|
İuasuzuyumndszşğg sşpsujuz^ çuwj$$$ ÜRIZUMUZZŞĞ MG :*İRZ UHĞRLŞUZ ŞĞĞNĞE ULR?R SUİRZ |
|
Znwşsçşğ usritz imişul ünğ,ueğndu, buçukufşğ<r iuasuzuyumndszşğndz fşğ< ığndu, t şd çujr uwz zuauzüzşğtz^ ndğ fuğumr jndjuzrbzşğg çuğqğ ausşsuındkrdz mg muösşz^ Buçuk +ğ ynpnj şllşlnd uğüşl= vmuğ^ cnpnfndğeg mg wnğeşjztğ uwürzşğz nd huğıtözşğg^ oubuğuzzşğz nd iğouğuzzşğg^ fuwşlşlnf üuğzuzuwrz +ez nd sruirz gllulnd şğmuğ ihuindu, auonw=g! Froumg ıuüzuhuwuğnwj tğ nd Buçuk wşısr<+ğtrz rğufroumrz umuzuışi gllult şı=^ Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğ (uağtıırz Ünou mg iırhndtğ aşüzumuz nd uöeuğuğrv üğuxnds sg gzşl Kfrkkgğ- Şğtm ürbşğ ağuhuğumndu, ındşulzşğg wuwızr mg euğqztrz nğ fuğumndu,zşğnd +ğumuz krdg 11$187 tğ^ arduze tğ 735 anür^ sşxznpzşğnd krdg 65 tğ! Fşğ<rz stm buçknduw gzkuj=rz fuğumr jndjuzrbzşğg udşlju, şz İrznyr^ ?rlrir^ İusindzr^ Usuirnw nd Tırğztr st<! Ürızumuzzşğ sıuanündkrdz wuwızşjrz^ zbşlnf nğ iğouğuzzşğz nd oubuğuzzşğg lşy lşjndz şz şd şkt suğerm uwihti buğndzumşz^ muimu, vmuw nğ Uhğrlrz şğğnğe ulr= sg hrır imir şğmğtz zşği! |
|
8 SUĞI MUZUZJ *Ğ |
|
Uwi+ğ 8 Suğı t^ mrzşğnd sr<uöüuwrz +ğg^ nğ usçnp< ub.uğar st< mg zbndr çuösuışium sr<njuxndszşğnf nd mrzşğnd hubıhuzndkşuz zndrğndu, qşxzuğmzşğnf! Auwuiıuzr st< ı.ndğ ı+z sgz t uwi+ğ nd auöuğudnğ nğeşmnğnwi suwğşğ şd mrzşğ uzüus sg şdi uwi+ğ hrır ıuxuhrz^ hrır fşğuhğrz uwz frbıg^ nğ vr ihruzuğ^ mg buğndzumt irğışğ mnııujzşl nd uğjndz= anişjzşl uv=şğtz! Kndğ=rnw st< buçukufşğ<rz aşxuışirlzşğz nd susndlg +ğumuğür zrdk mg euğqztrz mrzşğnd rğudndz=zşğnd hubıhuzndkşuz auğjg^ euğqşul nd euğqşul mğmzşlnf nğ mrzşğ +ğtz=zşğnf hubıhuzndu, vşz şğmğr st<! 2008tz r fşğ s+ıudnğuhti 4 auöuğ mrz ihuzzndu, t şğmğr st<! 2008rz% 66^ 2009rz% 125^ 2010rz% 203^ 2011rz% 129^ 2012rz% 145^ 2013rz% 231^ 2014rz% 290^ 2015rz% 293^ 2016rz% 289^ 2017rz% 346^ 2018rz% 405^ 2019rz% 421^ 2020rz% 408! Üulnf 2021rz^ uğetz rim 67 mrz ihuzzndu, t eucuz wuzjuünğ,ndkrdzzşğnf! Buçukufşğ<rz aupnğendu, lndğşğnd ausuquwz^ znwzrim 92 ıuğşmuz ,şğ mrz sg zu. çxzuçuğndu, t rğ eğujrr nğednwz mnpst^ wşınw ihuzzndu, t! 24usşuw şğrıuiuğe mrz sgz ul rğ zu.mrz usndiznwz mnpst eucuzuçuğ ,ş,r şzkuğmndu, tğ İusindzr st< şd suöuhndğ, uöuıu, tğ iınwü suatz! Uwn_^ uwi+ğ mrzşğnd rğudndz=zşğnd hubıhuzndkşuz +ğz t^ çuwj Rikuzhndlr st< uğürlndu, şz jnwjşğz nd çnpn=r üzuj=zşğg! Ku=irsr usçnp< ağuhuğumg yumndu, t uğüşluhuıztbzşğnf^ nğhtiör mrzşğ vmuğşzuz auzğuaudu= iuğ=şl mus ausu.sçndrl% rğşzj rğudndz=zşğnd fğuw ndbueğndkrdz ağudrğşlnd huauz<nf! |
|
Znğ uauöuzü 200- L?ŞL AUWĞŞZR?G |
|
Auwuiıuz^ Puğuhupşuz huışğuösr huğındkşuz aşışduz=nf sıu, t ,uzğu,uzğ huwsuzzşğnd ozbndsrz ıum^ uwi suirz ustz +ğ znğ ışpşmndkrdz sg mg auizr^ ustz +ğ stmg mus srdig uauöuzü mg azvşjzt! Şğmrğg eucuz znğ oumuıuüğr sg aşı ets wuzersuz mg üızndr nd rzvhti aupnğendşjud^ sş, krdnf auwuiıuzjrzşğ mg huığuındrz l=şl rğşzj auwğşzr=g nd rğşzj çu.ıg ynğqşl ndğrb şğmğr sg st<! Auwuiıuzr st< ızışiumuz auğjşğnd suizuütı Yğ+)$ Ubnı Kşduışuz wuwıuğuğndkrdz sg gğud nd giud nğ şğmrğg uöüuçzumvndkşuz lndğ< uptır sg aşı ets wuzersuz mg üızndr! ?upu=umuz ıuüzuhg^ ?nğnzuwr ausuouğumg nd ızışiumuz .uzüuğndszşğg huıoux euğqu, şz nğ cnpnfndğeg sıu,t uğıuüupkr suirz! Giı Kşduışuzrz^ zşğmuwri 200- Şkt orbe t^ Kşduışuzr azvşjndju, uauöuzüg buı lndğ< t şğmğr sg ausuğ nğndz çzumvndkrdzg uğetz sruwz şğş= srlrnz t! |
|
ZU:UĞUĞ ÜNOU ZŞĞNPNDKRDZ :ZEĞŞJ MRZŞĞT |
|
8 Suğı Mrzşğnd *ğnduz muhumjndkşusç uwi+ğ buışğ wuwıuğuğndkrdzzşğ gğrz şd hrır gzşz! Susndlg suizudnğ mşğhnf uğquüuzü mg auzeriuzuw Uxnp<uhuandkşuz Zu.uğuğ (uağtıırz Ünouwr bznğaudnğumuz huıüusrz nğ rğ ışiumrz st< şöumr t! Ünou gzmşğuwrz stıruwr rğ t<rz fğuw üğşj$ {Mrzşğg zşğnpusrı knp glluz sşör zmuısusç^ uznzj gğu, önanpndkrdzzşğg srzvşd uwi+ğ vuğcuzujuz yn.ueuğqndkşuz sg nğndz uğcuzr trz mrzşğg! Uznzj irğnf iışp,u,zşğg znwz=uz irğnf vhuahuzndşjuz! Şkt mrzşğg udşlr aö+ğ quwz ndzşzuwrz^ mşuz=g udşlr lud mğzuğ euxzul^ nğnfaşışd mrzşğnd s+ı rğuğst uz<uındu, vşz ndcz nd .posıuz=g! Bznğaudnğ glluw uznzj ı+zg´! (uağtıırz Ünouwr uwi öüuwndz wuwıuğuğndkrdzg ünfuiuz=nf np<ndzndşjud gzmşğuwrz stıruwr t<şğndz fğuw! Rzvhti çuösukrd ı+zumuz +ğşğ^ Mrzşğnd *ğz ul mg zbndr ıuğrz stm +ğ sruwz! Rim szujşul 364 +ğşğndz çnfuzeum şğmğrz st< uz+ğrzum iuiımndkrdzzşğ nd ihuzezşğ mg muıuğndrz mrzşğnd zmuısusç! Kndğ=rnw rb.uzndkrdzzşğz nd euıumuz auiıuındkrdzzşğg ustz +ğ euıuhuğındkşuz .+i= ndzrz mrzşğnd ets ünğ,ueğndu, iuiımndkrdzzşğnd suirz^ mrzşğnd ets ünğ,ndu, norğzşğg iuğiuyuöend şz! Muğşlr t auğj ıul kt uwi huwsuzzşğnd st< nğ=u#z ndc nd rsuiı mğzuw ndzşzul ıuğrz stm +ğ sruwz mrzşğg sş,uğşlg! |
|
SŞİĞNH Ç$ HUIĞRUĞ? NÜŞMNVNDŞJUD UXJUZJ AUĞKUMR FĞUW |
|
Auzerindkrdzg çujndşjud Sşiğnh Huığruğ=r mnpst uğıuiuzndu, =uğnönf sg^ nğnd gzkuj=rz Şğuzubznğa anüşdnğumuzg mg .+itğ ,zndzer şd suanduz üupuyuğzşğnd^ zuşd uzsuandkşuz suirz% suğenj rğşzj şırz qüu, ünğ,şğnf! Wşınw Kusuğ Üuğuind nd Uwıu Tğhulr çujsuz .+i=şğndz wu<nğeşjrz şğş= anüşdnğ ihuiudnğzşğnd up+k=zşğg% :ucum İğçuöuz^ Xnw İğm$ ?rdvrd=uktb şd Wuğndkrdz Uçşpuw! Şlnwk ndzşjnpzşğz trz Hnlritz^ Sr<rz Uğşdşl=tz^ Usşğrmuwtz şd Şdğnhuwtz anüşdnğumuzzşğ nd uzqşğ^ nğnz= s+ıtz ouzvju, trz Şğuzubznğa Huığruğ= Auwğg! Uwihti muğüud .+işjuz% Huğknlnstni İğçuöuz^ nğ wuındm ışiuşğrö sg ndpuğmu, tğ şd nğndz st< uz kğ=şğtz lşöndnf m'gitğ nğ ecçu.ıuçuğ şğrıuiuğe ıuğr=rz fu.ouzu, tğ Sşiğnh İğçuöuz^ mg wrbşjztğ nğ anüşdnğ ,uxuwndkşuz ıuğrzşğndz Sşiğnh Huığruğ= sş, <uz=şğ fuızu, tğ sr<- Srdi şlnwk ndzşjnpzşğz trz% :ucum İğçuöuz^ Wuğndkrdz Uçşpuw^ Xnw İğm$ ?rdvrd=uktb^ Uze+ Orzmt+ö^ I+=k$ Ağuv Vrlrzmrğşuz^ Yğ+)$ I+=k$ Uğndi Şndsndl^ Uzzu Kndğuw şd İuwuk Itlrot^ nğnz= çnlnğz ul huısşjrz Sşiğnh İğçuöuzr aşı ndzşju, rğşzj çuğşmusndkşuz şd Sşiğnh İğçuöuzr ışium ışium wuımndkrdzzşğnd suirz! Andim çuz=g uğıuiuzşj İuaum Ç$ Huığruğ= Auwğg^ nğ giud nğ uzmuğşlr t muğo ınpşğnf uğıuwuwındrl şd rz= mğzuw cusşğnf nd +ğşğnf .+irl Şğuzubznğa İğçuöuzr suirz! {Uz auduı=r suğe tğ^ rğ ünğ,ndztndkrdzzşğg srbı uwe auduı=tz ,zndze m'uxztrz^ rğ bndğ< uwi auduı=nf yn.şl imiud nd wu<npşjud! Iulr= buı çuz ndztğ şd uwe huıouxnf vtğ ndöşğ nğşdt hua huğuhr uzjgzşl! Uwi+ğ eubır fğuw üızndnp anüşdnğumuzzşğnd 80- |
|
ÜTNĞÜ HŞIRMŞUZR ZNĞ AUINĞG |
|
Uirmu Hşırmşuzr 9ğe auınğz t! Ütnğü Hşırmşuz nğ ,zndzenf aulthuauw t^ znğ auınğg uznduzumnvu, t {Iuğrz nğ uzjud´! Auınğg mg çnfuzeumt uzjşul ıuğnduw gzkuj=rz ?nğnzu ausuouğumr^ Uğju.şuz huışğuösr suirz w+endu,zşğ^ rğ knxzşğnd aşı öğnwjzşğz nd uöüuwrz eth=- Znğ auınğr lnwi gz,uwsuz uxrknf mg bznğaudnğşz= Hğ$ Ütnğü Hşırmşuzg nd çuğr gzkşğjnds mg supkşz= üğuitğzşğndz! |
|
Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
Գրել Հրաչեայ Աճառեանի անկշռելի, այլեւ ամբողջական վաստակին մասին, կը նշանակէ ըլլալ անվկանդ ու վարպետ լողորդը անհունաստեղծ ովկիանին մէջ հայագիտութեան, տիւ ու գիշեր ծաւալել խորասոյզ աշխատասիրութիւններ՝ արտահանելու այն անհամար գոհար գործերը, զորս ան ժառանգ է թողած մեր ժողովուրդին՝ աւելի քան կէս դարու ընթացքին, պարտասիլը կործանող իր աննուաճ կամքովը կենեղուտ: Ամէն բանէ առաջ իբրեւ հայագէտ՝ Հրաչեայ Աճառեան իր ուսումնասիրութեան առարկայ դարձուց հայերէնի բազմաթիւ ու բազմազան բարբառները: Հազիւ 22 տարեկան երիտասարդ մը ան, Փարիզի Սորպոնի համալսարանին մէջ իր ուսանողական տարիներուն, առանձին յօդուածներով քննութեան առնելով շարք մը բարբառներ,- Երկու տարի ետք՝ 1911- Հայ բարբառագիտութեան կողմէ ընդունուած այս դասակարգումով, արդարեւ, Աճառեան ցոյց կու տայ, որ աշխարհագրական դասակարգումը չի տար հայերէն բարբառներու ճշգրիտ պատկերը: Արեւելեան եւ Արեւմտեան կոչուած խումբերը իրենց մէջ կ'ընդգրկեն բարբառներ, որոնք միանգամայն տարբեր են իրենց հիմնական քերականական յատկանիշերով: Հնչիւնական տարբերութիւնները նոյնպէս դասակարգման հիմք չեն կրնար հանդիսանալ, որովհետեւ մէկ կողմէ՝ իրարմէ բոլորովին տարբեր, նոյնիսկ տարբեր ճիւղերու մէջ մտնող բարբառները հնչիւնական միեւնոյն յատկանիշերն ունին (ինչպէս՝ պայթականները Ագուլիսի եւ Մեղրիի բարբառներուն մէջ), միւս կողմէ՝ երբեմն միեւնոյն բարբառի խօսուածքները տարբեր հնչիւնական յատկանիշեր ունին (ինչպէս՝ պայթականները Նոր Նախիջեւանի խօսուածքներու մէջ):
Մեզ մօտ գարուն է հիմա, մեզ մօտ եռանդ ու լարում, Բայց գարունը մեզանում մի այլ արեւ է վառում: Այս գարունը, որ հիմա զրնգում է երկրում մեր – Մե՛նք ենք բերել պայքարով, մե՛նք ենք կեանքում բռընկել: Ինչքան արեւը զնգայ ու հուրհուրայ աշխարհում – Հօ չի՞ կարող բռընկել նա այսպիսի մի գարուն: Այս գարունը կրակւում ու բորբոքւում է բեղուն – Երբ ջրերի հետ մէկտեղ՝ դասակա՛րգն է հեղեղում: Անդուլ ելած որբ մարտի՝ արգելքներին անտարբեր՝ Քոյրը դառնում է մարտիկ, կինը դառնում է ընկեր: Երբ ինչպէս ջուրը վարար՝ յորձանքներում պայքարի՝ Սրբում, տանում է հնի կոշկոճները աշխարհից: Դուք հիմա դաշտ էք եկել, մտել ակումբ ու փողոց, Զրնգում է մեր երկրում ձեր բանակը հիմա հոծ: Դուք զուարթ էք ու ազատ հայրենական մեր երկրում, Ձեր հանդերում հարազատ՝ ուր աշխատանքն է բերկրում: Եւ ձեր գործում ամէն օր, ձեր հոգսերում ու խաղում – Մեր նոր կեանքն է խլրտում, մեր գարունը ծիծաղում: Այս գարունը, որ կեանքում չի վառի ո՛չ մի արեւ, Եթէ ինքներըս անդուլ աշխատանքով չվառենք: Եթէ հրում այս մարտի՝ որ եռում է երկրում դեռ – Չդառնայ կինը՝ մարտիկ, չդառնայ կինը՝ ընկեր: Այս գարունը, որ հիմա զրնգում է մեր երկրում – Անդուլ պայքարն է բերում, աշխատանքի՛ց է բերկրում... «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 1, մնացեալը՝ վաղուան թիւով) |
Şğtm^ 7 Suğır wşısr<+ğtr cusşğndz^ {AuwKşğk´ ausujuzjuwrz lğuınd muw=t<g uxjuzj auğkumr fğuw muösumşğhşj nüşmnvsuz auzerindkrdz sg% zndrğndu, Kndğ=rnw 84ğe Huığruğ=% Şğ<uzmuwrbuıum Sşiğnh Ç$ Sndku)şuzr wrbuıumrz! Uwi nüşmnvndsg ışpr m'ndzşzuğ Şğuzubznğa Huığruğ=r fu.ouzsuz Ç$ ıuğşlrjr lğsuz uxkrd! Auzerindkşuz ausumuğünpzşğz trz Hnlritz Kusuğ Üuğuind şd Usşğrmuwtz Uwıu Tğhul! Şğmlşönd qşxzuğm tğ% auwşğtz nd kğ=şğtz!
Auonw=nf mg ışpşmuzuz= kt usşğrmuauw ağuhumuürğ^ uğqumuürğ^ auw lşöndr nd sı=r auzğu,uz+k sbum^ şğmuğusşuw ız+ğtz nd euiıruğum^ Auwuiıuzr Üğnpzşğnd Srndkşuz uzeus Ütnğü Hşırmşuz^ nğnd üğndkrdzzşğg üğşkt ustz buçuk lnwi mg ışizşz zuşd sşğ kşğkr zşğ=rz t<şğndz st<^ gzkşğjnpzşğnd işpuzrz fğuw eğu, t znğ ürğ= sg şdi! 
145 տարեկան կը դառնայ այսօր՝ 8 Մարտին, 20-
Անդրադառնալէ առաջ Աճառեանի հայագիտութեան մէջ նուաճումներու այլ մանրամասնութեանց եւ ան ըլլալով մտերիմներէն մին մեծ բանաստեղծ Եղիշէ Չարենցի, վերջինին նման եղաւ շարքին 30-