ՆՈՐ
ԼՈՒՐԵՐ    ՅՈՒՇԱՏԵՏՐ     ԳԻՐՔԵՐ   ԱՐԽԻՒ   ՄԵՐ ՄԱՍԻՆ     ՆԱՄԱԿ ԽՄԲԱԳՐՈՒԹԵԱՆ  
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail
81. Տարի ԱՐԽԻՒ - 22 ՅՈՒՆԻՍ 2021 © NorMARMARA 2001 - 2020
Share on Facebook Share on Twitter Share via e-mail

ԳԻՐՔ

VUDNDB*PLND HUISŞJ NĞ AUWŞĞND

 HUIOUXNF ERDUZUÜTI EUĞQU; T


Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğ Stflrdı Vudndb+plnd^ nğ Uzkulrnw st< mg suizumjr erduzuürıumuz )nğndsr sg^ auzerhnds sg ndzşjud şğrıuiuğe erduzuütızşğnd aşı şd huısşj kt rzvn#d şd rzvht#i euğqu, t erduzuütı!

Giı Zu.uğuğrz^ erduzuütır uihuğtög uz gzığu, t r aşondmi Uiulu-r^ nğnd uzeuszşğg 1980umuzzşğndz ub.uğar öuzuöuz şğmrğzşğnd st< mg ihuzztrz kndğ= erduzuütızşğg!

{Şğç m'ndiuztr ehğnjr st<^ auwmumuz uauçşmvumuz uwe muösumşğhndkrdzg wuğqumndszşğ mg ünğ,tğ kndğ= erduzuütızşğnd fğuw^ mg ihuztğ öuznz=! Şi ul^ r aşondmi uznzj^ nğnbşjr erduzuütı euxzul şd imiuw ndiuzrl sr<uöüuwrz wuğuçşğndkrdzzşğnd ordprz st<´^ huısşj Zu.uğuğ Vudndb+plnd^ uxuzj suzğusuizşlnd kt rzvn#d Uiulu uwehrir ünğ,npndkrdzzşğnd mg erstğ!


Upsmuwuğnwj çujuwuwın#ds

ZŞĞ?RZ ÜNĞ;NJ ZU:MRZ ZU:UĞUĞ

*PNDÖAUZ UİRLKRDĞ? AUWMUMU#Z ;UÜNDS NDZR$$$


U-Üt-Ytjr zu.mrz şğşiyn.uz (tför Rbhubuğuz upsmuwuğnwj çujuwuwınds sg gğud Zşğ=rz Ünğ,nj^ Uğerdzuçşğndkşuz şd kt=zr=uürındkşuz zu.mrz zu.uğuğ^ zu.mrz şğşiyn.uz *pndöauz Uirlkrdğ=r suirz^ nğ zşğmuwri m'uzeusumjr İuuıtk mndiumjndkşuz şd =upu=umuz uwe nwcr .nğağeuınd suğszr zu.uüuaz t! Rbhubuğuz hzeşj nğ Uirlkrdğ= auwmumuz ,uünds ndzr^ uznğ rimumuz uzndz-sumuzndzz t Indğsndb Indğındşuz$ 34 ıuğşmuzrz ersu, t euıuğuz şd yn.u, t rğ uzndz-sumuzndzg!

Mg zbndr nğ 52 ıuğr uxu< muıuğu, uznduzuyn.ndkşztz şı= *pndöauz Uirlkrdğ= fşğşl= sg ndzşju, t =upu=umuz uihuğtöt zşği! {Buı lud^ mğ+zuyn. gllulnf mğzui suasşıumuz euxzul^ uzndz-sumuzndze ul mğzui yn.şl^ iumuwz uöüg^ nğndz endz mg huımuzri^ vr_ yn.ndrğ^ usvzulnd çuz vmuw´^ üğşj Rbhubuğuz! Uz erışl ındud nğ Kndğ=rnw st< =ğriınzşuw krdğ=şğ muz^ çuwj uznz= rğşzj uzndzzşğg vşz yn.u,!

Rbhubuğuz mg wuwızt nğ Uirlkrdğ= Indğsndb Indğındşuz uzndz-sumuzndznf ehğnjumuz mğkndkrdzg iıuju, t Sulukrnw st<^ uwzndaşışd bğ<uzuduğı şpu, t Rikuzhndlr ausuliuğuzr brzndkşuz )u=rdlkttz! {Znwz uzndznf ub.uıu, t nğhti uzmu. .nğağeuınd-ouğıuğuütı! {*ğ sg mg ,uz+kuzuw Ztostıırz Tğhu=uzr aşı nd wşınw mg euxzuw *pndöauz Uirlkrdğ=^ wşınw şğşiyn.uz^ wşınw Zu.uğuğ$$$´^ m'git Rbhubuğuz^ erışl ıulnf nğ gzeauzğuhti vtğ ndöşğ üğşl uwe ustzr suirz^ çuwj htı= t nğ huıstğ {Kndğ=rnw euxz rğumuzndkrdzg´!

{Rğumuzndkşuz st< Indğsndb Indğındşuz T+öulr^ Itsrğtlr^ Tğhu=uzr hti bğ<uzuduğı şpu, t Kt=zr= ausuliuğuztz^ iumuwz nğhti Kndğ=rnw auw auwğşzumrj^ fşğnwrbşul uzqşğnd hti çu.ıudnğ vt şpu, nd muxufuğndkşuz st< vt mğju, lud ub.uıuz= sg üızşl! Şğç nğ euğqud Uirlkrdğ=^ uznğ ersuj exzşğg çujndşjuz´^ aşüzşlnf üğu, t Rbhubuğuz!

Erışl ıuz= nğ 86usşuw *pndöauz Uirlkrdğ= sışğrs wuğuçşğndkrdzzşğ ndzr Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Tğınpuzr aşı!

Rim rzvn#d orbe uwi +ğşğndz t nğ st<ışp =bndşjud *pndöauz Uirlkrdğ=r rz=zndkşuz auğjg! :zerğz uwz t nğ İuuıtk mndiumjndkşuz buğ=şğtz zşği .lğındszşğ imiu, şz şd Uirlkrdğ= mg ül.udnğt uwz .ndsçg^ nğ m'ndöt çuczndrl Ot-At-Yt şd Rwr mndiumjndkrdzzşğnd aşı muösndu, Srlltk eubrz=tz! Fşğ<şği Uirlkrdğ= auzerhnds sg ndzşju, tğ Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Tğınpuzr aşı!


SUĞSUĞU ;NFND LNĞQNDZ?G MG SU?ĞNDR$$$


Bğ<umuw sr<ufuwğr nd =upu=ubrzndkşuz Zu.uğuğ Sndğuı Ündğnds wuwızşj nğ 12 +ğt r fşğ mg buğndzumndr Suğsuğu ,nfnd lnğqndz=g su=ğşlnd ub.uıuz=g! Gzeauzndğ uxsusç juğe su=ğndu, t 4 auöuğ 555 .nğuzuğe sşkğ ,udulnf lnğqndz=^ nğ sş, ıuğu,ndkrdzzşğnf bğ<uyumu, t suzudu_ze Rikuzhndlr uyşğg!

Ktşd Zu.uğuğg =upu= ux =upu= mg zbt kt n#ğ bğ<uzrz st< rzvhrir_ ıuğnpndkşusç lnğqndz= su=ğndu, t^ çuwj wuwızr vt kt rzvhrir# uğuündkşusç sruç<r< uwe suğsrzzşğg euğqşul mg çuösuzuz nd {mg ışpudnğndrz´ su=ğndu, znwz fuwğşğnd st<!

STĞ?TL US*KULR MG ZMUIT 80 IUĞR UXU>

:NĞAĞEUWRZ SRNDKŞUZ FĞUW

ÜŞĞSUZRNW WUĞQUMNDSG


Üşğsuzrnw Fuğvuhşı Uzmtlu Stğ=tl buçukufşğ<rz ışiundpşğq sg ağuhuğumşj 80 ıuğr uxu< Zujrumuz Üşğsuzrnw mnpst :nğağeuwrz Srndkşuz fğuw wuğqumşlnd ktsuwr bndğ<! Uz wuwıuğuğşj nğ Üşğsuzru m'gzendzr rğ huıui.uzuındndkrdzg% 22 Wndzri 1941r wuğqumsuz aşı muhndu, wuzjuünğ,ndkrdzzşğnd uxzvndkşusç!

{Sşör% üşğsuzujrzşğndi ausuğ uırmu us+kulr t´^ zbşj Fuğvuhşı Stğ=tl^ zbşlnf nğ srlrnzudnğ suğerm önandu, şz wuımuhti :nğağeuwrz Srndkşuz uwz anpuıuğu,=zşğnd st< nğnz= zşğmuwri mg huımuzrz Xndiuiıuzrz^ Nd=ğuzrnw şd İhrıum Xndirnw^ rzvhti zuşd Hulkşuz şğmrğzşğndz! Üşğsuzrnw Fuğvuhşıg srucusuzum udşljndj nğ htı= vt snxzul nğ Üşğsuzru huğı= ndzr srlrnzudnğ önaşğnd şd uznzj işğndzezşğndz ux<şd! {Aumuxum huışğuösr iuğiuyşlr rğueuğqndkrdzzşğndz^ buışğ aubındkşuz qşx= şğmuğu, şz Hşğlrzrz! Üşğsuzru .nğ şğu.ıuürındkrdz mg öüuw uınğ ausuğ´^ şöğumujndj Fuğvuhşı Stğ=tl!


SUĞND?ŞUZ HUAUZ>ŞJ NĞ AUWMUMUZ MNPSZ UL UÖŞĞR ÜNĞ;UĞUĞZŞĞND ETS AŞIU:NDÖNDS AXVUMT


Buçuk +ğnduw sşğ krdnf üğu, trz= nğ Uığhtwouzr ül.udnğ euıu.uöndkrdzg sr<uöüuwrz aşıu.ndönds axvumu, t Xndiuiıuzuçzum şğş= sş,uauğndiı auwşğnd% İusndtl Muğuhşışuzr^ Uğu Uçğuausşuzr nd Eudrk Üuliışuzr ets^ hzeşlnf nğ uwi uzqşğg 2001-2021 kndumuzzşğndz +euwrz ousçnf öuzuöuz ışiumzşğnd ihuxuörzndkşuz su=iuzşzündkrdz muösumşğhu, şz ethr Auwuiıuz nd Lşxzuwrz Puğuhup! Uığhtwouzr euıu.uöndkrdzg rğudumuz +üzndkşuz ausuğ ersu, t +ıuğşğmğşuw hşındkrdzzşğnd ausuhuıui.uz hşıumuz suğsrzzşğndz! Nğhti yn.ueuğqndkrdz^ Auwuiıuzr {Lndiudnğ Auwuiıuz´ mndiumjndkşuz pşmufuğ Tısnz Suğnd=şuz huauz<şj nğ auwmumuz mnpsz ul euışğ çuzuw nd sr<uöüuwrz aşıu.ndönds axvumt uığhtwouzjr çnlnğ uwz ünğ,uğuğzşğnd ets^ nğnz= nğşdt mşğhnf u<umjndkrdz jndjuçşğu, şz Uığhtwouzrz^ {huışğuösr wuzjuünğ, xuösu-=upu=umuz fşğzu.udrz´! Suğnd=şuz mg zbt nğ uwi ünğ,uğuğzşğnd ündsuğzşğg ünğ,u,ndu, şz huışğuösumuz wuzjuünğ,ndkrdzzşğ muösumşğhşlnd ausuğ!


ZU:UÜUAUMUZ AUSUMUĞÜRZ FŞĞUEUXZULND MNV%

UĞSTZ İUĞÜİŞUZTZ


Auwuiıuzr Zu.uüua Uğstz İuğüişuz ndbuüğud wuwıuğuğndkrdz sg gğud^ zbşlnf nğ İuasuzueğndkrdzg htı= t yn.şl şd şğmrğg htı= t fşğueuğqzşl Zu.uüuaumuz fuğvuqşdnf muxufuğsuz!

2015rz Auwuiıuzr İuasuzueğndkşuz st< ynyn.ndkrdzzşğ muıuğndu, trz nd Auwuiıuz muxufuğsuz zu.uüuaumuz qşdtz uzjnds muıuğu, tğ .nğağeuğuzumuz qşdr! Zu.uüua İuğüişuzr .+i=şğnf^ uwcs hşındkrdzg vr mğzuğ {n_v zu.uüuaumuz^ nv ul .nğağeuğuzumuz auzğuhşındkrdz mnvndrl^ şğç öuwz mg muxufuğt Fuğvuhşıg´! Giı rğşz^ suğerm buı rb.uzndkrdz ndzrz^ iumuwz vndzrz huıui.uzuındndkrdz!

{Auwuiıuz htı= t fşğueuxzuw muxufuğsuz zu.uüuaumuz qşdrz şd htı= t imir çuğşyn.ndszşğ rğumuzujzşl uhuüuwr ausuğ^ şğmrğ çşğşlnf uğaşiıumuz .şlujndkşuz fğuw arszndu, znğ uğaşiıuürındkrdzzşğ^ endx çuzulnf auwmumuz aimuwumuz iyrdx=r ausuğ´^ giud Zu.uüua İuğüişuz!


İUASUZUYUMNDSZŞĞG

MG FŞĞJNDRZ


Şğtm^ Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Tğınpuz muxufuğndkşuz zriı sg ündsuğşlt şı= gğud uwz wuwıuğuğndkrdzzşğg^ nğnzj şğmuğ cusuzumt r fşğ mg ihuitğ cnpnfndğeg! ?nğnzuwr iuasuzuyumndszşğg mg fşğzuz 1 Wndlritz imişul! Uwlşdi ynpnj şllşlnd uğüşl= hrır vglluw^ auiuğumumuz cusuzjr çnlnğ fuwğşğg çuj hrır glluz^ çuwj şğucbındkşuz ausuğ iuasuzuyumndsg hrır ünğ,t srzvşd cusg 24$00!

Uwirz=z mşuz=g mg fşğueuxzuw rğ çzumuznz froumrz^ çuwj mg .zeğndr nğ suğerm ndbueğndkrdz euğqzşz rğşzj şd bndğ<rzzşğnd uxnp<ndkşuz!


XNDİUİIUZ :UPUPUMUZR ST>

ÖRZUYNĞQŞĞ M'GZT

;NFUMUL İTĞMTW UDUÜŞUZJR ÜL:UDNĞNDKŞUSÇ


Xndiuiıuzr :upup-nfmruznişuz zuduınğsr xuösuzudşğg ,nfuwrz +euwrz ndcşğnd aşı sruirz znğuünwz huısndkşuz st< uxu<rz uzüus gllulnf örzuynğqşğ hrır muıuğşz :upup nfmruznir mşeğnzumuz auındu,rz st<! Örzuynğqşğg hrır muwuzuz ?ndğrlşuz mpörzşğtz 4600 =rlnsşkğ auğud-uğşdşl= bğ<uzrz st<! Ndbuüğudz uwz t nğ örzuynğqşğg mg ül.udnğt auwuöür ,nfumul İtğmtw Uduüşuzj!

Örzuynğqşğndz mg suizumjr 20 xuösuzud^ gze,nfşuw nd +cuzeumnp zudşğ! Uznzj sr<şd suizudnğuçuğ gzeüğmndu, şz :upup nfmruznir zuduınğsr {Fuğrum´ ağkrxuwrz wu,uzudg^ {Suğu<u.ı Buynbzr=nf´ xuösuzudg^ uwl zudşğ nd gze,nfşuw sg!

Çujr uımt^ örzuynğqşğndz st< zşğüğudndu, şz ,nfuwrz ndcşğnd xuösuzudşğ^ nğnz= 14 cus ışdnpndkşusç kxrv=zşğ m'rğumuzujzşz!


Xndiumuz mnpsr ausuquwz

YUBRZŞUZR MNDİUMJNDKRDZG FİIUA WUPKUZUM IUĞU; T


Xndiuiıuzr Zu.uüuar çuzçşğ Isrkğr Yti=nf wuwıuğuğşj nğ ?ğtslrz mg aşışdr Auwuiıuzr st< gzığndkrdzzşğnd fşğuçşğşul rğufroumrz şd mg juzmuw nğ cnpnfndğerz nğnbndsg +üzt şğmğrz% şğmrğg muwndz öuğüujsuz ü,r fğuw ezşlnd ausuğ!

{Sşz= mg ışizşz= nğ gzığndkrdzzşğnd st< fiıua wupkuzum ıuğu, t Yubrzşuzr mndiumjndkrdzg! Sşz= mg bznğaudnğşz= auw cnpnfndğeg! R auğmt sşz= mg juzmuz= nğ auw cnpnfndğerz uwi gzığndkrdzg +üzt^ nğhtiör wupkuauğndrz uwz ecnduğndkrdzzşğg^ önği ndzr şğmrğg´^ giud Yti=nf! Xndiuiıuzr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğ İtğmtw Lufğnfz ul .+işjud^ zbşlnf nğ ıumudrz huğö vt kt rzvht#i uwe uğerdz=zşğg hrır uöeşz znğ huwsuzzşğndz st< =upu=umuz mşuz=g qşdudnğşlnd fğuw! Htı= t ihuişz=^ nğhtiör znğ muxufuğndkrdz muösndr^ giud Lufğnf^ gişlnf uğıu=rz =upu=umuzndkşuz +ğumuğür muğşdnğ ktsuz mg szuw Puğuhupşuz auğjg!


Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

ÜNAUĞ T>ŞĞ SR>UÖÜUWRZ ÜĞUMUZNDKŞZTZ


-Ներեցէք, բայց որո՞ւ...

-Անշուշտ Պոլսին,- պատասխանեց ան:

-Բայց չէ՞ որ Պոլս գոյութիւն չունի:

-Ափսո՜ս, ափսո՜ս. բայց ի՞նչ փոյթ որ ան գոյութիւն չունի. ան գոյութիւն չունի, բայց կրնայ գոյութիւն ունենալ. ես կը գրեմ իրեն եւ ինծի կը թուի թէ ան գոյութիւն ունի, եւ կ'ըսեմ՝ «ասիկա Թերեզայէն» է, ինք ալ կը պատասխանէ ինծի, յետոյ ես նորէն կը գրեմ իրեն:


Վերջապէս ես հասկցայ կատարուածը, բայց շատ անհանգստացած զգացի ինքզինքս, շա՜տ խեղճ, տեսակ մը ամօթխած: Մէկ խօսքով, կողքիս՝ քիչ մը անդին, իմ հարեւանութեամբ կ'ապրէր մարդկային էակ մը, որ իր կողքին, իր հետ ազնուօրէն վարուող ո՛չ ոք ունէր այս աշխարհին մէջ, գուրգուրանքո՛վ վարուող, եւ ա՛յս պատճառով այս մարդկային արարածը հնարած էր իրեն համար... ընկեր մը:

Տեսէ՛ք,- ըսի ես,- դուք ինծի գրել տուիք նամակ մը ուղղուած Պոլսին, եւ ես այդ նամակը տուի մէկու մը որ կարդայ ինծի: Երբ անոնք կարդացին ինծի, մտիկ ըրի ու երեւակայեցի որ Պոլսը հոն էր: Յետոյ ես խնդրեցի որ ինծի նամակ մը գրուի՝ այս անգամ Պոլսէն ուղղուած Թերեզային, այսինքն՝ ձեզի: Հիմա, եթէ անոնք նամակ մը գրեն ու կարդան ինծի, ես վստահ կ'ըլլամ որ Պոլսը իրապէս հո՛ն է: Հետեւաբար, կեանքը աւելի հեշտ կ'ըլլայ ինծի համար, եւ փոխադարձաբար:

 

«Չա՛ր բախտ, քարգլո՛ւխ քեզի», ըսի ես իմ մասին՝ երբ այս բոլորը լսեցի Թերեզայէն:

Եւ անկէ ասդին, կանոնաւոր կերպով, շաբաթը երկու անգամ ես նամակ կը գրէի Պոլսին, եւ պատասխան մըն ալ Պոլսէն՝ Թերեզային ուղղուած: Ես այդ պատասխանները կը գրէի լաւապէս: Ան՝ Թերեզան, անշուշտ մտիկ կ'ընէր ու կ'ողբա՜ր, ըսել կ'ուզեմ՝ կը պոռպռար իր բամբ ու թաւ ձայնով: Եւ իր հերթին, առ ի պատասխան դէպի իր արցունքները իմ ընդառաջ երթալս՝ երեւակայական Պոլսէն իրական նամակներով, ան կը կարկտնէր ծակերը իմ գուլպաներուս, շապիկներուս, զգեստներուս ալ որոշ մասերը: Բայց այս պատմութիւնը սկսելէն երեք ամիս ետք, անոնք զինք բանտ դրին պատճառով մը: Տարակոյսէ վեր է որ ան մահացած էր:


Իմ ծանօթութիւնս Թերեզային հետ ցնցեց ու թօթուեց մոխիրը սիկարէթին: Խոկալով ու մտածկոտ վեր նայեցայ դէպի երկինքը, եւ սապէս եզրակացուցի.«Լա՛ւ, լա՛ւ, որքա՛ն մարդ արարածը ըմբոշխնէ դառնութիւններ, ա՛յնքան ան քաղցր կը զգայ կեանքի անուշութիւնները: Ու մենք՝ ծածկուած ցնցոտիքով մեր առաքինութեանց, եւ մեր ինքնաբաւութեան մշուշին մէջէն նայելով ուրիշներու, առաւել՝ համոզուած մեր տիեզերական անմեղանչականութեան, չենք ըմբռներ այս մէկը»:

Եւ այսպէս, Թերեզային հետ ամբողջ դէպքը դուրս եկաւ ապուշօրէն, բայց սիրուն ձեւով, այլեւ շատ անգութ կերպով: Մենք զանոնք կը կոչենք «ցած ինկած մարդկային խաւերը»: Բայց ովքե՞ր են այդ «ցած ինկած խաւերը», ես կ'ուզէի գիտնալ զանոնք: Անոնք՝ ամէն բանէ առաջ մարդիկ են նոյն ոսկորներով, միսերով, արեամբ ու ջիղերով, մեզի պէս: Մենք իրազեկ կը դառնանք այս երեւոյթներուն օրերու ընթացքին, դարերու հոլովոյթին ընդմէջէն: Մենք իրապէս ունկնդիրն ենք այս բոլորին, եւ սատանա՛ն միայն գիտէ թէ որքա՛ն ահռելի են այս բոլորը: Կամ՝ արդեօ՞ք մենք ամբողջովին ապականած ենք բարձրագոչ քարոզագրութեամբ մարդկայնութեան:

Իրականութեան մէջ որքան որ կը տեսնեմ՝  մենք եւս ցած ինկած ժողովուրդ ենք, շա՜տ խորունկը ինկած անդունդին մէջ մեր ինքնաբաւութեան եւ յանցապարտութեան մէջ մեր սեփական գերաանցութեան:

Բայց, բա՛ւ է այսքանը: Այս բոլորը այնքա՜ն հին են՝ ինչպէս բլուրները, այնքա՜ն հին, որ ամօթ է խօսիլ այդ մասին: Իրապէս շա՜տ հին. այո, այսինքն է՝ ինչ որ է՛:      


ՄԱՔՍԻՄ ԿՈՐՔԻ

Թարգմ.՝ ՅԱԿՈԲ ՏԻՒՆԵԱՅԵԱՆ

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 4 եւ ՎԵՐՋ)