ'ողջունենք նորը եթէ ապահով կը զգանք անոր հետ ու ա՛յս ժամանակ կ'առնէ: 2020- Բարեսիրտ հովիւներու վախն ու սարսափը փարատեցաւ երբ տեսան եւ իմացան որ Աստուած իրենց հետ է եւ իրենց միջոցով նոր ու նորոգող պատգամ մը կը փոխանցէ մարդկութեան եւ գալիք դարերուն: «Մի՛ վախնաք, որովհետեւ ահաւասիկ ձեզի կ'աւետեմ մեծ ուրախութիւն մը, որ ամբողջ ժողովուրդինը պիտի ըլլայ, վասնզի այսօր Դաւիթի քաղաքին մէջ Փրկիչ մը ծնաւ ձեզի, որ օծեալ Տէրն է: Եւ այս թող նշան ըլլայ ձեզի. Խանձարուրով փաթթուած եւ մսուրի մէջ դրուած մանուկ մը պիտի գտնէք»: Հանդարտեցան հովիւները ու հաճոյքով դիտեցին գեղատեսիլ տեսարանը եւ լսեցին գեղաձայն երգեցողութիւնը հրեշտակներուն. «Փա՜ռք Աստուծոյն՝ բարձունքներու մէջ, եւ խաղաղութիւն երկրի վրայ մարդոց մէջ զոր Ան սիրեց» (Ղկ 2.14): Հովիւները հասկցան որ Աստուած չէ մոռցած իր զաւակները եւ կը հետաքրքրուի անոնց բարեկեցութեան հետ: Անոնց համար ուղարկած է Փրկիչ մը, որ սիրել պիտի սորվեցնէ աշխարհին որպէս միակ միջոցը փրկութեան: Ասկէ յետոյ չենք գիտեր թէ ի՛նչ պատահեցաւ հովիւներուն: Իրենց չարքաշ կեանքը շարունակեցին ապրիլ: Դժուարութիւնները չգոյացան յանկարծ: Բայց այլեւս իրենց մտադաշտը կը զարդարէր Բեթղեհէմի մանուկը, զոր տեսած էին ու ոտքերը համբուրած: Այլեւս իրենց առջեւ յարուցուող բոլոր խնդիրներու ատեն պիտի հնչէր հրեշտակին մխիթարանքը. «Մի՛ վախնաք...»: Որովհետեւ Աստուած ձեզ նշմարած է ու հաշուի առած: Ձեր անունները գիտէ ու կը կարեւորէ ձեզ անհասկնալի սիրով մը: «Աստուած այնպէս սիրեց աշխարհը, որ մինչեւ իսկ իր Միածին Որդին տուաւ, որպէսզի ով որ հաւատայ անոր՝ չկորսուի, այլ ընդունի յաւիտենական կեանքը» (Յհ 3.16): Մեր նախնիք Աստուածային Սիրով սիրել գիտցան, սիրով տառապեցան եւ սիրով մահը գրկեցին: Տօները նուիրական ու էական կ'ըլլան, երբ այդ տօներու խորհուրդը կրնանք ապրիլ ու ապրեցնել մեր մէջ: Բեթղեհէմի լոյսը ժառանգ առինք մեր պապերէն ու որպէս անգին ժառանգութիւն մը պիտի թողունք մեր զաւակներուն: Ճիշդ ժամանակն է նայելու դէպի երկինք հայու մաքուր եւ ջինջ հոգիի աչքերով՝ տեսնելու աստղը Բեթղեհէմի, որը նաեւ մեզ պիտի առաջնորդէ մեր աննուաճ երազներուն, ինչպէս մեր հայրերուն ճամբայ ցոյց տուաւ գոյատեւման ու յառաջդիմութեան ուղիներուն վրայ: Իրապաշտ ըլլանք. բարի մարդոց կեանքը երբեք հեշտ ու դիւրին չէ եղած այս մեղապարտ աշխարհին մէջ: Բեթղեհէմ քաղաքը, ուր Աստուած ուզեց դրախտի մը հիմքերը դնել մարդկային ցեղի համար, չարը կատղեցաւ բնաջնջելու համար Փրկիչը, արմատախիլ ընելով Արքայութեան առաջին տունկը՝ ծաղկած բալենին: Ինչպէս Քրիստոս միշտ նոր ծնունդներ կ’առնէ փրկուած հոգիներուն մէջ, կարծես Հերովդէսներ ալ մարմին կ’առնեն տարբեր անուններով եւ երեսներով՝ գերազանցելով չարութեան բոլոր չափանիշները։ Բեթղեհէմի ջարդուած մանուկները կը մղեն մեզի մտաբերելու բոլոր անմեղ զոհերը, որոնք անմարդկային վերաբերմունքով, դաժանութեամբ, անկշիռ արդարութեամբ տուժած են չափէն աւելի՝ կորսնցնելով մարդկային արժանապատւութիւնն ու յարգանքը։ Մեղանչած կ’ըլլանք մեր խղճին դէմ եթէ չյիշենք այս Տօնին՝ աղքատը, մենալքուածը, պանդուխտն ու գաղթականը, անպաշտպան ծերը, հիւանդը, անտունը եւ սովածը։ Այս պահուն երդիքներ կան, որոնց տակը սուգ կը տիրէ սիրելիի մը կորուստին համար ու «Ռաքել չ’ուզեր մխիթարուիլ, քանզի անոնք այլեւս չկան» (Մտ 2.18): 2020- Նոր տարուայ սեմին, կը մաղթեմ ամենաբարին եւ ամենալուսաւորը ձեր բոլորին։ Երազանքներու իրականացում, յաջուղութեան կատարներ եւ անսասան առողջութիւն կը մաղթեմ ձեզի։ Եղանակի օրհնութիւն ու խնդութիւնը ձեր վրայ թող իջնէ առատապէս եւ այս օրերուն ամբողջ աշխարհին լաւատեսութեամբ բաբախող սիրտին մասնակից դառնանք մենք եւս։ Հրեշտակներ թող թափեն երկինքէն մարդու որդիներուս վրայ աստուածային սէր, եղբայրութիւն խաղաղութիւն եւ բարօրօրութիւն։ ՔՐԻՍՏՈՍ ԾՆԱՒ ԵՒ ՅԱՅՏՆԵՑԱՒ։ ՕՐՀՆԵԱԼ Է ՅԱՅՏՆՈՒԹԻՒՆՆ ՔՐԻՍՏՈՍԻ։ Սուրբ Ծննդեան եւ Աստուածայայտնութեան կենսանորոգ տօներուն առիթով կ’ողջունենք Առաքելական Մայր Եկեղեցւոյ բոլոր զաւակներն անխտիր։ Քրիստոսաւանդ ջերմագին սիրով կ’ողջունենք նաեւ մեր Հոգեւորական Դասու անդամները, Սրբազան Եպիսկոպոսներն ու Միաբան Հայրերը, Քահանայից, Սարկաւագաց եւ Դպրաց Դասերը, Գալֆայեան Ուխտի Քոյրը, Պատրիարքական Աթոռի Տնտեսական Խորհուրդի, Տիկնանց եւ Երիտասարդաց կազմերու անդամները, Գործածուած իրերու եւ հագուստներու վերարժեւորման յանձնախումբը, Սուրբ Փրկիչ Ազգային Հիւանդանոցի Հոգաբարձութիւնը, Բժշկապետութիւնը, Բժշկաց Դասն ու Բոյժքոյրերը, Համայնքային Հաստատութեանց Խնամակալութիւնները, Թաղային Խորհուրդները, Տիկնանց Յանձնախումբերը, մեր համայնքային վարժարաններու Հիմնադրի ներկայացուցիչներն ու Տնօրէնները, Հոգաբարձութիւնները, Ուսուցչաց Դասը, Աղքատախնամ Մարմինները, Սանուց Միութիւնները եւ բոլոր մարդասիրական ու մշակութային մարմինները, Հայ Մամլոյ Խմբագիրները եւ ողջ Անձնակազմը, բարեսիրական եւ կրթական հաստատութեանց սատարող ազնիւ բարերարները, համայն հաւատացեալ եւ սիրեցեալ մեր ժողովուրդը՝ մաղթելով բոլորին երջանիկ Ծննդեան եւ Աստուածայայտնութեան տօնակատարութիւն, ինչպէս նաեւ եկեղեցաշէն, կրթանուէր եւ բարեսէր գործունէութեանց լիակատար յաջողութիւն։ Յատուկ օրհնութեամբ կ’ողջունենք եւ կը շնորհաւորենք Կրետէի Հայ համայնքի անդամները։ Ս. Ծննդեան եւ Աստուածայայտնութեան Տօնին առիթով կը շարունակենք աղօթել վասն բարօրութեան եւ անսասանութեան Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի։ Մեր որդիական ակնածանքը կը յղենք Նորին Սրբութիւն Տ. Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին։ Կը հայցենք Նորին Սրբութեան եւ Մայր Աթոռի ողջ միաբանութեան աղօթքները վասն պայծառութեան Աթոռոյս։ Ի Քրիստոս սիրով կը շնորհաւորենք Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Նորին Սրբութիւն Տ. Տ. Արամ Ա Կաթողիկոսը եւ Երուսաղէմի Նորին Ամենապատուութիւն Տ. Նուրհան Պատրիարքը, հանդերձ իրենց միաբանակից վանական հայրերով, նաեւ Հայ Առաքելական Եկեղեցւոյ բոլոր առաքելագործ վիճակաւորները, հանդերձ իրենց հոգեւորական դասերով վստահ ըլլալով, թէ բոլորը աղօթակից են մեզի։ Մեր հայրական սրտագին սէրն ու ողջոյնները կ՚առաքենք սփիւռքի մէջ գործող Ս. Խաչ Դպրեվանք, Կեդրոնական, Էսաեան ու Մխիթարեան Վարժարաններու Սանուց Միութեանց Վարչութիւններուն ու մերազն ժողովուրդի զաւակներուն, որոնք նեղ պայմաններու մէջ կը շարունակեն տէր կանգնիլ իրենց աւանդութիւններուն։ Այս առթիւ ի Քրիստոս սիրով ողջունելով, Ս. Ծննդեան եւ Աստուածայայտնութեան Տաղաւարի մեր շնորհաւորութիւնները կը յղենք նաեւ բոլոր քոյր Քրիստոնեայ եկեղեցիներու առաջնորդներուն, հովիւներուն եւ հաւատացեալներուն, գլխաւորաբար Հայ Կաթողիկէ եւ Հայ Աւետարանական համայնքներուն։ Շնորհք, սէր եւ աստուածային սրբարար զօրութիւնն Հօր եւ Որդւոյ եւ Հոգւոյն Սրբոյ եղիցի ընդ մեզ. Ամէն։ ՔՐԻՍՏՈՍ ԾՆԱՒ ԵՒ ՅԱՅՏՆԵՑԱՒ։ ՕՐՀՆԵԱԼ Է ՅԱՅՏՆՈՒԹԻՒՆՆ ՔՐԻՍՏՈՍԻ։ Հայրական սիրոյ ողջունիւ եւ աղօթիւք ի Քրիստոս ՍԱՀԱԿ ՊԱՏՐԻԱՐՔ |
Lğuüğnp Ouz Uku=lgr zu.uıumuz wuwıuğuğndkrdzg Zu.uüua Tğınpuzr ets {HTI? T BUI SŞ; UPTI SG HUIUAR NĞHTİÖR TĞINPUZ AŞXUZUW RĞ HUBI*ZTZ´ Ö+ğufuğ Rl=tğ Hubhndprz ul .+i=şğg gzeföndsr ışpr ındrz |
Lğuüğnp Ouz Ukuk=lg ,uzğ =zzueuındkrdzzşğnd zbudum euğqud^ znwzrim rğşz ets euı çujndşjud^ şğç zu.uıumuz .+i=şğ gğud Zu.uüua Tğınpuzr auijtrz! {Auhtğltğ´ muw=t<r fğuw mg muğeuz= nğ Uku=lg giu, t kt htı= t nğ sş, krdnf suaşğ nd ,uzğu,uzğ uptızşğ huıuarz^ htı= t nğ cnpnfndğerz s+ı uz+ğrzum öuwğnwk sg ,uür nğhtiör Tğınpuz zu.uüuar rğ hubı+zg knpnd! Şnd- Uz rğ .+iumjndkşuz imiud hşıumuz auğndu,r sg auduzumuzndkşuz suirz rğ ışiumtıg wuwızşlnf! Giud nğ hşıumuz auğndu,r sg huıuarlg auduzumuz vt^ uwi+ğnduz huwsuzzşğnd st< vmuw uwz ndcg nğ hşıumuz auğndu, sg mğzuw rğumuzujzşl^ ndiır uwi auduzumuzndkrdzg ımuğ t! Nğhtiör Tğınpuz aşxuzuw rğ hubı+ztz^ htı= t nğ cnpnfğeumuz sş, öuwğnwk sg iışp,ndr uznğ ets! {Buı sş, <ğaşpşp sg^ uaudnğ ağeşa sg^ Udiığulrnw st< huıuau, uaudnğ ağeşarz zsuz ağeşa sg htı= t huıuar^ mus ızışiumuz uwzhrir ıuüzuh sg iışp,ndr nğ Tğınpuz vmuğşzuw auj ıul rğşz r zhuiı =ndtuğmnpzşğndz! Çuwj ustztz fu.uöendz ul uwz t nğ Tğınpuz rğ hubı+ztz mg aşxuzuw şkt Kndğ=ru örzndnğumuz uzwu<npndkşuz sg st< rwzuw´^ giud uz! Ouz Uku=lgr uwi .+i=şğg aumuöeşjndkrdzzşğnd ışpr ındrz! Uimt uxu< ul uznğ ets euı çujndu, tğ Tğınpuzr auijtrz zu.uırz=zşğ uğıuiuzu, gllulndz ausuğ! Uz wuwıuüğr sg gzkuj=rz Tğınpuzr auijtrz .+işlnf giu, tğ$ {Endz r#zv gğrğ^ 12 ıuğrt r fşğ anz şi^ euğqşul <ğaşpşpzşğ mg huıuarz^ euğqşul şğmğubuğcşğnd aşışduz=nf ylndöndszşğ m'uhğrz=! Vmğju= wu<npjzşl ht´! Uku=lgr ets uwi .+i=şğndz ausuğ huauz<ndu, tğ stm ıuğrtz srzvşd vnği ıuğr çuzıuğmndkrdz! RL?TĞ HUBHNDPZ UL :RİI :*İŞJUD Gzefönds iışp,ndu, t zuşd İhuwumnwır zu.mrz Zu.uüua Ö+ğufuğ Rl=tğ Hubhndpr ets^ nğ hşıumuz auğndu,r muhumjndkşusç üuwkumpşjndjrv uğıuwuwındkrdzzşğ ndzşjşğ t! Hubhndp gişğ t nğ 27 Suwrir örzndnğumuz auğndu,g vtğ huıuaşğ şkt Uızuz Stzıtğti wuwıztğ nğ muz.uaui gzığndkşuz hrır şğkuw! U- |
ZRMNL YUBRZŞUZR GZEUĞQUM W*ENDU;G% 44 *ĞŞUW HUIŞĞUÖSR SUİRZ |
Auwuiıuzr Fuğvuhşı Zrmnl Yubrzşuz şğtm^ Fuğvuhşır ub.uıumuösr hubı+zumuz muw=t<rz fğuw ağuhuğumşj gzeuğqum w+endu, sg% 44+ğşuw huışğuösr ,uüsuz nd huıouxzşğnd suirz! Fuğvuhşıg ynğqşj lndiuçuzndkrdzzşğ ıul auzğndkrdzg aşıu=ğ=ğnp arszuauğjr suirz$ rzvn#d ışpr ndzşjud 44+ğşuw huışğuösg şd rzvn#d uzmuğşlr şpud .ndiuyrl uwe huışğuöstz! Giı Fuğvuhşırz usşzundprp huıui.uzg muğşlr t qşdumşğhşl aşışdşul ınpşğnf$ huag auindzju, tğ şd uwlşdi nğşdt rğueuğqndkrdz ışpr htı= t ndzşzuğ! Fuğvuhşır uwi w+endu,g^ uğşdsıuauwşğtzr fşğu,ndu, ıuğçşğumnf hrır ağuıuğumşz= 7 Wndznduğr sşğ krdrz st<! |
HUĞÜŞD İĞÇUÖUZ :UPUPUHUAZŞĞNDZ AŞI ?ZZUĞMŞJ USUĞUİR FUZ?R AUĞJG |
Auwuiıuzşuwj Uxu=şlumuz şmşpşjdnw Uğju.r kşsr Uxu<znğe Huğüşd İğçuöuz şğtm uwjşlşj Suğındzrr bğ<uz! İğçuöuzg xndi .upupuhuazşğnd ağusuzuıuğndkşuz aşı sruirz uwjşlşj Usuğuir fuz= nd anz =zzuğmşj fuz=r uzfıuzündkşuz auğjg! Uwzndaşışd kşsumul Uxu<znğeg uwjşlşj zuşd Ouğıuğ =upu=r İ$ Fuğeuz şmşpşjr şd andim% Suğındzr =upu=r İ$ Zşğiti sş, şmşpşjr! |
UĞJU: NDZR ZNĞ UĞIU?RZ ÜNĞ;NJ ZU:UĞUĞ% EUDRK ÇUÇUWŞUZ |
Uğju.r Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Uğuwrm Wuğndkrdzşuz 4 Wndznduğrz iınğuüğşj =uzr sg ağusuzuüğşğ! Uznzjst stmndz ausuquwz Suiri Suwrlşuz uöuı uğqumndşjud Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğr hubı+ztz nd zbuzumndşjud wuındm wuzqzuğuğndkrdzzşğnf eşihuz! Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğr hubı+zrz zbuzumndşjud Eudrk Çuçuwşuz^ nğ srzvşd uwi zbuzumndsg mg fuğtğ Zu.uüuar .nğağeumuzr hubı+zg! |
SŞ;Z ÇĞRIUZRU CNDLRUZ UİUZCG HRIR VWUZQZT USŞĞRMUWRZ |
Lnzınzşuz euıuğuzg şğtm nğnbnds sg ağuhuğumşj uwz suirz kt uğeş+= Sş,z Çğrıuzru Usşğrmuwrz htı= t wuzqzt# lğuüğnp Cndlruz Uiuzcg^ nğ Fr=rLr=i auğkumr arszuerğz t şd nğ juzjuatzuwrz &at=gğ/ wuğqumndszşğ rğumuzujndju, tğ usşğrmşuz muxufuğumuz ausumuğürvzşğnd fğuw^ .u.ışlnf hşıumuz +ğtz=zşğ! Uz qşx= çşğu, nd ağuhuğumu, tğ üupızr yuiıukndpkşğ! Usşğrmşuz rb.uzndkrdzzşğg çuösukrd sşpueğuz=zşğnf m'usçuiıuzşz Uiuzcg^ nğndz mg ihuxzuw s+ıudnğuhti 175 ıuğnduw çuzıuğmndkrdz! Lnzınzr euıuğuzr nğnbndsg ağuhuğumndşjud mti+ğnduw cusşğndz! Giı foxrz^ Uiuzc hrır vwuzqzndr Usşğrmşuz mnpsrz! Lğuınd upçrdzşğ uwi+ğ mg wrbşjzşz nğ wuwızr yuiıuçuzndar Usul ?lndzr 2012rz Uiuzcr yuiıuçuzz tğ^ şğç uwi fşğ<rzg ku=zndu, tğ Lnzınzr st<^ T=nduınğr eşihuzuındztz zşği! Usul ?lndzrz t nğ Uiuzcrz .nğandğe ındu, tğ kt rzvht#i mğzuğ yu.vrl Sş,z Çğrıuzruwtz nd vwuwızndrl çuzır st<! Uznğ .nğandğezşğndz aşışdşlnf t nğ Uiuzc erduzuürıumuz hubı+z .zeğu, tğ T=nduınğr eşihuzuıuz st<^ hubıhuzndşlnf euıumuz aşıuhzendstz! 2010rz şğç usşğrmşuz rb.uzndkrdzzşğg mg aşıu=ğ=ğndtrz Uiuzcnf^ Fr=rLr=ir arszuerğg sşmzu, tğ Bndtı^ ndğ sıuerğ tğ =upu=umuz uhuiıuz iıuzul! Wşıuüuwrz örz=g sşpueğu, trz işxuwrz çznwknf wuzjuünğ,ndkrdzzşğnd usçuiıuzndkşusç! 2012rz Uiuzc imiud ku=zndrl T=nduınğr eşihuzuıuz st<! 11 Uhğrl 2019rz Uiuzc qşğçumulndu, tğ Bndtır nd Usşğrmuwr ersndszşğnd ausuquwz! Lnzınzr euıuğuzg buçukzşğt r fşğ zriışğ mg ündsuğtğ şd uwe zriışğnd uğerdz=nf^ nğnbndşjud nğ 49usşuw lğuüğnpg htı= vt wuzqzndr Usşğrmuwr! Foxr ağuhuğumndstz şı= auğrdğudnğ uzqşğ Lnzınzr st< np<ndzşjrz uwi nğnbndsg! Uznzj muğ,r=nf Uiuzcrz ets uxu<ueğndu, sşpueğuz=zşğg aulu,uz= şz% uöuı susndlr ets! |