|
Ş#ğç hrır muğşzuz= fşğueuxzul sşğ zu.mrz mşuz=rz SUĞIRZ İUASUZUYUMNDSZŞĞG HRIR SŞPSUZUZ^ ÇUWJ$$$ |
|
Ktşd iuasuzuyumndszşğg ındrz rğşzj uğerdz=g nd fuğumr ubzuzuwrz ulr=r çuğqğ jndjuzrbzşğg uwlşdi aumumbxşlr euğqu, şz^ çuwj cnpnfndğerz ausuğ ıupımulr şz suzudu_ze buçukufşğ<şğg! Indzg ziırl^ üğhuzr aşxuquwzzşğnd üşğrz euxzul^ .nauznjr st< cusşğ uzjgzşl^ su=ğndkrdz gzşl^ aşxuışirlr t=ğuzzşğnd ersuj ziırl nd şğmuğ cusşğ erışl^ n_v wuou.^ çuwj% gzkşğjuzndkşusç öçuprl mus kşğk muğeul^ uzfşğ<uzulr srı=şğnf ndpşpg vuğvğmşl^ uz=ndz ürbşğzşğ uzjgzşl! Uinz= buçukufşğ<r ül.udnğ {öçupnds´zşğz şz Kndğ=rnw ıuğu,=rz^ şkt r auğmt ıuz st< suzndmzşğ mus uğıumuğü ux+ğşuw sg vmuw! Ş#ğç hrır uöuırz= uwi froumtz nd hrır imirz= uhğrl sşğ infnğumuz mşuz=g! Uauduirm uwi auğjndszşğg muxvu, şz suğenj sı=rz nd çnlnğg mg ihuişz kt rzvhrir# muğüueğndkrdzzşğ hrır gzşz muxufuğndkrdzz nd zu.uüuandkrdzg! Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Tğınpuz^ şğtm muxufuğndkşuz aşı cnpnf sg ündsuğşlt şı=^ huğöşj wuxu<rmuwr +ğumuğüg! Wuwızr euğqud nğ Suğı usritz =uwlşğ hrır uxzndrz mşuz=g çzumuznz andzrz fşğueuğqzşlnd ndppndkşusç^ iumuwz muz çuösukrd {çuwj´şğ! Ustztz muğşdnğz uwz t nğ zuauzüzşğg hrır euiudnğndrz giı fuğumumrğzşğnd krdr! *ğumuz eğndkşusç hrır obendrz knduwrz ındşulzşğg^ wşınw zuauzüzşğg hrır çuczndrz znduö^ fıuzür sr<rz uiırouz^ fıuzüudnğ nd fıuzür çuğqğ uiırouz ndzşjnp euiudnğndszşğnd nd giı uwes hrır nğnbndrz wşıuüuw gzşlr=zşğg! Ndindszumuz auiıuındkrdzzşğg 1 Suğırz hrır çujndrz nd euiuduzendkrdzzşğ hrır glluz Şğmndbuçkr^ Şğş=buçkr şd Arzübuçkr^ zuşd Ndğçuk +ğşğg! Euiuğuzzşğg hrır çuczndrz şğmnd .ndsçşğnd^ nğhtiör ubumşğızşğnd krdg çuğqğ vglluw! Zmuır ndzşzulnf fşğ<rz ındşulzşğg^ wuxu<rmuw buçuk çzumuznz mşuz=rz fşğueuxzulnd ünğ,gzkujr uxu<rz eğ+bumumrğzşğz şz Hrklri^ Bgğzu= nd Au==uğr zuauzüzşğg^ ndğ +ğumuz eğndkşusç fuğumumrğzşğnd krdg 100 auöuğ çzumvndkşuz aubndnf 10tz ju, t! Şğmğr şğş= ül.udnğ =upu=zşğtz Rikuzhndl şd Rösrğ mg üızndrz fıuzüudnğ zuauzüzşğ euiudnğsuz^ rim suwğu=upu= Uzüuğu% sr<rz fıuzü zşğmuwujznp juzmrz st<! Suğırz hrır çujndrz iğouğuzzşğz nd oubuğuzzşğg^ huımuz suğsrzzşğnd mnpst obendu, wuındm huwsuzzşğnd ıum! Uğaşiıudnğzşğz nd fuouxumuz euiumuğüg^ nğnz= sş,uhti ındcşjrz ausuouğumtz^ hrır muğşzuz uxuzj ınmnir fuğm iıuzul uxu<rz fşj usrizşğg vfouğşlnd^ wşınw fuğmg usri ux usri^ çuwj uxuzj nğşdt ınmnir fşğueuğqzşlnd huwsuznf! Arsu mg szuw ihuişl nğ suzudu_ze Rikuzhndlr st< krdşğg humirz^ nğnfaşışd üşğ=upu=tz şlşdsndı=g srbı muw nd uxuzj u.ıuzrbr {arduze´zşğ umusuw mg ıuğu,şz fuğumg! |
|
USŞĞRMUWTZ ND RIULRUWTZ MNVŞĞ% UĞJU:R SUİRZ |
|
Uğşdsışuz ub.uğaz nd şdğnhumuz gzıuzr=g 44 +ğ buğndzum çudumuzujud sruwz nd sruwz erışlnf Uğju.şuz huışğuösg^ lindşjuz sruwz wnğenğzşğ nd azvşjrz sruwz mnvşğ% xuösumuz ünğ,npndkrdzzşğg eueğşjzşlnd^ mnpsşğg çuzumjndkrdzzşğnd işpuz fşğueuğqzşlnd suirz! Uwz ıhudnğndkrdzg muğ nğ ausub.uğauwrz auzğndkrdzg buğcuzmuğr cuhudtz sg mg erıtğ^ ausumuğüvuwrz .upr sg mg aşışdtğ^ ışizşlnf kt rzvhti xndsçşğ nd ağkrxzşğ m'rwzuwrz uğju.şuz anpşğnd fğuw^ örzndnğzşğ {mg azqndtrz´ uz+euvnd kxvnp iuğ=şğnd ıum^ anpg% frğudnğ uxrd,r hti {mg sxzvtğ´ nd uwlşdi vtğ ınmuğ auöuğudnğ şğrıuiuğezşğnd üşğşösuzzşğnd ıum! Aşışduz=zşğg buı ,uzğ şz suzudu_ze auwmumuz mnpsr ausuğ$ önaşğnd buı çuğqğ krd^ uzaşı mnğindu,zşğ^ xuösuüşğrzşğ^ ızışiumuz sş, fzuizşğ^ zrdkumuz sr<njzşğnd humui^ =upu=umuz ıuüzuh^ şdlz$$$ zuşd hşındkrdzzşğnd lxndkşuz suirz rzvn#dzşğnd şğmuğ buğuz sg! Auwuiıuz nd Uğju. arsu^ udşlr =uz şğçş=^ htı= ndzrz ausub.uğauwrz u<umjndkşuz% ül.uaum froumtz qşğçuöuışlnd nd cnpnfndğer frğudnğ iğırz ihşpuzr üızşlnd ausuğ! Fşğ<rz +ğşğndz mg .+indr Srzi=şuz :sçumr qşduvuynf çuzumjndkrdzzşğg euğqşul buğndzumşlnd suirz^ çuwj wuwızr vt kt r#zv hrır glluw Uığhtwouzr erğ=nğnbndsg! Şğtm^ Usşğrmşuz ?nzmğtir 100 uzeuszşğ O+ Huwıgzr fuğvumuösrz mnv ndppşjrz nğhtiör Usşğrmu b+buyşlr =uwlşğ uxzt% Uğju.r ünwuışdsuz nd Auwuiıuzr uzfıuzündkrdzg uhuanfşlnd ndppndkşusç! Uğıu=rz Ünğ,nj nd Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğzşğndz auijtuüğndşjuz zusumzşğ^ nğnzj st< m'gzeü,ndr Puğuhupr bndğ< iışp,ndu, oüzucusrz lğ<ndkrdzg nd mg huauz<ndr nğ Usşğrmu uzwuhup ünğ,npndkrdzzşğnd erst% wşıuüuw fıuzüzşğg muz.şlnd ausuğ! Mnv m'ndppndr nğ Usşğrmu ouzvzuw Uğju.r cnpnfndğer rz=znğnbsuz rğudndz=g nd eşğg% rçğşd uwe ıuüzuhr lnd,suz +ğrzumuz çuzumjuwrz mnps^ zuşd usşğrmşuz fuğvumuösg uxuzj=uwrz eşğ iıuzqzt auw üşğrzşğnd uöuı uğqumndsg uhuanfşlnd ünğ,rz st<^ u<umjr Auwuiıuzr ızışiumuz öuğüujsuz nd ışpuauzndu, auwşğndz! Uğju.rz ö+ğumjşlnd ndppndkşusç muğşdnğ lndğ sg auiud zuşd Rıulrnw Fşğnzu =upu=tz^ ndğ =upu=uhşıumuz .nğandğeg sruquwzndkşusç rğ ausşğub.ndkrdzg wuwızşj Puğuhupr çzumvndkşuz şd nğnbnds sg gzendzşlnf^ huauz<şj nğ rıulumuz muxnwjzşğg ouzvzuz Uğju.r Auzğuhşındkrdzg! {Uzjznp usrizşğndz Puğuhupr .upup çzumvndkrdzg öna euğqud iuğiuyşlr örzşul aumusuğındkşuz´^ wuwıuğuğndşjud =upu=uhşıumuz .nğandğer mnpst! Nğnbsuz zu.uür,g zu. şd uxu< iınğuüğşj =upu=uhşır .nğağeumuz Ulhtğk+ Örlmtğ^ gzeü,şlnf nğ şmu, t uğju.jrzşğnd rz=znğnbsuz rğudndz=g mşuz=r mnvşlnd cusuzumg! |
|
MUĞ* YUWLUZ ŞDİ HUBIHUZŞJ UĞŞDSIUAUWŞĞTZG |
|
Yuwluz ausujuzjr rğ t<rz fğuw auwşğtz üğuxnds sg gzşlnf giud nğ uğşdsıuauwşğtzg htı= t hubıhuzndr nd endği çşğndr uzaşıuzulnd fıuzütz! Rzvhti wuwızr t uğşdsıuauwşğtzg RDZTİ?*- |
|
AUWUİIUZ MNPSZUMRJ T NĞ UDŞLR BUI XNDİ ÖRZNDNĞ HUĞIUMUZNDKRDZ MUIUĞT AUWUİIUZ- |
|
|
|
?NĞNZUZ ND UB:UĞAG$$$ |
|
Uwihti% Üşğsuzrnw Fuğvuhşı Uzmtlu Stğ=tl şğtm wuwıuğuğşj nğ hrır mrğuğmndr iuasuzuyumndszşğg sşpsujznp şxuyndl ,ğuürğ sg! Zu. şd uxu< hrır uğı+zndr nğ suğenj sr<şd uzqzumuz byndszşğg gzeluwzrz^ wşınw çujndrz ehğnjzşğz nd ünltozşğg^ rim şğğnğe auzüğnduznf% suğöuehğnjzşğg^ oubuğuzzşğz nd iğouğuzzşğg! Iuğşjzşğnd huınduiındsg fşğ<ujzşlt şı=^ huınduiı hrır iıuzuz zuşd zu.umğkuğuzzşğnd nd suzmuhuğıtözşğnd ndindjrvzşğg^ nğhtiör ehğnjzşğg çujndrz nd ubumşğızşğ muğşzuz wuou.şl ndindszumuz auiıuındkrdzzşğ! Usşğrmuwr st< rğufroumg çudumuz lndğ< t nd suaujnpzşğnd krdnf uwe şğmrğg şğmuğ cusuzumt r fşğ {uxu<uıuğ´ t ub.uğar st<! Zu.uüua O+ Huwıgz azü+ğşuw indü axvumu, t r wrbuıum ausuouğumr aşışduz=nf sşxu, 500 auöuğ usşğrmujrzşğnd! Şğtmndgzt imişul arzü +ğ buğndzum şğmğr st< hşıumuz eğ+bumzşğg mrinf vuy fuğ uxzndu, şz! |
|
Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
Կանաչ, վիթխարի ընկուզենու տակ, Իրենց հասակի կարգով, ծալպատակ, Միասին բազմած, Մի շրջան կազմած, Քէֆ էին անում Եւ ուրախանում Մեր հըսկայ պապերն ու մեր հայրերը՝ Գիւղի տէրերը: ... Ժամանակ անցաւ, նրանք էլ անցան, Զուարթ երգերս վըշտալի դարձան. Եւ ես յիշեցի մեր օրը լալիս, Թէ մեզ օրհնելիս Ինչո՞ւ ասացին. «Ապրէ՛ք, երեխէ՛ք, Բայց մեզ պէս չապրէք...»: Թումանեան այստեղ՝ «Հին Օրհնութիւն» քերթուածին մէջ կը վկայակոչէ զուլում ու տառապանք ապրած իր պապերուն բարի մաղթանքները, անոնց բարի ցանկութիւնները փոքրիկներուն, երեխաներուն, գալիք սերունդներուն՝ «Ապրէ՛ք, երեխէ՛ք, բայց մեզ պէս չապրէք...»: Ան հազիւ 18 տարեկան պատանի մըն էր երբ հրատարակեց այս բանաստեղծութիւնը եւ հազիւ մէկ տարի էր անցած Րաֆֆիի նշանաւոր «Սամուէլ» պատմավէպին (1886) լոյս ընծայումէն, որուն մէջ մեծանուն վիպագիրը սքանչելիօրէն ներկայացուցած էր արեւելահայ հատուածին վրայ այդ ժամանակներուն պարսից բռնակալութեան տարիներն ու անոնց ծառացող մեր ժողովուրդին ազատատենչական ու վառ ցուցանիշ եղող հայրենասիրական ոգին եւ պայքարը՝ ոչ միայն հողային իրաւունքներու գծով, այլեւ պայքար՝ անգրագիտութեան, հայկական դպրոցներու փակման արշաւի դէմ, որոնց վիշտն ու տառապանքը ապրեցան Թումանեան եւ ժամանակակիցները: Պատանի պոէտը ըմբոշխնելով «Սամուէլ»ին արեան կայլակները նեարդ առ նեարդ, ե՛ւ համատարած վիշտը իր ժողովուրդին, նոյն «Հին Օրհնութիւն» բանաստեղծութեան վերջին հատուածին մէջ կը պատասխանէր իր պապերուն.-
Ձեր տանջող ցաւը մե՛զ էլ է պատել: Այժըմ, տըխրութեան թէ քէֆի ժամին, Մենք էլ՝ օրհնելիս մեր զաւակներին՝ Ձեր խօսքն ենք ասում. «Ապրէ՛ք, երեխէ՛ք, Բայց մեզ պէս չապրէք...»: Բայց, տասնամեակներ ետք, Թումանեանի ապրած ժամանակներուն իսկ, մեծ քերթողը ականատես եւ ականջալուր եղաւ 1915- Ու վեր կացայ ես, որ մեր հայրենի օրէնքովը հին՝ Վերջին հանգիստը կարդամ իմ ազգի անբախտ զոհերին, Որ շէն ու քաղաք, որ սար ու հովիտ, ծովից մինչեւ ծով Մարած են, մեռած, փռուած ու ցրուած հազար հազարով... Շուրջ երկու տասնամեակ ետք, երբ արդէն չկար մեծ պոէտը,անոր մէկ կամ երկու զաւակները հալածուեցան ու անողոքաբար սպաննուեցան ստալինեան բռնադատիչ հալածանքներու շրջանին, մահակուլ տանջարաններու մէջ, 1937- Յովհաննէս Թումանեան՝ որ անդրանիկն էր իր ծնողաց 8 զաւակներուն (5 մանչ եւ 3 աղջիկ), հօր նման եղած է բիւրեղ ցոլացում ազնուութեան, իր հոգիին բուխ բարութեան բերքերը ժողովուրդին հիւրասիրող սիրուած, փնտռուած անհատականութիւն մը: Արդարախօս, իմաստուն, քաղաքագէտ եւ դիւանագէտ, Տիպար Քաղաքացի, ժողովրդական, առատաձեռն, երկխօսութեան ու զրոյցի մարդը եղաւ եղաւ ան, սրտակից բարեկամը բոլոր խոնարհներուն եւ իրաւազրկեալներուն: Պիտի ըսել, որ իր ամբողջ կեանքը կը հանդիսանայ բանաստեղծութիւններու ոսկեհիւս շղթայ մը, այլեւ հզօր պատգամներ, իմաստնութեան արեւներ բաշխող ակնաղբիւր...: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 4, մնացեալը՝ վաղուան թիւով) |
Şğş= usrit r fşğ ünğ,ueğndkşuz st< şz uwz iuasuzuyumndszşğg^ önği rb.uzndkrdzzşğg nğeşüğu, trz ?nğnzuwnf fuğumndszşğnd krdg znduöşjzşlnd^ çcbmumuz ausumuğür ub.uınpzşğnd ux+ğşuw huıui.uzuındndkrdzzşğg sşpsujzşlnd^ mşuz=g rğ çzumuznz froumrz çşğşlnd zhuıumnf!
At-
Auwuiıuzr Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğ Fupuğbum Wuğndkrdzşuz xndiumuz {Xru´ lğuınd muwuzr aşı muıuğndu, auğjuöğnwjr gzkuj=rz giud nğ Auwuiıuz ünandzumndkşusç mg ersudnğt şkt udşlr ö+ğuzuz Auwuiıuzr st< ışpumuwndu, xndi örzndnğumuz ndcşğg şd uxudşl xndi örzndnğ huğıumuzndkrdz iıuzqzt Auwuiıuzr Uığhtwouzr aşı ndzşju, iuasuzrz fğuw! Rzvhti wuwızr t^ xndiumuz örzndnğumuz ndc sg arztz r fşğ huğıumuzndkrdz mg muıuğt Auwuiıuzr anpusuişğndz fğuw! Xndiuiıuzr nd Auwuiıuzr sr<şd mz=ndu, ausuquwzndkşuz sg çşğndsnf Mrdsğrr st< şğş= auöuğ xndi örzndnğzşğnd zşğmuwndkşusç .uğri. sg muw! Auwuiıuzr st< gzeersuerğ mndiumjndkrdzzşğg m'ndöşz nğ xndiumuz şğmğnğe .uğri. sgz ul çujndr İrdzr=r bğ<uzrz st<^ nğ mg üızndr Uığhtwouzr nd Zu.r<şduzr sr<şd şd eğujr t Rğuzr^ çuwj Auwuiıuzr Hubıhuzndkşuz Zu.uğuğndkrdzg şğmğnğe .uğri.r sg htı=g vr öüuğ! Auwmumuz mnpsg sruwz mnpszumrj t nğ udşlr buı xndi örzndnğ huğıumuzndkrdz muıuğt Uığhtwouzr iuasuzrz s+ı! 
?nğnzuwr ausuouğumr znğuünwz ulr=g eşx {uğkndz´ t nd hşındkrdzzşğ znğ snıtlzşğnd sbumndsnf mg ynğqşz sşpsujzşl fuğumr ıuğu,ndsg^ zuşd suğermg fşğueuğqzşl rğşzj infnğumuz mşuz=rz! 
Ըսինք, թէ Թումանեանի 
Խաղաղութի՜ւն ձեզ, մեր անբա՛խտ պապեր,