|
AUWUİIUZ ZNĞ ?UPU?UMUZNDKRD#Z SG HRIR SBUMT KNDĞ?RNW ZMUISUSÇ |
|
Üğrünğşuz giud nğ şkt ıuğu,=ubğ<uzr uğüşl=zşğ fşğujzşl m'ndöşz=^ uwi zrdkr st< znğ muğüueğndkrdzzşğ htı= t rğumuzujzşz=! Uwi ndppndkşusç ub.uıuz= mg ıuzrz=! Üğrünğşuzr uwi .+i=tz fşğ< rğşz auğjndşjud nğ uirmu mg zbuzumt kt uwlşdi Kndğ=ruz kbzusr şğmrğ vr# zmuındrğ Auwuiıuzr ausuğ! {Iuğu,=ubğ<uzr gzeauzndğ ünğ,gzkujzşğg rğşzj aşı mg çşğşz ıuğçşğ muğşlrndkrdzzşğ! Uğüşl=zşğnd fşğujndsr ünğ,gzkujg htı= vt nğ wuxu< ıuğndr sruwz Uığhtwouzr aşı^ htı= t rğumuzujzşl bğ<uzuwrz udşlr luwz sşğqşjnds sg! Mg sıu,şz= nğ muğşlrndkrdzzşğ muz uwi ndppndkşusç´^ giud Üğrünğşuz^ nğndz uwi sşmzuçuzndkrdzg kndğ= susndlrz mnpst ndbuüğud üızndşjud! Srzv Uğstz Üğrünğşuz uwihti mg .+itğ^ Auwuiıuzr Uğıu=rz Ünğ,nj Zu.uğuğ Uğu Uwfuöşuz wuwıuğuğşj nğ Zu.uğuğndkşuz ığusueğndkşuz ıum ışpşmndkrdz vmuw Kndğ=rnw aşı çuzumjndkrdzzşğnd nğşdt qşduvuyr suirz! Giı rğşz^ Auwuiıuz çuösrji auzeti şmu, t Kndğ=rnw aşı wuğuçşğndkrdzzşğg çzumuznzujzşlnd zu.uqşxzndkrdzzşğnf^ çuwj fşğ<rz zu.uqşxzndkrdzg% Jrdğr.r ünğ,gzkujg qu.npu, t Kndğ=rnw mnpst! {Auwuiıuz kbzusrzşğ vr yzıxşğ^ çuwj şğmmnpsuzr wuğuçşğndkrdzzşğnd st< muğşdnğ t yn.ueuğqndkşuz imöçndz=g! Sşğ umzmulndkrdzz uwz t nğ Kndğ=ru lğ<+ğtz fşğuışindkşuz şzkuğmt Auwuiıuzr zmuısusç rğ wuğqumnpumuz =upu=umuzndkrdzg´^ zbşj Uwfuöşuz! |
|
EUĞQŞUL İUASUZUYUMNDSZŞĞ ND YNPNJ ŞLLŞLND UĞÜŞL? |
|
Suğı usindz imröçg rb.uzndkrdzzşğnd nğnbndsnf sşpsujndszşğ imiu, trz şd buçukufşğ<rz ynpnj şllşlnd uğüşl=g nğ mg ünğ,tğ Znwşsçşğtz r fşğ^ mrinf vuy sşpsuju, tğ! Rikuzhndlr huğuüuwrz suğerm sruwz Mrğumr t nğ ındztz vtrz mğzuğ şllşl^ Buçuk +ğ uöuı qündu, tğ! Çujndu, trz zuşd iğouğuzzşğz nd izndzer mtışğg^ çuwj uwe sşpsujndszşğnd aşı öndüuaşxuçuğ^ udşljuz zuşd fuğumndszşğg şd +ğ giı +ğt krdşğg çuğqğujuz^ sıuanürv mujndkrdz sg iışp,şlnf uxnp<uhuaumuz ausumuğütz zşği! Şğtm rğrmndz^ Auzğuhşındkşuz Zu.uüua Tğınpuz muxufuğndkşuz zriıtz nd ürıumuz .nğandğer cnpnftz şı= lndiuçuzndkrdzzşğ gğud znğ muğüueğndkrdzzşğnd suirz! Uwihti^ buçukufşğ<r ynpnj şllşlnd uğüşl=g euğqşul r ö+ğnd mg euxzuw srzvşd Suwrir fşğ<! Oubuğuzzşğz nd iğouğuzzşğg hrır muğşzuz gzendzrl sruwz 50 ınmni ıuğnpndkşusç çuzrl^ auduıuğrs szulnf zu.uöündbumuz sr<njuxndszşğndz! Iğndu, gllulnf nğ Uhğrlr mrindz mg imir Ğusuöuzr bğ<uzg^ iuasuzuyumndszşğg uwe bğ<uzrz znwzhti r ö+ğnd hrır glluz! Rikuzhndlr st< ynpnj şllşlnd uğüşl=g hrır imir Ndğçuk ürbşğg cusg 9tz srzvşd Şğmndbuçkr uxınd cusg 5! Euğqşul ustz +ğ ürbşğnduw cusg 9tz srzvşd uxınduz cusg 5 uğüşl= muw! Fuğumr fıuzüudnğ ü+ırr fğuw şz Rikuzhndl^ Rösrğ^ Uzüuğu^ Uzkulru^ şdlz! Çujr Bgğzu=tz^ srdi çnlnğ zuauzüzşğnd st< jndjuzrbzşğg çuğqğuju, şz! Şğtmnduw jndjuzrbzşğg buı çuğqğ trz^ 32 auöuğ auiıuındu, eth=^ 1325 arduze^ 154 sua^ ,uzğ froumr st< ul% 1998 arduze! Arduzeuznjzşğnd st< .ıujşul çucrzzşğnd 62 ınmnig lşjndz t ?nfrı- |
|
ÖNAŞUL ÖRZNDNĞZŞĞND UORDZZŞĞG IŞPUYN:NP RZ?ZUBUĞCG ?UĞMN;NDŞJUD |
|
|
|
Auwuiıuzr Uğıu=rz Zu.uğuğg giud {AUWUİIUZR ST> UÖŞĞR XUÖSUÜŞĞR VMUW |
|
Auwuiıuzr Uğıu=rz Zu.uğuğ Uğu Uwfuöşuz :nğağeuğuzr st< rğ ndzşju, şlnwkr gzkuj=rz giud nğ Auwuiıuzr st< uığhtwouzjr xuösuüşğr vmuw! Uwi zrdkr st< Auwuiıuz ünğ,ueğu, t suğeuirğumuz çnlnğ huğıudnğndkrdzzşğg! Uwfuöşuz udşljndj nğ sr<uöüuwrz ozbndszşğnd aşışduz=nf Uığhtwouz auimju, t nğ xuösuüşğrzşğg fşğueuğqzşlg muğşdnğ =uwl sg mg euxzuw iışp,şlnd ausuğ yn.ueuğq fiıuandkşuz skznlnğı! |
|
Uğju.r huışğuösr ı.ndğ froumuüğndkrdzg 11 AUÖUĞ FRĞUDNĞ ÖRZNDNĞ^ 885 AUBSUZEUS |
|
Auwuiıuzr örzşul ndcşğnd xuösu- |
|
ZU:MRZ ZU:UĞUĞ HRDLTZI UÜUĞOULG JŞPUİHUZNDKŞUZ OUZUVSUZ AUMUÖENP ?UWLŞĞ M'UXU>UĞMT :NĞAĞEUĞUZRZ |
|
Euğqşul mg s+ışzuw 24 Uhğrlr aşğkumuz ıuğşlrjr kndumuzg^ ndiır rzvhti ustz ıuğr^ uwi ıuğr ul Usşğrmuwr st< =upu=umuz rzv rzv aubrdzşğnd arsuz fğuw +ğumuğür fğuw t Auwnj jşpuihuzndkşuz auğjg! Rzvhti uğetz üğu, trz=^ Usşğrmuwr ;şğumnwır 100 uzeuszşğtz 38r iınğuüğndkşusç zusum- ;şğumndıumuzzşğ huauz<u, trz nğ Huwıgz 24 Uhğrlşuz ndpşğqnf hubı+zuhti ouzvzuw {Auwnj jşpuihuzndkrdz´g! Uwi znğ öuğüujsuz lnwirz ıum^ Kndğ=rnw Uxnp<uhuandkşuz nd Öç+iubğ<ndkşuz zu.mrz Zu.uğuğ^ =upu=uütı Hrdltzı Uüuğoulg {Srllrwtk´r st< w+endu, sg ağuhuğumşj nd uzeğueuğqud wrbşul zusumrz! Uz nğhti yn.ueuğqndkrdz^ uxu<uğmşj nğ Kndğ=rnw :nğağeuğuzg sbumt ünğ,npndkrdzzşğnd ,ğuürğ sg% Usşğrmuwr mnpst Auwnj Jşpuihuzndkşuz ouzuvndsg muz.şlnd zhuıumnf! Giı rğşz^ Kndğ=rnw aumu=uwlşğnd ,uzğndkşuz mşeğnzg htı= t glluw :nğağeuğuzrz fğuw^ =uzr nğ jşpuihuzndkşuz ouzuvsuz çuzuqşdşğg m'gzendzndrz uwl şğmrğzşğnd :nğağeuğuzzşğndz mnpst! :nğağeuğuzrz zşğmuwujndu, uxu<uğmzşğg aşışdşulzşğz şz$ - - - - - - - - - |
|
ŞMŞPŞJDNW YUM EĞUZ UX>ŞD Üğşj% X$ A$ |
|
Şğtmnduz sşğ krdnf ağuıuğumu, trz= yn=ğuauium^ çuwj zbuzumulrj lndiuzmuğ sg! Lndiuzmuğrz st< mg ışiztrz= nğ auduıujşul ,şğndzuöuğe susrm sg (tğrürdpr İ$ Fuğeuzuzj şmşpşjdnw yum şğmukşuw eğuz ux<şd m'up+ktğ şğmrdpu,ndkşusç! Zşğig ,upmuöuğer uğuğnpndkrdz mg muıuğndtğ exzyum mşğhnf^ uxuzj auduıujşulzşğnd zşğmuwndkşuz! Rim ,şğndzuöuğe mrzg^ aumuxum ynpnj şllşlnd uğüşl=rz^ şmşpşjr şmu, tğ^ endxg yum üıu, tğ^ iumuwz vtğ fauıu,^ şğmukşuw eğuz ux<şd muzüzşlnf gğu, tğ rğ up+k=zşğg! Şğmukşuw yum endxg :nğuzr sg huğıumuzndkrdzg muıuğu, gllulnd tğ uwi ırmzn< ausuğ! ;şğndzuöuğe susrmg^ uwi gzkuj=nf^ sşör sıu,şl mndıuğ nğ şkt stmg rğ usçnp< mşuz=r gzkuj=rz ;upmuöuğer +ğnf şmşpşjr üuju, t^ uwi ıuğr ul hrır ndöt uzhuwsuz şğkul^ nğnfaşışd up+k=g uwz=uz mşziumuz t rğşz ausuğ nğ=uz mşziumuz t bzvuxndkrdzg! Şmşpşjdnw şğmukşuw yum eğuz ux<şd up+knp uwi ,şğndzuöuğe auduıujşulg arsu sşör mğzuw sıu,şl ıul zuşd nğ uğeş+= i.u#l t uğuğnpndkrdzzşğnd gzkuj=rz şmşpşjdnw exzşğg usçnp<nfrz yumşl^ ünzt .nğağeuzbumuz krdnf auduıujşul muğşlr vt# zşği uxzşl srzv uzerz mg ışizşz= nğ şğmğrz iu mus zu =upu=rz st< auğrdğudnğzşğnd^ znwzrim auöuğudnğzşğnd suizumjndkşusç ausucnpnfzşğ mg ündsuğndrz^ auzğuaudu=zşğ mg muösumşğhndrz! Uwe ausucnpnfzşğndz suizumjnpzşğg cnpnfuiğuarz exzşğg yum vşz üıu,! Vşz= gişğ nğ Huığruğ=uğuzr mnpst uxzndu, nğnbndszşğg i.ul nd uzışpr şz! Suaujnd ausuouğumg nv ;upmuöuğe sırm m'gzt^ nv İndğç Öuırm! Çuwj sşğ auduıujşul cnpnfndğerz ausuğ uwz=uz muğşdnğ ı+zumuz uwi +ğşğndz kşğşdi muğşlr t aumumbxndu, krdnf auduıujşul zşği uxzşl^ yn.uzum şğmukşuw exzşğg usçnp<nfrz ünjşlnd! Uwihti mus uwzhti^ sşz= buı rsuiıulrj mg üızşz= şğmukşuw yum eğuz ux<şd up+knp uwi auduıujşul susrmrz auduı=z nd şmşpşjuirğndkrdzg! Şğuzr" sşör^ şğuzr" zuşd sşğ şmşpşjrrz^ nğ uwihrir şmşpşjuitğ cnpnfndğe sg ndzrz=! Uwihrir şmşpşjuitğ cnpnfndğer sg ux<şd sşğ çnlnğ şmşpşjrzşğndz exzşğg çuj şz şkt nv )rör=umuz rsuiınf^ ünzt çuğnwumuz rsuiınf! Uiındu, uxnp<ndkrdz ıuw uwe auduıujşul susrmrz^ zuşd Uiındu, fşğujzt iu ausuouğumrz ynğquz=g nğhtiör wuxu<rmuw ıuğr çuj üızşz= şmşpşjdnw endxg nd euğqşul muğşzuz= ındz ıuzrl ;upmuöuğer qrkşzrr +ğazndu, ordpg! |
|
Wuındm {Suğsuğu´ +ğukşğkrz *ĞNDUZ AŞI - UB:UĞAG ŞD SŞZ?% SŞĞ ÇUÖNDS ANÜŞĞNF- Üğşj WUMNÇ IRDZŞUWŞUZ |
|
Այնուհետեւ համբաւաւոր գրողը կը սկսի գաղտնօրէն օգնութիւն փութացնել ապօրինի կազմակերպութիւններու, ինչպէս՝«Սոցիալիստ Յեղափոխականներ» կազմակերպութեան եւ «Սոցիալ Դեմոկրատ Բանուորական Կուսակցութիւն»ին: Նիւթական օժանդակութիւններ ալ կը տրամադրէ արմատական ու ծայրայեղ կեցուածքներով ծանօթ թերթերու, ինչպէս՝ «Iskra» թերթին տարածման աշխատանքին: Վերոյիշեալ երկերու հրատարակութենէն ետք ան լոյսի բարիքին կ'ընծայէ «Մալվա» (1897) կարճ պատմուածքը, «Սքէչներ Եւ Պատմուածքներ» (եռահատոր, 1898 – 1899), «26 Մարդիկ Եւ Աղջիկ Մը» (կարճ պատմուածք, 1899), «Մարդը՝ Որ Կը Վախնար» (վէպ, 1899), «Անոնցմէ Երեքը» (վէպ, 1900), «Մրրկահաւի Երգը» (երկարաշունչ պոէմ, 1901) «Բազէի Մը Երգը» (կարճ պատմուածք, 1902), «Իր Սիրահարը» (երգիծական պատմուածք մը, 1904), «Արարածներ՝ Որ Ատենօք Մարդիկ Էին» (պատմուածքներ, 1905): 1901-
Գրողին դէմ ցարին սպառնական այս կոչերը սփռուելէ ետք, բազմաթիւ գրողներ բողոքի կոհակներ կը ծաւալեն: Աւելի ուշ, Ակադեմիային օրէնքները կը փոխուին եւ բռնատիրութիւն ընելու «իրաւունք կու տան» Նիքոլա Բ.ին, որուն հաւանութեա՛մբ միայն ցուցակին մէջ այլեւս կ'ընդգրկուին անունները թեկնածուներուն՝ անոնց ընտրութենէն իսկ առաջ: Այսպէս, տակաւ առ տակաւ կը սաստկանայ Կորքիին դէմ իշխանութիւններուն հալածանքը, մինչեւ որ ցարը կ'արտօնէ անոր արտաքսումը Ռուսաստանէն: Հիմա ռուս մեծ գրողը իր ճիգերը կ'ուղղէ նեցուկ ապահովելու իր անձին՝ ամէն գնով տապալելու ռուսական ինքնիշխանութիւնը: Կը դիմէ գնելու զէնքեր՝ «Սոցիալիստ Յեղափոխականներ»ուն եւ «Սոցիալ Դեմոկրատ Բանուորական Կուսակցութիւն»ին համար: Նիւթական աջակցութիւն ալ կը կարկառէ պոլշեւիկ թերթին՝ «Նովայա Ժիզն»ին: Արդարեւ, հայ գրողներու թարգմանական աշխատանքներուն մէջ կշիռ ունին Կորքիի գործերուն թարգմանութիւնները: Յովհաննէս Թումանեան, Եղիշէ Չարենց, Մովսէս Արազի եւ շատ ուրիշներ իրենց թարգմանական աշխատանքներով պանծացուցած են ռուս գրողին պոէմներն ու պատմուածքները: Կու տամ Չարենցի թարգմանութեամբ Կորքիի «Մրրկահաւի Երգը» պոէմէն հատուածներ: Ծովի ալեհեր հարթութեան վրայ Ամպեր է ահա կուտակում քամին, Ահեղ ամպերի եւ ծովի միջեւ Ճախրում է հպարտ մրըրկահաւը՝ Թռչում է՝ մի սեւ կայծակի նման: Մերթ ալիքներին թեւով դիպչելով, Մերթ նետի նման ամպերին հասած՝ Ճչում է նա չոր – եւ խինդ են լսում Ամպերը խիզախ թռչունի ճիչում: Հնչում է ճիչում – փոթորկի ծարաւ: Ե՛ւ զայրոյթի ո՛յժ, ե՛ւ կրքի հրդեհ, Ե՛ւ յաղթանակի հաւատք են լսում Ամպերը նրա այդ ահեղ ճիչում: Նւում են ճայերն ամպրոպից առաջ, Սուզահաւերը նւում են նոյնպէս,- Սուզահաւերին անյայտ է յաւէտ Անհուն հրճուանքը կեանքի պայքարի: Գոռ որոտներից սարսում են նրանք: Յիմար փենկուինը թաքցընում է խեղճ, Գիրուկ մարմինը ժայռերի խորքում... Եւ միայն հպարտ Մրըրկահա՛ւն է Ճախրում համարձակ, խիզախ եւ ազատ Ծովի ալեւոր, ճերմակ փրփուրում: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային հանդէս – Պէյրութ (Շար. 2, մնացեալը՝ վաղուան թիւով) |
Auwmumuz upçrdğzşğ mg aupnğeşz kt Auwuiıuzr Uhuanfndkşuz :nğandğer Gzeauzndğ ?uğındpuğ Uğstz Üğrünğşuz Auwuiıuzr aşxuışirltz Hşığni Puöuğşuzr aşı muıuğndu, auğjuöğnwjr sg gzkuj=rz huıui.uzşj uwz auğjndsrz kt Kndğ=ru kbzusr şğmrğ mg zmuındr# Auwuiıuzr mnpst^ kt nv! Üğrünğşuzr huıui.uzg uwz t kt uwi zrdkr st< Auwuiıuz htı= t yn.t rğ sşğqşjndszşğg!
Ünğrir yn.-
Յաջորդ տարի՝ 1902-