HLRZ?GZ$- {KNDĞ?RNW AŞI

 IUĞUMUĞ;NDKRDZZŞĞ MUZ^  ÇUWJ$$$´

ZUK*r uzeus şğmrğzşğnd Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğzşğnd şğm+ğşuw  üuüukucnpnfg uxrk auzeriujud nğ Usşğrmuwr nd Kndğ=rnw Uğıu=rz Ünğ,nj  Zu.uğuğzşğg% Tzkgzr Hlrz=gz nd Stflrdı Vufndb+plnd uxu<rz uzüus gllulnf  hubı+zumuz auzerhnds sg ndzşzuz rğuğnd aşı!

Tzkgzr Hlrz=gz rğ wuwıuğuğndkrdzzşğndz st< ynğqşj sruizumuzndkrdz  .ğu.ndişl ZUK*r eubzumrjzşğndz sr<şd! Uz bşbışj nğ Kndğ=rnw huğuüuwrz  ktşd .zeğnw uxuğmuw şz muğü sg ıuğumuğ,ndkrdzzşğ^ çuwj ZUK* şğmuğ  uzjşul sg ndzr Kndğ=rnw aşı şd muğşdnğ eubzumrj sg mg zmuıt öuwz! {Sşz= auiuğumuj buaşğ ndzrz= şd Kndğ=ru htı= t szuw ZUK*r  st<^ ausnöndu, şs nğ uwi muhg Kndğ=rnw ışiumtıt şdi buaudtı t´^ giud  Hlrz=gz!

SU?ĞNZ ;UZĞ :*İŞJUD

KNDĞ?RNW AUİJTRZ

(ğuziuwr Zu.uüua Tsuzndtl Su=ğnz auğjuöğnwj ındud şğmğr aşprzumudnğ aşxuışirlr muwuzzşğtz {(ğuzi-5´rz^ huıui.uzşlnf zuşd Kndğ=rnw =upu=umuzndkşuz suirz auğjndsr sg! Su=ğnz .riı .+işjud nd giud nğ eubzumrj şğmrğzşğnd auzeth vşz gzşğ uwz^ rzv nğ Kndğ=ru m'gzt fşğ<rz arzü usrizşğnd gzkuj=rz! Uz hzeşj nğ htı= t wiıumujzşl ZUK*r st< Kndğ=rnw ışpg!

Sr<uöüuwrz upçrdğzşğ mg üğşz nğ Su=ğnzr auğjuöğnwjg sui mg muöstğ (ğuzi-5r mnpst huığuiındu, yuiıuüğumuz cuhudtzr sg nğ çudumuz wuzendüz .nğuürğ sg ndzr {Tğınpuz indlkuzg nğ qşxznj zşıu, t Şdğnhuwrz´! Uwi cuhudtzr st< muw zuşd Su=ğnzr aşı auğjuöğnwj sg^ nğnd gzkuj=rz (ğuziuwr Zu.uüuag mg wrbşjzt Sr<şğmğumuz ,nfndz st< Kndğ=rnw ünğ,npndkrdzzşğnd suirz! Uz erışl mndıuw nğ (ğuziu sruwz wuwıuğuğndkrdzzşğ vgğud^ zuşd xuösuzudşğ ndpuğmşj ıuüzuhr ü+ır! {(ğuziu srum şğmrğz t nğ muzüzşjud Wndzuiıuzr nd Wndzumuz Mrhğnir mnp=rz´^ m'git Su=ğnz! (ğuziuwr Zu.uüuag zuşd mg bşbıt nğ uzgzendzşlr t Tğınpuzr zmuısusç Şdğnhuwr {ausşğub.ndkrdz´g! {Sşz= sş, ub.uıuz= ıuğrz= nğhtiör ausnöşz= nğ şdğnhujrzşğ udşlr muğ,ğ erğ=nğnbnds sg gzendzrz´^ mg huıst Su=ğnz!

HUIĞRUĞ? AUWĞG BZNĞAUDNĞŞJ

FİŞSUBND? ZU:UÜUAG

U-Üt-Yt mndiumjndkşuz 7ğe gzeauzndğ ausuündsuğg ışpr ndzşjud 24 Suğı 2021 Vnğş=buçkr^ Uzüuğuwr st<! Wgzkuji cnpnfnw Kndğ=rnw Auzğuhşındkşuz fişsubnd= Zu.uüua Ğtoth Kuwwrh Tğınpuz^ fşğgzığndşjud nğhti mndiumjuhşı! Çuj uiır^ cnpnfr gzkuj=rz^ ausuwz=ri auzğu,uz+k çcrbmzşğtz I+=k$ İşduz İgfuog+plnd^ U-Üt-Yt mndiumjndkşuz Mşeğnzumuz Nğnbndszşğnd Fuğvuwrz :nğandğer &MKYK/ uzeus gzığndşjud!

Uwi uxrknf^ Z$U$I$ İuaum Ç$ Huığruğ= Auwğg^ znwz +ğg şğşmnwşuz cusşğndz^ fişsubnd= zu.uüuarz bznğaudnğumuz sg ndpuğmşj şd wuzndz Huığruğ=umuz Uknxnw^ Mğ+zumuz Cnpnfnw şd auw ausuwz=rz ünğ,nj çuğşuj wu<npndkrdz supkşj! Huığruğ= Auwğg^ uwi uxrknf rğ ndğu.ndkrdzg wuwızşj zuşd kt huıui.uzuınd hubı+zr sg mnvndu, t zuşd ausuwz=ri uğct=udnğ uzeuszşğtz srz^ çuz sg nğ ausuwz=ri ausuğ ndğu.ndkrdz şd ünandzumndkrdz m'uxkt!

ÇCRBM İŞDUZ İFUOG*PLND% U-ÜT-YTR

 MŞEĞNZUMUZ SUĞSZR UZEUS

Şğtm^ Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Ğtoth Kuwwrh Tğınpuzr ül.udnğndkşusç^ U-Üt-Yt mndiumjndkrdzg muwujndj rğ 7ğe gzeauzndğ ausuündsuğg^ gzığndkrdzzşğ muıuğşlnf fuğvumuz muöstz zşği! Zu.uüuag fşğgzığndşjud nğhti mndiumjuhşı! Gzığndşjud zuşd mndiumjndkşuz mşeğnzumuz .nğandğer znğ muösg^ nğnd uzeuszşğnd krdg 50tz çuğqğujud 75r! Uwi muösrz st< gzeüğmndu, t ausuwz=ri uğct=udnğ çcrbmzşğtz^ *ğk+ytırr suizuütı I+=k$ İşduz İfuog+plnd^ nğ srzvşd fşğ<şği m'ub.uıtğ İ$ Yğmrv Uöüuwrz Arduzeuznjr^ rim zşğmuwri% Uoghuıts arduzeuznjzşğnd juzjtz zşği!

Mg bznğaudnğşz= sşğ irğşlr çcrbmg nd wu<npndkrdzzşğ mg supkşz= rğşz fuğvumuz uwi znğ ,uxuwndkşuz ülnd. şdi!

KNDĞ?RU ŞD 9 ZNWŞSÇŞĞR

 ÖRZUENDLR AUSUQUWZUÜRĞG

Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Tğınpuz^ şğtm şğmuğuhuınds şlnwk sg ndzşjud U-Üt-Ytr gzeauzndğ 7ğe ausuündsuğr gzkuj=rz nd uzeğueuğqud zuşd Puğuhupşuz huışğuösr örzuendlr ausuquwzuüğrz!

Uz erışl ındud nğ Kndğ=ru çnlnğ <uz=şğg hrır ünğ,ueğt mşuz=r mnvşlnd ausuğ ausuquwzuüğnf usğuüğndu, mtışğg!

Uznz=^ nğnz= ŞUAMr Srzi=şuz :sçum uznduz ıum iıuzqzu, trz lnd,şl uwi oüzucusg^ 30 ıuğr buğndzum nvr_zv gğrz^ çujr auğjg ecnduğujzşlt! {Uzjşul ıuğnduw fşğ<rz usrizşğndz^ şğç Auwuiıuzr çuzumg mğmrz wuğqumsuz uzjud^ sşz=% nğhti Kndğ=ru^ sşğ çnlnğ muğşlrndkrdzzşğnf mşjuz= Uığhtwouzjr şpçuwğzşğnd mnp=rz! Kndğ=rnw u<umjndkşuz nd Uığhtwouzr huw=uğr bznğard^ fşğ<umtı eğndşjud uwe mşpını çxzuüğudndsrz´^ giud Tğınpuz^ erışl ıulnf nğ Kndğ=ru aşıusndı hrır glluw 9 Znwşsçşğr ausuquwzuüğr mtışğnd rğumuzujsuz!

SUĞRQU ?RDVRD?R İHUZNDKŞUZ SNDK

 ;UL?ŞĞG VÇUJUWUWINDŞJUZ

Şpşxzueuı euıuğuzg şğtm ağuhuğumşj İusukrujr Suğrqu  ?rdvrd=r ihuzndkşuz uxzvumrj euıufuğndkşuz forxg! Rzvhti ,uz+k t^  iusukrujr susrmg 2012rz ihuzzndu, tğ rğ çzumu, çzumuğuzrz st<$ =uzr  sg +ğ fşğ< qşğçumulndu, tğ Sndğuı Zuöuğşuz uzndznf auw uzq sg^ nğ  srzvşd fşğ< vgzendzşj rğ sşp=g nd şğtm ul euıuğuzrz st< euğqşul nd  euğqşul hzeşj nğ r_z= vt nğ ihuzzu, t Suğrqu ?rdvrd=g! Euıumuz zriırz zşğmuw trz Suğrqu ?rdvrd=r öudumzşğg% Huw,ux  Srırllr şd Şubuğ ?rdvrd=^ yuiıuçuz Tğtz ?ti=rz^ Zuöuğşuzr yuiıuçuzg%  Titz Mrdl şd gzıuzr=g^ Ub.uıuz=r nd Gzmşğuwrz =upu=umuzndkşuz Zu.uğuğndkşuz  yuiıuçuz Auırot H+ö!

Usçuiıuzşul Sndğuı Zuöuğşuz^ nğ qşğçumulndkşuz +ğtz r  fşğ srbı ünğ,u,u, t lxndkşuz rğudndz=g şd giu, nğ rz= vt ihuzndkşuz  aşprzumg^ şğtm fşğ<rz .+i=g uğıuiuzşlnf^ vgzendzşj sşpueğuz=zşğg^  znğtz giud nğ r_z= vt ihuzzu, Suğrqu ?rdvrd=g!

Iğndu, gllulnf nğ ndindszuirğşlr= uwl zrdk vtğ szuju,^  euıuğuzg uğqumşj forxg^ giı nğnd^ Sndğuı Zuöuğşuz mg euıuhuğındtğ  ,uzğ huwsuzzşğnf jsua çuzıuğmndkşuz^ çuwj =uzr nğ uz 2012 kndumuztz  r fşğ çuzır st< lud fuğ= mg jndjuçşğt^ uwe foxtz auzndşjud ,uzğ huwsuzzşğnd  huauz<g!

?rdvrd= gzıuzr=r yuiıuçuzg% Tğtz ?ti=rz erışl ındud nğ  hrır çnpn=tz foxrz ets^ euıg hrır ışpuyn.şz Foxuçşm Uışuz^ =uzr nğ  önar rğuduwu<nğezşğg ,uzğ huwsuzzşğnf jsua çuzıuğmndkşuz huauz< zşğmuwujndju,  trz euıuğuzrz! Srdi muğşdnğ mtız ul uwz t nğ Zuöuğşuz şğçş= v.+işjud^  aşışduçuğ sndk ,ul=şğ muz nd şkt uz r fşğ<nw v.+ir^ euıumuz kpku,ğuğg  rğ çuönds auğjumuzzşğnf hrır wuzqzndr uğ.rd! Yuiıuçuz ?ti=rzr ausuquwz^  niırmuzndkrdzz nd euıuğuzg ustz rzv gğrz nğhtiör ihuzndkşuz sşp=g  çşxjndr srum uzqr sg fğuw^ üıuz {sşpueğşul´g şd ndğrb n_v stm suzğusuizndkşuz  fğuw mşeğnzujuz! Arsu ?rdvrd=r gzıuzr=g hrır ynğqt euıg ışpuyn.şl  ŞSRUr auğkum!

Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz

*ĞNDUZ AŞI - 196

UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF-JUDŞĞNF

Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ

Երէկ՝ 24 Մարտին, յատուկ «Մարմարա» օրաթերթին յանձնուած եւ անոր էջերուն մէջ մեկնարկած «Օրուան Հետ» գրական-մշակութային սիւնակը բոլորեց իր Ա. տարեդարձը:

Դարձեալ երէկ՝ 24 Մարտին, սփիւռքահայ գրականութիւնն ու պատմագրութիւնը իրենց մտածումներու անդաստանին մէջ անգամ մը եւս խոնարհեցան յիշատակին առաջ բազմավաստակ պատմաբան եւ պատմագէտ, գրականագէտ, արձակագիր, պատմագրական եւ գրական-գեղարուեստական բազմաթիւ երկերու հեղինակ, Պէյրութի «Սփիւռք» շաբաթաթերթի հիմնադիր ու երկարամեայ խմբագրապետ Սիմոն Սիմոնեան Օվէի (Այնթապ, Կիլիկիա, 24 Մարտ 1914 – Պէյրութ, 24 Մարտ 1986 ) ծննդեան 107 ու մահուան 35-ամեակին առիթներով:

Ջերմեռանդ ու անխառն հայրենասիրութիւն մ'ապաքէն, այլեւ պատմաբանասիրական եւ խմբագրական հերոսատիպ նուիրումով  զինուորագրեալ մը՝ Սիմոն Սիմոնեանը մանուկ տարիքին կռանեց քուրային մէջ Հայոց Ցեղասպանութեան գեհենին եւ հասցուց Սփիւռքի կազմաւորման ու բեղունութեամբ յատկանշուող ամենաեռուն տարիները մինչեւ՝ անցնելով Լիբանանի 70-ական եւ 80-ական տարիներու քաղաքացիական ամենաթէժ մարտերէն, եղբայրասպան ու արիւնալի ընդհարումներու տարիներէն, ինք ալ ճաշակելով այդ պատերազմին դառնանքը:

Արդարեւ, սփիւռքահայ գրականութեան եւ հայկական վարժարաններու համար հայոց պատմութեան ու հայերէն լեզուի դասագիրքերու պատրաստման աշխատանքներու առաջին սերմանցաններէն է Սիմոն Սիմոնեանը՝ գրականագէտ եւ «Շիրակ» ամսագիրի խմբագրապետ Օննիկ Սարգիսեանի հետ: Ոչ միայն սերմանցաններէն մին՝ այլեւ դաստիարակը բիւրաւոր հայ աշակերտ-աշակերտուհիներու, որոնց մէջ խմորուեցան ու մարմին առին մեր ժողովուրդի հնադարեան պատմութեան Հայկեան առասպելները, բանահիւսութիւնը, հայրենասիրական ոգին, միտքի ու հոգիի սնուցիչ այն բաբախումները, որոնք անհրաժեշտ էին ՀԱ՛ՅԸ պատրաստելու, հայուն հպարտութիւնն աշտարակելու, հայկական ոգի ներարկելու եւ վաղուան ողջմիտ սերունդները պատրաստելու առումով:

Ծնեալ Կիլիկիոյ Այնթապ քաղաքը՝ սասունցի ծնողքէ, հազիւ 25-ամեայ երիտասարդ մը Սիմոն Սիմոնեան, 1939-ին հրատարակութեան կը յանձնէ մեր պատմութեան հին շրջանն ընդգրկող եւ ի՛ր իսկ պատրաստութեամբ «Հայոց Պատմութիւն» Ա. դասագիրքը: Երկու տարի ետք՝ հայ աշակերտին նուիրուած «Հայոց Պատմութիւն» եւ «Արագած» դասագիրքերու շարքը՝ իւրաքանչիւրը բաղկանալով վեցական դասագիրքէ. երկրորդին պարագային՝ աջակցութիւնն ունենալով իրեն տարեկից, գրականութեան այլ երախտաւորի մը՝ Օննիկ Սարգիսեանի աշխատասիրութեան:

Հետեւաբար, ինչպէս նշեցինք, «Մեծ Եղեռն»էն ետք սփիւռքահայ սերունդի առաջին դաստիարակներէն Սիմոնեանի գրականութիւնը շեշտուածօրէն կը բնորոշուի պատմաբանասիրական ջիղով ու բերքով, առանց իր տաղանդը զիջելու գեղարուեստական երկերու ալ արարման, որոնք իմացական լայն ու խորունկ աւազանի մը մէջ յետագային առին իր «Կը Խնդրուի... Խաչաձեւել» (Հայոց Երգիծական Պատմութիւն, 1965»), «Խմբապետ Ասլանին Աղջիկը» (1967), «Սիփանայ Քաջեր» (Ա. եւ Բ. հատոր, 1967 եւ 1970, պատմուածքներու եւ վիպակներու ծաղկաքաղ), «Լեռնականներու Վերջալոյսը» (պատմուածքներ, 1968), «Լեռ Եւ Ճակատագիր» (հատընտիր, 1972), «Անժամանդրոս» (վէպ, 1978) երկերը:  

Առաջնորդուելով քաջակորով եւ անխոնջ խմբագրապետի (Կիլիկիոյ կաթողիկոսութեան «Հասկ» պաշտօնաթերթի՝ 1947-1955 թթ., Գարեգին Ա. Յովսէփեանց կաթողիկոսի օրերուն, «Հասկ Հայագիտական Տարեգիրք»ի՝ 1948, «Սփիւռք» շաբաթաթերթի՝ 1958-1974) եւ հրատարակիչի («Սեւան» հրատարակչատան հիմնադիր, Պէյրութ) իր տաղանդէն, պիտի ընդգծել, որ Սիմոն Սիմոնեան իր խմբագրած «Սփիւռք»ը դարձուց հոգեմտաւոր վառարան յատկապէս հայրենամերձ սփիւռքահայ գրողներուն համար, որոնք իրենց գրական անդրանիկ բոմբիւնները խրախուսուած հնչեցուցին շաբաթաթերթին էջերուն մէջ, ապրեցան յոյսի շողիւններով եւ հրճուագին զանոնք ջերմացուցին ու տարածեցին, կազմելով հարուստ հրիտակ մը մեր գրականութեան գանձարանին համար:

Սիմոնեանի բանասիրական երկերուն երախայրիքը կը համարուի 784 էջնոց հաստափոր, մեծարժէք եւ Լեւոն Շահոյեանի մեկենասութեամբ լոյս տեսած «Արեւելահայ Գրականութիւն» հատորը (1965, Մեսրոպ Թաղաթեանէն մինչեւ Վահան Տէրեան, ներառեալ արեւելահայ այլ գիւղագիրներ, անոնց գործերուն եւ կենսագրութեանց սպառիչ անդրադարձներով): Այս երկին կը յաջորդեն 144 էջնոց «Արեւելահայ Գրողներ»ը (1965), «Հին Հայ Մատենագրութիւնը՝ Որպէս Ենթահող Արդի Հայ Գրականութեան» գրքոյկը (1975), «Սեւան Ընդարձակ Բառարանը» (Ա. հատոր, 1970-1980),  «Նորայատ Տաղասաց Մը՝ Ստեփանոս Դաշտեցի»ն եւ «Նաղաշ Յովնաթանի Եօթը Անտիպ Տաղերը» (1981) աշխատութիւնները, եւ վստահաբար անտիպ այլ բազմաթիւ գործեր, որոնց ժառանգութեան պահպանման նուիրական աշխատանքը կը տանի մեծ երախտաւորին որդիներէն՝ յատկապէս Սասուն Սիմոնեանը: Յիշուածներէն դուրս, յիշատակման արժանի է Ստեփան Մալխասեանցի կազմած եւ Սիմոնեանի «Սեւան» տպարանէն լոյս տեսած «Հայերէն Բացատրական Բառարան»ի (Պէյրութ, երկրորդ տպագրութիւն, 1983) չորս հատորները, որոնց առաջին տպագրութիւնը լոյս տեսած էր 1955-1956 թուականներուն:  

Սիմոն Սիմոնեան գրողին, պատմագէտին, հայրենասէր հայուն, ազգային ե՛ւ համամարդկային մտածող մարդուն համար Հայաստանն ու Հայ ժողովուրդը ի՛ր իսկ խօսքերով հետեւեալ տողերուն մէջ է խտացած. «Կրցած եմ մտածել, թէ մեր ժողովուրդը կը շինէ եւ ոչ միայն այսօրուան եւ յառաջիկայ տաս կամ 25 տարիներուն համար, այլ՝ դարերու համար: Երեւանի մէջ շինուած հազարաւոր նոր շէնքերը իրենց թարմութիւնն ու ուժը պիտի չկորսնցնեն դարեր ետք իսկ: Մեր ժողովուրդը շինած է ու կը շինէ դարերու համար»:

Դարերու անսպառ շունչով ստեղծագործած քու անմար գործե՛րդ ալ իրենց ուժն ու թարմութիւնը պիտի չկորսնցնեն, պիտի ապրին դարէ դար, մեր Հայրենիքին եւ մեր ժողովուրդին մէջ, Մեծ Երախտաւոր:                       

«ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ